legalinfo.mn

+(976)-11-312513

info@legalinstitute.mn

A

A

A

en
  • Бүртгүүлэх
  • Нүүр
  • Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр
  • УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН 2000 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН 36 ДУГААР ТОГТООЛЫН ҮНДЭСЛЭЛИЙГ ХЭЛЭЛЦЭН ИРГЭН Ц.МОНГОЛЫН ӨРГӨДЛӨӨР ҮҮССЭН МАРГААНЫГ ЭЦЭС
Шүүлтүүр
Бүлэг: 1979

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ТОГТООЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН 2000 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН 36 ДУГААР ТОГТООЛЫН ҮНДЭСЛЭЛИЙГ ХЭЛЭЛЦЭН ИРГЭН Ц.МОНГОЛЫН ӨРГӨДЛӨӨР ҮҮССЭН МАРГААНЫГ ЭЦЭСЛЭН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ /Тогтоол /

2000.9.8 Улаанбаатар хот

Дугаар 01

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн их суудлын хуралдааныг Цэцийн дарга Н.Жанцан даргалж, гишүүн Ж.Болдбаатар, Д.Чилхаажав, Ж.Бямбажав /илтгэгч/, Ж.Амарсанаа, Б.Удвал, Н.Чинбат нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн даргаар Б.Цэндээхүүг оролцуулан хийв.

Хуралдаанд Монгол Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Долгор, өргөдөл гаргагч Ц.Монгол нар оролцов.

Хуралдаан Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 251 дүгээр зүйл болон Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1999 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн Монгол Улсын хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт заасан заалтууд, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дөчин есдүгээр зүйлийн 1, тавьдугаар зүйлийн 2, тавин нэгдүгээр зүйлийн 1, 2 дахь заалтуудыг зөрчсөн тухай иргэн Ц.Монголын өргөдлөөр үүссэн маргааныг эцэслэн шийдвэрлэв.

Иргэн Ц.Монгол өргөдөлдөө: Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан “Танхимын тэргүүн шүүгчийг Улсын Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгчийн санал болгосноор Монгол улсын Ерөнхийлөгч 6 жилийн хугацаагаар томилно” гэсэн заалт, мөн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахдаа хуульд 251 дүгээр зүйл нэмж “Улсын Дээд шүүхийн танхимын тэргүүн шүүгчийн бүрэн эрх” гэсэн зүйл бий болгосон зэрэг нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна” гэжээ.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцээд 2000 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдөр “1.Монгол Улсын Шүүхийнтухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна гэсэн 02 дүгнэлтийг гаргажээ.

Монгол Улсын Их Хурал 2000 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдөр Үндсэн хуулийн цэцийн 2000 оны 02 дүгнэлтийг авч хэлэлцээд “Үндсэн хуулийн цэцийн Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 177 дугаар зүйлийн 1, 3 дахь хэсэг, 178 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Улсын Дээд шүүхийн танхимын тэргүүн шүүгч” гэсэн нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн байна гэж үзсэнийг хүлээн зөвшөөрч, Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна гэснийг зөвшөөрөх боломжгүй гэж үзсүгэй гэсэн 36 дугаар тогтоолыг гаргажээ.

Өргөдөл гаргагч Ц.Монгол Үндсэн хуулийн цэцэд хандан тайлбарлахдаа: Дээд шүүхийн бүрэлдэхүүний хувьд Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч, шүүгчдээс бүрдэнэ гэдэг нь ойлгомжтой. Үндсэн хуульд эрүү, иргэний танхимтай байх талаар ямар нэг заалт байхгүй. Иймд Дээд шүүх нь эрүү, иргэний танхимтай байх хууль зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Шүүхийн тухай хуулийн 251 дүгээр зүйлийн 1, 2, 3, 4, 7-д зааснаас үзвэл танхимын тэргүүн шүүгч албан тушаалтан болчихоод байна. Иймд танхимын тэргүүн шүүгч Дээд шүүхийн тэргүүн шүүгчээс давуу эрх эдлэхээр гарсан хуулийн нэмэлт заалтуудыг хүчингүйд тооцох учиртай. Би танхимтай байхыг үгүйсгэхгүй. Харин дарга нь албан тушаалтан болчихоод байна. Ерөнхийлөгч томилох шаардлагагүй. Шүүгчид өөрсдөө сонгож болох юм.

Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Долгор Үндсэн хуулийн цэцэд хандан тайлбарлахдаа “Улсын Дээд шүүх нь иргэний хэргийн болон эрүүгийн хэргийн гэсэн хоёр танхимтай. Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 3-т иргэний хэргийн болон эрүүгийн хэргийн танхимын чиг үүргийг тодорхой зааж өгсөн. Үүнд танхим нь: нэгд шүүн таслах ажлын төрлөөр хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэх; хоёрт шүүхийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажлыг зохион байгуулах үүрэгтэй болно. Танхимын тэргүүн шүүгчийн албан тушаалыг бий болгохдоо дээрх хоёр танхимын ажлыг удирдан зохицуулах, шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажлыг зохион байгуулах үүрэгтэйгээр бий болгосон. Танхимын тэргүүн шүүгч бусад шүүгчдийн адил бүрэн эрхээ эдлэх ба шүүхийн шүүн таслах ажиллагаанд шүүгчдийн бие даан ажиллах явдлыг үгүй болгож, үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь хөндлөнгөөс оролцож байгаа явдал биш юм” гэжээ.

Маргааныг хянан шийдвэрлэх явцад Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат албан бичгээр ирүүлсэн тайлбартаа “Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлт нь зөвхөн шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах, шүүн таслах ажлын чиглэлээр бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагын улмаас авсан зохион байгуулалтын арга хэмжээ бөгөөд коллеги, танхимын зохион байгуулалтгүй байсан нэг жилийн хугацаанд шүүн таслах ажлын бодлого, шүүх, шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажил тарамдан хариуцах эзэнгүй болоход хүрсэн юм.

Хуулиар танхимын тэргүүн шүүгчид илүү эрх дарх эдлээгүй бөгөөд зохион байгуулалтын удирдлагын хувьд уг ажлыг нэг гарт төвлөрүүлсэн болно. Иймд хуулийн дээрх заалт Монгол Улсын Үндсэн хуульд харшлаагүй гэж үзэж байна” гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

1. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалттай зөрчилдөж байна гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна. Иймд Улсын Их Хурлын 2000 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдрийн 36 дугаар тогтоолын 1 дэх заалтыг хүлээн авах боломжтой байна.

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 66 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг Үндсэн хуулийн цэцэд Маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийн 31, 32 дугаар зүйлийг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчөөгүй байна гэж үзсүгэй.

2.Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн энэхүү тогтоол нь эцсийн бөгөөд гармагцаа хүчин төгөлдөр болохыг дурдсугай.

ДАРГА Н.ЖАНЦАН

ГИШҮҮД Ж.АМАРСАНАА

Ж.БОЛДБААТАР

Ж.БЯМБАЖАВ

В.УДВАЛ

Д.ЧИЛХААЖАВ

Н.ЧИНБАТ

Текст томруулах

A

A

A

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ТОГТООЛ
УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН 2000 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН 36 ДУГААР ТОГТООЛЫН ҮНДЭСЛЭЛИЙГ ХЭЛЭЛЦЭН ИРГЭН Ц.МОНГОЛЫН ӨРГӨДЛӨӨР ҮҮССЭН МАРГААНЫГ ЭЦЭСЛЭН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ /Тогтоол /

