A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

1995 оны 4 дүгээр сарын 11-ний өдөр

Улаанбаатар хот

БАЙГАЛИЙН УРГАМЛЫН ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт

Хэвлэх

Энэ хуулийн зорилт нь ой болон таримал ургамлаас бусад ургамал /цаашид "ургамал" гэх/-ыг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл.Байгалийн ургамлын тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

1.Байгалийн ургамлын тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай, Генетик нөөцийн тухай хууль, Зөвшөөрлийн тухай хууль, энэ хууль болон эдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

/Энэ зүйлийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

21дүгээр зүйл.Хуулийн нэр томъёоны тодорхойлолт

Хэвлэх

1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томъёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:

1/"байгалийн ургамал" гэж хүний оролцоогүйгээр байгалийн жамаар ургаж байгаа зүйл ургамлыг;

2/"байгалийн ургамлын нөөц" гэж тухайн зүйл ургамлын тархац нутаг дахь нийт хэмжээг;

3/"байгалийн ургамлын тархац, нөөцийн судалгаа" гэж тухайн зүйл ургамлын тархац нутаг, нөөцийн хэмжээг тогтоох зорилгоор хийгдэж байгаа судалгааг;

4/"байгалийн ургамлыг тарималжуулах" гэж байгалийн ургамлыг хамгаалах, удмын санг хадгалах, түүхий эд болгон ашиглах зорилгоор тарьж ургуулах, үржүүлэх ажиллагааг;

5/"ургамлын экологи-эдийн засгийн үнэлгээ" гэж тухайн зүйл ургамлын оршин амьдрах нөхцөл болон экологийн, эдийн засгийн, эрх зүйн, нийгмийн ач холбогдлоор нь үнэлсэн тусгай аргачлалын дагуу тооцсон нэгж жингийн мөнгөн үнэлгээг;

6/"харь ургамал" гэж улсын хилийн гаднаас зориудаар болон санамсаргүй байдлаар зөөвөрлөгдөн ирж, нутагшиж байгаа зүйл ургамлыг.

/Энэ зүйлийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

3 дугаар зүйл.Ургамлын сан, түүний ангилал

Хэвлэх

1.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн хуурай газар, усны бүх зүйлийн гуурст ургамал, хөвд, замаг, хаг, мөөг болон бичил биетнээс ургамлын сан бүрдэнэ.

2.Ургамлыг түүний нөөц, нөхөн сэргэх чадварыг нь харгалзан дараахь байдлаар ангилна:

1/нэн ховор;

2/ховор;

3/элбэг.

3.Нэн ховор ургамалд байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадваргүй, тархац нэн хязгаарлагдмал, ашиглах нөөцгүй, устах аюулд орсон /энэ хуулийн хавсралтаар тогтоосон/ ургамал хамаарна.

4.Ховор ургамалд байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадвар хязгаарлагдмал, тархац, нөөц багатай, устаж болзошгүй ургамал хамаарна. Ховор ургамлын жагсаалтыг Засгийн газар батална.

5.Энэ зүйлийн 3, 4 дэх хэсэгт зааснаас бусад ургамлыг элбэг ургамалд тооцно.

/Энэ хэсгийг 1997 оны 1 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

4 дүгээр зүйл.Ургамлыг хамгаалах үйл ажиллагааны удирдлага

Хэвлэх

Ургамлыг хамгаалах үйл ажиллагааны удирдлагыг Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулиар зохицуулна.

5 дугаар зүйл.Ургамлын нөөцийн мэдээллийн сан

Хэвлэх

1.Ургамлын нөөцийн мэдээллийн сан дараахь үзүүлэлтээс бүрдэнэ:

1/ургамлын тархац, нөөцийн хэмжээ, түүний үнэлгээ;

2/ургамлын хатаамал, бэлдмэл, үрийн цуглуулга;

3/ургамлын судалгааны тайлан, мэдээ баримт;

4/ургамлын хяналт-шинжилгээний ажиглалт, хэмжилтийн мэдээ баримт;

5/ургамал хамгаалах, ашиглах, нөхөн сэргээх арга хэмжээний мэдээ.

2.Ургамлын мэдээллийн санг бүрдүүлэхтэй холбогдсон харилцааг Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулиар зохицуулна.

6 дугаар зүйл.Ургамал ашигласны төлбөр

Хэвлэх

1.Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага төрийн өмчийн газар дахь ургамлыг ашиглахдаа хууль тогтоомжид заасны дагуу төлбөр төлнө.

