A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2015 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр

Улаанбаатар хот

ЭРҮҮГИЙН ХУУЛЬ

/Шинэчилсэн найруулга/

ЕРӨНХИЙ АНГИ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1.1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилго

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн зорилго нь Монгол Улсын Үндсэн хуулиар баталгаажуулсан хүний эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, Үндсэн хуулийн байгуулал, үндэсний болон хүн төрөлхтний аюулгүй байдлыг гэмт халдлагаас хамгаалах, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхэд оршино.

1.2 дугаар зүйл.Хууль ёсны зарчим

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг энэ хуулиар тодорхойлно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Эрүүгийн хуулийг төсөөтэй хэрэглэхгүй.

3.Үйлдэл, эс үйлдэхүйг шинээр гэмт хэрэгт тооцсон, шинээр эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээг тогтоосон Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан хууль энэ хуулийн бүрэлдэхүүн хэсэг болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Энэ хуулийн нэр томьёо, ухагдахууныг тайлбарлахад Монгол Улсын хууль, Монгол Улсын хуулиар соёрхон баталсан, нэгдэн орсон олон улсын гэрээнд заасан тодорхойлолт, хэм хэмжээг баримтална.

5.Энэ хуулийн нэр томьёо, ухагдахууныг тайлбарлахад захиргааны хэм хэмжээний актыг ашиглаж болно.

1.3 дугаар зүйл.Шударга ёсны зарчим

Хэвлэх

1.Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Гэмт хэрэгт тооцох, ял оногдуулахад хүнийг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, нас, хүйс, нийгмийн гарал, байдал, хөрөнгө чинээ, эрхэлсэн ажил, албан тушаал, шашин шүтлэг, үзэл бодол, бэлгийн болон хүйсийн чиг баримжаа, боловсрол, хөгжлийн бэрхшээлтэй байдлаар ялгаварлан гадуурхахгүй.

3.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд өөрт нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ. Эрүүгийн хариуцлагыг бусад хүнд халдаан хэрэглэж болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэсэн нь хуулийн этгээдийг эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

5.Нэг гэмт хэрэгт нэг удаа ял оногдуулна.

1.4 дүгээр зүйл.Гэм буруугийн зарчим

Хэвлэх

1.Энэ хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн нь шүүхээр тогтоогдсон гэм буруутай хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гэм буруугүйгээр энэ хуульд заасан хохирол, хор уршиг учруулсан бол эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйн нийгмийн аюулын шинж чанарыг ухамсарлаагүй, хэргийн нөхцөл байдлын улмаас ухамсарлах боломжгүй байсан, учирч болох нийгэмд аюултай хор уршгийг урьдчилан мэдэх боломжгүй, мэдэх ёсгүй байсан бол хор уршиг гэм буруугүйгээр учруулсан гэж үзнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

4.Хүний үзэл бодол, итгэл үнэмшлийн төлөө эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхгүй.

/3 дахь хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар 3, 4 дэх хэсэг болгон өөрчлөн найруулсан/

1.5 дугаар зүйл.Эрүүгийн хууль Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйлчлэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хамаарах хилийн чанадад байгаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын эзэмшил нутаг, усан, агаарын орон зайд байгаа Монгол Улсын усан онгоц, агаарын хөлөгт гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Гадаад улсын дипломат дархан эрх, эрх ямба эдэлж байгаа хүн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гэмт хэрэг үйлдвэл түүнд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх эсэхийг Монгол Улсын олон улсын гэрээний дагуу шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Энэ хуульд заасан тохиолдолд Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гэмт хэрэг үйлдсэн хуулийн этгээдэд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.6 дугаар зүйл.Эрүүгийн хууль Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн гадна үйлчлэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын иргэн, тус улсад байнга оршин суудаг харьяалалгүй хүн гадаад улсад энэ хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдэж, тухайн гэмт хэрэгт нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгээгүй бол энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний үйлдсэн гэмт хэрэгт нь гадаад улсад ял оногдуулсан бол Монгол Улсын шүүх түүнд оногдуулсан ялыг энэ хуулийн дагуу хөнгөрүүлж, чөлөөлж болно. Монгол Улсын олон улсын гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол шүүх тухайн хүнийг энэ хуульд заасан үндэслэлээр гэм буруугүйд тооцож болно.

3.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол гадаад улсад алба хааж байхдаа гэмт хэрэг үйлдсэн Монгол Улсын цэргийн алба хаагчид энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Монгол Улсын хилийн гадна гэмт хэрэг үйлдсэн гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнд Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасан тохиолдолд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

5.Монгол Улсад байнга оршин суудаггүй гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн тус улсын хилийн гадна Монгол Улсын ашиг сонирхлын эсрэг гэмт хэрэг үйлдэж түүндээ ял шийтгүүлээгүй бол Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасан тохиолдолд энэ хуулиар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.7 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг шилжүүлэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын иргэнийг гэмт хэрэгт мөрдөн шалгуулах, ял шийтгүүлэхээр гадаад улсад шилжүүлэн өгөхгүй.

2.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн гадна гэмт хэрэг үйлдсэн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байгаа гадаадын иргэн, Монгол Улсад байнга оршин суудаггүй харьяалалгүй хүнийг Монгол Улсын олон улсын гэрээний дагуу гэмт хэрэгт мөрдөн шалгуулах, ял эдлүүлэхээр гадаад улсад шилжүүлэн өгч болно.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

3.Тухайн улсын хуульд зааснаар цаазаар авах ял оногдуулах, эрүү шүүлт тулгах хангалттай үндэслэл байгаа тохиолдолд гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнийг тухайн улсад гэмт хэрэгт мөрдөн шалгуулах, ял шийтгүүлэхээр шилжүүлэн өгөхгүй.

1.8 дугаар зүйл.Хууль үйлчлэх цаг хугацаа

Хэвлэх

1.Үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцох, гэм буруутай хүн, хуулийн этгээдэд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээг тухайн гэмт хэргийг үйлдэх үед дагаж мөрдөж байсан хуулиар тодорхойлно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гэмт хэргийн хор уршиг хэзээ илэрснээс үл хамааран энэ хуульд заасан гэмт үйлдэл, эс үйлдэхүй төгссөн үеийг гэмт хэрэг үйлдсэн хугацаагаар тооцно.

3.Гэмт үйлдэл, эс үйлдэхүй тодорхой хугацаанд үргэлжилсэн бол гэмт хэрэг үйлдэгдэж дууссан, эсхүл таслан зогсоогдсон үеийг гэмт хэрэг үйлдсэн хугацаанд хамааруулна.

1.9 дүгээр зүйл.Хууль буцаан хэрэглэх

Хэвлэх

1.Үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцохгүй болсон, оногдуулах ялыг хөнгөрүүлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэнэ.

2.Үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт шинээр тооцсон, оногдуулах ялыг хүндрүүлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дордуулсан хуулийг буцаан хэрэглэхгүй.

3.Шинэ хуулиар тухайн гэмт хэрэгт оногдуулах ялын хэмжээг багасгасан тохиолдолд шүүх урьд ял шийтгүүлсэн этгээдийн ялыг шинээр тогтоосон хэмжээнд нийцүүлэн хасна.

1.10 дугаар зүйл.Гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаа

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш дараах хугацаа өнгөрсөн нь тогтоогдвол яллагдагчаар татаж болохгүй:

1.1.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг нэг жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон, эсхүл зорчих эрхийг хязгаарлах ялын дээд хэмжээг нэг жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш нэг жил өнгөрсөн;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.2.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг нэг жилээс дээш, дээд хэмжээг найман жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон, эсхүл зорчих эрхийг хязгаарлах ялын доод хэмжээг нэг жилээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш таван жил өнгөрсөн;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.3.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг таван жилээс дээш, хорих ялын дээд хэмжээг арван таван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш арван хоёр жил өнгөрсөн;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.4.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг арван хоёр жилээс дээш, хорих ялын дээд хэмжээг хорин жил хүртэл тогтоосон ба бүх насаар хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш хорин жил өнгөрсөн.

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.5.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг зургаан сараас дээш, дээд хэмжээг гурван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон, эсхүл зорчих эрхийг хязгаарлах ялын доод хэмжээг зургаан сараас дээш, дээд хэмжээг гурван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш гурван жил өнгөрсөн.

/Энэ заалтыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацааг гэмт хэрэг үйлдсэн өдрөөс эхлэн яллагдагчаар татах хүртэл тоолно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хугацаа өнгөрөөгүй байхад гэмт хэрэг санаатай дахин үйлдвэл хөөн хэлэлцэх хугацааг сүүлчийн гэмт хэргийг үйлдсэн үеэс гэмт хэрэг тус бүрд шинээр тоолно.

4.Энэ хуульд бүх насаар хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг, хүн төрөлхтний аюулгүй байдал, энх тайвны эсрэг гэмт хэрэгт хөөн хэлэлцэх хугацаа тоолохгүй.

5.Татвар төлөхөөс зайлсхийх гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа гэмт хэрэг үйлдсэн өдрөөс хойш таван жил байна.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.Хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө гэмт хэрэг үйлдэж энэ хуулийн тусгай ангид хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр заасан бол тухайн зүйл, хэсэгт заасан гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаатай адил байдлаар хөөн хэлэлцэх хугацааг тоолно.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

7.Хуулиар халдашгүй байдлыг баталгаажуулсан албан тушаалтны бүрэн эрхийг эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан түдгэлзүүлээгүй бол гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацааг зогсоож, бүрэн эрх дуусгавар болсны дараа тоолж эхэлнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

8.Сэжигтэн мөрдөн шалгах ажиллагаанаас оргон зайлсан бол гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаа тоолохыг оргон зайлсан өдрөөс эхлэн зогсоож уг этгээд баригдсан, эсхүл хэргээ өөрөө илчилж ирсэн өдрөөс эхлэн яллагдагчаар татах хүртэл хөөн хэлэлцэх хугацааг сэргээн тоолно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

9.Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссанаас үл хамааран шүүхийн шийдвэрээр хурааж улсын орлого болгоно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

10.Энэ хуулийн 12.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 12.3 дугаар зүйлийн 2.1, 3.2 дахь заалт, 13.1 дүгээр зүйлийн 2.1 дэх заалтад заасан гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаа тоолохыг зогсоож, хохирогчийг арван найман насанд хүрсний дараа тоолж эхэлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ

2.1 дүгээр зүйл.Гэмт хэргийн ойлголт, шинж

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно.

3.Энэ хуулийн тусгай ангид заагаагүй үйлдэл, эс үйлдэхүй, хохирол, хор уршиг, гэм буруугийн шинжийг төсөөтэй хэрэглэж гэмт хэрэгт тооцохгүй.

4.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн шинжийг хэлбэрийн төдий агуулсан боловч тухайн этгээдийн хувийн байдал, үйлдэл, эс үйлдэхүйн нийгмийн аюулын хэр хэмжээ нь энэ хуулиар хамгаалагдсан эрх ашигт бодит хохирол, хор уршиг учруулаагүй үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцохгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

2.2 дугаар зүйл.Гэмт үйлдэл, эс үйлдэхүй

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид гэмт хэрэгт тооцох үйлдэл, эс үйлдэхүйг тусгайлан заана.

2.Болгоомжгүй үйлдэл, эс үйлдэхүй нь энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэмт хэрэгт тооцогдоно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нэг гэмт хэргийн шинжийг хэд хэдэн удаагийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан байвал үргэлжилсэн нэг гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцно.

4.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан хэд хэдэн гэмт хэргийн шинжийг нэг удаагийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан байвал хэд хэдэн гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцно.

2.3 дугаар зүйл.Гэм буруу

Хэвлэх

1.Гэм буруу нь санаатай, эсхүл болгоомжгүй хэлбэртэй байна.

2.Өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн бол санаатай гэмт хэрэгт тооцно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүний улмаас хохирол, хор уршиг учрах боломжтойг урьдчилан мэдэж түүнийг гаргахгүй байж чадна гэж тооцсон боловч хохирол, хор уршиг учирсан, эсхүл хохирол, хор уршиг учрах боломжтойг урьдчилан мэдэх ёстой, мэдэх боломжтой байсан боловч мэдэлгүй үйлдсэний улмаас хохирол, хор уршиг учирсан бол болгоомжгүй гэмт хэрэгт тооцно.

2.4 дүгээр зүйл.Гэм буруугийн холимог хэлбэр

Хэвлэх

1.Санаатай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас болгоомжгүйгээр хохирол, хор уршигт хүргэснийг гэм буруугийн холимог хэлбэр гэнэ.

2.Энэ хуулийн тусгай ангид гэм буруугийн холимог хэлбэрээр үйлдсэн гэмт хэргийн шинж, оногдуулах ялын төрөл, хэмжээг тусгайлан заана.

2.5 дугаар зүйл.Гэмт хэргийн хохирол, хор уршиг

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно.

2.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тооцно.

3.Энэ хуульд заасан "ноцтой хохирол, хор уршиг" гэж хохирогчийн амьдралын эх үүсвэр болсон эд хөрөнгийн эрхэд, эсхүл улс орон, хүн амын аюулгүй байдалд ач холбогдол бүхий эрхэд хохирол, хор уршиг учирсныг ойлгоно.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Энэ хуульд заасан дараах хохирлын хэмжээг доор дурдсанаар ойлгоно:

4.1."их хэмжээний хохирол" гэж тавин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээг;

4.2."үлэмж хэмжээний хохирол" гэж арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээг;

4.3."бага хэмжээний хохирол" гэж гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс доош хэмжээг.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

5.Шүүх гэмт хэргийн хохирол, хор уршгийг тодорхойлж, бодит хохирлыг нөхөн төлүүлэх, хор уршгийг арилгах, нөхөн төлүүлэх төлбөрийг мөнгөн дүнгээр тооцож, тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "нэгж" гэж энэ хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг ойлгоно.

/Энэ хэсгийн тайлбарыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

2.6 дугаар зүйл.Гэмт хэргийн ангилал

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг хоёр жил, түүнээс дээш хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон гэмт хэргийг хүнд гэмт хэрэг гэнэ.

2.Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

2.7 дугаар зүйл.Гэмт хэрэгт бэлтгэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн дугаарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйлийг хайж олсон, шинээр хийсэн, засч тохируулсан, гэмт хэрэг үйлдэх талаар урьдчилан үгсэж тохиролцсон, гэмт хэрэг үйлдэхэд тохиромжтой нөхцөл зориуд бүрдүүлснийг гэмт хэрэг үйлдэхэд бэлтгэх гэнэ.

2.Энэ хуульд гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэгт бэлтгэсэн үйлдэл, эс үйлдэхүйд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Гэмт хэрэгт бэлтгэсэн үйлдэл, эс үйлдэхүй нь тодорхой гэмт хэргийн шинжийг хангасан бол тухайн гэмт хэрэгт нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Шүүх энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаас бусад гэмт хэрэгт бэлтгэсэн үйлдэл, эс үйлдэхүйн шинж ба гэмт хэргийг төгсгөж чадаагүй нөхцөл байдлыг харгалзан энэ хуульд тухайн гэмт хэрэгт оногдуулахаар заасан ялын дээд хэмжээний гуравны нэгээс хэтрүүлэхгүйгээр ял оногдуулж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

2.8 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг үйлдэхээр завдах, гэмт хэрэг үйлдэхээс татгалзах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн дугаарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Гэмт хэрэг үйлдэхэд шууд чиглэсэн үйлдэл, эс үйлдэхүйг санаатай хийсэн боловч тухайн хүний хүсэл зоригоос үл хамаарах нөхцөл байдлын улмаас гэмт хэрэг төгсөөгүй бол гэмт хэрэг үйлдэхээр завдах гэнэ.

2.Шүүх гэмт хэрэг үйлдэхээр завдсан үйлдлийн шинж ба гэмт хэргийг төгсгөж чадаагүй нөхцөл байдлыг харгалзан энэ хуулийн тусгай ангид тухайн гэмт хэрэгт оногдуулахаар заасан ялын дээд хэмжээний гуравны хоёроос хэтрүүлэхгүйгээр ял оногдуулна.

3.Гэмт хэргийг үйлдэж төгсгөх боломжтойг ойлгож байсан боловч туйлд нь хүргэхээс сайн дураараа татгалзсан хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

4.Гэмт хэргээ туйлд нь хүргэхээс сайн дураараа татгалзахаас өмнө хийсэн үйлдэл, эс үйлдэхүй нь бие даасан өөр гэмт хэргийн шинжтэй байвал тухайн гэмт хэрэгт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГТ ХАМТРАН ОРОЛЦОХ

/Энэ бүлгийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.1 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэгт хамтран оролцох

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Хоёр, түүнээс олон хүн гэмт хэрэг үйлдэхэд санаатай нэгдсэнийг гэмт хэрэгт хамтран оролцох гэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гүйцэтгэгч, зохион байгуулагч, хатгагч, хамжигчийг гэмт хэрэгт хамтран оролцогчид тооцно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Гэмт хэргийг үйлдэх талаар урьдчилан үгсэн тохиролцсоныг, эсхүл урьдчилан үгсэн тохиролцоогүй боловч үйлдлээрээ санаатай нэгдсэнийг гэмт хэрэгт хамтран оролцсонд тооцно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

3.2 дугаар зүйл.Гэмт хэргийн гүйцэтгэгч

Хэвлэх

1.Энэ хуульд заасан гэмт хэргийг өөрөө, бусадтай бүлэглэн, ял оногдуулах насанд хүрээгүй хүнийг, хэрэг хариуцах чадваргүй хүнийг, гэмт хэргийг хамтран үйлдээгүй ба гэмт хэрэг үйлдэгдэж байгааг ойлгож мэдээгүй бусад хүнийг, мал, амьтан ашиглан үйлдсэн хүнийг гэмт хэргийн гүйцэтгэгч гэнэ.

2.Хуулийн этгээдийг төлөөлөн шийдвэр гаргах эрх бүхий албан тушаалтан хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө шийдвэр гаргаж, зөвшөөрөл өгч энэ хуульд заасан гэмт хэргийг бусдаар үйлдүүлсэн, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө энэ хуульд заасан гэмт хэргийн шинжийг өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан бол гэмт хэргийн гүйцэтгэгчид тооцно.

3.Хуулийн этгээдийн гүйцэтгэх албан тушаалтан удирдлагаас өгсөн шийдвэрийг хууль бус болохыг мэдсээр байж үйлдсэн бол хамтран үйлдсэн гүйцэтгэгчид тооцно.

3.3 дугаар зүйл.Гэмт хэргийн зохион байгуулагч

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдэхийг санаачилсан, удирдсан, төлөвлөсөн, гэмт хэрэг хамтран үйлдэгчдийн үүрэг, оролцоог хуваарилсан, зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан хүнийг гэмт хэргийн зохион байгуулагч гэнэ.

2.Гэмт хэргийн зохион байгуулагчийг тухайн гэмт хэргийг хамтран үйлдсэн гүйцэтгэгчид тооцно.

3.4 дүгээр зүйл.Гэмт хэргийн хатгагч

Хэвлэх

1.Бусдыг санаатай гэмт хэрэгт татан оруулсан, хөлсөлсөн, гэмт хэрэг үйлдэхэд зориуд хүргэсэн хүнийг гэмт хэргийн хатгагч гэнэ. Бусдыг гэмт хэрэгт бусдаар дамжуулан хатгасан хүнийг гэмт хэргийн хатгагчид тооцно.

2.Гэмт хэргийн хатгагчийг түүний хатгаснаар үйлдсэн гэмт хэргийн гүйцэтгэгчид оногдуулах ялаас багагүй ял оногдуулна.

3.5 дугаар зүйл.Гэмт хэргийн хамжигч

Хэвлэх

1.Урьдчилан амлаж бусдыг санаатай гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлсэн хүнийг гэмт хэргийн хамжигч гэнэ.

2.Гэмт хэргийн хамжигчид гэмт хэрэг үйлдэхэд гүйцэтгэсэн үүрэг, үйлдлийн шинж чанарыг харгалзан шүүх энэ хуульд тухайн гэмт хэрэгт оногдуулахаар заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор гүйцэтгэгчид оногдуулах ялаас ихгүй ял оногдуулна.

3.6 дугаар зүйл.Зөрж гүйцэтгэх

Хэвлэх

1.Гүйцэтгэгч бусад хамтран үйлдэгчтэй тохиролцсоноос өөр гэмт хэрэг үйлдсэнийг зөрж гүйцэтгэх гэнэ.

2.Гүйцэтгэгчийн зөрж үйлдсэн гэмт хэрэгт оролцоогүй бусад хамтран үйлдэгчид ял оногдуулахгүй.

3.7 дугаар зүйл.Бүлэглэн гүйцэтгэх

Хэвлэх

1.Гэмт хэргийг хоёр, түүнээс олон хүн санаатай нэгдэж үйлдсэн бол бүлэглэн гүйцэтгэх гэнэ.

2.Бүлэглэн гүйцэтгэсэн гэмт хэргийг гүйцэтгэгчдийн үйлдлийг нэгтгэн зүйлчилж гүйцэтгэгч тус бүрийн гэмт хэргийг үйлдэхэд гүйцэтгэсэн үүрэг, оролцоог харгалзан ялыг ялгамжтай оногдуулна.

3.8 дугаар зүйл.Зохион байгуулалттай гэмт бүлэг

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг байнга үйлдэж ашиг олох зорилгоор урьдчилан нэгдсэн гурав, түүнээс олон хүний тогтвортой нэгдлийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг гэнэ.

2.Зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан, удирдсан хүнийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан, удирдсан үйлдэлд нь ба зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн бусад гишүүний үйлдсэн гэмт хэргийн гүйцэтгэгчид тооцож ял оногдуулна.

3.Зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүнийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэгт элссэн үйлдэлд ба өөрийнх нь үйлдсэн гэмт хэрэгт ял оногдуулна.

4.Зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн үйл ажиллагаанд нэгдэж гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүнд тооцож өөрийнх нь үйлдсэн гэмт хэрэгт ял оногдуулна.

5.Зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн үйл ажиллагаанд нэгдэж гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд ял оногдуулахад уг гэмт бүлгийг байгуулсан, удирдсан, уг гэмт хэрэгт хамтран оролцсон бусад гишүүнд ял оногдуулсан эсэх нь саад болохгүй.

6.Зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүн гэмт хэргээ илчлэн ирсэн, зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн үйлдсэн гэмт хэргийг илрүүлэхэд туслалцаа үзүүлсэн, мэдээлэл өгсөн, эрх бүхий байгууллагатай хамтран ажилласан бол түүнийг гэм буруугаа хүлээсэнд тооцон ял оногдуулж, хөнгөрүүлж, чөлөөлж болно.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРГИЙГ ҮГҮЙСГЭХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ

4.1 дүгээр зүйл.Аргагүй хамгаалалт

Хэвлэх

1.Өөрийн, эсхүл бусдын амь нас, эрүүл мэндийн эсрэг хууль бус ба тулгарсан довтолгооны эсрэг хийсэн гэмт хэргийн шинжтэй үйлдлийг гэмт хэрэгт тооцохгүй.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Аливаа хүн мэргэжил, тусгай бэлтгэл, албан ажлын байдал, аюултай довтолгооноос зайлсхийх, бусдаас тусламж авахаар хандах боломжтой байсан эсэхээс үл хамааран аргагүй хамгаалалт хийх эрхтэй.

3.Аргагүй хамгаалалтыг бусдын хууль бус халдлага эхэлсэн, эхлэх гэж байгаа нь тодорхой болсон үед хийнэ. Довтолгоо төгссөн хойно хийсэн үйлдлийг аргагүй хамгаалалтад тооцохгүй.

4.Хуульд заасны дагуу галт зэвсэг, биеийн хүч, тусгай хэрэгсэл хэрэглэх эрх бүхий хууль сахиулагч албан үүргээ гүйцэтгэх, хэрэг шалган шийдвэрлэх явцдаа, харуул хамгаалалтын албан хаагч албан үүргээ гүйцэтгэх явцдаа галт зэвсэг, биеийн хүч, тусгай хэрэгсэл хэрэглэж хуулийн дагуу хийсэн үйлдлийг эсэргүүцсэн хариу үйлдлийг аргагүй хамгаалалтад тооцохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "ойр дотны хүн" гэж тухайн хүний эхнэр, нөхөр, хамтран амьдрагч, эцэг, эх, өвөг эцэг, эмэг эх, төрсөн, дагавар, үрчилж авсан хүүхэд, ач, зээ, төрсөн ах, эгч, дүү, хамт амьдарч байгаа бусад төрөл, садангийн хүнийг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

4.2 дугаар зүйл.Баривчлах, таслан зогсоох зорилгоор халдах

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдэж оргосон хүнийг баривчлах, эрх бүхий байгууллагад хүргэх, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдлийг таслан зогсоох зорилгоор энэ хуульд заасан үйлдлийг аргагүй байдалд хийж тухайн хүнд халдсан нь баривчлах, таслан зогсоох хэр хэмжээнээс хэтрээгүй бол гэмт хэрэгт тооцохгүй.

2.Гэмт үйлдлийн шинж чанар, хэр хэмжээнд илт тохироогүй, зайлшгүй хохирол учруулж баривчлах шаардлагатай нөхцөл байдал үүсээгүй байхад, хууль сахиулагч хуульд заасан баривчлах, таслан зогсоох үндэслэл, журмыг зөрчин бусдад халдаж хохироосныг баривчлах, таслан зогсоох хэр хэмжээг хэтрүүлсэнд тооцно.

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "хууль сахиулагч" гэж цагдаа, тагнуул, авлигатай тэмцэх, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх, төрийн тусгай хамгаалалтын албаны алба хаагч, хуулиар тусгайлан эрх олгосон эрх бүхий этгээд, байгаль хамгаалагчийг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.3 дугаар зүйл.Гарцаагүй байдалд хохирол учруулах

Хэвлэх

1.Энэ хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолд тулгарсан аюулыг өөр арга хэрэгслээр арилгах боломжгүй нөхцөл байдалд учирч болох байсан аюулын хэр хэмжээнээс хэтрүүлэхгүйгээр энэ хуульд заасан гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл хийж бусдад хохирол учруулсныг гэмт хэрэгт тооцохгүй.

2.Учирч болох байснаас илүү хохирол учруулж хийсэн үйлдлийг гарцаагүй байдлын хэр хэмжээг хэтрүүлсэнд тооцно.

4.4 дүгээр зүйл.Албадлага, эрхшээлд автах

Хэвлэх

1.Өөрт нь, гэр бүлийн гишүүн, бусад хүнд хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь хохирол, хор уршиг учруулахаар заналхийлсний улмаас бусдын эрхшээлд гарцаагүй автаж хийсэн энэ хуульд заасан гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцохгүй.

2.Бусдыг бие махбод, сэтгэл санааны албадлага, эрхшээлд оруулж гэмт хэрэг үйлдүүлсэн хүнийг тухайн гэмт хэргийг үйлдсэн гүйцэтгэгчид тооцно.

3.Бусдын заналхийлсэн аюулаас илтэд хэтрүүлж гэмт хэрэг үйлдсэн бол албадлага, эрхшээлд автсан гэж үзэхгүй.

4.5 дугаар зүйл.Үндэслэл бүхий эрсдэл

Хэвлэх

1.Нийтэд тустай үр дүнд хүрэхийн тулд үйлдвэрлэл, шинжилгээ, судалгааны ажлыг хийхдээ хууль, стандартад заасан эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авсан боловч энэ хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолд хохирол, хор уршиг учирсан бол гэмт хэрэгт тооцохгүй.

2.Хүний амь насанд хохирол учруулах, нийтийг хамарсан, гамшигт хүргэх аюултай нөхцөлд эрсдэл хийсэн, хүний биед туршилт хийснийг үндэслэл бүхий эрсдэлд тооцохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 2 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.6 дугаар зүйл.Тушаал, даалгавар биелүүлэх

Хэвлэх

1.Цэргийн алба хаагч, хууль сахиулагч дээд шатны албан тушаалтны бичгээр, амаар өгсөн заавал биелүүлэх тушаал, даалгаврыг хууль бус болохыг мэдэх боломжгүй, мэдэлгүйгээр биелүүлж энэ хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолд хохирол учруулсныг гэмт хэрэгт тооцохгүй. Хууль бус тушаал, даалгавар өгсөн албан тушаалтныг уг гэмт хэргийг үйлдсэн гүйцэтгэгчид тооцно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ хуульд заасан илэрхий гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг хийлгэхээр өгсөн илт хууль бус тушаал, шийдвэр нь цэргийн алба хаагч, хууль сахиулагч өөрөө бие даан шийдвэрлэх ёстой албаны үүрэг, эрх мэдэлд хамаарахаар байтал уг даалгаврыг зориуд биелүүлсэн бол тухайн цэргийн алба хаагч, хууль сахиулагчийг уг гэмт хэргийг үйлдсэн гүйцэтгэгчид, тушаал, даалгавар өгсөн албан тушаалтныг бусдыг ашиглан гэмт хэрэг үйлдсэн гүйцэтгэгчид тооцно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Илт хууль бус тушаал, даалгаврыг биелүүлээгүй тохиолдолд тушаал, даалгавар өгсөн хүнийг уг гэмт хэргийг үйлдэхээр завдсанд тооцно.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГЫН ЗОРИЛГО, ТӨРӨЛ

/Энэ бүлгийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

5.1 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хариуцлагын зорилго

Хэвлэх

1.Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд оршино.