2000.9.8 Улаанбаатар хот





Дугаар 01

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн их суудлын хуралдааныг Цэцийн дарга Н.Жанцан даргалж, гишүүн Ж.Болдбаатар, Д.Чилхаажав, Ж.Бямбажав /илтгэгч/, Ж.Амарсанаа, Б.Удвал, Н.Чинбат нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн даргаар Б.Цэндээхүүг оролцуулан хийв.
Хуралдаанд Монгол Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Долгор, өргөдөл гаргагч Ц.Монгол нар оролцов.
Хуралдаан Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 251 дүгээр зүйл болон Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1999 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн Монгол Улсын хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт заасан заалтууд, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дөчин есдүгээр зүйлийн 1, тавьдугаар зүйлийн 2, тавин нэгдүгээр зүйлийн 1, 2 дахь заалтуудыг зөрчсөн тухай иргэн Ц.Монголын өргөдлөөр үүссэн маргааныг эцэслэн шийдвэрлэв.
Иргэн Ц.Монгол өргөдөлдөө: Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан “Танхимын тэргүүн шүүгчийг Улсын Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгчийн санал болгосноор Монгол улсын Ерөнхийлөгч 6 жилийн хугацаагаар томилно” гэсэн заалт, мөн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахдаа хуульд 251 дүгээр зүйл нэмж “Улсын Дээд шүүхийн танхимын тэргүүн шүүгчийн бүрэн эрх” гэсэн зүйл бий болгосон зэрэг нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна” гэжээ.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцээд 2000 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдөр “1.Монгол Улсын Шүүхийнтухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна гэсэн 02 дүгнэлтийг гаргажээ.
Монгол Улсын Их Хурал 2000 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдөр Үндсэн хуулийн цэцийн 2000 оны 02 дүгнэлтийг авч хэлэлцээд “Үндсэн хуулийн цэцийн Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 177 дугаар зүйлийн 1, 3 дахь хэсэг, 178 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Улсын Дээд шүүхийн танхимын тэргүүн шүүгч” гэсэн нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн байна гэж үзсэнийг хүлээн зөвшөөрч, Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчсөн байна гэснийг зөвшөөрөх боломжгүй гэж үзсүгэй гэсэн 36 дугаар тогтоолыг гаргажээ.
Өргөдөл гаргагч Ц.Монгол Үндсэн хуулийн цэцэд хандан тайлбарлахдаа: Дээд шүүхийн бүрэлдэхүүний хувьд Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч, шүүгчдээс бүрдэнэ гэдэг нь ойлгомжтой. Үндсэн хуульд эрүү, иргэний танхимтай байх талаар ямар нэг заалт байхгүй. Иймд Дээд шүүх нь эрүү, иргэний танхимтай байх хууль зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Шүүхийн тухай хуулийн 251 дүгээр зүйлийн 1, 2, 3, 4, 7-д зааснаас үзвэл танхимын тэргүүн шүүгч албан тушаалтан болчихоод байна. Иймд танхимын тэргүүн шүүгч Дээд шүүхийн тэргүүн шүүгчээс давуу эрх эдлэхээр гарсан хуулийн нэмэлт заалтуудыг хүчингүйд тооцох учиртай. Би танхимтай байхыг үгүйсгэхгүй. Харин дарга нь албан тушаалтан болчихоод байна. Ерөнхийлөгч томилох шаардлагагүй. Шүүгчид өөрсдөө сонгож болох юм.
Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Долгор Үндсэн хуулийн цэцэд хандан тайлбарлахдаа “Улсын Дээд шүүх нь иргэний хэргийн болон эрүүгийн хэргийн гэсэн хоёр танхимтай. Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 3-т иргэний хэргийн болон эрүүгийн хэргийн танхимын чиг үүргийг тодорхой зааж өгсөн. Үүнд танхим нь: нэгд шүүн таслах ажлын төрлөөр хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэх; хоёрт шүүхийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажлыг зохион байгуулах үүрэгтэй болно. Танхимын тэргүүн шүүгчийн албан тушаалыг бий болгохдоо дээрх хоёр танхимын ажлыг удирдан зохицуулах, шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажлыг зохион байгуулах үүрэгтэйгээр бий болгосон. Танхимын тэргүүн шүүгч бусад шүүгчдийн адил бүрэн эрхээ эдлэх ба шүүхийн шүүн таслах ажиллагаанд шүүгчдийн бие даан ажиллах явдлыг үгүй болгож, үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь хөндлөнгөөс оролцож байгаа явдал биш юм” гэжээ.
Маргааныг хянан шийдвэрлэх явцад Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат албан бичгээр ирүүлсэн тайлбартаа “Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлт нь зөвхөн шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах, шүүн таслах ажлын чиглэлээр бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагын улмаас авсан зохион байгуулалтын арга хэмжээ бөгөөд коллеги, танхимын зохион байгуулалтгүй байсан нэг жилийн хугацаанд шүүн таслах ажлын бодлого, шүүх, шүүгчдийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах ажил тарамдан хариуцах эзэнгүй болоход хүрсэн юм.
Хуулиар танхимын тэргүүн шүүгчид илүү эрх дарх эдлээгүй бөгөөд зохион байгуулалтын удирдлагын хувьд уг ажлыг нэг гарт төвлөрүүлсэн болно. Иймд хуулийн дээрх заалт Монгол Улсын Үндсэн хуульд харшлаагүй гэж үзэж байна” гэжээ.
ХЯНАВАЛ:
1. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалттай зөрчилдөж байна гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна. Иймд Улсын Их Хурлын 2000 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдрийн 36 дугаар тогтоолын 1 дэх заалтыг хүлээн авах боломжтой байна.
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС:
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 66 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг Үндсэн хуулийн цэцэд Маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийн 31, 32 дугаар зүйлийг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, мөн хуулийн 251 дүгээр зүйл нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн заалтыг зөрчөөгүй байна гэж үзсүгэй.
2.Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн энэхүү тогтоол нь эцсийн бөгөөд гармагцаа хүчин төгөлдөр болохыг дурдсугай.
ДАРГА Н.ЖАНЦАН
ГИШҮҮД Ж.АМАРСАНАА
Ж.БОЛДБААТАР
Ж.БЯМБАЖАВ
В.УДВАЛ
Д.ЧИЛХААЖАВ
Н.ЧИНБАТ