2.Ургамал ашигласны төлбөрийн дээд, доод хэмжээ, төлбөрөөс чөлөөлөх, хөнгөлөх журмыг хуулиар тогтооно.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

УРГАМЛЫГ ХАМГААЛАХ, НӨХӨН СЭРГЭЭХ

7 дугаар зүйл.Ургамлыг хамгаалах

Хэвлэх

1.Ургамлыг гал түймэр, өвчин, хөнөөлт мэрэгч амьтан, хөнөөлт шавьж болон хүний үйл ажиллагааны сөрөг нөлөөллөөс хамгаалах ажлыг сум, дүүргийн Засаг дарга орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр, гэрээний дагуу газар эзэмшиж, ашиглаж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага өөрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Нэн ховор, унаган буюу үлдвэр ургамлын удмын санг хамгаалах зорилгоор ургамлыг тарималжуулах, нутагшуулах ажлыг төрийн захиргааны төв байгууллага мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлнэ.

3.Ургамлыг өвчин, хөнөөлт мэрэгч амьтан, хөнөөлт шавьж, хими, биологийн бодисын хортой нөлөөллөөс хамгаалах, хорио цээр тогтоох ажлыг сум, дүүргийн Засаг дарга орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр хийж гүйцэтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.Ургамлыг өвчин, хөнөөлт мэрэгч амьтан, хөнөөлт шавьжаас хамгаалахад байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага /цаашид *төрийн захиргааны төв байгууллага* гэх/-ын зөвшөөрснөөс бусад химийн бодис хэрэглэхийг хориглоно.

/Энэ хэсгийг 1997 оны 1 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

5.Нэн ховор ургамал бүхий газрыг тухайн ургамал хамгаалах, нөхөн сэргээхээс бусад зориулалтаар иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад эзэмшүүлэхийг хориглоно.

6.Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.2 дугаар зүйлийн 1.3-т заасны дагуу төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрлөөр харь ургамлыг байгальд тарималжуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

7.Харь ургамлыг байгальд тарималжуулахад зориулалтын хязгаарлаж битүүмжилсэн талбайг ашиглана.

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

8.Энэ зүйлийн 6 дахь хэсэгт заасан зөвшөөрлийг олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуулиар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

71дүгээр зүйл.Ургамлын тархац, нөөцийн судалгаа явуулах, экологи-эдийн засгийн үнэлгээ тогтоох

Хэвлэх

1.Үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглаж байгаа ургамлын тархац, нөөцийн судалгааг 5 жил тутамд төрийн захиргааны төв байгууллага, шинжлэх ухааны байгууллагатай хамтран явуулна.

2.Ургамлын экологи-эдийн засгийн үнэлгээг төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

3.Ургамлын тархац, нөөцийн судалгаа явуулах, экологи-эдийн засгийн үнэлгээ хийх зардлыг төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэн улсын болон орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.Үйлдвэрлэлийн зориулалтаар түүж бэлтгэх ургамлын зүйлийн нэр, түүхий эдийн хэмжээ, хугацаа, газрыг орон нутгийн санал, мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн жил бүр тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ зүйлийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

8 дугаар зүйл.Ургамлыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглахыг хориглох газар

Хэвлэх

1.Байгаль орчны тэнцлийг хангах ач холбогдол бүхий дараахь газар нутагт ургамлыг нөөцийнх нь хэмжээг үл харгалзан үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглахыг хориглоно:

1/хот, тосгон, бусад суурины ногоон бүс;

2/гол, горхины эх болон нуур, цөөрмийн эргээс 2 километрийн доторхи газар;

3/нэн ховор амьтны байршил газар;

4/баянбүрд;

5/ургамлын бүрхэвч нь талхлагдсан газар;

6/элсний нүүлтээс хамгаалах ач холбогдол бүхий газар;

7/хөрсний элэгдлээс хамгаалах зурвас газар.

2.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал энэ зүйлийн 1 дэх хэсгийн 3, 4, 6, 7-д заасан газар, түүний заагийг мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн тогтоож, хэрэгжилтийг хянана.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

З.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1-4-т заасан газар мал бэлчээж болно.