2.Эрүүгийн хариуцлага нь энэ хуульд заасан ял, албадлагын арга хэмжээнээс бүрдэнэ.

3.Гэмт хэрэг үйлдэх үед эрүүгийн хариуцлага хүлээх насанд хүрсэн ба хэрэг хариуцах чадвартай хүнд энэ хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

5.Хуулийн этгээдэд гэмт хэрэг үйлдэгдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн шинж, хохирол, хор уршгийн хэмжээг харгалзан энэ хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

5.2 дугаар зүйл.Ялын төрөл

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд доор дурдсан ял оногдуулна:

1.1.торгох ял;

1.2.нийтэд тустай ажил хийлгэх ял;

1.3.зорчих эрхийг хязгаарлах ял;

1.4.хорих ял;

1.5.эрх хасах ял.

2.Торгох, нийтэд тустай ажил хийлгэх, зорчих эрхийг хязгаарлах, хорих ялыг үндсэн, эрх хасах ялыг нэмэгдэл ялаар хэрэглэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Энэ хуулийн тусгай ангид гэмт хэрэгт оногдуулах үндсэн ялын төрөл, хэмжээг заана.

5.3 дугаар зүйл.Торгох ял

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн тусгай ангид заасан торгуулийн нэгж /цаашид "нэгж" гэх/-тэй тэнцүү хэмжээгээр мөнгөн төлбөр оногдуулахыг торгох ял гэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Торгох ялын хэмжээ нь дөрвөн зуун тавин нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг байна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Энэ хуульд заасан нэг нэгж нь нэг мянган төгрөгтэй тэнцүү байна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Шүүх ялтны хөрөнгө, цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг гурван жил хүртэл хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоож болно.

5.Ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солино.

6.Нийтэд тустай ажил хийлгэх, зорчих эрхийг хязгаарлах, хорих ялыг торгох ялаар солихгүй.

5.4 дүгээр зүйл.Нийтэд тустай ажил хийлгэх ял

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг шүүхээс тогтоосон нийтийн ашиг сонирхолд тустай ажлыг цалин хөлс олгохгүйгээр хийлгэхийг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял гэнэ.

2.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар, нийт хоёр зуун дөчөөс долоон зуун хорин цагаар тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт дөрвөөс дээшгүй цагаар, нийт нэг зуун хориос дөрвөн зуун наян цагаар тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

4.Ялтан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солино.

5.Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан хүнд, биеийн эрүүл мэндэд шууд нөлөөлөхүйц нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг жирэмсэн эмэгтэй, тавин таваас дээш насны эмэгтэй, жараас дээш насны эрэгтэй хүнд оногдуулахгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

5.5 дугаар зүйл.Зорчих эрхийг хязгаарлах ял

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг эрх бүхий байгууллагын хяналтад өөрийн оршин суух газраас явахыг хориглох, тодорхой газар очихыг хориглох, шүүхээс тогтоосон чиглэлээр зорчих, эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгээр оршин суух газраа өөрчлөх, зорчих үүргийг нэг сараас таван жил хүртэл хугацаагаар хүлээлгэхийг зорчих эрхийг хязгаарлах ял гэнэ.

2.Шүүх тухайн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан ялтныг бусдад аюул учруулах эрсдэлтэй гэж үзвэл тодорхой хүнтэй, бусадтай харилцахыг хориглож болно.

3.Ялтан зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солино.

4.Гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдсон, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн хүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдлыг харгалзан шүүх энэ хуулийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2-т заасан байдлаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг хөнгөрүүлж, ялаас чөлөөлж, албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

5.6 дугаар зүйл.Хорих ял

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүний эрх чөлөөг тодорхой хугацаагаар, эсхүл бүх насаар нь хязгаарлаж нээлттэй, эсхүл хаалттай хорих байгууллагад байлгахыг хорих ял гэнэ.

2.Нээлттэй, хаалттай хорих байгууллагын нөхцөлийг хуулиар тогтооно.

3.Энэ хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг зургаан сараас хорин таван жил хүртэл хугацаагаар нээлттэй, эсхүл хаалттай хорих байгууллагад тусгаарлаж хугацаатай хорих ялыг эдлүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "хорин" гэснийг "хорин таван" гэж өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан хугацаатай хорих ялыг нээлттэй, эсхүл хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлэхээр тогтооно.

5.Энэ хуульд заасан тохиолдолд гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг хаалттай хорих байгууллагад тусгаарлаж бүх насаар хорих ял эдлүүлнэ.

6.Бүх насаар хорих ял шийтгүүлсэн хүн гучин жил хоригдсоны дараа шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, ялтны хувийн байдлыг харгалзан суллах эсэхийг шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "хорин таван" гэснийг "гучин" гэж өөрчлөлт оруулсан./

7.Энэ зүйлийн 6 дахь хэсэгт заасан журмаар ялтныг суллаагүй бол хоёр жил тутам энэ талаар дахин хэлэлцэнэ.

8.Арван найман насанд хүрэхийн өмнө гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд бүх насаар хорих ял оногдуулахгүй.

9.Торгох, нийтэд тустай ажил хийлгэх, зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгүүлсэн этгээд шүүхийн шийдвэрийг биелүүлэхээс зайлсхийсэн бол ял шийтгүүлсэн гэмт хэрэгт нь хорих ял оногдуулахаар заасан эсэхээс үл хамааран эдлээгүй үлдсэн ялыг энэ хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэг, 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг, 5.5 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан журмын дагуу сольж хорих ял оногдуулна.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

5.7 дугаар зүйл.Эрх хасах ял

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүний нийтийн албанд ажиллах, мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах, эсхүл бусад тодорхой эрхийг нэг жилээс найман жил хүртэл, эсхүл энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг нэг жилээс арван хоёр жил хүртэл, эсхүл нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар хориглохыг эрх хасах ял гэнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "тохиолдолд" гэсний дараа "тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг нэг жилээс арван хоёр жил хүртэл, эсхүл" гэж нэмэлт оруулсан/

2.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан оногдуулсан үндсэн ял дээр нэмж эрх хасах ялыг оногдуулж болно. Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд эрх хасах ялыг заавал оногдуулна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Шүүх эрх хасах ялыг хорих ял дээр нэмж оногдуулсан бол уг ялыг эдэлж дууссаны дараа, эсхүл торгох, нийтэд тустай ажил хийлгэх, зорчих эрхийг хязгаарлах ял дээр нэмж оногдуулсан бол ял оногдуулсан үеэс, эсхүл хорих ял оногдуулахгүйгээр үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авсан бол албадлагын арга хэмжээ авсан үеэс хугацааг тоолно.

4.Гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан шүүх энэ хуулийн 12 дугаар бүлэгт заасан гэмт хэргийг хүүхдийн эсрэг, эсхүл 16 дугаар бүлэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчид оногдуулсан үндсэн ял дээр нэмж эрх хасах ялыг оногдуулж болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭХ, ЧӨЛӨӨЛӨХ ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРАМ

/Энэ бүлгийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

6.1 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Эрүүгийн хариуцлага нь хүнлэг бус, хэрцгий, хүний нэр төр, алдар хүндийг гутаах шинжгүй байна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Эрүүгийн хариуцлага хүлээж дуусгавар болсон нь хуулиар хязгаарлалт тогтоосноос бусад тохиолдолд хүний эрх зүйн байдлыг дордуулах үндэслэл болохгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

6.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насны хязгаар

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван зургаан насанд хүрсэн хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Арван дөрвөөс арван зургаа хүртэл насны хүн энэ хуулийн тусгай ангийн 10.1/Хүнийг алах/, 11.1/Хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах/, 12.1/Хүчиндэх/, 17.1/Хулгайлах/, 17.2/Дээрэмдэх/, 17.8/Эд хөрөнгө устгах, гэмтээх/, 20.7/Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг хууль бусаар ашиглах/, 20.16/Олон нийтийн амгалан тайван байдал алдагдуулах/, 26.1/Цахим мэдээлэлд хууль бусаар халдах/, 26.2/Кибер орчинд хууль бусаар халдах программ, техник хэрэгсэл бэлтгэх, борлуулах/, 26.3/Хор хөнөөлт программ хангамж бүтээх, ашиглах, тараах/, 29.8/Террор үйлдэх/-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн бол түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван дөрвөн насанд хүрсэн ба арван найман насанд хүрээгүй хүнд ял оногдуулахгүйгээр энэ хуульд заасан хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж болно.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан өсвөр насны хүн сэтгэцийн хөгжлийн хоцрогдлын улмаас өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйн хууль бус шинж, түүний улмаас учрах хор уршгийг бүрэн хэмжээгээр ухамсарлах чадваргүй бол ял оногдуулахгүй байж болно.

6.3 дугаар зүйл.Хэрэг хариуцах чадвар

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хэрэг хариуцах чадвартай хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Сэтгэцийн эмгэг, оюун ухааны хомсдлын улмаас өөрийн үйлдлийн бодит шинж чанар, аюултай байдлыг ухамсарлах, удирдан жолоодох чадваргүй болсныг хэрэг хариуцах чадваргүйд тооцно.

3.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ хэрэг хариуцах чадваргүй байсан хүнд ял оногдуулахгүйгээр энэ хуульд заасан эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэнэ.

4.Гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хэрэг хариуцах чадваргүй болсон нөхцөлд шүүх түүнд эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж, эдгэрсний дараа ял оногдуулна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

6.4 дүгээр зүйл.Согтуурсан, мансуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд ял оногдуулах

Хэвлэх

1.Согтуурсан, мансуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэн нь эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Согтуурсан, мансуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэн хүн согтуурах, мансуурах донтох эмгэгтэй болох нь тогтоогдвол түүнд оногдуулсан ял дээр нэмж энэ хуулийн 7.4 дүгээр зүйлд заасан эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хэрэглэж болно.

6.5 дугаар зүйл.Эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Шүүх эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ дараах хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан үзнэ:

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.1.тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн;

1.2.гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хохирогчид шууд эмнэлгийн, бусад туслалцаа үзүүлсэн, учруулсан хохирлыг төлсөн;

1.3.бие махбодын, сэтгэл санааны албадлагын, эд хөрөнгийн, албан тушаалын, бусад байдлаар эрхшээлд орсны улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн;

1.4.хохирогчийн хууль бус, зүй бус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн;

1.5.өөрийгөө илчилсэн, бусдын үйлдсэн гэмт хэргийг илрүүлэх, гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг олоход тусалсан;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

1.6.нөхцөл байдлыг буруугаар төсөөлж андуурсны улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн;

1.7.байнгын хүчирхийлэл, дарамтад өртсөний улмаас өөрийгөө хамгаалах зорилгоор хохирогчид халдаж гэмт хэрэг үйлдсэн.

2.Энэ хуулийн тусгай ангид энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлыг гэмт хэргийн шинж болгон заасан тохиолдолд эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Шүүх энэ зүйлд заагаагүй онцгой нөхцөл байдлыг харгалзан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

6.6 дугаар зүйл.Эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Шүүх эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ дараах хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан үзнэ:

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.1.бие махбодын, сэтгэл санааны шаналал, зовиур үүсгэж онц харгис хэрцгий аргаар, тохуурхан доромжилж үйлдсэн;

1.2.энэ хуулийн тусгай ангийн нэг бүлэгт заасан санаатай гэмт хэргийг хоёр, түүнээс дээш удаа үйлдсэн, эсхүл гэмт хэргийг бүлэглэж үйлдсэн;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.3.нийтэд аюултай аргаар үйлдсэн;

1.4.өөр гэмт хэргийг нуун далдлах, хялбарчлах зорилгоор үйлдсэн;

1.5.албан үүргээ гүйцэтгэх, олон нийтийн үүргээ биелүүлэхтэй нь холбогдуулан хохирогч, түүний ойр дотны хүний эсрэг үйлдсэн;

1.6.хохирогчийн биеэ хамгаалж чадахгүй байдлыг мэдсээр байж, эрхшээлдээ байгаа хүний эсрэг үйлдсэн;

1.7.онц байдал, гамшиг, аюулт үзэгдэл, нийтийн эмх замбараагүй байдлыг далимдуулан үйлдсэн;

1.8.гэм буруугаа хүлээж хохирлоо төлөх үүрэг хүлээсэн хүн шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй.

2.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг гэмт хэргийн шинж болгон заасан тохиолдолд эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тооцохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Шүүх энэ зүйлд заагаагүй нөхцөл байдлыг харгалзан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэхийг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "ойр дотны хүн" гэж тухайн хүний эхнэр, нөхөр, хамтран амьдрагч, эцэг, эх, өвөг эцэг, эмэг эх, төрсөн, дагавар, үрчилж авсан хүүхэд, ач, зээ, төрсөн ах, эгч, дүү, хамт амьдарч байгаа бусад төрөл, садангийн хүнийг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.7 дугаар зүйл.Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн хүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ зүйлийн гарчигт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн хүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, мөрдөн шалгах ажиллагааг шуурхай явуулж гэмт хэргийг нотлоход дэмжлэг үзүүлсэн байдлыг харгалзан дараах байдлаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлж, эсхүл эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлж болно:

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

1.1.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ял оногдуулахаар заагаагүй, эсхүл хорих ялын дээд хэмжээг гурван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол хорих ялыг хөнгөрүүлэх, эсхүл хорихоос өөр төрлийн ялыг сонгон оногдуулах, эсхүл эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх; тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол хорихоос өөр төрлийн ялыг сонгон оногдуулах, эсхүл хорих ял оногдуулахгүйгээр гурван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.2.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол хорихоос өөр төрлийн ялыг сонгон оногдуулах, эсхүл хорих ял оногдуулахгүйгээр таван жил, түүнээс бага хугацаагаар тэнсэж үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.3.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг хоёр жилээс дээш, дээд хэмжээг найман жил хүртэл хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан ялын дээд хэмжээний хоёрны нэгээс хэтрүүлэхгүйгээр, ялын доод хэмжээний хоёрны нэгээс багагүй ял оногдуулах;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

1.4.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг арван хоёр жил, эсхүл арван таван жил хүртэл хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан ялын дээд хэмжээний гуравны хоёроос хэтрүүлэхгүйгээр, ялын доод хэмжээний гуравны хоёроос багагүй ял оногдуулах;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.5.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг хорин жил хүртэл хугацаагаар тогтоосон ба бүх насаар хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан ялын дээд хэмжээний дөрөвний гурваас хэтрүүлэхгүйгээр, ялын доод хэмжээний дөрөвний гурваас багагүй ял оногдуулах.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ хуулийн 3.8 дугаар зүйлийн 6 дахь хэсэгт заасан үндэслэлээр зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүний ялыг хөнгөрүүлэх, чөлөөлөхөд энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан журмыг баримтална.

3.Энэ хуулийн тусгай ангид бүх насаар хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдсэн хүн өөрийн гэм буруутай болохыг хүлээн зөвшөөрсөн бол түүнд хугацаатай хорих ял оногдуулах эсэхийг шүүх шийдвэрлэнэ.

4.Ял оногдуулахыг тэнсэж үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд шүүхээс даалгасан үүргийг биелүүлээгүй хүнд ял оногдуулахад энэ бүлэгт заасан журмыг хэрэглэхгүй.

5.Шүүх хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн хүний хөрөнгө, цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан хохирол нөхөн төлөх хугацааг тэнссэн хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоож болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

6.8 дугаар зүйл.Хэд хэдэн гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд ял оногдуулах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Шүүх хэд хэдэн гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд ял оногдуулахдаа гэмт хэрэг тус бүрд ял оногдуулж нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялын төрөл, хэмжээг тогтооно.

2.Хэд хэдэн гэмт хэрэгт хэд хэдэн төрлийн ял оногдуулсан бол доор дурдсанаар хөнгөн ялыг хүндэд нь нэмж нэгтгэх, эсхүл тус тусад нь эдлүүлэхээр шийдвэрлэж болно:

2.1.торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг;

2.2.нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийг;

2.3.зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногийг;

2.4.хорих ялын нэг хоногийг.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Хэд хэдэн гэмт хэрэгт оногдуулсан нэг төрлийн ялыг нэмж нэгтгэсэн ялын нийт хэмжээ нь тухайн бүлэгт заасан хамгийн хүнд ялтай гэмт хэргийн хорих ялын дээд хэмжээнээс хэтэрч болохгүй.

4.Хэд хэдэн бүлэгт заасан гэмт хэрэгт оногдуулсан ялыг нэмж нэгтгэсэн нийт хэмжээ нь хамгийн хүнд ялтай бүлгийн хорих ялын дээд хэмжээнээс хэтэрч болохгүй.

6.9 дүгээр зүйл.Хэд хэдэн шийтгэх тогтоолоор ял оногдуулах

Хэвлэх

1.Ялтан оногдуулсан ялыг эдэлж дуусахаас өмнө шинээр гэмт хэрэг үйлдсэн, эсхүл шүүхээр ял шийтгүүлэхийн өмнө өөр гэмт хэрэг үйлдсэн нь шүүхийн шийтгэх тогтоол гарсны дараа тогтоогдсон бол тухайн гэмт хэрэгт нь ял оногдуулж, өмнөх шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан ялаас эдлээгүй үлдсэн ялыг нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялын хэмжээг тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Шүүх хэд хэдэн шийтгэх тогтоолоор хэд хэдэн төрлийн ял оногдуулсан бол энэ хуулийн 6.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан журмаар нэгтгэх, эсхүл тус тусад нь эдлүүлэхээр шийдвэрлэж болно.

3.Хэд хэдэн шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан ялыг нэмж нэгтгэхдээ нийт ялын хэмжээг тухайн төрлийн ялын энэ хуулиар тогтоосон дээд хэмжээнээс хэтрүүлж болохгүй.

4.Нэмж нэгтгэсэн ялын нийт хэмжээ өмнөх шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан ялын эдлээгүй үлдсэн хэмжээнээс их байна.

6.10 дугаар зүйл.Цагдан хоригдсон хугацааг тооцох

Хэвлэх

1.Шүүх баривчлагдсан, цагдан хоригдсон хугацааг ялтны эдлэх ялд оруулан тооцно.

2.Баривчлагдсан, цагдан хоригдсон нэг хоногийг торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагаар, зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногоор, хорих ялын нэг хоногоор тооцож эдлэх ялаас хасна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

6.11 дүгээр зүйл.Хорих ялыг зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар солих

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил хүртэл хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэгт шийтгүүлсэн хүний хорих ялыг дараах үндэслэлээр зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольж эдлүүлж болно:

1.1.жирэмсэн эмэгтэйг төрөхөөс өмнө гурван сар, төрснөөс хойш хоёр жил хүртэл;

1.2.ганц бие эцэг, эхийг хүүхэд нь хоёр нас хүртэл.

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан нөхцөл арилмагц ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ял эдэлсэн хугацааг хорих ял эдэлсэн хугацаанд тооцож эдлээгүй үлдсэн хорих ялыг эдлүүлнэ.

3.Энэ хуулийн тусгай ангид таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдсэн ялтан энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо төлсөн, хор уршгийг арилгасан бол шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, ялтны хувийн байдлыг харгалзан эдлээгүй үлдсэн хорих ялаас чөлөөлж болно.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

6.12 дугаар зүйл.Хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллаж, хяналт тогтоох

Хэвлэх

1.Ялтан гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлоо нөхөн төлж зан байдлаараа нийтэд аюулгүй болсноо нотлон харуулж ял эдлэх хугацаандаа ноцтой зөрчил гаргаагүй, оногдуулсан ялын дараах хувийг эдэлсэн бол прокурорын саналыг харгалзан шүүх хугацаанаас өмнө суллаж, хяналт тогтоохоор шийдвэрлэж болно:

1.1.таван жил хүртэл хугацаагаар оногдуулсан хорих ялын хоёрны нэгээс доошгүй хувийг;

1.2.таван жилээс дээш арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар оногдуулсан хорих ялын гуравны хоёроос доошгүй хувийг;

1.3.арван хоёр жилээс дээш хорин жил хүртэл хугацаагаар оногдуулсан хорих ялын дөрөвний гурваас доошгүй хувийг эдэлсэн бол.

2.Хорих ялаас хугацаанаас нь өмнө суллахдаа эдлээгүй үлдсэн ялын хугацаатай тэнцүү хяналтын хугацаа тогтооно.

3.Хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллагдсан хүн хяналтын хугацаанд түүнд хүлээлгэсэн үүргийг зөрчсөн бол прокурорын саналыг харгалзан шүүх хяналт тогтоосон шийдвэрийг хүчингүй болгож эдлээгүй үлдсэн ялыг эдлүүлэхээр шийдвэрлэнэ.

4.Хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллагдсан хүн хяналтын хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх эдлээгүй үлдсэн ял дээр шинээр үйлдсэн гэмт хэрэгт оногдуулсан ялыг энэ хуулийн 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар нэмж нэгтгэнэ.

5.Хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллагдсан хүн хяналтын хугацаанд болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдсэн бол энэ хуулийн 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулах эсэхийг шүүх шийдвэрлэнэ.

6.Энэ хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг, 12.3 дугаар зүйлийн 4.1 дэх заалт, 13.1 дүгээр зүйлийн 2, 3 дахь хэсэг, 22.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 22.4 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 22.10 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн ялтныг хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллаж, хяналт тогтоохгүй.

Тайлбар: -Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван найман насанд хүрээгүй хүнд энэ зүйлийн 6 дахь хэсэг хамаарахгүй.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.13 дугаар зүйл.Хорих, зорчих эрхийг хязгаарлах, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаас өвчний учир чөлөөлөх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

1.Гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгэгдсэний дараа сэтгэцийн эмгэгтэй болж өөрийн үйлдлийн бодит шинж чанар, хор уршгийг ухамсарлах, үйлдлээ удирдан жолоодох чадваргүй болсон хүнийг ял эдлэхээс чөлөөлж, эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэнэ.

2.Шүүх гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгэгдсэний дараа ял эдлүүлэхэд саад болохуйц өвчнөөр өвчилсөн тохиолдолд ялтныг ял эдлэхээс чөлөөлж болох бөгөөд энэ журмыг хуулиар тогтооно.

3.Хорих, зорчих эрхийг хязгаарлах, нийтэд тустай ажил хийлгэх ял эдэлж байх үедээ өөрийн эрүүл мэндэд санаатай хохирол учруулсан хүнийг ялаас чөлөөлөхгүй.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

6.14 дүгээр зүйл.Өршөөл, уучлал үзүүлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2021 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар, эсхүл уучлал үзүүлэх тухай Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар гэмт хэрэг үйлдсэн хүний эдлэх ялыг бүрэн болон хэсэгчлэн чөлөөлөх, эсхүл хорихоос өөр төрлийн ялаар дүйцүүлэн сольж болно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ хуульд заасан хүн төрөлхтний аюулгүй байдал, энх тайвны эсрэг гэмт хэрэгт өршөөл, уучлал үзүүлэхгүй. Авлигын гэмт хэрэгт өршөөл үзүүлэхгүй.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

3.Энэ хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг, 12.3 дугаар зүйлийн 4.1 дэх заалт, 13.1 дүгээр зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт өршөөл үзүүлэхгүй.

Тайлбар: -Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван найман насанд хүрээгүй хүнд энэ зүйлийн 3 дахь хэсэг хамаарахгүй.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.15 дугаар зүйл.Гэмт хэргийг илрүүлэхэд туслалцаа үзүүлэх

Хэвлэх

1.Үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэрэг, эсхүл хорих ялын доод хэмжээг таван жилээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэргийг илрүүлэхэд бодитой тусалсан хамтран ажиллах этгээдийг эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлж болно.

2.Энэ хуульд заасан хүн төрөлхтний аюулгүй байдал, энх тайвны эсрэг гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг хамтран ажиллах этгээдээр тооцохгүй.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

ТЭНСЭХ, АЛБАДЛАГЫН АРГА ХЭМЖЭЭ ХЭРЭГЛЭХ

7.1 дүгээр зүйл.Хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлж хор уршгийг арилгасан, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр таван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан хоёр, түүнээс дээш гэмт хэргийг санаатай үйлдсэн, эсхүл хорих ялын дээд хэмжээг таван жилээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн, эсхүл зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүн гэмт хэрэг үйлдсэн бол энэ зүйлийн 1 дэх хэсэг хамаарахгүй.

3.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан энэ хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан хэд хэдэн үүрэг хүлээлгэж, хязгаарлалт тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.Тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулна.

5.Тэнссэн хугацаанд энэ хуулийн тусгай ангид заасан санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хуулийн 6.8, 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулна.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

6.Тэнссэн хугацаанд болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдсэн бол тухайн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлсэн байдлыг харгалзан уг албадлагын арга хэмжээг хүчингүй болгох эсэхийг шүүх шийдвэрлэнэ.

7.Тэнссэн хугацаанд гэмт хэргийн хохирлыг бүрэн төлж шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлж эрхийн хязгаарлалтыг зөрчөөгүй ба цаашид үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх шаардлагагүй гэж үзвэл прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацааг дуусахаас өмнө ялаас чөлөөлж болно.

8.Тэнсэх хугацаанд шүүхээс хүлээлгэсэн үүрэг, тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчөөгүй бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх ял оногдуулахгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

9.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо төлөхөө илэрхийлж тэнсэгдсэн хүн хохирлоо нөхөн төлөх хугацааг шүүх тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

7.2 дугаар зүйл.Албадлагын арга хэмжээний төрөл

Хэвлэх

1.Шүүх энэ хуулийн 5.1 дүгээр зүйлд заасан ялын зорилгыг хангахад шаардлагатай гэж үзвэл гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, эсхүл оногдуулсан ял дээр нэмж дараах албадлагын арга хэмжээг хэрэглэж болно:

1.1.үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ;

1.2.эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ;

1.3.хөрөнгө, орлогыг хураах албадлагын арга хэмжээ.

7.3 дугаар зүйл.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

1.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлыг харгалзан энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан хэд хэдэн үүрэг хүлээлгэж, эрхийн хязгаарлалтыг тогтоож болно.

2.Шүүх дараах үүргийг хүлээлгэнэ:

2.1.гэмт хэргийн хор уршгийг арилгах талаар арга хэмжээ авах;

2.2.зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах;

2.3.тодорхой ажил, үүрэг гүйцэтгэх;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.4.сэтгэл заслын, донтох зуршлын эсрэг эмчилгээ хийлгэх;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

2.5.оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх.

3.Шүүх дараах хязгаарлалтыг тогтооно:

3.1.тодорхой газар очих, тодорхой хүнтэй харилцахыг хязгаарлах;

3.2.галт зэвсэг өмчлөх, эзэмшихийг хориглох;

3.3.согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис хэрэглэхийг хориглох;

3.4.тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулахыг хориглох.

4.Шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх уг шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулна.

5.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх уг албадлагын арга хэмжээ авагдсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хуулийн 6.1 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулна.

6.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдсэн бол тухайн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, шүүхээс хүлээлгэсэн үүрэг, хязгаарлалтыг биелүүлсэн байдлыг харгалзан уг албадлагын арга хэмжээг хүчингүй болгох эсэхийг шүүх шийдвэрлэнэ.

7.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хүн гэмт хэргийн хохирлыг бүрэн төлж шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлж эрхийн хязгаарлалтыг зөрчөөгүй ба цаашид үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх шаардлагагүй гэж үзвэл прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх уг хугацааг дуусахаас өмнө ялаас чөлөөлж болно.

8.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаа дууссаны дараа тухайн хүнд ял оногдуулах эсэхийг прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх шийдвэрлэнэ.

9.Үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хүнд хяналт тавих журмыг хуулиар тогтооно.