9 дүгээр зүйл.Ургамлыг нөхөн сэргээх

Хэвлэх

Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага ургамлыг нь үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашигласан газраа зохих журмын дагуу өөрийн хөрөнгөөр нөхөн сэргээх буюу нөхөн сэргэх нөхцлийг бүрдүүлсний дараа сум, дүүргийн Засаг даргад хүлээлгэн өгнө.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

УРГАМЛЫГ АШИГЛАХ

10 дугаар зүйл.Ургамлыг ашиглах зориулалт

Хэвлэх

Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нэн ховор ургамлыг зөвхөн судалгаа, шинжилгээний, ховор ургамлыг ахуйн болон судалгаа, шинжилгээний, элбэг ургамлыг судалгаа, шинжилгээний, ахуйн, үйлдвэрлэлийн зориулалтаар тус тус ашиглаж болно.

2.Харь ургамлыг байгальд тарималжуулах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу олгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

11 дүгээр зүйл.Ургамлыг судалгаа, шинжилгээний зориулалтаар ашиглах

Хэвлэх

1.Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад нэн ховор, ховор ургамлыг судалгаа, шинжилгээний зориулалтаар ашиглах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.2 дугаар зүйлийн 1.4-т заасны дагуу төрийн захиргааны төв байгууллага олгоно.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Судалгаа, шинжилгээ, ахуйн зориулалтаар ашиглахаар түүж бэлтгэсэн ургамлыг үйлдвэрлэлийн түүхий эд болгон ашиглах, орлого олох зорилгоор бусдад борлуулахыг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Ургамлыг судалгаа, шинжилгээний зориулалтаар ашиглах тусгай зөвшөөрөл авсан иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага судалгаа, шинжилгээний тайлангаа Генетик нөөцийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой уламжлалт мэдлэгийн бүртгэл, мэдээллийн санд мэдээлэх үүрэгтэй.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

12 дугаар зүйл.Ургамлыг ахуйн зориулалтаар ашиглах

/Энэ зүйлийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Иргэн ховор ургамлыг өөрийн ам бүлийн хүнсний болон ахуйн бусад хэрэгцээг хангах зорилгоор Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.2 дугаар зүйлийн 1.13-т заасны дагуу сум, дүүргийн Засаг даргын зөвшөөрлөөр ашиглаж болно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Ховор ургамлыг өөрийн ам бүлийн хүнсний болон ахуйн бусад хэрэгцээг хангах зорилгоор ашиглах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу олгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

13 дугаар зүйл.Ургамлыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах

Хэвлэх

1.Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага элбэг ургамлыг хүнсний, техникийн болон ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн борлуулах зориулалтаар ашиглаж болно.

2.Эм бэлтгэн найруулах ажил, үйлчилгээ эрхэлдэг дотоодын аж ахуйн нэгж, байгууллага ховор болон элбэг ургамлыг эмийн үйлдвэрлэлийн зориулалтаар тарималжуулан ашиглаж болно.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Элбэг ургамлыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1.25-д заасны дагуу сум, дүүргийн Засаг дарга энэ хуулийн 71 дүгээр зүйлийн 4  дэх хэсэгт заасны дагуу олгоно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

4.Ургамлын үндэс, үндэслэг иш, булцууны 50 ба түүнээс дээш хувийг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах тохиолдолд тухайн ургамлыг тарималжуулсан байна.

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

5.Ховор ургамлыг эм үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1.16-д заасны дагуу төрийн захиргааны төв байгууллага энэ хуулийн 71 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасны дагуу олгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14 дүгээр зүйл.Бэлчээр, хадлангийн ургамлыг мал тэжээх зориулалтаар ашиглах

Хэвлэх

1.Бэлчээрийн мал аж ахуйн эрхэлдэг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага оршин суугаа /оршин байгаа/ сум, дүүргийн газар нутагт мал бэлчээх, хадлан авах зэргээр бэлчээр, хадлангийн газар дахь ургамлыг ашиглахдаа Газрын тухай хуулийн 52, 53 дугаар зүйлийг баримтална.

/Энэ хэсэгт 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурал нэн ховор ургамлыг хамгаалах зорилгоор түүний ургадаг газар мал бэлчээх, хадлан авахыг мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн 2 хүртэл жилийн хугацаагаар хориглож болно.

/Энэ хэсэгт 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Ургамлыг нөхөн сэргээх буюу нөхөн сэргэх нөхцөлийг бүрдүүлэх, хамгаалах зорилгоор бэлчээр, хадлангийн газрыг хуваарьтай, даацад нь тохируулж ашиглуулах асуудлыг сум, баг, дүүрэг, хорооны Засаг дарга шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

15 дугаар зүйл.Ургамлыг ашиглах зөвшөөрөл олгох, хүчингүй болгох журам

/Энэ зүйлийн гарчигт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

Хэвлэх

1.Үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ургамал ашиглах аж ахуйн нэгж, байгууллага байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээг өөрийн зардлаар хийлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Ургамлыг ашиглах зөвшөөрөл олгох эрх бүхий байгууллага Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу иргэн, аж ахуйн нэгжийн өргөдлийг хүлээн авч шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Ургамлыг ашиглах зөвшөөрлийг эрхийн бичгээр олгоно. Эрхийн бичгийг бусдад шилжүүлэн ашиглуулахыг хориглоно.

4.Эрхийн бичигт ургамлыг түүж бэлтгэх иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын нэр, хаяг, ургамлын зүйлийн нэр, эрхтэн, түүж бэлтгэх хэмжээ, хугацаа, газрыг заана.

5.Тухайн нутаг дэвсгэрийн байгаль хамгаалагч ургамал ашиглах эрхийн бичгийг үндэслэн ургамлыг түүж бэлтгэх газрыг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад зааж өгөх бөгөөд холбогдох эрхийн бичгийн мэдээллийг Генетик нөөцийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой уламжлалт мэдлэгийн бүртгэл, мэдээллийн санд мэдээлэх үүрэгтэй.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

6.Ургамлыг ашиглах зөвшөөрлийг 30 хоногийн хугацаатай олгож, нэг удаа анх олгосон хугацаагаар сунгана.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

7.Энэ зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 6.2 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу хүчингүй болгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

16 дугаар зүйл.Ургамлыг түүж бэлтгэх журам, хэмжээ, хугацаа

Хэвлэх

1.Ургамал ашиглах зөвшөөрөл бүхий иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага ургамлыг түүж бэлтгэх журам, ашиглахыг зөвшөөрсөн хэмжээ, хугацааг баримтлан түүж бэлтгэнэ.

2.Ургамлыг түүж бэлтгэх,  улсын хилээр нэвтрүүлэх журам, хэмжээ, хугацааг мэргэжлийн байгууллагын саналыг үндэслэн төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

17 дугаар зүйл.Ургамлыг гадаад улсад гаргах

/Энэ зүйлийн гарчигт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

1.Ургамлыг гадаад улсад гаргах зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1.19-д заасан төрийн захиргааны төв байгууллага олгоно.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зөвшөөрлийг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу олгож, хүчингүй болгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Ургамлын олон наст үндэс, үндэслэг иш, булцууг үндэс болон үрийг төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр гадаадад гаргахыг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

4.Нэн ховор, ховор ургамал, тэдгээрийн гаралтай эд, зүйлийг судалгаа, шинжилгээнээс бусад зориулалтаар, эсхүл эцсийн бүтээгдэхүүн болгосноос бусад тохиолдолд гадаадад гаргахыг хориглоно.

/Энэ хэсгийг 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

/7 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар хассан./

18 дугаар зүйл.Ургамлыг ашиглах зорилгоор газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах

Хэвлэх

1.Сум, дүүргийн Засаг дарга ургамлыг нь үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах зорилгоор түүний тархац газрыг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад төрийн захиргааны төв байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн тодорхой хугацаатайгаар Газрын тухай хуульд заасан журмын дагуу гэрээ байгуулан эзэмшүүлж, ашиглуулж болно.

2.Ургамал ашиглах зорилгоор түүний тархац газрыг эзэмшиж, ашиглах тухай гэрээнд Газрын тухай хуулийн З4 дүгээр зүйлийн 6 дахь хэсэгт зааснаас гадна дараахь зүйлийг тусгана:

/Энэ хэсэгт 2002 оны 6 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон/

1/тухайн газарт ашиглах ургамлын нэр, ашиглах хэмжээ;

2/ургамлыг ашиглах нөхцөл, болзол;

3/гэрээ байгуулагч талуудын тухайн ургамлыг ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээхтэй холбогдсон эрх, үүрэг, хариуцлага.

3.Ургамлыг ашиглах зорилгоор түүний тархац газрыг эзэмшигч, ашиглагч нь тухайн ургамлыг болон түүний ургах орчинг хамгаалах, нөхөн сэргээх үүрэг хүлээхээс гадна Газрын тухай хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх, үүрэгтэй байна.