7.4 дүгээр зүйл.Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ хэрэг хариуцах чадваргүй байсан, гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хэрэг хариуцах чадваргүй болсон нөхцөлд шүүхээс эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх шийдвэр гаргана.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ хэрэг хариуцах чадваргүй байсны улмаас эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авагдсан хүний хэрэг хариуцах чадваргүй байдал арилсан бол шүүхээс уг албадлагын арга хэмжээг зогсоох тухай шийдвэр гаргана.

3.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ хэрэг хариуцах чадваргүй байсан хүний сэтгэцийн байдал нь өөртөө, бусдад аюул учруулахааргүй бол шүүх эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэхгүйгээр сэтгэцийн эрүүл мэндийн холбогдох байгууллагад эмчлүүлэх, асран хамгаалагчид халамжлуулахаар шилжүүлж болно.

4.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ хэрэг хариуцах чадвартай байсан боловч хэрэг шалган шийдвэрлэх үед хэрэг хариуцах чадваргүй болсны улмаас эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авагдсан хүний хэрэг хариуцах чадваргүй байдал арилсан бол шүүхээс уг албадлагын арга хэмжээг зогсоож ял оногдуулна.

5.Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авагдсан хүн хөөн хэлэлцэх хугацаанд эмчлэгдсэн, хэрэг хариуцах чадваргүй байдал нь арилсан бол шүүхээс түүнд оногдуулсан ялаас эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авагдсан нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцон хасаж үлдсэн ялыг эдлүүлнэ.

6.Хэрэг хариуцах чадвартай байхдаа ял шийтгүүлсэн ялтны сэтгэцийн эмгэгийг эмчлэх зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд шүүх амбулаторийн албадан хяналтад, эсхүл сэтгэцийн эмгэг судлаачаар эмчлүүлэх эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хэрэглэж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

7.Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээний төрөл, дэглэм, хугацааг шинжээчийн дүгнэлтийг харгалзан шүүх тогтооно.

8.Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээг сунгах, өөрчлөх, зогсоох эсэхийг шинжээчийн дүгнэлтийг харгалзан шүүх шийдвэрлэнэ.

9.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл, согтуурах, мансуурах донтой байдлыг харгалзан сэтгэл заслын, донтох зуршлын эсрэг эмчилгээ хийлгэх эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ оногдуулж болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

7.5 дугаар зүйл.Хөрөнгө, орлогыг хураах албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг, эсхүл бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх зорилгоор гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохиролтой тэнцэх хэмжээний хөрөнгө, орлогыг гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийн хувьд ногдох хөрөнгө, орлогоос албадан гаргуулна.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2."Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлого" гэж Монгол Улсад бол энэ хуулийн тусгай ангид заасан, гадаад улсад бол тухайн улсын хуулиар нэг жилээс дээш хугацаагаар хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдэж шууд, шууд бусаар олсон эдийн, эдийн бус хөрөнгө, түүний үнэ, түүнээс олсон ашиг, орлого, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан, ашиглахаар завдсан техник, хэрэгслийг ойлгоно.

3.Хураан авсан хөрөнгө, орлогыг бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлөх, хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааны зардалд зарцуулна. Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогын хэмжээ нь хохирлоос илүү гарсан тохиолдолд улсын төсөвт шилжүүлнэ.

4.Гэмт хэрэг үйлдэж олсон эд зүйл, түүний үнэ, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан тээврийн хэрэгсэл, уналга, галт зэвсэг, зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл нь тухайн гэм буруутай этгээдийн өмчлөлд байсан нь тогтоогдсон тохиолдолд түүнийг хураан авч хадгалах, устгах, гэмт хэргийн хохирол нөхөн төлөхөд зарцуулна.

5.Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлого хууль ёсны дагуу хийгдсэн хэлцлийн үндсэн дээр бусдын өмчлөлд шилжсэн бол шүүх тухайн эд зүйлийг үнэлж гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийн хувьд ногдох, хураан авахыг хуулиар хориглоогүй хөрөнгө, орлогоос албадан гаргуулж хохирлыг төлүүлнэ. Тухайн хөрөнгө, орлогыг гэмт хэрэг үйлдэж олсон болохыг мэдсээр байж авсан болох нь тогтоогдвол шүүх уг эд зүйл, хөрөнгө, орлогыг бусдын өмчлөлд шилжүүлсэн хэлцлийг хүчингүйд тооцож, хөрөнгө, орлогыг хураан авч хохирлыг нөхөн төлүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

6.Шүүх хөрөнгө, орлого хураан авахдаа хураан авах хөрөнгө, орлогыг шийдвэртээ нэг бүрчлэн заана.

7.6 дугаар зүйл.Хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулах

Хэвлэх

1.Шүүх анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүн, жирэмсэн эмэгтэй, гурав хүртэлх насны хүүхэдтэй эх, ганц бие эцэгт хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хойшлуулж болно. Энэ хугацаанд ялтанд шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага хяналт тавина.

2.Ялтан хүүхдээ асарч хүмүүжүүлэхээс зайлсхийсэн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн хорих ял оногдуулсан шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, хорих ялыг биечлэн эдлүүлэх тухай шүүгч захирамж гаргана.

3.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан хугацаанд уг этгээд санаатай гэмт хэрэг шинээр үйлдвэл шүүх түүнд энэ хуулийн 6.9 дүгээр зүйлд заасныг баримтлан ял оногдуулна.

4.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан хугацаанд шүүхээс хүлээлгэсэн үүрэг, тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчөөгүй бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх ялаас чөлөөлнө.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

ӨСВӨР НАСНЫ ХҮНД ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭХ

/Энэ бүлгийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

8.1 дүгээр зүйл.Өсвөр насны хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван дөрвөн насанд хүрсэн ба арван найман насанд хүрээгүй байсан хүнд энэ бүлэгт заасан үндэслэл, журмын дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Өсвөр насны хүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага нь түүний нас, биед тохирсон, эрүүл мэнд, ёс суртахуун, сэтгэцийн онцлогийг харгалзсан, нийгэмд өөрийн байр суурийг олоход туслах, боловсрол эзэмшүүлэх, үйлдсэн гэмт хэргийнх нь хор уршгийг ухамсарлуулах, гэмт хэрэг үйлдэхэд хүргэсэн орчин, хүмүүсийн нөлөөнөөс тусгаарлах, шаардлагатай тохиолдолд гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнийг хорьж хүмүүжүүлэхэд чиглэсэн байна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүний хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлыг харгалзан энэ бүлэгт заасан журмын дагуу ял оногдуулж, оногдуулсан ял дээр нэмж, эсхүл ял оногдуулахгүйгээр хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж болно.

4.Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг таван жил, түүнээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд ял оногдуулахгүйгээр энэ бүлэгт заасан хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг дангаар хэрэглэж болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2018 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

5.Шүүхээс арван найман насанд хүрсэн ба хорин нэгэн насанд хүрээгүй хүнд энэ бүлэгт заасан үндэслэл, журмаар ял оногдуулж, хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэхээр шийдвэрлэж болно.

6.Гэмт хэрэг үйлдэх үедээ арван дөрвөн насанд хүрсэн ба арван найман насанд хүрээгүй байсан хүн шүүхийн шийтгэх тогтоол гарах үед арван найман насанд хүрсэн бол энэ хуулийн 8.6 дугаар зүйл хамаарахгүй.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

8.2 дугаар зүйл.Өсвөр насны хүнд оногдуулах ялын төрөл

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд дараах ял оногдуулна:

1.1.нийтэд тустай ажил хийлгэх;

1.2.зорчих эрхийг хязгаарлах;

1.3.сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагад хорих.

8.3 дугаар зүйл.Нийтэд тустай ажил хийлгэх

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд түүний нас, биед тохирсон, эрүүл мэнд, ёс суртахуун, хүүхдийн сэтгэцийн хөгжилд харшлахгүй нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулна.

2.Шүүх өсвөр насны хүнд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт гурваас дээшгүй цагаар, нийт нэг зуун хориос гурван зуун жаран цагаар тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Шүүх нийтэд тустай ажил хийлгэх ял дээр нэмж хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж болно.

8.4 дүгээр зүйл.Зорчих эрхийг хязгаарлах

Хэвлэх

1.Шүүх энэ хуулийн тусгай ангид зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд энэ хуулийн 5.5 дугаар зүйлд заасан журмаар тусгай ангид заасан зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулж эдлэх ялыг хоёр дахин багасгана.

8.5 дугаар зүйл.Сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагад хорих

Хэвлэх

1.Шүүх энэ хуулийн тусгай ангид хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд энэ хуулийн 5.6 дугаар зүйлд заасан журмаар тусгай ангид заасан хорих ял оногдуулж эдлэх ялыг хоёр дахин багасгана.

2.Өсвөр насны хүнд оногдуулсан хорих ялыг эдлүүлэх сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагын нөхцөлийг хуулиар тогтооно.

3.Сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагад ял эдэлж байгаа өсвөр насны хүнд ерөнхий, мэргэжлийн боловсрол, хөдөлмөрлөх, амьдрах ухааны дадал олгох сургалт зохион байгуулна. Хорих ял эдэлж байгаа өсвөр насны хүнээр хөдөлмөр эрхлүүлэхгүй.

4.Сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагад хорих ял эдэлж байсан өсвөр насны хүн арван найман насанд хүрсэн бол түүний эдлээгүй үлдсэн хорих ялыг хорин нэгэн нас хүртэл сургалт-хүмүүжлийн тусгай байгууллагад үргэлжлүүлэн эдлүүлэх, эсхүл насанд хүрэгчдийн хорих байгууллагад шилжүүлэн эдлүүлэх эсэхийг шүүх шийдвэрлэнэ.

8.6 дугаар зүйл.Өсвөр насны хүнд хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулах

Хэвлэх

1.Шүүх анх удаа энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг найман жил, түүнээс доош хугацаагаар тогтоосон, эсхүл энэ хуулийн тусгай ангид хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнд энэ хуулийн 7.6 дугаар зүйлд заасны дагуу шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулахдаа 7.3 дугаар зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан үүрэг хүлээлгэж, хязгаарлалт тогтоож болно.

/Энэ хэсэгт 2018 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан өсвөр насны хүн шүүхээс тогтоосон хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчсөн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх хорих ял оногдуулсан шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, хорих ялыг биечлэн эдлүүлэх тухай шийдвэр гаргана.

3.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан хугацаанд уг этгээд санаатай гэмт хэрэг шинээр үйлдвэл шүүх түүнд энэ хуулийн 6.9 дүгээр зүйлд заасныг баримтлан ял оногдуулна.

4.Өсвөр насны хүнд хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулсан хугацаанд шүүхээс хүлээлгэсэн үүрэг, тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчөөгүй бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх ялаас чөлөөлнө.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

8.7 дугаар зүйл.Хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн дугаарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг найман жил, түүнээс доош хугацаагаар тогтоосон, эсхүл энэ хуулийн тусгай ангид хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдлыг харгалзан ял оногдуулахыг тэнсэж нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хянан хүмүүжүүлэхээр шийдвэрлэж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2018 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнийг гэм бурууг нь ухамсарлуулах, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, хөдөлмөрлөх, амьдрах зөв арга барилд сургах, гэмт хэрэг дахин үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор энэ хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан үүргийг хүлээлгэнэ.

3.Хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хүүхдийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага хэрэгжүүлнэ.

4.Гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны хүнийг хянан хүмүүжүүлэх хугацаанд хараа хяналтдаа байлгаж хүмүүжүүлэх үүргийг тодорхой хамт олон, төрийн бус байгууллага, эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч, сурган хүмүүжүүлэгч, ойрын төрөл, садангийн хүн, тодорхой иргэний хүсэлтээр нь, эсхүл зөвшөөрснөөр нь даалгаж болно.

ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭХ

/Энэ бүлгийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

9.1 дүгээр зүйл.Хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Энэ хуулийн тусгай ангид хуулийн этгээдэд ял оногдуулахаар заасан гэмт хэргийн шинжийг хуулийн этгээдийг төлөөлөх эрх бүхий албан тушаалтан дангаараа, эсхүл хамтран шийдвэр гаргаж, эсхүл хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө хийсэн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан нь хуулийн этгээдэд ял оногдуулах үндэслэл болно.

2.Хуулийн этгээдийг төлөөлөн шийдвэр гаргах эрх бүхий албан тушаалтанд хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө шийдвэр гаргаж, зөвшөөрөл өгч энэ хуульд заасан гэмт хэргийг бусдаар үйлдүүлсэн, эсхүл хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр энэ хуульд заасан гэмт хэргийг үйлдсэн бол энэ хуульд заасан ял оногдуулна.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Энэ хуулийн тусгай ангид хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр заасан нь энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан журмын дагуу хуулийн этгээдийг төлөөлөн шийдвэр гаргасан, зөвшөөрөл өгсөн эрх бүхий албан тушаалтныг ялаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

4.Гадаад улсын хуулийн этгээдийн салбар, төлөөлөгчийн газар Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гэмт хэрэг үйлдсэн бол энэ хуульд заасан хуулийн этгээдийн нэгэн адил эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

9.2 дугаар зүйл.Хуулийн этгээдэд оногдуулах эрүүгийн хариуцлагын төрөл

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хуулийн этгээдэд дараах ял оногдуулна:

1.1.торгох ял.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.2.эрх хасах ял;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

1.3.татан буулгах ял.

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

2.Шүүх энэ хуулийн 5.1 дүгээр зүйлд заасан зорилгыг хангахад шаардлагатай гэж үзвэл гэмт хэрэг үйлдсэн хуулийн этгээдэд оногдуулсан ял дээр нэмж дараах албадлагын арга хэмжээг хэрэглэж болно:

2.1.эрх хасах албадлагын арга хэмжээ;

2.2.татан буулгах албадлагын арга хэмжээ;

2.3.хуулийн этгээдийн хөрөнгө, орлогыг хураах албадлагын арга хэмжээ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

9.3 дугаар зүйл.Торгох ял

Хэвлэх

1.Энэ хуульд заасан тохиолдолд арван мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр хуулийн этгээдэд торгох ял оногдуулна.

9.4 дүгээр зүйл.Эрх хасах албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд нэг жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хуулийн этгээдэд нэг, эсхүл хэд хэдэн төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хязгаарлах, эсхүл эрх хасах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

9.5 дугаар зүйл.Татан буулгах албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд хуулийн этгээдийг татан буулгах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Хуулийн этгээдийг татан буулгасан тохиолдолд хөрөнгө, орлогыг хураан авч гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлөхөд зарцуулж, үлдсэн хөрөнгийг улсын төсөвт шилжүүлэх асуудлыг шүүх шийдвэрлэнэ.

3.Хуулийн этгээдийн салбар, төлөөлөгчийн газар нь гэмт хэрэг үйлдсэн бол салбар, төлөөлөгчийн газрыг татан буулгаж болно.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

9.6 дугаар зүйл.Хуулийн этгээдийн хөрөнгө, орлогыг хураах албадлагын арга хэмжээ

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг, эсхүл бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх зорилгоор гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохиролтой тэнцэх хэмжээний хөрөнгө, орлогыг хуулийн этгээдийн ногдох хөрөнгө, орлогоос албадан гаргуулна.

2.Хуулийн этгээдийн хөрөнгө, орлогыг хураах албадлагын арга хэмжээг хэрэглэхдээ энэ хуулийн 7.5 дугаар зүйлд заасан журмыг баримтална.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

9.7 дугаар зүйл.Хуулийн этгээдэд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага гарцаагүй байх

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн тусгай ангид заасны дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хуулийн этгээд өөрчлөн байгуулагдсан бол доор дурдсан хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ:

1.1.бусад хуулийн этгээдтэй нийлүүлэн нэг хуулийн этгээд үүсгэсэн бол шинээр бий болсон хуулийн этгээдэд;

1.2.бусад хуулийн этгээдэд нэгтгэсэн бол нэгтгэж авсан хуулийн этгээдэд;

1.3.хуваах, тусгаарлах замаар өөр хуулийн этгээд үүсгэн байгуулсан бол тухайн гэмт хэрэгт холбогдох эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус эрх, үүрэг, үйл ажиллагааг шилжүүлэн авсан хувь хэмжээгээр нь зохих хуулийн этгээдэд;

1.4.хуулийн этгээд нь зохион байгуулалтын төрөл, хэлбэр, үндсэн зорилгоо өөрчлөх замаар өөрчлөгдсөн бол тухайн өөрчлөгдөн зохион байгуулагдсан хуулийн этгээдэд;

1.5.компани нь толгой компани, түүний үүсгэн байгуулагч, хувьцаа эзэмшигчийн ашиг сонирхлын үүднээс гэмт хэрэг үйлдсэн бол толгой компанид.

2.Хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад хуулийн этгээдийг эрүүгийн хариуцлагаас зайлсхийх зорилгоор санаатайгаар татан буулгасан тохиолдолд эрүүгийн хариуцлагыг эд хөрөнгө хуваарилагдсан хувьцаа эзэмшигчдэд, үндэслэлгүйгээр аливаа хэлбэр, арга, хэрэгслээр эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус эрхийг тухайн хуулийн этгээдээс шилжүүлэн авсан нэгдмэл сонирхолтой этгээд, эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус эрхийг хариу төлбөргүйгээр шилжүүлсэн бусад хуулийн этгээдээс нөхөн гаргуулна.

3.Хуулийн этгээдэд энэ зүйлийн 1.3-т зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь эрүүгийн хариуцлагын зорилгыг хангах боломжгүй, шударга ёсны зарчимд нийцэхгүй бол шүүгч гэмт хэрэг үйлдэгдэх үед тухайн гэмт хэрэгт холбогдох эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус эрх, үүрэг, үйл ажиллагааг бүхэлд нь хариуцаж байсан хуулийн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

4.Энэ зүйлд заасан хуулийн этгээд өөрчлөн байгуулагдахаас өмнө тухайн гэмт хэргийн талаар мэдсэн эсэхээс нь үл хамааран эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

ТУСГАЙ АНГИ

АРАВДУГААР БҮЛЭГ

ХҮНИЙ АМЬД ЯВАХ ЭРХИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

10.1 дүгээр зүйл.Хүнийг алах

Хэвлэх

1.Хүнийг алсан бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Хүнийг:

2.1.онц харгис хэрцгийгээр;

2.2.олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учруулж болох аргаар;

2.3.захиалгаар;

2.4.өөр гэмт хэргийг нуун далдлах, хялбарчлах зорилгоор;

2.5.өөртөө, бусдад эдийн, эдийн бус ашигтай байдал бий болгох зорилгоор;

2.6.хоёр, түүнээс олон хүнийг;

2.7.хохирогчийн биеэ хамгаалж чадахгүй, жирэмсэн болохыг мэдсээр байж;

/Энэ заалтын "бага насны хүүхэд," гэснийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хассан./

2.8.гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж;

2.9.эрхэлж байгаа ажил, албан үүрэгтэй нь холбогдуулж өөрийг нь, түүний ойр дотны хүнийг;

2.10.зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүн зохион байгуулалттай гэмт үйл ажиллагааныхаа явцад;

2.11.бүлэглэж;

2.12.эрүүдэн шүүж;

2.13.цус, эд, эрхтнийг авах зорилгоор;

2.14.үзэл бодол, арьсны өнгө, үндэс, угсаа, шашин шүтлэг, бэлгийн, хүйсийн чиг баримжаагаар нь үзэн ядаж алсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар нь хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "бага насны хүүхэд" гэж арван дөрвөн насанд хүрээгүй хүнийг ойлгоно.

3.Бага насны хүүхдийг алсан бол арван хоёр жилээс хорин таван жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар нь хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

10.2 дугаар зүйл.Санаа сэтгэл хүчтэй цочрон давчдаж хүнийг алах

Хэвлэх

1.Өөрт нь, ойр дотны хүнд нь хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, хүндээр доромжлогдсон, эрхшээл дарамтад оруулсан хохирогчийн зүй бус үйлдлийн улмаас сэтгэл санааны гэнэтийн цочролд хоромхон зуур автаж, сэтгэцийн хэвийн байдал алдагдсаны улмаас хүнийг алсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

10.3 дугаар зүйл.Баривчлах, таслан зогсоох хэр хэмжээг хэтрүүлж хүнийг алах

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, оргосон ялтныг баривчлах, эрх бүхий байгууллагад хүргэх, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдлийг таслан зогсоох зорилгоор халдахдаа тухайн хүний үйлдсэн гэмт үйлдлийн шинж чанар, хэр хэмжээнд илт тохирохгүй үйлдэл хийж; тухайн хүнд зайлшгүй хохирол учруулж саатуулах шаардлагатай нөхцөл байдал үүсээгүй байхад халдаж алсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

10.4 дүгээр зүйл.Хүнийг амиа хорлох нөхцөл байдалд хүргэх

Хэвлэх

1.Эд хөрөнгө, албан тушаал, гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаа, бусад нөхцөл байдлын улмаас эрхшээлдээ байгаа хүнийг байнга хүчирхийлсэн, доромжилсон, зодсон, тамлан зовоосон, айлган сүрдүүлсний улмаас амиа хорлоход гарцаагүй хүргэсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаа" гэж гэр бүлийн гишүүд, бусад шалтгаанаар хамт амьдарч байгаа, гэрлэлт нь цуцлагдсан, бусад шалтгаанаар хамт амьдарч байгаад больсон хүн, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч, асрамжийн үйлчилгээ үзүүлж байгаа хүн, тэдгээрийн асрамжид байгаа хүмүүсийн хоорондын харилцааг ойлгоно.

10.5 дугаар зүйл.Эх нярай хүүхдээ алах

Хэвлэх

1.Эх нь сэтгэл санааны гүнзгий хямралтай байх үедээ нярай хүүхдээ алсан бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "нярай хүүхэд" гэж төрснөөсөө хойш гурав хоногоос хэтрээгүй байсныг ойлгоно.

10.6 дугаар зүйл.Хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироох

Хэвлэх

1.Хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт, хэлцлээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй, эсхүл бусад болгоомжгүй үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хүний амь насыг хохироосон бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хоёр, түүнээс олон хүний амь насыг хохироосон бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

АРВАН НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХҮНИЙ ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ХАЛДАШГҮЙ БАЙДЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

11.1 дүгээр зүйл.Хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах

Хэвлэх

1.Хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.энэ хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар үйлдсэн;

2.2.хохирогчийг тохуурхан доромжилж үйлдсэн;

2.3.бие махбодын, сэтгэл санааны шаналал, зовиур үүсгэж үйлдсэн;

2.4.зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэсэн;

2.5.энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл" гэж иж бүрдэл, бүтцийн хувьд аливаа биетийг устгах, гэмтээх, бие хамгаалах, дохио өгөх зориулалттай эд зүйл, тоног төхөөрөмж, хэрэгслийг хамааруулж ойлгоно. Зэвсэг нь галт, хүйтэн, хийн, үйлдвэрийн, гар хийцийн аль нь ч байж болно. "Тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл" гэж хүний биед гэмтэл, эд хөрөнгөд хохирол учруулахаар тусгайлан бэлтгэсэн, засаж тохируулсан хүйтэн зэвсэг, галт зэвсэг, эд зүйл, хэрэгслийг ойлгоно.

11.2 дугаар зүйл.Санаа сэтгэл хүчтэй цочрон давчдаж хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулах

Хэвлэх

1.Өөрт нь, ойр дотны хүнд нь хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, нэр төр, алдар хүндийг нь гутаан доромжилсон, эрхшээл дарамтад оруулсан хохирогчийн хууль бус, зүй бус үйлдлийн улмаас сэтгэл санааны гэнэтийн цочролд хоромхон зуур автаж сэтгэцийн хэвийн байдал алдагдсаны улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.3 дугаар зүйл.Хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол болгоомжгүйгээр учруулах

Хэвлэх

1.Хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт, хэлцлээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй, эсхүл бусад болгоомжгүй үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан бол хоёр жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хоёр, түүнээс олон хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

11.4 дүгээр зүйл.Хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах

Хэвлэх

1.Хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.энэ хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар;

2.2.хохирогчийг тохуурхан доромжилж;

2.3.бие махбодын, сэтгэл санааны шаналал, зовиур үүсгэж үйлдсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.5 дугаар зүйл.Хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол болгоомжгүйгээр учруулах

Хэвлэх

1.Хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт, хэлцлээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүйн улмаас хүний бие махбодид удаан хугацаагаар эрүүл мэндийг нь сарниулж хөдөлмөрийн чадварын гуравны нэгээс дээшгүйг алдагдуулсан гэмтэл болгоомжгүй учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хоёр, түүнээс олон хүний эрүүл мэндэд болгоомжгүйгээр хүндэвтэр хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

11.6 дугаар зүйл.Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ зүйлийн гарчигт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

1.Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг энэ хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар үйлдсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

11.7 дугаар зүйл.Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэх

Хэвлэх

1.Гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг байнга:

1.1.зодсон;

1.2.харгис хэрцгий харьцсан, догшин авирласан, тарчлаасан;

1.3.хуваарьт болон дундын эд хөрөнгөө эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхэд халдсан бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэй, ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эсрэг үйлдсэн;

2.2.асрамжийн үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын ажилтан үйлдсэн;

2.3.таслан зогсоох гэсэн хүнийг эсэргүүцэж үйлдсэн бол зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

АРВАН ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ХҮНИЙ БЭЛГИЙН ЭРХ ЧӨЛӨӨ, ХАЛДАШГҮЙ БАЙДЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

12.1 дүгээр зүйл.Хүчиндэх

Хэвлэх

1.Хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, эсхүл сэтгэцийн өвчтэй, согтуурсан, мансуурсан, сэтгэцийн үйл ажиллагаа нь түр сарнисан, бусад өвчний улмаас биеэ хамгаалах, эсэргүүцэл үзүүлэх чадваргүй, эсхүл эд хөрөнгө, албан тушаал, бусад нөхцөл байдлын улмаас эрхшээлдээ байгааг далимдуулан хүчээр бэлгийн харьцаанд орсон, эсхүл бэлгийн харьцааны шинжтэй хүч хэрэглэсэн үйлдэл хийсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.арван дөрвөөс дээш арван найман насанд хүрээгүй хүнийг хүчиндэж;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.2.бүлэглэж;

2.3.гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг хүчиндэж;

2.4.хохирогчийг жирэмсэн болгож;

2.5.хохирогчид бэлгийн замын халдварт өвчин халдааж;

2.6.хоёр, түүнээс олон хүнийг хүчиндэж;

2.7.урьд нь энэ бүлэгт заасан гэмт хэргийг үйлдэж гэм буруутайд тооцогдож байсан хүн;

2.8.харгис хэрцгий аргаар;

2.9.бие махбодын, сэтгэл санааны шаналал, зовиур үүсгэж;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

2.10.хохирогчийг тохуурхан доромжилж үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас ураг зулбасан, эсхүл арван зургаан насанд хүрээгүй хүнийг жирэмсэн болгосон; гэр бүлийн хамаарал бүхий арван зургаан насанд хүрээгүй хүнийг хүчиндсэн бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.Энэ гэмт хэргийг бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн; энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол арван хоёр жилээс хорин таван жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "хорин" гэснийг "хорин таван" гэж өөрчлөлт оруулсан./

Тайлбар: -Хүчиндэх гэмт хэргийн хохирогч нь бэлгийн халдашгүй байдал нь зөрчигдсөн аль ч хүйсийн хүн байж болно.

-Бага насны хүүхдийн эсрэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар үйлдсэн байхыг шаардахгүй.

-"Бэлгийн харьцааны шинжтэй хүч хэрэглэсэн үйлдэл" гэж хохирогчийн биеийн аль нэг хэсэгт бэлэг эрхтнээ оруулсан; хохирогчийн бэлэг эрхтэнд өөрийн бусад эрхтэн, эсхүл өөр зүйл оруулсныг ойлгоно.

12.2 дугаар зүйл.Бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

1.Хохирогчийн хүсэл зоригийнх нь эсрэг хүч хэрэглэж, эсхүл хүч хэрэглэхээр заналхийлж, эсхүл биеэ хамгаалж чадахгүй байдлыг далимдуулж бэлгийн шинжтэй тодорхой үйлдэл хийсэн, эсхүл хохирогчоор хийлгэж бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангасан нь хүчиндэх гэмт хэргийн шинжгүй бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "далимдуулж" гэсний дараа "бэлгийн шинжтэй тодорхой үйлдэл хийсэн, эсхүл хохирогчоор хийлгэж" гэж нэмэлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг арван дөрвөөс дээш арван найман насанд хүрээгүй хүний эсрэг үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангах гэмт хэргийн хохирогч нь аль ч хүйсийн хүн байж болно.