/Энэ хэсэгт 2002 оны 6 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон/

4.Ургамлыг нь ашиглахаас өөр зориулалтаар газрыг гэрээний дагуу эзэмшиж, ашиглаж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага өөрийн эзэмшил, ашиглалтын газар дахь ургамлыг зохих журмын дагуу зөвшөөрөл авч үйлдвэрлэлийн зориулалтаар бол төлбөртэйгээр, ахуйн зориулалтаар бол төлбөргүйгээр ашиглана.

19 дүгээр зүйл.Ургамал ашиглагчийн үүрэг

Хэвлэх

Ургамал ашиглагч нь дараахь үүрэгтэй байна:

1/ургамлын тухай хууль тогтоомжийг биелүүлэх;

2/ургамлыг түүж бэлтгэх, нөхөн сэргээх журмыг баримтлах;

3/журам, зөвшөөрөлд заасан хэмжээ, хугацаанд ургамлыг түүж бэлтгэх;

4/нэг наст ургамлыг түүний үр боловсросны дараа түүж бэлтгэх;

5/ургамлыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглахдаа байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ, нөөцийн хэмжээг өөрийн зардлаар тогтоолгон, ургамлыг нөхөн сэргээх буюу нөхөн сэргэх нөхцөлийг бүрдүүлэх;

6/ургамлыг нь ашиглах зорилгоор газар эзэмших, ашиглах гэрээнд заасан нөхцөл, болзлыг биелүүлэх.

7.Генетик нөөцийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой уламжлалт мэдлэгийн бүртгэл, мэдээллийн санд бүртгүүлэх.

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

БУСАД ЗҮЙЛ

20 дугаар зүйл.Мансууруулах бодис бүхий ургамал

Хэвлэх

1.Мансууруулах бодис бүхий ургамлын жагсаалтыг байгаль орчны болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хамтран батална.

2.Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлийн 13.6-д заасан мансууруулах бодис бүхий ургамал ашиглаж эм бэлтгэн найруулах зөвшөөрлийг аж ахуйн нэгж, байгууллагад мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн олгож, зөвшөөрлийг тусгай бүртгэлд бүртгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан зөвшөөрлийг олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Иргэн, түүнчлэн энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаас бусад аж ахуйн нэгж, байгууллага мансууруулах бодис бүхий ургамлыг түүх, ашиглах, тарихыг хориглоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

5.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан зөвшөөрлийг олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан мэргэжлийн байгууллага зөвшөөрөл хүсэгчийн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдрийн дотор холбогдох дүгнэлтийг гаргаж зөвшөөрөл олгох эрх бүхий этгээдэд хүргүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

21 дүгээр зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 4-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

22 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох

Хэвлэх

Энэ хуулийг 1995 оны 6 дугаар сарын 5-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Н. БАГАБАНДИ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2022.08.10-ны өдрийн орчуулга) Unofficial translation

 

LAW OF MONGOLIA

April 11, 1995                                                                 Ulaanbaatar city

                                                                                                      

ON NATURAL PLANTS

 

CHAPTER ONE

 

GENERAL PROVISIONS

Article 1. Purpose of this Law

The purpose of this Law is to regulate relations related to the protection, proper use and rehabilitation of natural plants other than forest and cultivated plants (hereinafter referred to as "plants").

Article 2. Legislation on Plants

1.The legislation on natural plants shall consist of the Constitution of Mongolia, the Mongolian Law on Environmental Protection, the Law on Genetic Resources, this law and other legislative acts issued in conformity with these laws.

/This article was added by the law of December 30, 2021/

2.If an international treaty to which Mongolia is a party is inconsistent with this law, then the provisions of the international treaty shall prevail.

/This article was amended by the law of December 9, 2010/

Article 21. Definitions

1.The terms contained in the Law shall be understood the following meanings:

1/"natural plant species" refers to any species growing naturally without human intervention;

2/"natural plant resources" means the total population size of the plant species within the distribution area;

3/"natural plant distribution and resource research" means research conducted to determine the size of distribution area and resource of the plant species;

4/"cultivation of natural plants" refers to cultivation and propagation of natural plant species for the purposes of protecting, preserving genetic resources and using as raw materials;

5/"Ecological-economic assessment of plant species" refers to a monetary valuation of unit weight, calculated using a special methodology, considering the habitat of the species and its ecological, economic, legal, and social value;

6/"alien plant" means any non-native plant species that has arrived or been introduced from outside of the state border by human activity intentionally or accidentally.

/This article was added by the law of December 9, 2010/

Article 3. Plant Resources and their Classification

1.Plant Resources shall consist of all species of vascular plants, mosses, algae, lichens, fungi and other microorganisms on the land and in the water in the territory of Mongolia.

2.Considering plant reserves and their restorative capacity, plants are classified as follows:

1/very rare;

2/rare;

3/abundant.

3.Very rare plants include those plants with no natural restorative capacity, a very restricted distribution, no usable reserves, and are in danger of extinction (defined by the Annex to this Law).

4.Rare plants include those plants with limited natural restorative capacity, with a restricted distribution and reserves, and are potentially in danger of extinction. The list of rare plants shall be approved by the Government.

5.Plants exclusive of the plants stipulated in the Paragraphs 3 and 4 of this articles shall be considered abundant.

/This paragraph was amended by the law of January 16, 1997/

Article 4. Plant Protection Management

Plant protection management shall be regulated by the Mongolian Law on Environmental Protection.

Article 5. Plant Reserve Databank

1.The Plant Reserve Databank shall consist of the following indicators:

1/plant distribution and size of reserve and their assessment;

2/collection of plant samples, preparations, and seeds;

3/reports and data on plant research;

4/data on plant monitoring and measurements;

5/data on plant protection, use and restoration measures.

2.The compilation of the Plant Databank shall be regulated by the Mongolian Law on Environmental Protection.

Article 6. Plant Use Fees

1.Where citizens, business entities, and state organizations use plants on State property they must pay a fee pursuant to legislation.

2.The procedures on maximum and minimum fees and the conditions for exemption and discounts shall be determined by Law.

CHAPTER TWO

PLANT PROTECTION AND RESTORATION

Article 7. Plant protection

1. The Governors of Soum and Districts shall, with funding from the state budget, implement the measures on plant protection from fire, diseases, harmful rodents and insects and the negative impacts of human activity. The above-mentioned measures shall also be implemented at their expense by citizens, business entities, and organizations possessing and using land pursuant to contract.

/This paragraph was amended by the law of April 22, 2022/

2.Such measures as plant cultivation and introduction to protect the gene bank of very rare, endemic, and relict plants shall be performed by the Certified Organizations at the request of the State Administrative Central Organization.

3.Such measures as protection and quarantine of plants from diseases, harmful rodents and insects, and the negative impacts of chemicals and biological substances shall be performed by the Governor of soum and District with local budget funds.

/This paragraph was amended by the law of April 22, 2022/

4.The usage of chemicals for the protection of plants from diseases, harmful rodents and insects shall be prohibited, except those permitted by the State Administrative Central Organization in charge of nature and environment (hereinafter referred to as "State Administrative Central Organization").

/This paragraph was amended by the law of January 16, 1997/

5.The possession of land containing very rare plants by citizens, business entities and organizations for any purpose, except plant protection and restoration, shall be prohibited.

6.It is prohibited to cultivate alien plants without permission, issued by the State Administrative Central organization.

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

7.Alien plant species shall be cultivated in a designated, restricted and closed area.

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

Article 71. Conducting research on plant distribution and resources and estimating ecological-economic assessment

1.Research on the distribution and resource of plant species used for industrial purposes shall be conducted every five years in collaboration with the State Administrative Central organization and relevant scientific organizations.

2.Ecological-economic assessment of a plant species shall be determined by the State Administrative Central organization

3.Expenditures for conducting research on plant distribution and resource as well as ecological-economic assessment shall be financed from the state and local budgets on the basis of proposals, made by the State Administrative Central organization.

/This article was added by the law of April 22, 2022/

4.The State Administrative Central organization shall determine the type and names of plant species that can be collected and upper limit to be harvested for industrial purposes annually.

/This article was added by the law of December 9, 2010/

Article 8. Prohibited Areas for Industrial Use of Plants

1.The use of plants for Industrial purposes, regardless of the quantity of the plant reserve, is prohibited in the following areas which are important for maintaining environmental balance:

1/green zones in cities, villages, and other settled areas;

2/within 2 km from the source of a river or stream and the bank of a lake or pond;

3/very Rare Animal habitat;

4/oasis;

5/areas with degraded plant cover;

6/areas important for protection from sand movement;

7/strip land to protect against soil erosion.