-Бага насны хүүхдийн эсрэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар үйлдсэн байхыг шаардахгүй.

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

12.3 дугаар зүйл.Бэлгийн мөлжлөг

Хэвлэх

1.Хохирогчид хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж; эд хөрөнгө, албан тушаал, бусад нөхцөл байдлын улмаас эрхшээлдээ байгаа байдлыг далимдуулан зорчих эрхийг хязгаарлахгүйгээр бусадтай бэлгийн харьцаанд албадан оруулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хохирогчийн биеийг үнэлүүлж ашиг олох зорилгоор:

2.1.арван дөрвөөс арван найман насанд хүрээгүй хүнийг албадан оруулж;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.2.урьд энэ бүлэгт заасан гэмт хэрэг үйлдэж гэм буруутайд тооцогдож байсан хүн;

2.3.хохирогчид мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглүүлж;

2.4.хохирогчийг жирэмсэн болгож;

2.5.хоёр, түүнээс олон хүний эсрэг;

2.6.байнга тогтвортой үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

3.1.ураг зулбасан;

3.2.арван зургаан насанд хүрээгүй хүнийг жирэмсэн болгосон бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хохирогчийн биеийг үнэлүүлж ашиг олох зорилгоор:

4.1.бага насны хүүхдийн эсрэг;

/Энэ заалтад 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "хүүхдийг албадан оруулж" гэснийг "хүүхдийн эсрэг" гэж өөрчлөлт оруулсан./;

4.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Бага насны хүүхдийн эсрэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар үйлдсэн байхыг шаардахгүй.

12.4 дүгээр зүйл.Бэлгийн дарамт учруулах

Хэвлэх

1.Хохирогчид ажил, албан тушаал, нэр төр, алдар хүнд, эд хөрөнгө, сэтгэл санааны, бусад байдлаар хохирол учруулах үр дагавар бүхий тэвчишгүй орчин үүсгэж бэлгийн харьцаанд орох сэдлээ үг хэлээр, биеэр, өөр хэлбэрээр илэрхийлсэн, эсхүл бэлгийн харьцаанд орохыг шаардсан бол нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хүүхдийн эсрэг үйлдсэн, эсхүл энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар хохирогчид дарамт учруулж бэлгийн харьцаанд орсон бол нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

12.5 дугаар зүйл.Арван зургаан насанд хүрээгүй хүнтэй бэлгийн харьцаанд орох

Хэвлэх

1.Арван найман насанд хүрсэн хүн хохирогчийг арван дөрвөн насанд хүрсэн арван зургаан насанд хүрээгүй болохыг мэдэх боломжтой байсан, эсхүл мэдсээр байж бэлгийн харьцаанд орсон бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хохирогчийг жирэмсэн болгосон;

2.2.бэлгийн замын халдварт өвчин халдаасан бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

12.6 дугаар зүйл.Биеэ үнэлэхийг зохион байгуулах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

1.Бусдыг биеэ үнэлэхэд зуучилсан, татан оролцуулсан бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Биеэ үнэлэх газар байгуулсан, санхүүжүүлсэн, биеэ үнэлэхийг зохион байгуулсан, биеэ үнэлэхэд нь тээврийн хэрэгсэл, орон байр, бусад зүйлээр хангасан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ гэмт хэргийг үйлдэхдээ арван найман насанд хүрээгүй хүний биеийг үнэлүүлсэн бол энэ хуульд заасан хүн худалдаалах гэмт хэрэгт хамаарна.

АРВАН ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ХҮНИЙ ХАЛДАШГҮЙ, ЧӨЛӨӨТЭЙ БАЙХ ЭРХИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

13.1 дүгээр зүйл.Хүн худалдаалах

Хэвлэх

1.Биеийг нь үнэлүүлэх, бусад хэлбэрээр бэлгийн мөлжлөг, хүчирхийлэлд оруулах, боолчлох, түүнтэй ижил төстэй нөхцөлд байлгах, эд, эрхтнийг авах, албадан хөдөлмөрлүүлж мөлжих зорилгоор хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, хулгайлж, хууран мэхэлж, итгэл эвдэж, эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, эмзэг байдлыг нь далимдуулж, эсхүл хяналтдаа байлгаж байгаа хүнд төлбөр төлж, хахуульдаж хүнийг эрхшээлдээ оруулан элсүүлсэн; тээвэрлэсэн; орогнуулсан; дамжуулсан; хүлээн авсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйг мэдсээр байж;

2.2.хоёр, түүнээс олон хүнийг худалдаалж;

2.3.Монгол Улсын хилээр нэвтрүүлж үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга тогтвортой;

3.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Хүүхдийн эсрэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар үйлдсэн байхыг шаардахгүй.

-Энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход хохирогч өөрийг нь энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар хохироож байгааг өөрөө зөвшөөрсөн эсэх нь гэмт хэргийн зүйлчлэлд нөлөөлөхгүй.

13.2 дугаар зүйл.Хүн хулгайлах

Хэвлэх

1.Хохирогчид хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, хууран мэхэлж, эсхүл сэтгэцийн өвчтэй, согтуурсан, мансуурсан, сэтгэцийн үйл ажиллагаа нь түр сарнисан, бусад өвчний улмаас биеэ хамгаалах, эсэргүүцэл үзүүлэх чадваргүй байдлыг ашиглаж эрхшээлдээ оруулан авч явсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйг мэдсээр байж;

2.2.хоёр, түүнээс олон хүнийг хулгайлж;

2.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Бага насны хүүхдийн эсрэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцоход энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар үйлдсэн байхыг шаардахгүй.

13.3 дугаар зүйл.Хүн барьцаалах

Хэвлэх

1.Суллах нөхцөл болгон тодорхой үйлдэл хийлгэх, үйлдэл хийхээс түдгэлзүүлэхэд төр, байгууллага, хүнийг албадах зорилгоор болзол тулгаж барьцааны хүнийг алахаар, эрүүл мэндэд хохирол учруулахаар заналхийлж эрхшээлдээ байлгасан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйг мэдсээр байж;

2.2.хоёр, түүнээс олон хүнийг барьцаалж;

2.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Барьцаанд байгаа хүнийг сайн дураараа сулласан хүний үйлдэлд өөр гэмт хэргийн шинжгүй бол түүнийг ялаас чөлөөлнө.

13.4 дүгээр зүйл.Хүнийг хүчээр алга болгох

Хэвлэх

1.Хүнийг хууль бусаар хорьсон нь хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааны эсрэг гэмт хэргийн шинжгүй бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах эрх бүхий албан тушаалтан, прокурор, шүүгч хүнийг хууль бусаар хорьсон, хууль бусаар нууж эрх чөлөөг нь хязгаарласан, эсхүл хорьсон, эрх чөлөөг нь хязгаарласан талаархи мэдээллийг нууж, мэдээлэл өгөхөөс татгалзаж эрх чөлөөг нь хязгаарласны улмаас бусдын хууль ёсны эрх, ашиг сонирхолд нь хохирол, хор уршиг учруулсан нь энэ хуулийн тусгай ангид заасан бусад гэмт хэргийн шинжгүй бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйг мэдсээр байж;

3.2.хоёр, түүнээс олон хүний эсрэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг:

4.1.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг;

4.2.хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулж үйлдсэн, эсхүл хохирогч нас барсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

13.5 дугаар зүйл.Заналхийлэх

Хэвлэх

1.Бусдыг тодорхой үйлдэл хийх, хийхгүй байхыг шаардаж өөрт нь, түүний ойр дотны хүнд хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, эсхүл эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь хохирол учруулж болохуйц баримт, мэдээлэл тараахаар сүрдүүлсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж;

3.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

13.6 дугаар зүйл.Бусдын орон байранд хууль бусаар нэвтрэн орох

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж үйлдсэн, эсхүл эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж хүний орон байранд нэвтрэн орсон, нэгжлэг хийсэн, эд хөрөнгө хураан авсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "орон байр" гэж хүн байнга, түр амьдрахад зориулагдсан төрөл бүрийн орон сууц, байшин, гэр, урц, зочид буудал, амралт сувиллын газар, зуслангийн байр, майхан зэргийг ойлгоно.

13.7 дугаар зүйл.Хууль бусаар нэгжих, хураан авах, битүүмжлэх

Хэвлэх

1.Эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж хүний бие, хүний эд зүйл, тээврийн хэрэгсэлд нэгжлэг хийсэн, эд хөрөнгө битүүмжилсэн, хураан авсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг өс хонзон, шунахай, хувийн сэдэлттэйгээр үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

13.8 дугаар зүйл.Зөвшөөрөлгүй гэрэл зураг авах, дуу, дүрс бичлэг хийж дамжуулах, тараах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд, эсхүл гадна талаас орон байрны доторх орчны болон орох, гарах хэсгийг хамруулан гэрэл зураг авч, эсхүл дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг хийж олон нийтэд тараасан, эсхүл бусдад дамжуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар хийсэн гэрэл зураг, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийг олон нийтэд тараасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

3.Эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж орон байранд, гадна талаас орон байрны  доторх орчны болон орох, гарах хэсгийг хамруулан гэрэл зураг авсан, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг хийсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.Хувь хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд илтэд халдахаар байршилд дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг хийж олон нийтэд тараасан, бусдад дамжуулсан, эсхүл эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж авсан гэрэл зураг, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийг олон нийтэд тараасан нь мөрдөн шалгах ажиллагааны нууцыг задруулах гэмт хэргийн шинжгүй бол хоёр жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Тайлбар: -Энэ бүлэгт заасан "эрх бүхий албан тушаалтан" гэж хуульд заасны дагуу мөрдөн шалгах, хэрэг бүртгэх, зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа, гүйцэтгэх ажил явуулах эрх бүхий хүнийг ойлгоно.
-Энэ зүйлд заасан “хувь хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд илтэд халдахаар байршил” гэж ариун цэврийн өрөө, хувцас солих өрөө, нийтийн үйлчилгээний газрын тусгай зориулалтын үйлчилгээний өрөө, караокены өрөө, зочид буудлын өрөө, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг үзүүлэх хэвтүүлэн эмчлэх өрөө зэргийг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.9 дүгээр зүйл.Хууль бусаар баривчлах, саатуулах

Хэвлэх

1.Эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж хүний эрх чөлөөнд халдсан, баривчилсан, саатуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг өс хонзон, шунахай, хувийн сэдэлттэйгээр үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

13.10 дугаар зүйл.Хувь хүний нууцад халдах

Хэвлэх

1.Хувь хүний хуулиар хамгаалагдсан нууцыг хууль бусаар олж авсан, бусдад дамжуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.харилцаа холбоо, цахим хэрэгсэл ашиглаж;

2.2.эрх бүхий албан тушаалтан хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

13.11 дүгээр зүйл.Хувь хүний нууцыг задруулах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Хувь хүний хуулиар хамгаалагдсан нууцыг олж мэдсэн хүн өөрийнх нь зөвшөөрөлгүйгээр задруулсан бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.1.харилцаа холбоо, цахим сүлжээ ашиглаж;

2.2.албан үүргээ гүйцэтгэх явцад олж мэдсэн хувь хүний нууцыг задруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.12 дугаар зүйл.Хууль бусаар мөрдөж мөшгих

Хэвлэх

1.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах эрхгүй этгээд бусдыг мөрдөн мөшгисөн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Эрх бүхий албан тушаалтан ажил үүргээ гүйцэтгэх явцдаа хууль зөрчиж мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан, хувийн зорилгоор албаны техник хэрэгслийг ашиглан бусдыг мөрдөж мөшгисөн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

13.13 дугаар зүйл.Албадан хөдөлмөрлүүлэх

Хэвлэх

1.Бусдад хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, илт хохиролтой болзол, нөхцөл тулгаж, эсхүл хөрөнгө чинээ, эрүүл мэнд, хөгжлийн бэрхшээлтэй байдал, гэр бүлийн таагүй орчин, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдлыг далимдуулан эрхшээлдээ оруулж цалин хөлсгүй хөдөлмөр эрхлүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

13.14 дүгээр зүйл.Худал мэдээлэл тараах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

1.Хүний нэр төр, алдар хүнд, хуулийн этгээдийн ажил хэргийн нэр хүндэд халдсан илт худал мэдээллийг олон нийтэд тараасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

АРВАН ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХҮНИЙ ХУВИЙН, УЛС ТӨРИЙН ЭРХ, ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

14.1 дүгээр зүйл.Ялгаварлан гадуурхах

Хэвлэх

1.Хүнийг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, нас, хүйс, нийгмийн гарал, байдал, хөрөнгө чинээ, эрхэлсэн ажил, албан тушаал, шашин шүтлэг, үзэл бодол, боловсрол, бэлгийн, хүйсийн чиг баримжаа, эрүүл мэндийн нөхцөл байдлаар ялгаварлан гадуурхаж эрх, эрх чөлөөг нь хязгаарласан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.хүч хэрэглэж;

2.3.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

14.2 дугаар зүйл.Мэдээлэл хайх, хүлээн авахад саад учруулах

Хэвлэх

1.Төр, түүний байгууллагаас хууль ёсоор тусгайлан хамгаалбал зохих нууцад хамаарахгүй асуудлаар мэдээлэл хайх, хүлээн авах иргэний эрхийг хэрэгжүүлэхэд хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж саад учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14.3 дугаар зүйл.Үзэл бодлоо илэрхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөнд халдах

Хэвлэх

1.Өөрийн, эсхүл бусдын хууль ёсны ашиг сонирхлыг хөндсөн аливаа мэдээллийг олон нийтэд тараах, тараалгахгүй байхын тулд хэвлэн нийтлэгчийн хуульд нийцсэн үйл ажиллагаанд хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, эсхүл төлбөр төлж зориуд нийтлүүлээгүй, эсхүл эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь ноцтой хор уршиг учруулахаар сүрдүүлсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14.4 дүгээр зүйл.Шашин шүтэх, эс шүтэх эрх чөлөөг хэрэгжүүлэхэд саад учруулах

Хэвлэх

1.Хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь ноцтой хор уршиг учруулахаар сүрдүүлж шашны байгууллагын үйл ажиллагаа, эсхүл шашны зан үйл үйлдэхэд саад учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Шашны байгууллага, шашны төлөөлөгч, номлол түгээгч өөрийн шашны үзэл номлолоо бусдад хүчээр тулгасан, шахалт үзүүлсэн, хууран мэхэлж татан оруулсан, эсхүл шашны харгис үзэл номлолыг сурталчилсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

14.5 дугаар зүйл.Иргэн сонгуулийн эрхээ эдлэх, сонгуулийн хорооны ажилд саад хийх

Хэвлэх

1.Иргэний сонгох, сонгогдох, ард нийтийн санал асуулгад оролцох эрхээ хэрэгжүүлэхэд; сонгуулийн хорооноос хуулийн дагуу явуулж байгаа үйл ажиллагаанд зориуд саад учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж;

2.2.хууран мэхэлж;

2.3.сонгогчийг эд хөрөнгө, мөнгөөр татаж санал худалдан авч үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

14.6 дугаар зүйл.Сонгууль, ард нийтийн санал асуулгад илүү санал өгөх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн, Улсын Их Хурлын, орон нутгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгууль, ард нийтийн санал асуулгад нэгээс илүү удаа санал өгсөн; нэгээс илүү удаа санал өгөхийг зохион байгуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Сонгуулийн саналын хуудас, ард нийтийн санал асуулгын хуудсыг хууль бусаар бэлтгэсэн, хадгалсан, тээвэрлэсэн, ашигласан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

14.7 дугаар зүйл.Сонгууль, ард нийтийн санал асуулгад хууль бусаар нөлөөлөх, санал хураалтын дүнг буруу гаргах

Хэвлэх

1.Сонгууль, ард нийтийн санал асуулгыг зохион байгуулах хорооны дарга, гишүүн, эсхүл бусад албан тушаалтан улс төрийн нам, намуудын эвсэл, нэр дэвшигчийн талаар сурталчилгаа явуулсан; сонгогчийн санал өгөх, санал хураах, тоолох ажилд зориуд саад хийсэн; бусдыг төлөөлж санал өгөх, саналын хайрцгийн лац, битүүмжлэлийг зориуд гэмтээх, гарын үсэг хуурамчаар үйлдэх, саналын хуудас солих, хүчингүй саналын хуудсаар санал авахыг зохион байгуулсан; хатгасан; дэмжсэн; санал хураалтын дүнг өөрчилсөн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

14.8 дугаар зүйл.Cонгуулийн үеэр илт худал мэдээлэл тараах

Хэвлэх

1.Сонгуульд оролцогч улс төрийн нам, намуудын эвсэл, нэр дэвшигчийн нэр хүндэд халдаж, илт худал мэдээлэл тараасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг төрийн албан хаагч, сонгуулийн хорооны албан тушаалтан, ажилтан үйлдсэн бол нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар нийтийн албанд томилогдох эрх хасаж нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14.9 дүгээр зүйл.Сонгуулийг хууль бусаар явуулах хуйвалдаан зохион байгуулах

Хэвлэх

1.Сонгуулийн үр дүнд хууль бусаар нөлөөлөх зорилгоор энэ хуулийн 14.5, 14.6, 14.7 дугаар зүйлд заасан гэмт хэргийг үйлдэхэд бэлтгэсэн, зохион байгуулсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

АРВАН ТАВДУГААР БҮЛЭГ

ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

15.1 дүгээр зүйл.Эмнэлгийн тусламж үзүүлэхгүй байх

Хэвлэх

1.Эмнэлгийн мэргэжилтэн эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх үүргээ хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр биелүүлээгүйгээс, эсхүл зохих ёсоор биелүүлээгүйгээс хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан бол хоёр жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан бол нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

15.2 дугаар зүйл.Аюултай байдалд орхих, тусламж үзүүлэхгүй байх

Хэвлэх

1.Бага насны хүүхэд, өндөр настай, хөгжлийн бэрхшээлтэй, бэртэл гэмтэлтэй, өвчний улмаас бусдын туслалцаа, асрамж шаардлагатай хүний амь нас, эрүүл мэндэд аюул учирсан нөхцөлд хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт, хэлцэл, эсхүл харилцан итгэлцлээр хүлээсэн тусламж үзүүлэх, асран хамгаалах үүргээ зориуд биелүүлээгүй орхисны улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учирсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан;

2.2.хохирогч нас барсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

15.3 дугаар зүйл.Хүний цус, эс, эд, эрхтнийг хууль бусаар авах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2018 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

1.Хууран мэхэлж, эсхүл хүч хэрэглэж, эсхүл хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүний цусыг, эсийг авсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2018 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

2.Хууран мэхэлж, эсхүл хүч хэрэглэж, эсхүл хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүний эд, эрхтнийг авсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хохирогчийн хөрөнгө чинээ, эрүүл мэнд, хөгжлийн бэрхшээлтэй байдал, гэр бүлийн таагүй орчин, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдал, биеэ хамгаалж чадахгүй байдлыг далимдуулж эрхшээлдээ байгаа хүний эсрэг үйлдсэн, эсхүл энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

15.4 дүгээр зүйл.Хүний цус, эс, эд, эрхтнийг шаардлага хангаагүй нөхцөлд бэлтгэх, шилжүүлэн суулгах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2018 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

1.Эмнэлгийн мэргэжилтэн хүний цус, эс, эд, эрхтнийг шаардлага хангаагүй нөхцөлд бэлтгэсэн, шилжүүлэн суулгасны улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч нас барсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2018 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

15.5 дугаар зүйл.Хууль бусаар үр хөндөх

Хэвлэх

1.Эмнэлгийн нөхцөлд жирэмсэн эмэгтэйн амь бие, эрүүл мэндийг хамгаалах зайлшгүй шаардлагыг үндэслэн жирэмслэлтийг зогсоохоос бусад тохиолдолд хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг жирэмслэлтийг хүчээр таслан зогсоосон бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Эх барих, эмэгтэйчүүдийн чиглэлээр мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрөлтэй эмч эмнэлгийн бус нөхцөлд; тусгай зөвшөөрөлгүй хүн хууль бусаар үр хөндсөний улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн ажиллагаа явуулах эрхийг гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

15.6 дугаар зүйл.Бусдын амь насанд аюул учруулж болзошгүй халдварт өвчин, дархлал хомсдолын вирус халдаах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Бусдын амь нас, эрүүл мэндэд аюул учруулж болзошгүй халдварт өвчний үед эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтнаас тогтоосон хорио цээр, хязгаарлалтын дэглэм, холбогдох бусад журам, заавар, шаардлагыг зориуд санаатайгаар зөрчиж халдварт өвчин тархах нөхцөл бүрдүүлсэн, эсхүл бусдад халдаасан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Бусдын амь насанд аюул учруулж болзошгүй халдварт өвчин, дархлал хомсдолын вирусыг бусдад зориуд халдаасан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсгийн дугаарт 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийг:

/Энэ хэсгийн дугаарт 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.1.хоёр, түүнээс олон хүний эсрэг;

/Энэ заалтын дугаарт 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.2.хүүхдийн эсрэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтын дугаарт 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

АРВАН ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

ХҮҮХДИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

16.1 дүгээр зүйл.Хүүхдийг гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулах

Хэвлэх

1.Арван найман насанд хүрсэн хүн хүүхдэд амлалт өгч, хууран мэхэлж; хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж; хохирогчийн хөрөнгө чинээ, эрүүл мэнд, хөгжлийн бэрхшээлтэй байдал, гэр бүлийн таагүй орчин, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдлыг далимдуулж гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Арван найман насанд хүрсэн хүн хүүхдийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэгт, найман жилээс дээш хугацаагаар хорих ял шийтгэхээр заасан гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

16.2 дугаар зүйл.Хүүхдийг согтуурах, мансуурах, донтох байдалд татан оруулах

Хэвлэх

1.Хүүхдийг байнгын согтуурах, мансуурах, донтох байдалд татан оруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч нас барсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

16.3 дугаар зүйл.Хүүхдийг хаях, төөрүүлэх, тэнүүчлэлд хүргэх

Хэвлэх

1.Хуулиар хүлээсэн асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үүргээсээ зайлсхийж хүүхдийг хаясан, орон гэрээ олох боломжгүй газар зориуд орхисон, хүүхдийг оршин суугаа газраас нь хөөж тэнүүчлэхэд хүргэсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч нас барсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

16.4 дүгээр зүйл.Хүүхдээр гуйлга гуйлгах

Хэвлэх

1.Хүүхдэд амлалт өгч, хууран мэхэлж; хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж; хохирогчийн хөрөнгө чинээ, эрүүл мэнд, хөгжлийн бэрхшээлтэй байдал, гэр бүлийн таагүй орчин, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдлыг далимдуулж байнга гуйлга гуйлгасан бол хоёр зуун дөчин цагаас дөрвөн зуун наян цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

16.5 дугаар зүйл.Хүүхэд солих

Хэвлэх

1.Хүүхдийг санаатайгаар сольсон бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

16.6 дугаар зүйл.Хүүхэд худалдах

Хэвлэх

1.Төрүүлсэн, үрчлэн авсан, асран хамгаалж харгалзан дэмжиж байгаа хүүхдээ бусдад худалдсан нь энэ хуулийн 13.1 дүгээр зүйлд заасан гэмт хэргийн шинжгүй бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

16.7 дугаар зүйл.Хүүхэдтэй хэрцгий харьцах

Хэвлэх

1.Арван найман насанд хүрсэн хүн хүүхдийг аливаа үйлдэл, эс үйлдэхүйн төлөө удаа дараа хэрцгий харьцаж, бие махбодын, сэтгэл санааны шаналал, зовиур үүсгэсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг багш, сурган хүмүүжүүлэгч, асран хамгаалах үүрэг хүлээсэн хүн үйлдсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

16.8 дугаар зүйл.Хүүхдэд садар самууныг сурталчлах, уруу татах

Хэвлэх

1.Хүүхдэд садар самууныг сурталчилсан хэвлэл, ном зохиол, зураг, кино, дүрс бичлэг, бусад зүйлийг зориуд үзүүлсэн, өгсөн, сурталчилсан; хүүхдээр садар самуун үйлдэл хийлгэсэн; хүүхдэд биеэ үнэлэх, бэлгийн харьцаанд орохыг санал болгосон бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

16.9 дүгээр зүйл.Хүүхэд оролцуулж садар самууныг сурталчлах

Хэвлэх

1.Хүүхэд оролцуулж садар самууныг сурталчилсан хэвлэл, ном зохиол, зураг, кино, дүрс бичлэг, бусад зүйлийг бэлтгэсэн, борлуулсан, тараасан, хадгалсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.кибер орчныг ашиглаж;

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.2.бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

16.10 дугаар зүйл.Хүүхдээр тэвчишгүй хөдөлмөр эрхлүүлэх

Хэвлэх

1.Хүүхдээр аюултай ажил, эрүүл мэнд, бие бялдар, оюун санаанд нь хохирол учруулахуйц хориглосон ажил, үйлчилгээ зориуд эрхлүүлсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

16.11 дүгээр зүйл.Хүүхдийг асран хамгаалах үүргээ үл биелүүлэх

Хэвлэх

1.Эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч хуулиар хүлээсэн асран хамгаалах үүргээ биелүүлээгүйн улмаас хүүхдийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учирсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүүхдийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүүхэд нас барсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

АРВАН ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

17.1 дүгээр зүйл.Хулгайлах

Хэвлэх

1.Бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан бол хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч;

2.2.түүх, соёл, шинжлэх ухаан, техник, технологийн хөгжилд чухал ач холбогдолтойд тооцож тусгайлан хамгаалсан эд зүйлсийг хулгайлж;

2.3.ноцтой хохирол учруулж, их хэмжээний эд хөрөнгийг хулгайлж;

2.4.учрах саадыг арилгах зорилгоор зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж, машин механизм ашиглаж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон;

3.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйлдлийн улмаас бага хэмжээний хохирол учруулсан бол гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцохгүй. Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт энэ тайлбар хамаарахгүй.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

17.2 дугаар зүйл.Дээрэмдэх

Хэвлэх

1.Бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авсан бол зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж авахаар довтолсон бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон;

3.2.зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн;

3.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

17.3 дугаар зүйл.Залилах

Хэвлэх

1.Хуурч, эсхүл баримт бичиг, эд зүйл, цахим хэрэгсэл ашиглаж, эсхүл зохиомол байдлыг зориудаар бий болгох, сүсэг бишрэлийг далимдуулах, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж, эсхүл нэр хүнд, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалын байдлаа ашиглаж;

2.2.бусдад ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учруулж үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон;

3.2.олон шатлалт маркетинг, пирамид тогтолцооны луйврын аргаар үйлдсэн;

3.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Бусдын эд хөрөнгийг энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар авсан хүн уг эд хөрөнгийг өмчлөгч, эзэмшигчид эргүүлэн өгсөн, бусад байдлаар эд хөрөнгийн эрхийг сэргээсэн бол залилах гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцохгүй.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

17.4 дүгээр зүйл.Хөрөнгө завших

Хэвлэх

1.Бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг завшсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалын байдлаа ашиглаж;

2.2.бусдад ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учруулж үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйлдлийн улмаас бага хэмжээний хохирол учруулсан бол гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцохгүй. Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт энэ тайлбар хамаарахгүй.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

17.5 дугаар зүйл.Алдаатай гүйлгээ, андуурагдсан илгээмж, гээгдэл эд хөрөнгө, алдуул мал завших

Хэвлэх

1.Төлбөр тооцооны алдаатай гүйлгээ, андуурагдсан илгээмж, эд хөрөнгө, гээгдэл эд хөрөнгө, алдуул малыг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдэж бусдад ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учруулсан бол зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

17.6 дугаар зүйл.Бусдын эд хөрөнгийг авахаар заналхийлэх

Хэвлэх

1.Бусдыг эд хөрөнгө, эдийн, эдийн бус хөрөнгийн эрхээ шилжүүлэн өгөхийг шаардаж өөрт нь, түүний ойр дотны хүнд хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь ноцтой хор уршиг учруулж болохуйц баримт, мэдээлэл тараахаар сүрдүүлсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон;

2.2.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж үйлдсэн;

2.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

17.7 дугаар зүйл.Автотээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүйгээр авч явах

Хэвлэх

1.Автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан нь хулгайлах, дээрэмдэх гэмт хэргийн шинжгүй бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

17.8 дугаар зүйл.Эд хөрөнгө устгах, гэмтээх

Хэвлэх

1.Бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасан, гэмтээсний улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Нийтийн эзэмшлийн зам харилцаа, цахилгаан, дулаан, холбоо, осол, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх тусгай зориулалтын хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийг устгасан, гэмтээсэн бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учруулж болох аргаар;

3.2.бусдад их хэмжээний хохирол учруулж үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

17.9 дүгээр зүйл.Бусдын эд хөрөнгийг хамгаалахад хайнга хандах

Хэвлэх

1.Бусдын эд хөрөнгийг хадгалах, хамгаалах үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас бусдын эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

17.10 дугаар зүйл.Нотариатч, улсын бүртгэгч өмчлөгчийн эрхийг зөрчих

Хэвлэх

1.Өмчлөх эрхийг хязгаарлах, шилжүүлэхтэй холбоотой илт хууль бус хэлцлийг нотариатч гэрчлэн баталсан, улсын бүртгэгч бүртгэсний улмаас бусдын эд хөрөнгө, эдийн, эдийн бус хөрөнгийн эрхэд ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

17.11 дүгээр зүйл.Болгоомжгүйгээр эд хөрөнгө устгах, гэмтээх, үрэгдүүлэх

Хэвлэх

1.Нийтийн эзэмшлийн зам харилцаа, цахилгаан, дулаан, холбоо, осол, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх тусгай зориулалтын хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийг болгоомжгүйгээр устгасан, гэмтээсэн, эсхүл үрэгдүүлсний улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

2.Бусдын эд хөрөнгөд болгоомжгүйгээр ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

17.12 дугаар зүйл.Мал хулгайлах

Хэвлэх

1.Бусдын малыг хулгайлсан бол зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.олон тооны мал хулгайлж;

2.2.бүлэглэж;

2.3.улсын хилээр нэвтрүүлж;

2.4.машин механизм ашиглаж;

2.5.ноцтой хохирол, хор уршиг учруулж;

2.6.гойд ашиг шимт малыг хулгайлж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон;

3.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлд заасан "мал" гэдэгт хонь, ямаа, адуу, үхэр, тэмээ хамаарна.