2.Soum and District Citizen's Representatives Khurals shall determine the areas and their boundaries specified in subparagraphs 3, 4, 6, and 7 of paragraph 1 of this Article based on the recommendations of the Certified Organizations and shall monitor its implementation.

/This article was added by the law of April 22, 2022/

3.The area referred to in subparagraphs 1, 2, 3, and 4 of paragraph 1 of this Article may be used as a pasture land.

Article 9. Plant Rehabilitation

Citizens, business entities and organizations shall return land used by them for the Industrial use of plants to Soum and District Governors after rehabilitation of the land or creation of conditions for rehabilitation at their expense according to the appropriate procedure.

CHAPTER THREE

Plant Use

Article 10. Purpose of Plant Use

Citizens, business entities, and organizations may use Very Rare Plants only for research purposes, Rare Plants only for household and research purposes, Abundant Plants for research, household, and Industrial purposes.

Article 11. Plant Use for Research Purposes

1. The State Administrative Central organization shall grant permits to citizens, business entities and organizations to use very rare and endangered plants for research and analysis purposes.

/This part was amended according by the law of December 9, 2010/

2.It is prohibited to use plants collected for research, analysis and household use as raw materials for production and to sell them to others for the purpose of earning income.

/This paragraph was amended by the law of December 9, 2010/

3. Citizens, business entities, and organizations that have received a license to use plants for research, analysis shall be obliged to report their research and analysis reports to register and database of genetic resources and traditional knowledge related to genetic resources, as specified in Article 10 of the Law on Genetic Resources.

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

Article 12. Plant Use for Household Purposes

Citizens may use Rare Plants for the purposes of providing for family food and other household needs, pursuant to Soum and District Governor permission.

Article 13. Plant Use for Industrial Purposes

1.Citizens, business entities, and organizations may use Abundant Plants for food and technical purposes, as well as for the sale of products derived from plants.

2. Rare and Abundant Plants for the purposes of producing medicine can be used for cultivation by the Domestic business entities and organizations engaged in pharmaceutical production and services.

/This paragraph was amended by the law of December 30, 2022/

3.Permits for the use of Abundant Plants for industrial purposes shall be issued by Soum and District Governors based on the conclusion of province, capital environmental department. Permits for the use of Rare Plants for industrial purposes shall be issued by State Administrative Central Organization in accordance with Article 71.4 of this Law.

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

4.The plant species shall be cultivated if 50 or more percent of its roots, rhizomes and tubers are used for industrial purposes.

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

Article 14. Plant Use for Pasture and Hayfields for Feeding Livestock

1.Citizens, business entities, and organizations engaged in livestock activities shall comply with Article 52 and 53 of the Mongolian Law on Land when using plants in pastures and hay fields within the Soum and District territories where they reside.

/This paragraph was amended by the law of December 9, 2010/

2.In order to protect Very Rare Plants, the Soum and District Citizen Representatives Khurals and the Bag and Khoroo Citizen's Public Khurals may prohibit the use of pasture land and hayfields with such plants for a period of up to two (2) years based on the conclusion of professional body.

/This paragraph was amended by the law of December 9, 2010/

3.The measures to distribute and properly manage the carrying capacity of pasture land and hayfield shall be decided by the Soums, District, Bags and Khoroo Governors for the purposes of plant protection and rehabilitation and to meet the necessary conditions for rehabilitation.

/This paragraph was amended by the law of December 30, 2022/

Article 15. Plant Use Permitting Procedures

1.Citizens, business entities and organizations requesting to use plants for industrial purposes shall have an environmental impact assessment at their expense and, after defining the relevant plant reserves, develop and submit proposals to Certified Organizations for review and to the organization or officer authorized to grant permission on plant use which will include the name and parts, purposes, quantity and duration of use for the intend species, as well as the restoration measures.

2.An application and request from citizens, business entities and organizations, including the proposal and conclusions from Certified Organizations concerning such proposal, shall be considered and decided by the authorized organization or officer within 14 days of its receipt.

3.Permits to use plants shall be in the form of a License. It is prohibited to transfer a license to another person.

4.The license shall include the name and address of the citizens, business entities and organizations collecting plants, the species name and parts, the quantity to be collected, duration and location.