-Энэ зүйлд заасан "олон тооны мал" гэж найман бог, хоёр бод, түүнээс дээш малыг ойлгоно. Богийг бодод шилжүүлэхдээ нэг бодыг дөрвөн богоор тооцно.

/Энэ тайлбарт 2020 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

АРВАН НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ГЭМТ ХЭРЭГ

18.1 дүгээр зүйл.Зах зээл дэх монополь, давамгай байдлаа хууль бусаар ашиглах

Хэвлэх

1.Зах зээл дэх өрсөлдөөнийг хязгаарлах, устгах зорилгоор зүй ёсны монополь байдалтай аж ахуй эрхлэгч, давамгай байдалтай аж ахуй эрхлэгчид үгсэн хуйвалдах хэлцэл хийж зохиомлоор бараа, бүтээгдэхүүний хомсдол бий болгосон, бараа, бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, борлуулалтыг зогсоосон, хэмжээг хязгаарласан, бараа, бүтээгдэхүүнд үндэслэлгүйгээр хэт өндөр үнэ тогтоосон; бусад аж ахуй эрхлэгч зах зээлд гарч ирэхэд саад учруулах, түүнийг зах зээлээс шахан гаргах зорилгоор бараа, бүтээгдэхүүнээ бодит зардлаас доогуур үнээр зарж борлуулсан; өрсөлдөгч аж ахуйн нэгж, иргэний аж ахуйн үйл ажиллагааг зах зээлд оруулахгүй хясан боогдуулж бусдад их хэмжээний хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гамшиг, аюулт үзэгдэл, халдварт өвчин, осол, аюулын үед үнийн хөөрөгдөл, бараа бүтээгдэхүүний зохиомол хомсдолыг бий болгосон бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2020 оны 04 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

18.2 дугаар зүйл.Валют, үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн ханшид нөлөөлөх

Хэвлэх

1.Валют, үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн ханшийг зохиомлоор өсгөх, бууруулах зорилгоор худал мэдээлэл тараасан, мөнгөн тэмдэгт, валют худалдсан, худалдан авсан, гүйлгээ хийсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

18.3 дугаар зүйл.Татвар төлөхөөс зайлсхийх

Хэвлэх

1.Татвар төлөгч хувь хүн, хуулийн этгээдийн удирдах, гүйцэтгэх албан тушаалтан татвар төлөхөөс зайлсхийх зорилгоор их хэмжээний татвар ногдох орлого, эд хөрөнгө, бараа үйлчилгээг зориуд худал тодорхойлсон, нуусан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

18.4 дүгээр зүйл.Шинэ бүтээл, ашигтай загвар, бүтээгдэхүүний загварын патент эзэмшигчийн эрхийг зөрчих

/Энэ зүйлийн гарчигт 2021 оны 5 дугаар сарын 6-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

1.Патентаар хамгаалагдсан бүтээгдэхүүнийг, эсхүл патентаар хамгаалагдсан аргаар үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг патент эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр үйлдвэрлэсэн, зах зээлд нийлүүлсэн, импортолсон, худалдах санал гаргасан, худалдсан, хэрэглэсэн, эсхүл эдгээр зорилгоор хадгалсан, патентаар хамгаалсан аргыг хэрэглэсний улмаас патент эзэмшигчид бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 5 дугаар сарын 6-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн;

2.2.байнга тогтвортой үйлдсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

18.5 дугаар зүйл.Улсын хилээр барааг хууль бусаар нэвтрүүлэх

Хэвлэх

1.Хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасны дагуу хориглосон бараа, эрдэнэс, эрдсийг Монгол Улсын хилээр, гаалийн хилээр хууль бусаар нэвтрүүлсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалынхаа байдлыг ашиглаж;

2.2.байлдааны галт зэвсэг, галт хэрэгсэл, цөмийн бодис, цацраг идэвхт хаягдал, тэсэрч дэлбэрэх бодисыг улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлж үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг түүх, соёлын хөдлөх дурсгалт зүйл, музейн үзмэр, эртний амьтны, ургамлын өвөрмөц ховор үнэт олдвор, археологийн, палеонтологийн олдвор, эд өлгийн зүйлийг улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлж үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

5.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хоёр зуун мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдэж, улсын хилээр барааг хууль бусаар нэвтрүүлэх гэмт хэргийг илрүүлэх, таслан зогсооход идэвхтэй туслалцаа үзүүлсэн, түүнийг үйлдсэн хүнийг илчилсэн, гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг илрүүлсэн хүнийг ялаас чөлөөлнө. Улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлсэн барааг хяналт шалгалтын үеэр, эсхүл мөрдөн шалгах ажиллагааны үед гаргуулан авсныг сайн дураараа шилжүүлэн өгсөнд тооцохгүй.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

18.6 дугаар зүйл.Мөнгө угаах

Хэвлэх

1.Гэмт хэргийн улмаас олсон хөрөнгө, мөнгө, орлого гэдгийг мэдсээр байж түүнийг авсан, эзэмшсэн, ашигласан; түүний хууль бус эх үүсвэрийг нь нуун далдлах, гэмт хэрэг үйлдэхэд оролцсон аливаа этгээдэд хуулийн хариуцлагаас зайлсхийхэд туслах зорилгоор өөрчилсөн, шилжүүлсэн; түүний бодит шинж чанар, эх үүсвэр, байршил, захиран зарцуулах арга, эзэмшигч, эд хөрөнгийн эрхийг нуун далдалсан бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг таван жилээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, мөнгө, орлого болохыг мэдсээр байж;

2.2.байнга тогтвортой үйлдэж;

2.3.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

18.7 дугаар зүйл.Мөнгөн тэмдэгт, үнэт цаас, төлбөр тооцооны хэрэгсэл хуурамчаар бэлтгэх, ашиглах

Хэвлэх

1.Үнэт цаас, цахим карт, төлбөрийн бусад хэрэгсэл, онцгой албан татварын тэмдэгт, санхүүгийн баримтыг хуурамчаар үйлдсэн, хуурамчаар үйлдсэнийг мэдсээр байж хадгалсан, ашигласан, зөөвөрлөсөн, тараасан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Монгол Улсад төлбөр тооцооны хэрэгсэл болгон ашиглаж байгаа үндэсний, гадаад улсын мөнгөн тэмдэгтийг хуурамчаар үйлдсэн, хуурамчаар үйлдсэнийг мэдсээр байж ашигласан, хадгалсан, зөөвөрлөсөн, тараасан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

18.8 дугаар зүйл.Үнэт цаасны зах зээлийн дотоод мэдээллийг хууль бусаар ашиглаж, арилжаанд оролцох

Хэвлэх

1.Үнэт цаасны үнэ ханшид нөлөөлөх нийтийн хүртээл болоогүй дотоод мэдээллийг ашиглаж үнэт цаасыг худалдсан, худалдан авсан; дотоод мэдээллийг бусдад дамжуулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

18.9 дүгээр зүйл.Үнэт цаасны зах зээлийг урвуулан ашиглах

Хэвлэх

1.Үнэт цаасны зах зээлийг урвуулан ашигласан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг бүлэглэж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

18.10 дугаар зүйл.Зориуд, зохиомлоор дампуурах

Хэвлэх

1.Зориуд дампуурах зорилгоор эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрх, үүрэг, эд хөрөнгийн мэдээлэл, шилжилт хөдөлгөөнийг нуусан; хуулийн этгээд, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчийн эдийн засгийн үйл ажиллагааг илэрхийлсэн нягтлан бодох бүртгэл, бусад тооцооны баримт бичгийг нуусан, устгасан, өөрчилсөн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Хуулийн этгээдийн удирдах албан тушаалтан, үүсгэн байгуулагч зээлийн өр төлөхийг хойшлуулах, түүнийг төлөх нөхцөлийг хөнгөрүүлэх, зээлийн өрийн хүүг багасгах, төлөхгүй байхын тулд төлбөрийн чадваргүй болсон гэж харилцагч талд мэдэгдэж, дампуурлын хэрэг үүсгэх хүсэлт гаргаж зохиомлоор дампуурсны улмаас бусдад их хэмжээний хохирол учирсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

18.11 дүгээр зүйл.Хууль бусаар дампууруулах

Хэвлэх

1.Дампууруулах ноцтой үндэслэл бий болоогүй байхад хүчээр, хууран мэхэлж, гарцаагүй байдалд оруулж дампууруулсан; хуулийн этгээдийн талаар хуурамч мэдээлэл тарааж, гүтгэж, зориуд өр төлбөрөө өгөхгүй байж дампуурахад хүргэсэн; төрийн албан хаагч төрөөс үзүүлэх ёстой үйлчилгээг хуулийн дагуу үзүүлээгүй, зохих ёсоор бүртгээгүй, тусгай зөвшөөрлийг үндэслэлгүйгээр цуцалсан, үндэслэлгүйгээр тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан, үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг үндэслэлгүйгээр хугацаа хоцроож олгосны улмаас хуулийн этгээд дампуурсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

18.12 дугаар зүйл.Хууль бусаар нийгмийн халамж, үйлчилгээ авах

Хэвлэх

1.Хуурамч баримт бичиг, эд зүйл ашиглаж, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож, бодит байдлыг нууж нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, үйлчилгээ, нийгмийн хөгжлийн үйлчилгээг авсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг зуун дөчин цагаас дөрвөн зуун наян цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалын байдлаа ашиглаж;

2.2.их хэмжээний нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, үйлчилгээ, нийгмийн хөгжлийн үйлчилгээг авч үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

18.13 дугаар зүйл.Банк хууль бусаар байгуулах, банкны төлбөрийн чадвар алдагдуулах

Хэвлэх

1.Банкыг эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр нээж үйл ажиллагаа явуулсан, банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгийг хууль бусаар бүрдүүлсэн бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Банкны удирдлагын эрх бүхий албан тушаалтан шунахайн, эсхүл хувийн ашиг сонирхлын үүднээс хуулиар тогтоосон банкны төлбөрийн чадвар, банкны өөрийн хөрөнгөтэй холбоотой шаардлагыг хангуулаагүйгээс банкыг төлбөрийн чадваргүй болгосон, эсхүл их хэмжээний хохирол учруулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн улмаас бусдад гурван зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээний хохирол учруулсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлд заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

18.14 дүгээр зүйл.Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөхөөс зайлсхийх

Хэвлэх

1.Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгч хуулийн этгээдийн удирдах, гүйцэтгэх албан тушаалтан нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөхөөс зайлсхийх зорилгоор нийгмийн даатгалын шимтгэл ногдох их хэмжээний орлогыг нуусан, худал мэдүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

18.15 дугаар зүйл.Хууль бусаар даатгалын нөхөн төлбөр авах

Хэвлэх

1.Зохиомол байдлыг зориудаар бий болгох, бодит байдлыг нуух, даатгалын тохиолдлын бодит байдал, хохирлын хэмжээг худал мэдээлэх, хуурамч баримт бичиг бүрдүүлэх замаар даатгалын нөхөн төлбөр авсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалын байдлаа ашиглаж;

2.2.бүлэглэж;

2.3.их хэмжээний даатгалын нөхөн төлбөр авч үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

18.16 дугаар зүйл.Барааны тэмдэг эзэмшигч, газар зүйн заалт хэрэглэгчийн эрхийг зөрчих

Хэвлэх

1.Бусдын барааны тэмдэг, эсхүл газар зүйн заалтыг ашиглан хэрэглэгчийг төөрөгдөлд оруулан хуурамч бараа, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн, хадгалсан, тээвэрлэсэн, худалдсан, улсын хилээр нэвтрүүлсний улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.байнга тогтвортой үйлдсэн;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

18.17 дугаар зүйл.Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийг зөрчих

Хэвлэх

1.Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийг зөрчиж бараа, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн, худалдсан, түгээсэн, улсын хилээр нэвтрүүлсний улмаас зохиогч, эрх эзэмшигчид их хэмжээний хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.байнга тогтвортой үйлдсэн;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

18.18 дугаар зүйл.Үндэсний төлбөрийн системийн зөвшөөрөлтэй эрхлэх үйл ажиллагааг хууль бусаар эрхлэх

Хэвлэх

1.Үндэсний төлбөрийн системийн оролцогч, оператор, төлбөрийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн, эсхүл төлбөрийн үйлчилгээ үзүүлэхтэй хамаарал бүхий үйл ажиллагааг зөвшөөрөлгүйгээр эрхэлсэн бол тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Үндэсний төлбөрийн системийн оролцогч, оператор, төлбөрийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн, эсхүл төлбөрийн үйлчилгээ үзүүлэхтэй хамаарал бүхий үйл ажиллагааг эрхлэх зөвшөөрлийг хуурч, эсхүл хуурамч баримт бичиг бүрдүүлэн авсны улмаас бусдын эд хөрөнгө, эдийн болон эдийн бус хөрөнгийн эрхэд ноцтой, эсхүл их хэмжээний хохирол учирсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдэж бусдад гурван зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээний хохирол учруулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

5.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 31-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

/Энэ зүйлийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

18.19 дүгээр зүйл.Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээний дотоод  мэдээллийг хууль бусаар ашиглах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

1.Виртуал хөрөнгийн үнэ цэнэд нөлөөлөх нийтийн хүртээл болоогүй дотоод мэдээллийг ашиглаж  виртуал хөрөнгийн арилжаанд оролцсон, эсхүл дотоод мэдээллийг бусдад дамжуулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Энэ гэмт хэргийг:

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.1.бүлэглэж;

/Энэ заалтын 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.2.албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

18.20 дугаар зүйл.Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн үйл ажиллагаанд арилжааг урвуулан ашиглах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

1.Виртуал хөрөнгийн хуурамч арилжаа хийсэн, эсхүл үнэ ханшийг зохиомлоор тогтоосон, эсхүл оролцогч, харилцагчийг арилжаанд оролцуулах, эсхүл оролцуулахгүй байх зорилгоор хууран мэхэлсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Энэ гэмт хэргийг виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн эрх бүхий албан тушаалтан, ажилтан, эсхүл виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн эцсийн өмчлөгч, хуулийн этгээдийн хувьцааны тав, түүнээс дээш хувийг эзэмшдэг хүн үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

4.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Тайлбар:-Энэ зүйлд заасан “хуурамч арилжаа хийсэн” гэж виртуал хөрөнгийн арилжаанд оролцогч, харилцагчийг төөрөгдүүлэхийн тулд тодорхой виртуал хөрөнгийн өмчлөгч нь өөрчлөгдөөгүй боловч арилжаа идэвхтэй явагдаж байгаа дүр үзүүлэн хэлцэл хийх болон үгсэн хуйвалдах замаар тодорхой виртуал хөрөнгийг худалдах, худалдан авах үнийг ойролцоо түвшинд захиалах, хэлцэл хийхийг ойлгоно.

-Энэ зүйлд заасан “үнэ ханшийг зохиомлоор тогтоосон” гэж тодорхой виртуал хөрөнгийг бусад этгээд худалдан авах, худалдан авахгүй байх, захиалах, захиалахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэхийн тулд ханшийг өсгөх, бууруулах, тодорхой түвшинд барихад чиглэсэн хоёр ба түүнээс дээш хэлцэл хийхийг ойлгоно.

-Энэ зүйлд заасан “оролцогч, харилцагчийг арилжаанд оролцуулах, эсхүл оролцуулахгүй байх зорилгоор хууран мэхэлсэн” гэж бодит бус, төөрөгдүүлсэн, эсхүл хуурамч мэдэгдэл, амлалт, таамаг гаргах, нийтлэх, чухал үйл баримтыг нуун дарагдуулах, бодит үйл баримтын талаар худал мэдэгдэл хийх замаар болон тодорхой арга, хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж ашиглан хэлцлийн нөгөө тал болох этгээдийг төөрөгдүүлэхийг ойлгоно.

АРВАН ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ҮНДЭСНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

19.1 дүгээр зүйл.Эх орноосоо урвах

Хэвлэх

1.Монгол Улсын иргэн Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, батлан хамгаалах хүчин чадалд хохирол учруулах зорилгоор дайны, дайн бүхий байдал, зэвсэгт халдлага, мөргөлдөөн, түрэмгийллийн үед дайсны талд дэмжлэг үзүүлсэн, хамтран ажилласан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

19.2 дугаар зүйл.Төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах, саатуулах

Хэвлэх

1.Төрийн эрх барих дээд байгууллагын эрх мэдлийг хууль бусаар авах, хадгалах зорилгоор үгсэн тохирч хүчирхийллийн аргаар авахад бэлтгэсэн, зохион байгуулсан, оролцсон, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлсэн; төрийн эрх барих дээд байгууллагын эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд хүч хэрэглэн саад учруулсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

19.3 дугаар зүйл.Төрийн өндөр албан тушаалтны амь биед халдах

Хэвлэх

1.Монгол Улсын төр, засгийг бусниулан доройтуулах зорилгоор улс төр, төрийн үйл ажиллагаатай нь холбогдуулан төрийн өндөр албан тушаалтны эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зорилгоор төрийн өндөр албан тушаалтныг алсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар нь хорих ял шийтгэнэ.

19.4 дүгээр зүйл.Гадаадын тагнуулын алба, байгууллага, иргэнтэй хууль бусаар хамтран ажиллах

Хэвлэх

1.Монгол Улсын иргэн гадаад улсын тагнуулын албатай хамтран ажиллахаар тохиролцсон, хамтран ажилласан; гадаадын байгууллага, иргэнд шилжүүлэн өгөх зорилгоор төрийн нууцад хамаарах мэдээ, баримт, эд зүйлийг хулгайлсан, цуглуулсан, хадгалсан, дамжуулсан бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг төрийн өндөр албан тушаалтан, төрийн нууцыг итгэмжлэгдэн хариуцсан, албан тушаал, ажил үүргийн хувьд мэдсэн этгээд үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Гадаад улсын тагнуулын албатай хамтран ажиллахаар тохиролцсон боловч төрийн зохих байгууллагад сайн дураараа даруй мэдэгдсэн, учирч болзошгүй хохирлоос урьдчилан сэргийлэхэд туслалцаа үзүүлсэн иргэний үйлдэл нь өөр гэмт хэргийн шинжгүй бол ялаас чөлөөлнө.

19.5 дугаар зүйл.Зэвсэгт үймээн дэгдээх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг алдагдуулах, иргэний дайн үүсгэх зорилгоор зэвсэгт үймээнд бэлтгэсэн, зохион байгуулсан, оролцсон бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

19.6 дугаар зүйл.Хорлон сүйтгэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдал, тусгаар тогтнол, батлан хамгаалах, эдийн засгийн хүчин чадлыг сулруулах зорилгоор барилга байгууламж, зам, мэдээлэл, холбооны хэрэгсэл, үндэсний шинж чанартай мэдээллийн сан, архив, хүн амын амьдралыг хангах объектыг сүйтгэсэн, гэмтээсэн, үйл ажиллагааг нь доголдуулсан; хүн, амьтан, ургамлын гоц халдварт өвчин тараасан бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулж;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

19.7 дугаар зүйл.Хорлон сүйтгэх ажиллагаанд бэлтгэх

Хэвлэх

1.Хорлон сүйтгэх ажиллагаа явуулах зорилгоор зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан, бусдыг элсүүлсэн, татан оролцуулсан, бэлтгэсэн, сургасан, галт зэвсэг, зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл, хөрөнгө мөнгөөр хангасан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Хорлон сүйтгэх ажиллагаанд бэлтгэхэд оролцсон хүн гэмт хэргээ сайн дураараа илчилсэн, төрийн байгууллагад цаг тухайд нь сэрэмжлүүлсэн, хорлон сүйтгэх ажиллагааг таслан зогсооход бодитой тус дөхөм үзүүлсэн тухайн хүний үйлдэл өөр гэмт хэргийн шинжгүй бол ялаас чөлөөлнө.

19.8 дугаар зүйл.Экстремист үйл ажиллагаа явуулах

Хэвлэх

1.Үндсэн хуульт тогтолцоо, төрийн байгууламжийг хууль бусаар, хүч хэрэглэн өөрчлөх, устгах зорилгоор улс төр, шашны үйл ажиллагаа явуулсан, энэхүү үйл ажиллагаа явуулахаар тодорхой бүлэг байгуулсан, бусдыг элсүүлсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

19.9 дүгээр зүйл.Үндэсний эв нэгдлийг бусниулах

Хэвлэх

1.Хүмүүсийг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, шашны номлол, үзэл бодлоор дайсагнуулах, эвдрэлцүүлэх, салан тусгаарлахыг ухуулсан, уриалсан, ялгаварлан гадуурхсан, хүчирхийлсэн, эрхийг нь хязгаарласан, давуу байдал тогтоосон үйлдлийг зохион байгуулсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

19.10 дугаар зүйл.Тагнуул хийх

Хэвлэх

1.Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт тагнуул хийсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -"Тагнуул хийх" гэж гадаад улсын тагнуулын байгууллагын үүрэг даалгавар гүйцэтгэсэн, Монгол Улсын иргэнийг гадаадын тагнуулын албатай нууцаар хамтран ажиллахыг ятгасан, ажиллуулсан, төрийн нууцад хамаарах мэдээ, баримт, эд зүйлийг хулгайлсан, цуглуулсан, хадгалсан, дамжуулсан үйлдлийг ойлгоно.

19.11 дүгээр зүйл.Төрийн нууцыг хууль бусаар олж авах

Хэвлэх

1.Төрийн нууцад хамаарах мэдээ, баримт, эд зүйлсийг хулгайлсан, цуглуулсан, хадгалсан нь эх орноосоо урвах, тагнуул хийх гэмт хэргийн шинжгүй бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

19.12 дугаар зүйл.Төрийн нууцыг задруулах

Хэвлэх

1.Төрийн маш нууцад хамаарах мэдээ, баримт бичиг, эд зүйлийг итгэмжлэгдэн хариуцсан, албан тушаал, ажил үүргийн хувьд мэдсэн этгээд задруулсан нь эх орноосоо урвах, гадаадын тагнуулын алба, байгууллага, иргэнтэй хууль бусаар хамтран ажиллах гэмт хэргийн шинжгүй бол гурван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг үйлдэж төрийн онц чухал нууцыг задруулсан бол таван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

19.13 дугаар зүйл.Төрийн нууцыг үрэгдүүлэх

Хэвлэх

1.Төрийн маш нууцад хамаарах мэдээ, баримт бичиг, эд зүйлийг итгэмжлэгдэн хариуцсан, албан тушаал, ажил үүргийн хувьд мэдсэн этгээд тэдгээртэй харьцах талаар тогтоосон журам зөрчсөний улмаас үрэгдүүлсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас төрийн онц чухал нууцыг үрэгдүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

19.14 дүгээр зүйл.Монгол Улсын хилийг хууль бусаар нэвтрэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсад орох, гарах хил нэвтрэх эрхийн баримт бичиггүйгээр, эсхүл хуурамч баримт бичгээр, эсхүл зохих зөвшөөрөлгүйгээр Монгол Улсын хилийг нэвтэрсэн бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан аргаар Монгол Улсын хилийг хууль бусаар нэвтрэн гарсан Монгол Улсын иргэн хэргээ илчлэн ирсэн бол ялаас чөлөөлж болно.

-Үзэл бодол, улс төрийн, шударга ёсны бусад үйл ажиллагааны улмаас хавчигдан мөшгигдсөн гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсад орогнох эрх олж авахын тулд Монгол Улсын хил нэвтэрсэн бол энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцохгүй.

-Хүн худалдаалах, хүн хулгайлах гэмт хэргийн хохирогч болсон хүн баримт бичиггүйгээр, хуурамч баримт бичгээр Монгол Улсын хил нэвтэрсэн бол энэ гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцохгүй.

19.15 дугаар зүйл.Хууль бусаар иргэний харьяалал олж авах

Хэвлэх

1.Хуурамч баримт бичиг, эд зүйл ашиглах, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгох, бодит байдлыг нуух замаар Монгол Улсын иргэний харьяалал олж авсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнийг Монгол Улсад хууль бусаар оруулсан, орогнуулсан, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр хууль бусаар дамжин өнгөрүүлсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

19.16 дугаар зүйл.Хууль бусаар газар орны нэр өөрчлөх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, хилийн цэс, газар орны нэрийг хууль бусаар албан ёсны баримт бичиг, газар зүйн зурагт өөрчилсөн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

19.17 дугаар зүйл.Улсын хилийн тэмдэг, хилийн шугам дээрх байгууламжийг устгах, гэмтээх, шилжүүлэх

Хэвлэх

1.Монгол Улсын хилийн тэмдэг, тэдгээрийн холбоос, хил хамгаалалтын зориулалттай инженер, техникийн, хил дамнасан байгууламжийг эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр устгасан, гэмтээсэн, шилжүүлсэн; улсын хилийн усны гольдролыг өөрчилсөн бол нэг мянга гурван зуун тавин нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

ХОРЬДУГААР БҮЛЭГ

ОЛОН НИЙТИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ, АШИГ СОНИРХЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

20.1 дүгээр зүйл.Террорист үйлдлийн талаар зориуд худал мэдээлэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1.Дэлбэлэх, галдан шатаах, олон хүнийг үхэлд хүргэх аюул бий болгох бусад үйлдэл, эд хөрөнгийн хор уршиг учруулах; нийгэмд аюултай өөр хор уршиг учруулахад бэлтгэж байгаа талаар зориуд худал мэдээлсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.2 дугаар зүйл.Террорист үйл ажиллагаанд уриалах, түүнийг нийтийн өмнө зөвтгөх, хатгах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

1.Терроризмын суртал ухуулга явуулсан, эсхүл түүнийг дэлгэрүүлсэн, эсхүл террорист үйл ажиллагаа явуулахыг уриалсан, эсхүл олон нийтийн өмнө зөвтгөсөн, эсхүл бусад этгээдийг хатгасан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг төрийн албан хаагч үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.3 дугаар зүйл.Зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулах, түүнд элсэх

Хэвлэх

1.Гэмт хэрэг байнга үйлдэж ашиг олох зорилгоор урьдчилан нэгдсэн гурав, түүнээс олон хүнтэй тогтвортой бүлэг байгуулсан, бусдыг элсүүлсэн, татан оролцуулсан, галт зэвсэг, зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйлээр хангасан, гэмт хэрэг үйлдэхээр төлөвлөсөн, бэлтгэсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Зохион байгуулалттай гэмт бүлэгт элссэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг төрийн албан хаагч үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.4 дүгээр зүйл.Галт зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодис хууль бусаар эзэмших

Хэвлэх

1.Байлдааны, хууль сахиулах зориулалттай галт зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодис, дэлбэлэгч төхөөрөмжийг хууль бусаар олж авсан, шилжүүлсэн, борлуулсан, тээвэрлэсэн, хадгалсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

Тайлбар: -Гэрчилгээгүй галт зэвсэг, түүний бүрдэл хэсэг, тэсэрч дэлбэрэх бодис, галт хэрэгсэл, тэсэлгээний хэрэгслийг хууль бусаар олж авсан, хадгалж байсан хүн зохих байгууллагад сайн дураараа авчирч өгсөн бол ялаас чөлөөлнө.

20.5 дугаар зүйл.Галт зэвсэг хууль бусаар бэлтгэх

Хэвлэх

1.Галт зэвсэг, түүний бүрдэл хэсгийг хууль бусаар бэлтгэсэн, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодис, дэлбэлэгч төхөөрөмжийг хууль бусаар бэлтгэсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

20.6 дугаар зүйл.Галт зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодис хамгаалахад хайнга хандах

Хэвлэх

1.Байлдааны, хууль сахиулах зориулалттай галт зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодис, дэлбэлэгч төхөөрөмжийг хадгалах, хамгаалах үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас их хэмжээний хохирол учруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч нас барсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

20.7 дугаар зүйл.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг хууль бусаар ашиглах

Хэвлэх

1.Хориглосон мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээрийн түүхий эдийг худалдаалах зорилгогүйгээр хууль бусаар бэлтгэсэн, хадгалсан, бусдад өгсөн, олж авсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээрийн түүхий эдийг худалдаалах зорилгоор хууль бусаар олж авсан, бэлтгэсэн, боловсруулсан, хадгалсан, тээвэрлэсэн, илгээсэн, худалдсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг:

3.1.байнга тогтвортой;

3.2.улсын хилээр нэвтрүүлж;

/Энэ заалтыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

3.3.улсын хилээр нэвтрүүлж үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

5.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Тайлбар: -Энэ зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдэж, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээртэй адилтгах зүйлийг сайн дураараа шилжүүлэн өгсөн, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээртэй адилтгах зүйлийн хууль бус эргэлттэй холбоотой гэмт хэргийг илрүүлэх, таслан зогсооход идэвхтэй туслалцаа үзүүлсэн, түүнийг үйлдсэн хүнийг илчилсэн, гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг илрүүлсэн хүнийг ялаас чөлөөлнө. Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээртэй адилтгах зүйлийг мөрдөн шалгах ажиллагааны үед гаргуулан авсныг сайн дураараа шилжүүлэн өгсөнд тооцохгүй.

20.8 дугаар зүйл.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэх орон байраар хангах

Хэвлэх

1.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг хэрэглэх орон байраар хангасан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

20.9 дүгээр зүйл.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг завших

Хэвлэх

1.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж завшсан бол мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.10 дугаар зүйл. Мансууруулах үйлчилгээ бүхий ургамлыг хууль бусаар тариалах

Хэвлэх

1.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын түүхий эдийг хууль бусаар тариалсан, ургуулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

20.11 дүгээр зүйл.Аюултай хог хаягдал, химийн хорт, аюултай бодисыг хаях

Хэвлэх

1.Хүний эрүүл мэндэд хортойгоор нөлөөлөх аюултай хог хаягдал, химийн хорт, аюултай бодисыг зориулалтын бус газар хаясан; хог хаягдлын зэрэглэлийг санаатайгаар буруу тогтоож зориулалтын бус газар хаясан, устгасан, улсын хилээр нэвтрүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

2.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хоёр зуун мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

20.12 дугаар зүйл.Эрүүл ахуйн шаардлага хангаагүй хүнсний бүтээгдэхүүн худалдах, түгээх

Хэвлэх

1.Эрүүл ахуйн шаардлага хангаагүй, хүний эрүүл мэндэд хохирол учруулж болох хүнсний, эсхүл хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн зориуд худалдсан, түгээснээс хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учирсан, эсхүл үлэмж хэмжээний хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

2.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

20.13 дугаар зүйл.Чанар муутай барилга байгууламж ашиглалтад оруулах

Хэвлэх

1.Эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр, эсхүл батлагдсан зураг төслөөс өөрөөр, эсхүл чанар муутай барилга байгууламж барьсан, бариулсан, ашиглалтад оруулсны улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон, эд хөрөнгөд их хэмжээний хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

20.14 дүгээр зүйл.Хууль бусаар эм, биобэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгсэл үйлдвэрлэх, импортлох, худалдах, түгээх

Хэвлэх

1.Эм, эмийн түүхий эд, биобэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгслийн хангамжийн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хүн, малын эмчилгээнд хэрэглэхийг хориглосон, зөвшөөрөгдөөгүй, хугацаа дууссан эм, эмийн түүхий эд, биобэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгслийг үйлдвэрлэсэн, импортолсон, худалдсан, түгээсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт, 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

2.Эм, эмийн түүхий эд, биобэлдмэл үйлдвэрлэх, импортлох, худалдах, түгээх үйл ажиллагааг зохих зөвшөөрөлгүйгээр явуулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

3.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

3.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

5.Энэ зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хоёр зуун мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

20.15 дугаар зүйл.Орчиндоо аюул учруулж болох амьтныг зохих хамгаалалтгүй байлгах

Хэвлэх

1.Орчиндоо аюул учруулж болох амьтныг зохих хамгаалалтгүй байлгасны улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч нас барсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.16 дугаар зүйл.Олон нийтийн амгалан тайван байдал алдагдуулах

Хэвлэх

1.Нийтийн хэв журмыг бүлэглэн зөрчиж бусдад хүч хэрэглэж, эсхүл эд хөрөнгө устгаж, гэмтээж, эсхүл эдгээр үйлдэлд өдөөн турхирч, татан оруулж хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх, эд хөрөнгө өмчлөх эрхийг зөрчиж, аж ахуйн нэгж, байгууллагын хэвийн үйл ажиллагаа, олон нийтийн амгалан тайван байдлыг алдагдуулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж;

2.2.бусдын эд хөрөнгийг дээрэмдэж;

2.3.галдан шатааж;

2.4.бусдын эрүүл мэндэд хүнд хохирол учрах, амь нас хохирох нөхцөл байдалд хүргэж;

2.5.бусдын эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулж үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

20.17 дугаар зүйл.Мөрийтэй тоглоом зохион байгуулах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

1.Олон нийтийн газар, эсхүл мэдээллийн технологи ашиглан ашиг олох зорилгоор шоо, хөзөр, бусад эд зүйл ашиглан үр дүнг нь урьдчилан төсөөлөх боломжгүй, аз туршиж тоглодог мөрийтэй тоглоом зохион байгуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Үр дүнг нь урьдчилан төсөөлөх боломжгүй, аз туршиж тоглодог хуулиар хориглосон мөрийтэй тоглоомын газар байгуулсан, эсхүл ажиллуулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

ХОРИН НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХЭРЭГ ШАЛГАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНЫ ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

21.1 дүгээр зүйл.Нотлох баримтыг хуурамчаар үйлдэх, устгах

Хэвлэх

1.Хэрэг шалган шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий нотлох баримтыг устгасан, нуусан, засварласан, өөрчилсөн, хуурамчаар үйлдсэн, эсхүл нотлох баримтыг хуурамч болохыг мэдсээр байж хууль сахиулагчид, прокурорт, шүүхэд гаргаж өгсөн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хууль сахиулагч, өмгөөлөгч, прокурор, шүүгч, нотлох баримтыг хадгалах, хамгаалах үүрэг бүхий алба хаагч, ажилтан үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

21.2 дугаар зүйл.Худал мэдүүлэх

Хэвлэх

1.Гэрч, хохирогч мөрдөн шалгах ажиллагааны үед, шүүхэд, эсхүл Монгол Улсын Их Хурлын хянан шалгах түр хороонд үнэн зөв мэдүүлэг өгөхөө илэрхийлж, баталгаа гаргасны дараа зориуд худал мэдүүлэг өгсөн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Гэрч, хохирогч бусдыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэж мөрдөн шалгах ажиллагааны үед, шүүхэд зориуд худал мэдүүлсэн, гүтгэсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

21.3 дугаар зүйл.Худал орчуулах, хэлмэрчлэх

Хэвлэх

1.Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх болон мөрдөн шалгах ажиллагааны үед, шүүхэд, эсхүл Монгол Улсын Их Хурлын хянан шалгах түр хороонд үнэн зөв орчуулах, хэлмэрчлэхээ илэрхийлж, баталгаа гаргасны дараа зориуд худал орчуулсан, хэлмэрчилсэн бол гурван сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хууль, 2017 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар тус тус өөрчлөлт оруулсан/

21.4 дүгээр зүйл.Шинжээч зориуд худал дүгнэлт гаргах

Хэвлэх

1.Шинжээч шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх болон мөрдөн шалгах ажиллагааны үед, шүүхэд, эсхүл Монгол Улсын Их Хурлын хянан шалгах түр хороонд үнэн зөв дүгнэлт гаргахаа илэрхийлж, баталгаа гаргасны дараа зориуд худал дүгнэлт гаргасан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж таван мянга дөрвөн зуун  нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

21.5 дугаар зүйл.Гэрч, хохирогч, шинжээч, орчуулагч, хэлмэрчид хууль бусаар нөлөөлөх

Хэвлэх

1.Гэрч, хохирогчийг зориуд худал мэдүүлэг өгүүлэх, шинжээчээр худал дүгнэлт гаргуулах, орчуулагчаар худал орчуулуулах, хэлмэрчээр худал хэлмэрчлүүлэх зорилгоор өөрт нь, ойр дотны хүнд нь хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, эсхүл ашиг сонирхолд нь ноцтой хохирол, хор уршиг учруулахаар сүрдүүлсэн, эсхүл ятгасан, шан харамж амласан, өгсөн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хууль сахиулагч, өмгөөлөгч, прокурор, шүүгч үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар эрх хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

21.6 дугаар зүйл.Шүүгч, прокурор, өмгөөлөгч, мөрдөгч, иргэдийн төлөөлөгчид хууль бусаар нөлөөлөх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

1.Шүүгч, прокурор, өмгөөлөгч, мөрдөгч, иргэдийн төлөөлөгчийг хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааг эрхлэн явуулахтай холбогдуулан өөрт нь, ойр дотны хүнд нь хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн, эсхүл ашиг сонирхолд нь ноцтой хор уршиг учруулж болохуйц баримт, мэдээлэл тараахаар сүрдүүлсэн, эсхүл ятгасан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дээд шатны албан тушаалтан, улс төрд нөлөө бүхий этгээд дарамт шахалт үзүүлж, давуу байдал бий болгож, бий болгохоор амлаж, ятгаж үйлдсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -"Улс төрд нөлөө бүхий этгээд" гэж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын гишүүн, Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Засгийн газрын гишүүн, дэд сайд, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Улсын дээд шүүхийн шүүгч, Улсын ерөнхий прокурор, Улсын Их Хуралд ажлаа шууд хариуцан тайлагнадаг байгууллагын дарга, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга, яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга, Засгийн газрын агентлагийн даргыг ойлгоно.

/Энэ тайлбарт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

21.7 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаанд саад учруулах, зайлсхийх

Хэвлэх

1.Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаанд саад учруулах зорилгоор хөрөнгийн мэдүүлгээ зориуд буруу гаргасан, эд хөрөнгөө нуун дарагдуулсан, бусдад шилжүүлсэн, үрэгдүүлсэн, оршин суух хаягаа өөрчилсөн, дүр эсгэн биелүүлсэн, битүүмжилсэн, барьцаалсан, хураан авсан хөрөнгийг дур мэдэн захиран зарцуулсан, дүр үзүүлсэн гэрээ байгуулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт, 2017 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

21.8 дугаар зүйл.Хуульчийн мэргэжлийн нэрийг хууль бусаар хэрэглэх

Хэвлэх

1.Хуульчийн мэргэжлийн нэрийг хэрэглэх эрхгүй хүн хуульчийн мэргэжлийн нэрийг ашигласан, хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулсны улмаас бусдын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

21.9 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагааны нууцыг задруулах

/Энэ зүйлийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

Хэвлэх

1.Мөрдөн шалгах ажиллагааны талаарх баримт, мэдээллийг олж мэдсэн хүн мөрдөн шалгах ажиллагааны талаарх баримт, мэдээллийг задруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Мөрдөн шалгах ажиллагааны талаар албаны үүргийн дагуу олж мэдсэн алба хаагч, ажилтан прокурорын зөвшөөрөлгүйгээр мөрдөн шалгах ажиллагааны талаарх баримт, мэдээллийг задруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.Шүүгч, прокурор, хууль сахиулагч, өмгөөлөгч, мөрдөн шалгах ажиллагааны нууцыг албаны үүргийн дагуу олж мэдсэн алба хаагч, ажилтан мөрдөн шалгах ажиллагааны нууцалсан баримт, мэдээллийг зориуд задруулж, нууцалсан гэрчийг илчилж хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд саад учруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг гурван жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

21.10 дугаар зүйл.Битүүмжилсэн, хураан авсан эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх

Хэвлэх

1.Битүүмжилсэн, хураан авсан эд хөрөнгийг хадгалах, хамгаалах үүрэг бүхий ажилтан, албан тушаалтан үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас эд хөрөнгө устсан, үрэгдсэн, гэмтсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Битүүмжилсэн, хураан авсан эд хөрөнгийг хадгалах, хамгаалах үүрэг бүхий албан тушаалтан завшсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

21.11 дүгээр зүйл.Оргон зайлах

Хэвлэх

1.Баривчлагдсан, цагдан хоригдсон яллагдагч, цагдан хоригдсон шүүгдэгч, эсхүл хорих ял шийтгүүлсэн ялтан оргон зайлсан бол зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

21.12 дугаар зүйл.Эрүү шүүлт тулгах

Хэвлэх

1.Төрийн албан хаагч тайлбар, мэдүүлэг авах, хэрэг хүлээлгэх, ял, шийтгэл оногдуулах, ялгаварлах зорилгоор өөрөө, эсхүл бусад этгээдийг хатгаж, зөвшөөрөл олгож, эсхүл бусад байдлаар тухайн үйлдлийг хийхийг зөвшөөрч байгаагаа илэрхийлж бусдын бие махбод, сэтгэл санааг шаналган зовоосон бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

21.13 дугаар зүйл.Гүйцэтгэх ажлын тухай хууль зөрчих

Хэвлэх

1.Гүйцэтгэх ажил явуулах эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан нь гүйцэтгэх ажлын тухай хуулиар хориглосон үйл ажиллагаа явуулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Гүйцэтгэх ажил явуулах эрхгүй этгээд гүйцэтгэх ажил явуулсан, эсхүл гүйцэтгэх ажлын тусгай техник олж авсан, ашигласан, борлуулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

21.14 дүгээр зүйл.Хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааг хууль бусаар явуулах

Хэвлэх

1.Хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүгч, эсхүл прокурор өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор илт хууль бус шийдвэр гаргасан бол хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

2.Прокурор, эсхүл өмгөөлөгч хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааны явцад өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор мэргэжлийн үйл ажиллагаагаа хууль бусаар явуулсан бол хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

ХОРИН ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

АВЛИГЫН ГЭМТ ХЭРЭГ

22.1 дүгээр зүйл.Эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, эсхүл зориуд хэрэгжүүлэхгүй байж өөртөө, эсхүл бусдад давуу байдал бий болгосон бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж их хэмжээний хохирол учруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг улс төрд нөлөө бүхий этгээд, төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой компани, улсын үйлдвэрийн газрын удирдах, эрх бүхий албан тушаалтан үйлдсэн бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар хасаж таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан “нийтийн албан тушаалтан” гэж Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 3.1.4-т заасан албан тушаалтан, байнга болон түр хугацаагаар байгуулагдсан хамтын шийдвэр гаргах чиг үүрэг бүхий хороо, комиссын гишүүн, эдгээртэй адилтгах ажил, үйлчилгээ эрхэлж байгаа этгээдийг ойлгоно.

-Энэ хуульд заасан “албан тушаалын байдал” гэдэгт албаны эрх нөлөө хамаарна.

-Энэ хуульд заасан “урвуулан ашиглах” гэж албан үүрэг, албан тушаал, албан тушаалын байдлын эрх мэдлээ албаны эрх ашгийн эсрэг, эсхүл хувийн ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх зорилгод ашиглаж хийх ёстой үйлдлийг хийхгүй байх, хийх ёсгүй үйлдэл хийх, эрх мэдлээ хэтрүүлэхийг ойлгоно.

-Энэ хуульд заасан “давуу байдал” гэж Авлигын эсрэг хуулийн 3.1.4-т заасныг ойлгоно.

-Энэ бүлэгт заасан “нийтийн албанд ажиллах эрхийг хасах” гэж Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 4.1-д заасан албан тушаалд сонгогдох, томилогдох, ажиллах эрхийг хасахыг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

22.2 дугаар зүйл.Албаны эрх нөлөөг урвуулан ашиглах

Хэвлэх

1.Нийтийн албан хаагч өөртөө, эсхүл өөрийн хамаарал бүхий этгээдэд давуу байдал олгуулах зорилгоор өөрөө, эсхүл өөрийн удирдлагад ажилладаг албан тушаалтнаар дамжуулан албаны эрх нөлөөг урвуулан ашиглаж давуу байдал олж авсан, эсхүл давуу байдал олгосны улмаас бусдын хууль ёсны ашиг сонирхолд хохирол учирсан бол нийтийн албанд томилогдох эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Нийтийн албан хаагчид энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйлдлийн хариуд шууд, шууд бусаар давуу байдал олгосон бол нийтийн албанд томилогдох эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Нийтийн албан хаагч энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйлдлийн хариуд шууд, шууд бусаар давуу байдал шаардсан, олж авсан бол нийтийн албанд томилогдох эрхийг нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Нийтийн албан хаагч албаны эрх нөлөөг урвуулан ашиглаж аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаанд хууль бусаар оролцсоны улмаас аж ахуйн нэгжийн төлбөрийн чадвар, ашигт ажиллагаанд их хэмжээний хохирол учруулсан бол нийтийн албанд томилогдох эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

5.Энэ зүйлийн 1, 3, 4 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг улс төрд нөлөө бүхий этгээд үйлдсэн бол нийтийн албанд томилогдох эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

22.3 дугаар зүйл.Гадаад улсын төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагын албан тушаалтан эрх мэдлээ урвуулан ашиглах

Хэвлэх

1.Гадаад улсын төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагын албан тушаалтан, албаны чиг үүрэг, бүрэн эрхээ албаны эрх ашигт харшаар ашиглаж өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгосны улмаас үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

Тайлбар: -Энэ хуульд заасан "олон улсын байгууллагын албан тушаалтан" гэж олон улсын, Засгийн газар хоорондын олон улсын байгууллагын ажилтан, тухайн байгууллагыг төлөөлөх, тухайн байгууллагын нэрийн өмнөөс үйл ажиллагаа явуулах эрх бүхий, тухайн байгууллагаас томилогдсон хүнийг ойлгоно.

22.4 дүгээр зүйл.Нийтийн албан тушаалтан хахууль авах

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтан хахууль өгөгчийн ашиг сонирхлын үүднээс албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд, эсхүл хэрэгжүүлэхийн тулд, эсхүл хэрэгжүүлээгүйн хариуд, эсхүл хэрэгжүүлэхгүй байхын тулд, эсхүл гүйцэтгэх ёсгүй үйлдлийг хийсэн, эсхүл хийхийн тулд шууд, эсхүл бусдаар дамжуулан хахууль өгөхийг шаардсан, авсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хясан боогдуулах аргаар үйлдсэн, эсхүл их хэмжээний хахууль авсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг таван жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийг улс төрд нөлөө бүхий этгээд, эсхүл зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар хасаж арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Тайлбар: -Энэ бүлэгт заасан “их хэмжээний хахууль” гэдэгт нэг зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээг ойлгоно.

/Энэ тайлбар 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулийн өөрчлөн найруулалтаар хасагдсан./

/Энэ хэсэг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулийн өөрчлөн найруулалтаар хасагдсан./

/Энэ хэсэг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулийн өөрчлөн найруулалтаар хасагдсан./

22.5 дугаар зүйл.Хахууль өгөх

/Энэ зүйлийн гарчгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Өөртөө, эсхүл бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор бусдад албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдалтай нь холбогдуулан мөнгө, эд зүйл өгсөн, эдийн бус баялаг, тэдгээрийг өмчлөх эрхийг шилжүүлсэн, төлбөргүй, эсхүл хөнгөлөлттэй үйлчилгээ үзүүлсэн, эсхүл эдгээрийг амласан, санал болгосон бол нийтийн албанд ажиллах, мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг нийтийн албан тушаалтан, эсхүл зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол нийтийн албанд ажиллах, мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.
 

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

Тайлбар: -Хясан боогдуулсны улмаас аргагүй байдалд орж хахууль өгч, нийтийн албан тушаалтны хуулийн дагуу албаны чиг үүргээ гүйцэтгэж үзүүлэх төрийн үйлчилгээг авсан хүн энэ тухайгаа эрх бүхий байгууллагад сайн дураараа илчлэн ирсэн бол түүний авсан төрийн үйлчилгээг хэвээр үлдээж ялаас чөлөөлнө.
-Хахууль авагчийг хууль бус үйлдэл хийлгэхээр урьдчилан төлөвлөж, зориуд санаатайгаар хахууль өгсөн хүнийг ялаас чөлөөлөхгүй. Хахууль өгсөн хүн энэ тухайгаа эрх бүхий байгууллагад сайн дураараа илчлэн ирсэн нь түүнд хүлээлгэх ялыг хөнгөрүүлэх үндэслэл болно.
 

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

22.6 дугаар зүйл.Гадаад улсын төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагын албан тушаалтныг хахуульдах

Хэвлэх

1.Гадаад улсын төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагын албан тушаалтан хахууль өгөгчийн ашиг сонирхлын үүднээс албан үүрэгтэйгээ холбоотой аливаа үйлдэл хийх зорилгоор шууд, эсхүл бусдаар дамжуулан хахууль өгөхийг шаардсан, авсан, эсхүл хахууль өгөх саналыг хүлээн зөвшөөрсөн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Гадаад улсын төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагын албан тушаалтанд албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдал, олон улсын үйл ажиллагаатай нь холбогдуулан давуу байдал олж авах, эсхүл давуу байдлаа хадгалах зорилгоор мөнгө, эдийн, эдийн бус баялаг, тэдгээрийг өмчлөх эрхийг шилжүүлсэн, төлбөргүй, эсхүл хөнгөлөлттэй үйлчилгээ үзүүлсэн, эсхүл эдгээрийг амласан, санал болгосон бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

22.7 дугаар зүйл.Улсын нөөцийг хууль бусаар зарцуулах, үрэгдүүлэх

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Улсын нөөцийн бараа, материалыг хуульд заасан үндэслэл, журмыг зөрчиж улсын нөөцөөс гаргасан, эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүй бусдад шилжүүлсэн, зээлдүүлсэн, барьцаалсан, хандивласан, устгасан, худалдсан, үрэгдүүлсэн бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас их хэмжээний хохирол учруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

22.8 дугаар зүйл.Төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах

Хэвлэх

1.Төсөв захирагч төрийн өмч, төсвийн хөрөнгийг:

1.1.зориулалтын бусаар зарцуулсан;

1.2.зах зээлийн дунджаас дээгүүр үнээр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авсан;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.3.нөөцлөх нэрээр хэрэгцээнээс илүү хэмжээгээр бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авч, мөнгөний эргэлтийг саатуулсан;

1.4.зохиомол хомсдол бий болгох замаар бараа, бүтээгдэхүүн бэлтгэн нийлүүлэх үнийг зориудаар өсгөсөн;

1.5.төрийн өмчийн, төсөвт байгууллагын эд хөрөнгийг зах зээлийн дунджаас доогуур үнээр борлуулсан;

1.6.улсын төсвийн, өөрийн хөрөнгө оруулалтаар баригдаж байгаа барилга байгууламж, тоног төхөөрөмжийн угсралтад шаардлага хангаагүй бараа, бүтээгдэхүүн ашиглах замаар төсөвт өртгийг бүрдүүлж хөрөнгө завшсанаас хохирол учирсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас их хэмжээний хохирол учирсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

Тайлбар: -Энэ зүйлийн 1.1 дэх заалтад заасан үйлдлийн улмаас үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан бол гэмт хэрэгт тооцно.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

22.9 дүгээр зүйл.Төрийн өмчийн төсвийн бус хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтан төрийн өмчийн төсвийн бус хөрөнгийг:

1.1.зориулалтын бусаар зарцуулсан;

1.2.зах зээлийн дунджаас дээгүүр үнээр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авсан;

1.3.зохиомол хомсдол бий болгох замаар бараа, бүтээгдэхүүн бэлтгэн нийлүүлэх үнийг зориудаар өсгөсөн;

1.4.төрийн өмчийн, төсөвт байгууллагын эд хөрөнгийг зах зээлийн дунджаас доогуур үнээр борлуулсны улмаас үлэмж хэмжээний хохирол учирсан бол нийтийн албанд ажиллах, эсхүл ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтад 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас их хэмжээний хохирол учирсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

22.10 дугаар зүйл.Үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтны хөрөнгө, орлого их хэмжээгээр нэмэгдсэн нь үндэслэлгүй болох нь тогтоогдсон бол үндэслэлгүйгээр нэмэгдсэн хөрөнгө, орлогыг хурааж нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Тайлбар: -Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “их хэмжээ” гэдэгт нэг зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээг ойлгоно.