5.The Local Ranger shall direct citizens, business entities and organizations with the appropriate license to the licensed area for plant collection and shall be responsible for reporting information of relevant documents in the register and database of genetic resources and traditional knowledge related to genetic resources specified in the Article 10 of the Law on Generic Resources.

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

Article 16. Plant Collection Procedures, Quantity, and Duration

1.Citizens, business entities and organizations with a license to use plants shall collect plants pursuant to plant collection procedures, permitted quantity and duration.

2.The State Administrative Central Organization shall determine plant collection procedures, quantities, and duration for harvesting and preparing plants and crossing the border based on the recommendations of the Certified Organizations.

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

Article 17. Plant Export and Plant Collection and Preparation by Foreign Citizens

1.Permits for export plants, herbal decoction, extracts, tinctures crossing the State borders shall be issued by State Administration Central Organization in accordance with the procedure specified in Article 17.2 of the Law on Genetic Resources.

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

2.Foreign citizens, business entity and organization are prohibited from collecting and preparing natural Plants for any purpose.

/This paragraph was amended by the law of December 9, 2010/

3.It is prohibited to export perennial roots, rhizomes, tubers and seed of plants without any permission of the State Administration Central Organization

/This paragraph was amended by the law of December 30, 2021/

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

4.It is prohibited to export extremely rare and rare plant species and their parts and derivatives except for research purposes or as a final product.

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

/These paragraph of Article 7 was omitted by the law of December 30, 2021/

Article 18. Possession and Use of Land for Plant Use Purposes

1.Land may be possessed and used by citizens, business entities, and organizations for a certain period for industrial purposes according to the conditions and procedures set forth in the Mongolian Law on Land, upon entering a contract with Soum and District the Governors based on the recommendations of the State Administrative Central Organization.

2.A land use contract for plant use purposes shall, in addition to Article 34.6 of the Mongolian Law on Land, contain the followings:

/This paragraph was amended by the law of June 7, 2002/

1/name and quantity of the plant to be used in the licensed area;

2/conditions for plant use;

3/rights, duties, and responsibilities of contract parties related to plant use, protection, and rehabilitation.

3.The possessor and user of land for plant use purposes shall assume the obligation to protect and restore the licensed plants and its growing environment, in addition to the rights and obligations set forth in the Article 35 of the Mongolian Law on Land.

/This paragraph was amended by the law of June 7, 2002/

4.Citizens, business entities, and organizations possessing and using land pursuant to contract for purposes other than plant use may use plants growing on their land with the appropriate permit. If a fee shall be paid for using plants for industrial purposes and a fee will not be required for household plant use.

Article 19. Plant User Obligations

Plant user shall have the following obligations:

1/comply with the plant legislation;

2/follow the procedures on plant collection and restoration;

3/collect plants according to the quantity and duration permitted by procedure and license;

4/collect a year-old plant after the grains have ripened;

5/use plants for industrial purposes, after having an environmental impact assessment conducted and determining the amount of plant reserved at their expense, as well as restore plants or create conditions for their restoration;

6/comply with the conditions and procedures specified in the land possession and use contract for plant use purposes.

7/register in the registration and database of genetic resources and traditional knowledge related to genetic resources specified in Article 10 of the Law on Genetic Resources.   

/This paragraph was added by the law of December 30, 2021/

CHAPTER FOUR

Miscellaneous

Article 20. Plant with Narcotic Drugs

1.The list of plants with narcotic drugs shall be approved jointly by State Administrative Central Organizations in charge of nature and environment and health issues.

2.A permit for the preparation of drugs using plants with narcotic drugs shall, based on the conclusion of professional body, be issued to business entities and organizations by the State Administrative Central Organization in charge of health issues. Those business entities and organizations shall be registered in a special registration.

/This paragraph was added by the law of December 9, 2010/

3.Collection, cultivation and use of plant with narcotic drugs by citizens, business entities, and organizations, except those business entities and organizations referred to paragraph 2 of this Article, shall be prohibited.

Article 21. Responsibilities on breaches of the Law

1. If an action of state official, breached this law, does not have a nature of crime, responsibility shall be imposed in accordance with the Law on Public Service.

2. Citizens or business entities, who breached this law, shall be charged with responsibility in accordance with the Law on Infringement.

/This article was revised by the Amendment law made on 4 December 2015/

Article 22. Effective Date of this Law

This law shall be effective from June 5, 1995.


   SPEAKER OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA          N.BAGABANDI