/Энэ хэсгийн тайлбар 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулийн өөрчлөн найруулалтаар нэмэгдсэн./

2.Энэ гэмт хэргийг улс төрд нөлөө бүхий этгээд үйлдсэн бол үндэслэлгүйгээр нэмэгдсэн хөрөнгө, орлогыг хурааж нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

22.11 дүгээр зүйл.Дураараа аашлах

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтан өөрт олгогдоогүй албан тушаалын бүрэн эрхийг бусдын нэрийн өмнөөс хэрэгжүүлсэн, ашигласан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас их хэмжээний хохирол учруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулийн өөрчлөн найруулалтаар нэмэгдсэн./

22.12 дугаар зүйл.Хуулийн этгээдийн эрх мэдлийг урвуулан ашиглах

Хэвлэх

1.Хуулийн этгээдийн удирдах, гүйцэтгэх албан тушаалтан хувьдаа, бусдад давуу байдал тогтоох, ашиг хонжоо олох зорилгоор хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт, хэлцэл, дүрмээр олгогдсон албан тушаалын эрх мэдлээ урвуулан ашигласны улмаас үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

22.13 дугаар зүйл.Хахууль авах

/Энэ зүйлийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтнаас бусад этгээд хахууль өгөгчийн ашиг сонирхлын үүднээс ажлын чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд, эсхүл хэрэгжүүлэхийн тулд, эсхүл хэрэгжүүлээгүйн хариуд, эсхүл хэрэгжүүлэхгүй байхын тулд, эсхүл гүйцэтгэх ёсгүй үйлдлийг хийсэн, эсхүл хийхийн тулд шууд, бусдаар дамжуулан хахууль өгөхийг шаардсан, авсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ХОРИН ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

НИЙТИЙН АЛБАНЫ АШИГ СОНИРХЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

23.1 дүгээр зүйл.Хууль сахиулагчийг эсэргүүцэх

Хэвлэх

1.Хууль сахиулагчийг албан үүргээ биелүүлэхтэй нь холбогдуулан хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлж эсэргүүцсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.галт зэвсэг, зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж;

2.2.хууль сахиулах албаны тоног төхөөрөмж, барилга, байгууламжид халдаж үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

23.2 дугаар зүйл.Хуурамч баримт бичиг үйлдэх, ашиглах

Хэвлэх

1.Тусгай зөвшөөрөл, эрх олгосон, үүргээс чөлөөлсөн баримт бичиг, тамга, тэмдэг, хэвлэмэл маягт, иргэний, албаны, жолоодох эрхийн үнэмлэх, боловсролын үнэмлэх, диплом, гадаад паспорт, төрийн шагнал, хүний хувийн байдлыг тодруулсан, гэрчилсэн, эдийн, эдийн бус баялгийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхийг тодорхойлсон баримт бичгийг хуурамчаар үйлдсэн, хуурамч болохыг мэдсээр байж ашигласан, худалдсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг үйлдэж бусдын эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

23.3 дугаар зүйл.Баримт бичиг, тамга, тэмдэг, хэвлэмэл маягт хулгайлах, устгах, гэмтээх, нуух

Хэвлэх

1.Эрх олгосон, үүргээс чөлөөлсөн баримт бичиг, тамга, тэмдэг, хэвлэмэл маягт, иргэний, албаны, жолоодох эрхийн үнэмлэх, гадаад паспорт, төрийн шагнал, хүний хувийн байдлыг тодруулсан, гэрчилсэн, эдийн, эдийн бус баялгийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхийг тодорхойлсон, төлбөр, тооцоо хийснийг баталсан баримт бичгийг зориуд хулгайлсан, устгасан, гэмтээсэн, нуусан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

23.4 дүгээр зүйл.Улсын бүртгэлд зориуд худал мэдээлэл оруулах, хуурамч баримт бичиг үйлдэх

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтан, албан хаагч өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор хуулиар тогтоосон улсын бүртгэлд зориуд худал мэдээлэл оруулсан, мэдээллийг устгасан, өөрчилсөн, худал мэдээлэл бүхий баримт бичиг үйлдэж бусдад олгосон бол нийтийн албанд томилогдох, эсхүл сонгогдох эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг үйлдэж бусдын эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулсан бол нийтийн албанд томилогдох, эсхүл сонгогдох эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

23.5 дугаар зүйл.Хайнга хандах

Хэвлэх

1.Албан тушаалтан хууль, захиргааны хэм хэмжээний актаар тодорхойлогдсон албан үүргээ биелүүлээгүй, зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас бусдад их хэмжээний хохирол учирсан бол нийтийн албанд томилогдох, эсхүл сонгогдох эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Хууль сахиулагч, эмнэлгийн ажилтан шуурхай, яаралтай тусламж үйлчилгээ үзүүлэх албаны ажилтан үүргээ биелүүлээгүйн улмаас хүний амь нас хохирсон, бусдад их хэмжээний хохирол учирсан бол хоёр жил хүртэл хугацаагаар мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

23.6 дугаар зүйл.Хуулиар хориглосон тусгай техник хэрэгсэл ашиглах

Хэвлэх

1.Эрх бүхий мөрдөн шалгах байгууллагын ажилтан, албан тушаалтан хүний амь бие, эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд хуулиар хориглосон аюултай тусгай техник хэрэгсэл ашигласан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

23.7 дугаар зүйл.Нийтийн албан тушаалтныг заналхийлэх

Хэвлэх

1.Нийтийн албан тушаалтныг тодорхой шийдвэр гаргах, үйл ажиллагаа явуулах, шийдвэр гаргахгүй байх, үйл ажиллагаа явуулахгүй байхыг шаардаж өөрт нь, түүний ойр дотны хүнд хүч хэрэглэсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн; эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь ноцтой хор уршиг учруулж болохуйц баримт, мэдээлэл тараахаар сүрдүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөгөө урвуулан ашиглаж;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

ХОРИН ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХҮРЭЭЛЭН БАЙГАА ОРЧНЫ ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

24.1 дүгээр зүйл.Байгаль орчныг бохирдуулах

Хэвлэх

1.Химийн хорт, аюултай бодис, аюултай, хортой хог хаягдлыг агаар, газар, газрын хэвлий, усны сан бүхий газар, гол мөрний урсац бүрэлдэх эх, эх үүсвэрийн тэжээгдлийн муж, ус хангамжийн эх үүсвэрийн эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүс дотор хаяж хүний эрүүл мэнд, мал, амьтан, ургамал, тэдгээрийн үр удамд сөрөг нөлөөлөл үзүүлэх, өвчин эмгэг үүсгэх, үхэл, мөхөлд хүргэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

2.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.2 дугаар зүйл.Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, ашиглах, олборлох

Хэвлэх

1.Тусгай зөвшөөрөлгүйгээр ашигт малтмалын эрэл хайгуул, олборлолт, боловсруулалт, ашиглалт явуулсан, эсхүл ашигт малтмал олборлохоос өөр зориулалтаар хууль бусаар газрын хэвлийд халдсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Тусгай зөвшөөрөлтэйгээр ашигт малтмалын хайгуул, ашиглалт, олборлолт, боловсруулалт явуулсан талбайд нөхөн сэргээлтийн ажлыг зохих журмын дагуу хийгээгүйн улмаас байгаль орчинд их хэмжээний хохирол учирсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.3 дугаар зүйл.Химийн хорт, аюултай бодисыг хууль бус эргэлтэд оруулах

Хэвлэх

1.Химийн хорт, аюултай бодисыг хууль бусаар ашиглан үйл ажиллагаа явуулсан, улсын хилээр нэвтрүүлсэн, үйлдвэрлэсэн, хадгалсан, худалдсан, авсан, тээвэрлэсэн, бусдад дамжуулсан, зориулалтын бусаар ашигласан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас:

2.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

2.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.4 дүгээр зүйл.Цөмийн бодис, цацраг идэвхт хаягдал, цөмийн материал, цацрагийн үүсгүүрийг хууль бус эргэлтэд оруулах

Хэвлэх

1.Цөмийн бодис, цацраг идэвхт хаягдал, цөмийн материал, цацрагийн үүсгүүрийг хууль бусаар олж авсан, хадгалсан, ашигласан, шилжүүлсэн, экспортолсон, импортолсон, худалдсан, түрээслэсэн, тээвэрлэсэн, боловсруулсан, үйлдвэрлэсэн, булшилсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.5 дугаар зүйл.Хууль бусаар ан агнах

Хэвлэх

1.Улсын тусгай хамгаалалттай газар нутагт зөвшөөрөлгүйгээр амьтан агнасан, барьсан, эсхүл ховор амьтныг тусгай зөвшөөрөлгүйгээр агнасан, барьсан, зориудаар тэжээж гаршуулсан, үржүүлсэн, тэдгээрийн гаралтай түүхий эдийн зүйлийг хадгалсан, худалдсан, худалдан авсан, тээвэрлэсэн, гадаад улсад гаргасан, ховор амьтны чихмэл, эд, эрхтэн, тэдгээрийн гаралтай түүхий эдийн цуглуулга хийсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Нэн ховор амьтныг тусгай зөвшөөрөлгүй агнасан, барьсан, зориудаар гаршуулан тэжээсэн, амьдрах орчныг алдагдуулсан тэдгээрийн түүхий эдийг бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн, хадгалсан, худалдсан, худалдан авсан, гадаад улсад гаргасан, нэн ховор амьтны чихмэл, түүхий эд, эд, эрхтэн, тэдгээрийн гаралтай түүхий эдийн цуглуулга хийсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

3.Энэ зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж дөчин мянган нэгжээс хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

24.6 дугаар зүйл.Хууль бусаар мод бэлтгэх

Хэвлэх

1.Зөвшөөрөлгүйгээр ойд мод бэлтгэсэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр мод, модон материалыг бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн, худалдсан, худалдан авсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.байнга тогтвортой;

2.2.бүлэглэж;

2.3.улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд;

2.4.төрийн албан хаагч үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.7 дугаар зүйл.Ой, хээрийн түймэр тавих

Хэвлэх

1.Гал, шатамхай зүйлтэй болгоомжгүй харьцсаны улмаас ой, хээрийн түймэр гарч хүний бие махбодид хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон; их хэмжээний хохирол учирсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Ой, хээрийн түймэр санаатай тавьсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн улмаас:

3.1.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон;

3.2.их хэмжээний хохирол учирсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

24.8 дугаар зүйл.Байгалийн ургамлыг хууль бусаар бэлтгэх

Хэвлэх

1.Зохих зөвшөөрөлгүйгээр, хуульд зааснаас өөр зорилгоор нэн ховор, ховор ургамал, тэдгээрийн үр, эрхтэнийг түүсэн, бэлтгэсэн, худалдсан, худалдан авсан, хадгалсан, тээвэрлэсэн, боловсруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

24.9 дүгээр зүйл.Байгалийн тэнцэл алдагдуулах

Хэвлэх

1.Амьтан, ургамлын зүйлийг зөвшөөрөлгүйгээр гэмтээсэн, устгасан, газар, газрын хэвлий, агаар мандал, усны нөөцийг хордуулсан, бусад хэлбэрээр экологийн тогтолцоог алдагдуулсан бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

24.10 дугаар зүйл.Генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой мэдлэгийг хууль бусаар ашиглах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

1.Генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой уламжлалт мэдлэгийг тусгай зөвшөөрөлгүйгээр ашиглаж үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан бол арван таван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж хорин мянган нэгжээс нэг зуун хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.Генетик нөөц, генетик нөөцтэй холбоотой уламжлалт мэдлэгийг гадаадын иргэн, хуулийн этгээдэд дамжуулан худалдаж үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан бол гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг хурааж, хүнийг арван мянган нэгжээс гучин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

4.Энэ зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ХОРИН ТАВДУГААР БҮЛЭГ

СОЁЛЫН ӨВИЙН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

25.1 дүгээр зүйл.Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг эвдэх, гэмтээх, устгах

Хэвлэх

1.Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг санаатай эвдсэн, гэмтээсэн, устгасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Үнэт зэрэглэлд хамаарах түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг санаатай эвдсэн, гэмтээсэн, устгасан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Хосгүй үнэт зэрэглэлд хамаарах түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг санаатай эвдсэн, гэмтээсэн, устгасан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

25.2 дугаар зүйл.Түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг эвдэх, гэмтээх, устгах

Хэвлэх

1.Түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг санаатай эвдсэн, гэмтээсэн, устгасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Улс, орон нутгийн хамгаалалтад авсан түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг санаатай эвдсэн, гэмтээсэн, устгасан, эсхүл энэ гэмт хэргийг олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учруулж болох аргаар үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

25.3 дугаар зүйл.Соёлын биет өвийг завших, үрэгдүүлэх

Хэвлэх

1.Соёлын биет өвийг завшсан, үрэгдүүлсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

25.4 дүгээр зүйл.Хууль бусаар археологи, палентологийн хайгуул, малтлага хийх

Хэвлэх

1.Хууль бусаар археологи, палентологийн хайгуул, малтлага, судалгаа хийсэн бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Хууль бус археологи, палентологийн хайгуул, малтлага, судалгааг санхүүжүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

25.5 дугаар зүйл.Соёлын биет өвийн хууль бус худалдааг зохион байгуулах, зуучлах

Хэвлэх

1.Соёлын биет өвийн худалдааг хууль бусаар явуулсан, зуучилсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

25.6 дугаар зүйл.Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг тогтоосон хугацаанд хилээр оруулж ирэхгүй байх

Хэвлэх

1.Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг хуулиар тогтоосон журмын дагуу тогтоосон хугацаанд улсын хилээр оруулж ирээгүй бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Түүх, соёлын хосгүй үнэт, үнэт дурсгалт зүйлийг хуулиар тогтоосон журмын дагуу тогтоосон хугацаанд улсын хилээр оруулж ирээгүй, эсхүл түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг завшсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

25.7 дугаар зүйл.Эрдэнэсийн сангийн үндсэн санг хууль бусаар зарцуулах

/Энэ зүйлийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

1.Эрх бүхий этгээдийн зөвшөөрөлгүйгээр Эрдэнэсийн сангийн байнгын бус хэсгээс эрдэнэсийг худалдсан, шилжүүлсэн, захиран зарцуулсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.Эрдэнэсийн сангийн байнгын хэсгээс эрдэнэсийг худалдсан, шилжүүлсэн, захиран зарцуулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэлх хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ХОРИН ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

КИБЕР АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

/Энэ бүлгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

26.1.Кибер орчинд хууль бусаар халдах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Кибер орчинд зөвшөөрөлгүйгээр хандаж мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээнд нэвтэрсэн, танилцсан бол хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Кибер орчинд хууль бусаар халдаж мэдээллийг устгасан, гэмтээсэн, өөрчилсөн, засварласан, нуусан, нэмж оруулсан, хуулбарлаж авсан, ашиглах боломжгүй болгосон бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

3.Кибер орчинд хууль бусаар халдаж мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээг ашиглах боломжгүй болгосон, хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулсан, хандалтад хязгаарлалт тогтоосон, ноцтой саад учруулсан бол хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдэх зорилгоор мэдээлэл хадгалагдаж байгаа төхөөрөмжийг устгасан, гэмтээсэн бол хоёр жилээс арван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

5.Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн улмаас төрийн байгууллагын хэвийн үйл ажиллагаа алдагдсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг:

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.1.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн;

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.2.төрийн нууцад хамаарах мэдээлэл агуулж байгаа мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээнд; төрийн мэдээллийн нэгдсэн сүлжээний албан болон тусгай хэрэглээний сүлжээнд; онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагын мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээнд халдсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

26.2.Кибер орчинд хууль бусаар халдах, программ хангамж, техник хэрэгсэл бүтээх, бэлтгэх, борлуулах, ашиглах, тараах

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн 26.1 дүгээр зүйлд заасан гэмт хэргийг үйлдэх зорилгоор мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээнд хууль бусаар нэвтрэх тусгай программ, техник хэрэгслийг бэлтгэсэн, борлуулсан; программ хангамжийг тусгайлан зохиосон, зориудаар ашигласан, санаатай тараасан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг:

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.1.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн;

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2.2.төрийн нууцад хамаарах мэдээлэл агуулж байгаа мэдээллийн системд; төрийн мэдээллийн нэгдсэн сүлжээний албан болон тусгай хэрэглээний сүлжээнд; онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагын мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээнд халдсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

/Энэ зүйлийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хассан./

Хэвлэх

/Энэ хэсгийг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хассан./

ХОРИН ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

ХӨДӨЛГӨӨНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ, ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЛИЙН АШИГЛАЛТЫН ЖУРМЫН ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

27.1 дүгээр зүйл.Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн, усан онгоц, агаарын хөлгийн хөдөлгөөнд аюултайгаар халдах

Хэвлэх

1.Зөөх, тээвэрлэх зориулалттай хэрэгсэл, тэдгээрийн эд ангийг устгасан, гэмтээсэн, ашиглах боломжгүй болгосон, хэвийн үйл ажиллагаанд саад учруулсан, буруу дохио, анхааруулга өгсөн, үүнтэй төстэй аюултай үйлдэл хийх замаар төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн, усан онгоц, агаарын хөлгийн аюулгүй ажиллагаанд нөлөөлж хүний эрүүл мэнд, амь насанд аюул учруулах, эсхүл бусдын эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулах нөхцөлийг бүрдүүлсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Золгүй учрал гарах нөхцөлийг зориуд бүрдүүлэх, өөр гэмт хэргийг нуун далдлах, өөр гэмт хэрэг үйлдэхийн тулд төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн, усан онгоц, агаарын хөлгийн хөдөлгөөний аюулгүй ажиллагаанд нөлөөлж хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, хүнд хохирол учруулсан бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйлдлийг болгоомжгүйгээр үйлдсэн бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

27.2 дугаар зүйл.Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн, усан онгоц, агаарын хөлгийн хөдөлгөөнд аюул учруулах

Хэвлэх

1.Согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис хэрэглэсэн, өвчин, бусад нөхцөл байдлын улмаас өөрийн үйлдлийг удирдан жолоодох чадваргүй үедээ төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн, усан онгоц, агаарын хөлөг жолоодсон; галт тэрэгний машинч, нисгэгч, усан онгоцны ахмад, аюулгүй байдлыг хангах үүрэг хүлээсэн хүн хөдөлгөөний аюулгүй ажиллагааны дүрэм, журмыг ноцтой зөрчсөнөөс хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон; бусдын эд хөрөнгөд их хэмжээний хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.3 дугаар зүйл.Төмөр замын, агаарын, усан замын тээврийн хөдөлгөөний ба ашиглалтын аюулгүй байдлын журам зөрчих

Хэвлэх

1.Төмөр замын, агаарын, усан замын тээврийн ба хөдөлгөөний, ашиглалтын аюулгүй байдлын журмыг сахин хангуулах үүрэг бүхий хүн үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон; бусдын эд хөрөнгөд их хэмжээний хохирол учруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.4 дүгээр зүйл.Нисэх багийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцох

Хэвлэх

1.Агаарын хөлгийн нислэгийн үед нисэх багийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцож хэвийн үйл ажиллагааг саатуулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Зорчигч агаарын хөлгийн нислэгийн үед нислэгийн үйл ажиллагаанд саад учруулсан, нисэх багийн гишүүн, бусад зорчигчтой зүй бусаар харилцсаны улмаас хүний эрүүл мэнд, амь нас, бусдын эд хөрөнгөд хохирол учрах нөхцөлийг бүрдүүлсэн, нислэгийн үйл ажиллагаа удаан хугацаагаар саатсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: -Энэ зүйлд заасан "нислэг" гэж агаарын хөлгийг ачаалсны дараа бүх гадна хаалгыг хаасан үеэс эхлэн хүн, ачаа буулгахаар аль нэг хаалгыг нээх хүртэл агаарын хөлгийг нислэг үйлдэж байгаад тооцно. Онцгой тохиолдлын буулт хийх тохиолдолд зохих эрх бүхий этгээд агаарын хөлөг, түүнд байгаа хүмүүс, эд хөрөнгийн төлөө хүлээх хариуцлагыг шилжүүлж авах хүртэл нислэгийг үргэлжилж байгаад тооцно.

27.5 дугаар зүйл.Осол, зөрчилд өртсөн агаарын хөлгийн бодит хяналтын хэрэгслийг устгах, гэмтээх

Хэвлэх

1.Осол, зөрчилд өртсөн агаарын хөлгийн осол, зөрчлийн талаар мэдээлэл олж авах, шинжлэн шалгах ажиллагаанд ашиглах зориулалтаар агаарын хөлөгт байрлуулсан техникийн өгөгдөл, бүхээгийн ярианы, дүрс бичлэгийн төхөөрөмж, түүний бичлэгийг зориуд устгасан, гэмтээсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Гэмт хэргийг нуун далдлах, өөр гэмт хэрэг үйлдэхийн тулд агаарын хөлгийн бодит хяналтын хэрэгслийг устгасан, гэмтээсэн бол арван мянган нэгжээс дөчин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.6 дугаар зүйл.Агаарын навигацийн тоног төхөөрөмжийг устгаж гэмтээх, нислэгийн хөдөлгөөнд саад учруулах

Хэвлэх

1.Агаарын навигацийн тоног төхөөрөмжийг устгаж, гэмтээж нислэгийн хөдөлгөөнд саад учруулсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хүний амь нас хохирсон; их хэмжээний хохирол учирсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.7 дугаар зүйл.Агаарын хөдөлгөөний аюулгүй байдалд халдах

Хэвлэх

1.Хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр зөвшөөрөлгүй арилжааны нислэг үйлдсэн, заасан маршрутыг зөрчиж ниссэн, агаарын зам, буух газрыг дур мэдэн өөрчилсөн бол тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Олон улсын нислэгийн журмыг дур мэдэн зөрчиж энэ гэмт хэргийг үйлдсэн бол тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас агаарын хөлөг осолдсон, хүний амь нас хохирсон, их хэмжээний хохирол учирсан бол тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.8 дугаар зүйл.Агаарын хөлгийг авч зугтаах

Хэвлэх

1.Агаарын хөлгийг авч зугтаах зорилгоор эзлэн авсан, нислэг үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.олон хүний амь насанд аюултай арга, зэвсэг хэрэглэж;

2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлэг үйлдсэн;

2.3.уг гэмт хэргийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, эсхүл хүний амь нас хохирсон бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

27.9 дүгээр зүйл.Замын байгууламжийн ашиглалт, засварын аюулгүй байдлын журам зөрчих

Хэвлэх

1.Авто зам, замын байгууламжийн ашиглалт, засварын аюулгүй байдлын журам зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, эсхүл хүний амь нас хохирсон, эсхүл их хэмжээний хохирол учирсан бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг арван мянган нэгжээс наян мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

27.10 дугаар зүйл.Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих

/Энэ зүйлийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

1.Тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.согтуурсан, мансуурсан үедээ;

2.2.тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй хүн;

2.3.хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулж үйлдсэн бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг гурван жилээс дээш таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас хохирсон бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг таван жилээс дээш найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

4.Энэ зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг:

4.1.согтуурсан, мансуурсан үедээ үйлдсэн;

4.2.энэ гэмт хэргийн улмаас хоёр, түүнээс олон хүний амь нас хохирсон бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг найман жилээс дээш арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

5.Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтуурсан, мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -Энэ зүйлд заасан “согтуурсан” гэж шалгаж, тогтоох ажиллагааны үр дүнд шалгуулагчийн амьсгал дахь спиртийн агууламж 0.20, түүнээс дээш промиль (%), эсхүл цусан дахь спиртийн агууламж 0.5, түүнээс дээш промиль (%) илэрснийг ойлгоно.

-“Тээврийн хэрэгслийн жолооч” гэж тээврийн хэрэгсэл жолоодож яваа тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхтэй, эсхүл эрхгүй, эсхүл жолоодох эрх нь дуусгавар болсон хүнийг ойлгоно.
 

-“Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн” гэж согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтуурсан, мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн үйлдлийн улмаас тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан  хүнийг ойлгоно.

-“Тээврийн хэрэгсэл” гэж механикжсан тээврийн хэрэгслийг ойлгоно.”

27.11 дүгээр зүйл.Авто тээврийн гэмт хэрэг үйлдсэн жолооч зугтаах

Хэвлэх

1.Энэ хуулийн 27.10 дугаар зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн жолооч хэргийн газрыг зориуд орхиж зугтаасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

ХОРИН НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

ЦЭРГИЙН АЛБАНЫ ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

28.1 дүгээр зүйл.Тушаал биелүүлэхгүй байх

Хэвлэх

1.Цэргийн дүрмийн дагуу дарга, захирагчийн өгсөн тушаалыг захирагдагч биелүүлээгүйн улмаас цэргийн албаны ашиг сонирхолд хор уршиг учруулсан бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Тайлбар: -"Цэргийн албаны эсрэг гэмт хэрэг" гэж Монгол Улсын зэвсэгт хүчин, хилийн цэргийн бие бүрэлдэхүүнд цэргийн жинхэнэ алба хааж байгаа Монгол Улсын иргэн, цэргийн дайчилгаа, сургууль, цугларалтад байгаа цэргийн үүрэгтэн энэ бүлэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэнийг ойлгоно.

28.2 дугаар зүйл.Дарга, захирагчаа эсэргүүцэх

Хэвлэх

1.Цэргийн албаны үйл ажиллагааг хууль, дүрмийн дагуу явуулсантай нь холбогдуулан дарга, захирагчаа эсэргүүцэж хүч хэрэглэн халдсан, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.3 дугаар зүйл.Дарга, захирагч нь захирагдагчдаа хүч хэрэглэх

Хэвлэх

1.Цэргийн дүрмийн бус байдлаар харьцаж дарга, захирагч нь захирагдагчаа зодсон, хүч хэрэглэсэн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

28.4 дүгээр зүйл.Бие биедээ захирагдахгүй цэргийн алба хаагчид харилцахдаа дүрмийн заалт зөрчих

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Бие биедээ захирагдахгүй цэргийн алба хаагчид харилцан зодолдсон, эсхүл бусад байдлаар хүч хэрэглэсэн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.бүлэглэж;

2.2.зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.5 дугаар зүйл.Цэргийн албанаас оргон зайлах

Хэвлэх

1.Цэргийн алба хаагч цэргийн албанаас зайлсхийх зорилгоор цэргийн анги, байгууллагад алба хааж байгаа газраа дур мэдэн орхиж явсан, эсхүл албан томилолт, амралтын чөлөө дууссан, эсхүл эмнэлгээс гарсны дараа эргэж ирээгүй бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед;

2.2.офицер, ахлагч үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.6 дугаар зүйл.Биедээ гэмтэл учруулах, өөр бусад аргаар цэргийн албанаас зайлсхийх

Хэвлэх

1.Цэргийн алба хаагч өөрийн биед гэмтэл учруулах, худал өвчлөх, хуурамч баримт бичиг үйлдэж ашиглах зэргээр хууран мэхэлж цэргийн албанаас зайлсхийсэн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.7 дугаар зүйл.Цэргийн эд хөрөнгө, байлдааны галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодисыг зарах, үрэгдүүлэх, завших

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

1.Цэргийн алба хаагч өөрт нь хэрэглүүлэхээр тавьж олгосон цэргийн хувцас, хэрэгсэл, эд зүйлийг бусдад худалдаж, арилжиж, бэлэглэж, барьцаанд өгч завшсан, тэдгээрийг арчилж хамгаалах, хэрэглэх үүргээ биелүүлээгүй бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Цэргийн алба хаагч өөрт нь итгэмжлэн хариуцуулсан байлдааны зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх бодисыг завшсан, үрэгдүүлсэн, гээгдүүлсэн, эсхүл цэргийн техник, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл, зөөвөрлөх хэрэгсэл, цэргийн эд хөрөнгийг харж хамгаалах үүргээ биелүүлээгүй бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.8 дугаар зүйл.Цэргийн эд хөрөнгийг санаатай устгах, гэмтээх

Хэвлэх

1.Байлдааны зэвсэг, галт хэрэгсэл, тээврийн хэрэгсэл, зөөвөрлөх хэрэгсэл, техник, тоног төхөөрөмжийг санаатай устгасан, гэмтээсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.9 дүгээр зүйл.Байлдааны зэвсэг, галт хэрэгсэл, орчиндоо аюул учруулж болох бусад хэрэгсэлтэй харьцах журам зөрчих

Хэвлэх

1.Байлдааны зэвсэг, галт хэрэгсэл, тэсэрч дэлбэрэх, орчиндоо аюул учруулж болох бусад хэрэгсэл, эд зүйл, цацраг идэвхт хаягдалтай харьцах журам зөрчсөнөөс хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, эсхүл хүнд хохирол учруулсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нас барсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.10 дугаар зүйл.Байлдааны машин жолоодох, ашиглалтын журам зөрчих

Хэвлэх

1.Байлдааны тусгай зориулалтын болон цэргийн тээврийн машин жолоодох, ашиглах журам зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учирсан бол зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.согтуугаар үйлдсэн;

2.2.энэ гэмт хэргийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан, хохирогч нас барсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.11 дүгээр зүйл.Байлдааны, сургуулийн нислэг хийх, түүнд бэлтгэх журам зөрчих

Хэвлэх

1.Байлдааны, сургуулийн нислэг хийх, түүнд бэлтгэх талаар тогтоосон журам зөрчсөн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийн улмаас онгоц сүйрсэн, эсхүл хохирогч нас барсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.12 дугаар зүйл.Байлдааны жижүүр хийх журам зөрчих

Хэвлэх

1.Гадаад улсын цэргийн халдлагыг цаг тухайд нь илрүүлэх үүрэг бүхий цэргийн алба хаагч байлдааны жижүүр хийх журмыг зөрчсөн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.13 дугаар зүйл.Дотоод албаны журам зөрчих

Хэвлэх

1.Цэргийн анги, байгууллагын хоногийн манааны /харуулаас гадна/ үүрэг гүйцэтгэж байгаа цэргийн алба хаагч дотоод албаны журам зөрчсөн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.14 дүгээр зүйл.Харуулын албаны журам зөрчих

Хэвлэх

1.Харуулын албаны журам, түүний дагуу гарсан захирагчийн тушаал, захирамжийг зөрчсөн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дайны байдалд шилжсэн, эсхүл онц байдал зарласан үед үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.15 дугаар зүйл.Хилийн алба хаах журам зөрчих

Хэвлэх

1.Монгол Улсын хил хамгаалах манааны бүрэлдэхүүнд орсон цэргийн алба хаагч хил хамгаалах хууль, түүний дагуу гарсан дүрэм, журмыг зөрчсөн бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг хилийн цэргийн офицер, ахлагч, гэрээт цэргийн алба хаагч үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.Энэ гэмт хэргийн улмаас Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн, улсын хилийн халдашгүй дархан байдалд ноцтой хохирол учруулсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.16 дугаар зүйл.Байлдааны талбарыг дур мэдэн орхих, дайсантай зэвсэг барьж байлдахаас зайлсхийх

Хэвлэх

1.Цэргийн алба хаагч дайны үед байлдааны талбарыг дур мэдэн орхиж явсан, эсхүл даргын тушаалыг зөрчиж ухарсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

28.17 дугаар зүйл.Сайн дураараа дайсанд бууж өгөх

Хэвлэх

1.Цэргийн алба хаагч дайсанд сайн дураараа бууж өгсөн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

2.Энэ гэмт хэргийг дээд, эсхүл ахлах офицер үйлдсэн бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Захирагч цэргийн анги, байгууллагыг санаатайгаар дайсанд буулгаж өгсөн, дайны талбарт, эсхүл байлдааны байдалд анги, нэгтгэлийг удирдлагагүй орхисон, эсхүл байлдааны байдал шаардаагүй байхад бэхлэлт, байлдааны техник, бусад хэрэгслийг дайсны мэдэлд орхиж явсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.18 дугаар зүйл.Байлдааны талбарт тонуул хийх

Хэвлэх

1.Байлдааны талбарт алагдсан, шархадсан хүний эд зүйлийг авсан бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

28.19 дүгээр зүйл.Байлдааны талбарт Улаан загалмайн тэмдгийг хууль бусаар зүүх, урвуулан ашиглах

Хэвлэх

1.Зохих эрхгүй хүн байлдааны талбарт Улаан загалмайн байгууллагын далбаа, тэмдэг, нүүлгэн зайлуулах эмнэлгийн тээврийн хэрэгслийн будгийн өнгийг ашигласан бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

ХОРИН ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ХҮН ТӨРӨЛХТНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ, ЭНХ ТАЙВНЫ ЭСРЭГ ГЭМТ ХЭРЭГ

29.1 дүгээр зүйл.Түрэмгийлэл, эсхүл дайныг төлөвлөх, бэлтгэх, өдөөх, дэгдээх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2020 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1. Түрэмгийлэл, эсхүл дайныг төлөвлөсөн, бэлтгэсэн, эсхүл өдөөсөн бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2. Түрэмгийлэл, эсхүл дайн дэгдээсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2020 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

29.2 дугаар зүйл. Түрэмгийлэл, эсхүл дайн өдөөхийг нийтэд уриалах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2020 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1.Түрэмгийлэл, эсхүл дайн өдөөхийг нийтэд уриалсан бол зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2020 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл ашиглаж;

2.2.улс төрд нөлөө бүхий этгээд үйлдсэн бол нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

29.3 дугаар зүйл.Үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2018 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

1.Монгол Улсын олон улсын гэрээгээр хориглосон хими, биологийн, эсхүл үй олноор хөнөөх бүх төрлийн зэвсэг, тэдгээрийн түүхий эд, эд зүйл, тоног төхөөрөмж, технологийг боловсруулсан, үйлдвэрлэсэн, хуримтлуулсан, олж авсан, худалдсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ.

29.4 дүгээр зүйл.Дайны үед хориглосон арга, хэрэгсэл хэрэглэх

Хэвлэх

1.Дайны олзлогдогч, эсхүл энгийн хүн амтай харгис хэрцгий харьцсан; энгийн хүн амыг албадан гаргасан; эзлэгдсэн нутаг дэвсгэр дэх үндэсний эд хөрөнгийг тоносон; Монгол Улсын олон улсын гэрээгээр хориглосон дайны арга, хэрэгсэл хэрэглэсэн бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Монгол Улсын олон улсын гэрээгээр хориглосон үй олноор устгах зэвсэг хэрэглэсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

29.5 дугаар зүйл.Төрлөөр устгах

Хэвлэх

1.Үндэс, угсаа, арьсны өнгө, шашны тодорхой бүлгийг устгах зорилгоор хүнийг алсан, эсхүл хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан, эсхүл төрөлтийг хүчээр зогсоосон, эсхүл хүүхдийг бусад бүлэгт шилжүүлсэн, албадан зайлуулсан, эсхүл амьдралын өөр нөхцөл бий болгох замаар тэднийг бүхэлд нь, эсхүл хэсэгчлэн устаж үгүй болоход хүргэсэн, эсхүл хүчээр сураггүй алга болгосон бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

29.6 дугаар зүйл.Хөлсний цэрэг ашиглах

Хэвлэх

1.Зэвсэгт мөргөлдөөн, дайны үйл ажиллагаанд мөнгө, эд хөрөнгийн шан харамж өгч зэвсэгт мөргөлдөөн, эсхүл байлдааны ажиллагаанд Монгол Улсын иргэн бус, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байнга оршин суудаггүй хүн, эсхүл албан ёсны үүрэг гүйцэтгээгүй гадаад улсын хөлсний цэрэг ашигласан, түүнийг сургаж бэлтгэсэн, санхүүжүүлсэн, бусад хэлбэрээр дэмжлэг үзүүлсэн бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг:

2.1.албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, нөлөөг урвуулан ашиглаж;

2.2.хүүхдийг татан оролцуулж үйлдсэн бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Хөлсний цэрэг зэвсэгт мөргөлдөөн, дайны үйл ажиллагаанд оролцсон бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

29.7 дугаар зүйл.Олон улсын хамгаалалтад байдаг хүнд халдах

Хэвлэх

1.Дайн өдөөх, улс хоорондын харилцааг хурцатгах зорилгоор гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын ажилтан, дипломат элч, гадаад улсаас Монгол Улсад албан ёсны, ажлын айлчлалаар ирсэн гадаад улсын төрийн тэргүүн, түүний гэр бүл, Монгол Улсад өөрийн улсын төрийн нэрийн өмнөөс үйл ажиллагаа явуулах эрх бүхий хүн, олон улсын байгууллагын ажилтан, тэдний албан өрөө, орон байр, тээврийн хэрэгсэлд халдсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг үйлдэхдээ олон улсын хамгаалалтад байдаг хүнийг алсан, барьцаалсан, их хэмжээний хохирол учруулсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар нь хорих ял шийтгэнэ.

29.8 дугаар зүйл.Террорист үйлдэл хийх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1.Төр, олон улсын байгууллагаас тодорхой шийдвэр гаргуулах, гаргасан шийдвэрийг өөрчлүүлэх, шийдвэр гаргахаас татгалзуулах зорилгоор галт зэвсэг, тэсэрч дэлбэрэх, цөмийн бодис, цацраг идэвхт хаягдал, хими, биологийн хортой, аюултай бодис, кибер орчин, техник хэрэгсэл, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйлийг ашиглаж, ашиглахаар заналхийлж хүн амыг айдаст автуулсан; галдан шатаасан, хүн хулгайлсан, хүн, объект барьцаалсан, хүнийг алсан, эрүүл мэндэд хохирол учруулсан; зэвсэгт мөргөлдөөний нөхцөлд сөргөлдөгч аль нэг талд идэвхтэй оролцоогүй хүний амь бие, бие махбодид халдсан хүнийг арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг албадан татан буулгана.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: - Энэ зүйлд заасан "объект барьцаалсан" гэж тээврийн хэрэгсэл, барилга байгууламж, хүн амын амьдралыг хангах болон олон улсын хамгаалалтад байдаг объект барьцаалсан үйлдлийг ойлгоно.

/Энэ зүйлийн тайлбарыг 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

29.9 дүгээр зүйл.Террорист үйлдэлд бэлтгэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

1.Террорист үйл ажиллагаа явуулах зорилгоор зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан, бусдыг элсүүлсэн, татан оролцуулсан, бэлтгэсэн, сургасан, галт зэвсэг, зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйлээр хангасан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг албадан татан буулгана.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

Тайлбар: - Террорист үйлдлийг бэлтгэхэд оролцсон хүн гэмт хэргээ сайн дураар илчилсэн, төрийн байгууллагад цаг тухайд нь сэрэмжлүүлсэн, террорист үйлдлийг таслан зогсооход бодитой тус дөхөм үзүүлсэн тухайн хүний үйлдэл өөр гэмт хэргийн шинжгүй бол ялаас чөлөөлнө.

/Энэ зүйлийн тайлбарт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

29.10 дугаар зүйл.Терроризмыг санхүүжүүлэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

1.Террорист этгээд, террорист үйлдэл, үйл ажиллагаанд зарцуулагдахыг урьдчилан мэдсээр байж шууд болон шууд бусаар эд хөрөнгө хуримтлуулсан, өөрчилсөн, шилжүүлсэн, зарцуулсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

2.Энэ гэмт хэргийг хориг арга хэмжээг зөрчиж үйлдсэн бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

3.Энэ гэмт хэргийг хориг арга хэмжээг зөрчиж хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг албадан татан буулгана.

4.Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.

Тайлбар: - Энэ зүйлд заасан "хориг арга хэмжээ" гэж Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Аюулгүйн зөвлөлийн тогтоолоор баталсан үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэх болон терроризмтой тэмцэхтэй холбоотой санхүүгийн хориг арга хэмжээ, түүнчлэн Засгийн газраас терроризмтой тэмцэх чиг үүрэг бүхий байгууллагын саналыг үндэслэн баталсан жагсаалтад орсон хүн, хуулийн этгээдийн эсрэг санхүүгийн хориг арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг ойлгоно.

- Энэ зүйлд заасан гэмт хэргийн талаар төрийн зохих байгууллагад сайн дураараа даруй мэдэгдсэн, учирч болзошгүй хохирлоос урьдчилан сэргийлэхэд туслалцаа үзүүлсэн иргэний үйлдэл нь өөр гэмт хэргийн шинжгүй бол ялаас чөлөөлнө. Энэ зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт энэ тайлбар хамаарахгүй.

29.11 дүгээр зүйл.Үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэхийг санхүүжүүлэх

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2018 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

1.Монгол Улсын олон улсын гэрээгээр хориглосон хими, биологийн, эсхүл үй олноор хөнөөх бүх төрлийн зэвсэг, тэдгээрийн түүхий эд, эд зүйл, тоног төхөөрөмж, технологийг боловсруулах, үйлдвэрлэх, хуримтлуулах, олж авах, худалдах үйл ажиллагаанд зарцуулагдахыг мэдсээр байж шууд, эсхүл шууд бусаар эд хөрөнгө хуримтлуулсан, өөрчилсөн, шилжүүлсэн, зарцуулсан бол таван жилээс арван хоёр жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

2.Энэ гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн бол хуулийн этгээдийг тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулах эрх хасаж нэг зуун хорин мянган нэгжээс дөрвөн зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгож, хуулийн этгээдийг албадан татан буулгана.

/Энэ хэсэгт 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

ГУЧДУГААР БҮЛЭГ

БУСАД

30.1 дүгээр зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох

Хэвлэх

1.Энэ хуулийг 2017 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

/Энэ хэсэгт 2016 оны 8 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА З.ЭНХБОЛД

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

www.Legalinfo.mn - Хуулийн нэгдсэн портал

Updated on 3th of December 2015

Unofficial translation

CRIMINAL CODE OF MONGOLA

(New edition)

GENERAL PART

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISIONS

Article 1.1 Purpose of the Law

1.            Criminal Code shall intend to protect human rights and freedoms assured by in the Constitution of Mongolia, public and national interests, the constitutional order and national and mankind security from criminal encroachments and prevent from crimes. 

Article 1.2 Principle of Legality

1.            Crimes and criminal responsibility to crimes shall be defined by in this Law. 

 (This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            Application of the Criminal Code by analogy shall be prohibited.

3.            Law on Amendments to the Law that newly determines actions or inactions as crimes, and recently sets types of and scopes of criminal responsibility shall be inalienable part of this Law.  

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4.            Definitions and norms specified in the laws of Mongolia and international treaties, which Mongolia has ratified in its laws and is party to, shall be adhered to in determination of terms and concepts of this law.

5.            Administrative law norms may be applied in interpretation of terms and concepts of this law. 

Article 1.3 Principle of Justice

1.            Criminal responsibility shall correspond to the nature and degree of the social danger of the crime committed by the inpidual or legal person, and the form of the offence.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            In indictment and imposition of penalty, an inpidual shall not be discriminated by his nationality, language, race, age, sex, origin, property status, job position, official status, religion, opinion, sexual orientation, education and disability status.

3.            Criminal responsibility shall be imposed only to person committed a crime. Criminal responsibility shall not be applied to other persons.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4.            Imposition of a criminal responsibility to inpiduals committed crime on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall not lay ground for release of the legal person from the criminal responsibility.    

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

5. It shall be imposed one punishment to one crime.

Article 1.4 Principle of guilt

1.            Criminal responsibility shall be subjected on the persons whose guilt has been established by court.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            Causing the harm specified in this Code without guilt shall not be subject to criminal responsibility.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            If a person committed a crime did not understand the dangerous character of his action or inaction to the society, was not able to understand due to circumstances of the case or was not able to predict potential harmful consequences to the society, did not have to know thereof, it shall be deemed that he caused harm without guilt.

(This paragraph was edited by the Law of May 11, 2017)

4.            Nobody shall be imposed a criminal responsibility for his opinion or beliefs.

(This paragraph was edited by the Law of May 11, 2017)

Article 1.5 Enforceability of the Criminal Code in the territory of Mongolia

1.            Inpiduals committed crime in the territory of Mongolia shall be imposed criminal responsibility pursuant to this Code. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            Inpiduals committed crime in the territory of overseas diplomatic representative included to the territory of Mongolia, on the board of ships or aircrafts of Mongolia located in water area or air space shall be imposed criminal responsibility pursuant to this code. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3.            If persons of the foreign countries with privileges of diplomatic immunity commit a crime in the territory of Mongolia, the question whether to impose a criminal responsibility to him or not shall be decided in compliance with the international treaty of Mongolia

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

4.            Provided in this code, legal entities committed a crime in the territory of Mongolia shall be imposed criminal responsibility. 

(This paragpaph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 1.6 Enforceability of the Criminal Code outside the territory of Mongolia

1.            If citizens of Mongolia and stateless persons residing permanently in Mongolia committed a crime specified in this Code in the territory of a foreign country but were not imposed criminal responsibility, they shall be imposed criminal responsibility pursuant to this Code. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017) 

2.  If it was imposed a criminal responsibility to the crime committed by the inpiduals mentioned in the first paragraph of this article in a foreign country, a court of Mongolia may mitigate or release from the sentence charged in compliance with this Code. Unless otherwise provided in the international treaty of Mongolia, the court may consider the inpidual not guilty in accordance with the grounds specified in this Code.

3.  Unless otherwise provided in the international treaty of Mongolia, if a military servicemen of Mongolia performing service in a foreign country committed a crime, he shall be imposed a criminal responsibility pursuant to this Code.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

4.  Foreign citizens and stateless persons shall be imposed a criminal responsibility for a crime committed out of the borders of Mongolia pursuant to this Code, provided they are specified in international treaties of Mongolia.   

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

5. If citizens of foreign countries or stateless persons who are not residing permanently in Mongolia committed a crime against interests of Mongolia out of borders of Mongolia and were not punished, they may be imposed criminal responsibility if it is provided in the international treaties of Mongolia. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 1.7 Extradition of inpiduals committed a crime 

1.  Citizens of Mongolia shall not be extradited to a foreign country for investigation of a crime or sentencing.   

2.  Foreign citizens and stateless persons who have committed crimes outside the borders of Mongolia may be extradited to a foreign state for investigation of the crime or to serve their sentences in conformity with international treaties of Mongolia.

3.  If a law of a foreign state provides for substantial grounds to impose capital punishment or torture, foreign state citizens or stateless persons shall not be extradited to that state for investigation and sentencing. 

Article 1.8 Operation of Criminal Code in time

1. The indictment of an action or inaction as a crime, the type and scope of the criminal responsibility to impose to the accused inpiduals or legal persons shall be determined by the law that was in force at the time of committing the crime.

 (This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The time of the completion of a criminal action or inaction shall be deemed to be the time of committing of a crime, regardless of the time of the occurrence of consequences. 

3. If an action or inaction has continued for certain period of time, the time of completion of commitment of a crime or the time of seizure of a crime shall be included into the period of committing of a crime.

Article 1.9 Retroactive force of the Criminal Code 

1.   A law decriminalizing an action or inaction, or mitigating the penalty for it, improving the legal status of the person who has committed a crime shall be applied retroactively.

2.  A law criminalizing an action or inaction, or increasing penalty for it, worsening the legal status of the person who committed a crime shall not be applied retroactively. 

3.  If according to a new law a penalty for certain crime is reduced, a court shall reduce the penalty of the previously sentenced person to the limits provided by in a new law.

Article 1.10 Time limit of prosecution of a crime

1.  It shall be prohibited to draw as the accused if it is found that the below mentioned time has passed since the commission of a crime: 

1.1. It has passed one year since the commission of the crime for which the maximum imprisonment penalty time period specified in the Special part of this Code has been set for one and more years, or maximum penalty period of limitation of free travel right has been set for one or less year;

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1.2.         It has passed five years since the commission of the crime for which the minimum imprisonment penalty time period specified in the Special part of this Code has been set for more than one year and the maximum-for eight or less years, or the minimum penalty period of limitation of free travel right has been set for more than one year; 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

1.3.         It has passed twelve years since the commission of a crime for which the minimum imprisonment penalty time period specified in the Special part of this Code has been set for more than five years or less and maximum-for fifteen years or less;

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

1.4.         It has passed twenty years since the commission of a crime for which the minimum imprisonment penalty time period specified in the Special part of this Code has been set for more than twelve years and the maximum-for up to twenty years, and no life term imprisonment penalty has been imposed

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Crime prosecution time limit shall be calculated from the date of committing of a crime until the court of first instance renders a decision. If the convicted or defendant has escaped, the calculation of the crime prosecution time limit shall be stopped from the date of escape and the calculation of the crime prosecution time limit shall be commenced from the date of arrest of the convicted or defendant, or his voluntary attendance for confession. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.  If a person committed a crime commits intentionally the crime once again before the end of the time mentioned in the first paragraph of this provision, the crime prosecution time limit shall be calculated over again from the date of the last crime committed for each crime respectfully.    

4.  The crime prosecution time limit shall not be applied to crimes with penalty for the life term imprisonment and crimes against security and peace of mankind. 

CHAPTER TWO

CRIMES

Article 2.1 Concept and nature of crimes

1.            Actions and inactions specified in the Special part of this Code that endanger the society shall be deemed crimes.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            A fact of causing damage and harm due to guilty actions or inactions shall be deemed a crime, provided it is specified by in the Special part of this Code.

3.            Actions or inactions, damage or harm or guiltiness not specified by in the Special part of this Code shall not be applied by analogy and deemed crimes.

4.            The commission of an action or inaction, though formally containing the characteristics of any act provided by in the Special part of this Code, but where the personality of the offender, scopes of the social danger of the action or inaction have caused no significant damage and harm to rights protected by in this Code, shall not be deemed a crime.

 (This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 2.2 Criminal action or inaction 

1.  Special part of this Code shall specify actions or inactions to be considered as crimes. 

2.  Reckless actions or inactions shall be deemed crimes, provided they are specified by in the Special part of this Code.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.  If characteristics of a crime specified in the Special part of this Code comfy with several actions or inactions, it shall be considered as a commission of a single continuous crime. 

4.  If characteristics of several crimes specified in the Special part of this Code comfy with a single action or inaction, it shall be considered as a commission of several crimes.

Article 2.3 Guilt

1.   Guilt shall be of intentional or unintentional character. 

2.  Deliberate commission of an action or inaction being aware of its illegal character, and deliberately causing harm or damage shall be deemed an intentional crime.    

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3.  A crime shall be deemed as committed through recklessness if a crime has been committed though the offender has foreseen possible harm or damage of his action or inaction, but thoughtlessly counted on their prevention, or harm or damage has been caused due to unaware though the offender must have foreseen or should have been able to foresee such possible consequences.

Article 2.4 Mixed forms of Guilt

1.  Causing recklessly damage or harm through an action or inaction shall be considered as mixed form of guilt.  

2.  Characteristics of crimes committed in mixed forms of guilt, their types and scope of penalty shall be specified in the Special part of this Code.  

Article 2.5 Damage and harm due to a crime committed

1. Consequences affected directly the human life, health, property, other rights and freedoms, public and national interests and security due to a crime specified in the Special part of this Code shall be deemed harm of a crime.    

2. Consequences affected due to commission of a crime specified in the Special part of this Code and causing damage shall be deemed a harm of a crime.

3. The term "Serious damage" specified in this Code shall mean damage caused to a property right of economic importance that composes the primary life source of a victim.

4. The amount of damage specified in this Code shall have the following meaning: 

4.1. "large amount of damage" shall mean an amount equivalent to fifty thousand units of tugrugs and more; 

4.2. "substantial amount damage" shall mean an amount equivalent to ten thousand units of tugrugs and more; 

4.3. "small amount damage" shall mean an amount equivalent to three hundred units of tugrugs and less; 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

5.            Court shall determine the damage and harm of a crime and define the amount of expenses to compensate real damages and eliminate consequences in money amount. 

Legal meaning of terms:  - the word "unit" specified in this Code shall have the meaning provided in part 3 of the article 5.3 of this Code. 

(The Legal meaning of term of this paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 2.6 Classification of crimes

1. A crime for which the Special part of this Code sets imposition of a penalty of imprisonment for minimum two years and more shall be deemed a grave crime.  

2. A crime for which the Special part of this Code sets imposition of a penalty of imprisonment for maximum five years and less, or a crime for which the Special part of this Code does not set imposition of a penalty of imprisonment shall be deemed a minor crime.

(This article was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 2.7 Preparation for a crime

(The number of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1. Looking for, obtaining, manufacturing, adjusting a weapon or means specially prepared for weapon purposes, arranging of conspiracy for a crime and creating conditions to commit a crime shall be deemed preparations for a crime.   

2. It shall not be imposed any criminal responsibility for an action or inaction for preparation of a crime for which this Code specifies a penalty of up to three years of imprisonment. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.            If an action or inaction to prepare to a crime contains characteristics of the certain crime, it shall be imposed criminal responsibility for this crime. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4.            Court may impose a penalty not exceeding 1/3 of the maximum penalty for other crimes except those specified in second paragraph of this article taking in account the characteristics of the action or inaction for preparation to the crime and condition that offenders could not complete the commission of the crime. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 2.8 Attempt to commit a crime, rebuttal to commit a crime

(The number of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1. Intentional action or inaction directed expressly towards the commission of a crime though not completed due to circumstances not pertaining to the desire of the respective person shall be deemed as an attempt to commit a crime.  

2. Court shall impose a penalty not exceeding 2/3 of the prescribed in the Special part of this Code maximum penalty for that crime taking into account the attempt characteristics and a fact that the crime commission has not been completed.   

3. A person who voluntarily rebuts to accomplish a crime though he has acknowledged the possibility to complete the commission of the crime, shall not be imposed criminal responsibility.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

4. If actions or inactions that were committed before voluntary rebuttal to complete the crime contain characteristics of another crime, then the criminal responsibility shall be imposed for that crime.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER THREE

COMPLICITY IN A CRIME 

(The title of this Chapter was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 3.1 Complicity in a crime

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1.            Complicity shall mean deliberate joint participation of two and more persons in commission of a crime. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            Contractor, organizer, instigator, and accessory shall be deemed accomplices. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3.            Conspiracy to commit a crime, or voluntary joining by action though without reaching conspiracy, shall be deemed a joint participation in committing of a crime.   

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 3.2 Contractor of a crime

1.            A contractor shall be deemed a person who committed a crime specified in this Code himself in cooperation with others, using persons not reached legal age, or incapable persons, other persons not participated in commission of a crime and who were unaware of committing of a crime, life stock animals or other animals. 

2.            A co-contractor shall be deemed an official authorized to make a decision on behalf of a legal person, who made a decision and subsequent permission for the benefit of the legal person and had the others to commit a crime specified in this Code, or his actions or inactions matched to the characteristics of a crime specified in this Code.

3.            A co-contractor shall be deemed an executive officer of a legal person who has executed a decision though was acknowledged of illegal character of that decision.

Article 3.3 Organizer of a crime

1. A person who has organized the commission of a crime, directed and planned its commission, allocated duties of co-contractors, and created an organized group shall be deemed an organizer. 

2. An organizer of a crime shall be deemed a co-contractor of that crime.

Article 3.4 Instigator of a crime

1. An instigator shall be deemed a person who deliberately abetted or hired other persons in committing of a crime or made a crime committed. A person persuaded other persons to commit a crime through others shall be deemed an instigator.

2. An instigator shall be imposed a penalty not less than the penalty to the contractor who committed a crime in the result of the instigation. 

Article 3.5 An accessory of a crime

1. A person who assisted others in committing of a crime promising beforehand shall be deemed an accessory of a crime.  

2. Depending on duties and character of the action of an accessory, the court shall impose a penalty not exceeding the penalty specified in this Code for that crime within the scopes of the penalty to the contractor. 

Article 3.6 Act in disagreement

1. Committing of a crime different from that which was agreed with co-contractor shall be deemed committing an act in disagreement.

2. Other co-contractors, who did not participate in committing of an act of crime in disagreement, shall not be imposed a penalty.

Article 3.7 Committing of a crime by a group

1. If a crime was committed deliberately by a group of two and more persons joined together, it shall be deemed committing of a crime by group.   

2. Actions of contractors involved in committing of a crime by group shall be united, and a penalty shall be imposed differently depending on duties and participation of each contractor in the commission of that crime. 

Article 3.8 Organized criminal group

1.            A stable unity of three and more persons joined beforehand to commit permanently crimes to gain benefit shall be deemed an organized criminal group.   

2. A person who created and directed an organized criminal group shall be imposed a penalty for creation and direction of the organized criminal group, and treated as the contractor of the crime likewise other members of the organized criminal group.   

3. A member of an organized criminal group shall be imposed a penalty for membership in the organized criminal group and a crime committed by him. 

4. A person joined to activities of an organized criminal group and committed a crime shall be considered as a member of the organized criminal group and imposed a penalty for crimes committed by him. 

5. Imposition of a penalty to a person joined to activities of an organized criminal group and committed a crime shall not be constrained by a fact whether he created, directed that group, or other members of the group participated jointly in commission of a crime were imposed the penalty. 

6. If a member of an organized criminal group made confession, or assisted in detection of a crime committed by the organized criminal group, or provided information, or co-operated with authorized organization, he shall be imposed a penalty taking in consideration his confession, or the penalty shall be mitigated or he shall be released from a penalty.   

CHAPTER FOUR

CIRCUMSTANCES EXCLUDING THE CRIMINALITY

Article 4.1 Necessary Defense

1.            An action of criminal character done against illegal or immediate attack threatening life and health of himself or relative persons shall not be deemed a crime. 

2. Any person shall have a right to necessary defense irrespective of his professional and other training background or position and possibility to escape from dangerous attack, or apply for assistance.   

3. Necessary defense shall be done when illegal attack of others has begun, or when it has become evident to begin. Actions done after the ending of the attack shall not be deemed necessary defense.   

4. A counter action of a law enforcing officer authorized, pursuant to law, to hold fire arms, use physical force and special tools while performing duties, and/or a security officer authorized to hold fire arms, use physical force and special tools while performing duties, against a lawful action shall not be deemed necessary defense.  

(This paragraph was modified by Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  - term "relative" specified in this Code shall refer to a husband or wife, or life partner, father or mother, or grandparents, or birth / step / adopted child, or grandchildren, or birth brother or sister of the said person, or other relatives living together with him.

Article 4.2 Attacking with purpose to arrest and prevent

1. If an attacking action specified in this Code has been done necessarily with purpose to arrest a person escaped after commission of a crime, deliver him to the authorities and prevent criminal actions specified in this Code, but not exceeded the limits of norms of an arrest and prevention, it shall not be deemed a crime.

2. Attacking and inflicting harm by a law enforcing officer in breach of grounds and procedures of arrest and prevention specified in the law, when an offensive action does not expressly match to characteristics and extent of a crime and there appears no circumstance to inflict a harm, shall be deemed surpassing the extent of an arrest or prevention measures.     

Legal meaning of terms:  - term "law enforcing officer" specified in this Code shall refer to a police officer, or officers of intelligence agency, court decision implementing agency and state special security agency, or a legally authorized person, or an environmental inspector. 

(The Legal meaning of term of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 4.3 Inflicting harm in extreme necessity situation

1. Committing actions of criminal character specified in this Code and inflicting harm not exceeding the extent of danger that might have occurred in circumstances, when elimination of danger toward interests defended by in this code by other means was impossible, shall not be deemed a crime.  

2. An action exceeding the extent of harm that might have occurred shall be considered as surpassing the extent of extreme necessity situation.

Article 4.4 Physical and psychological coercion

1.            Action or inaction of criminal character specified by in this Code that has been done in the result of threatening to inflict physical or psychological coercion, or harm and damage to the rights and interests of the person, his family members, other people shall not be considered as a crime.

2. A person who forced others to commit a crime through physical and psychological coercion shall be deemed a contractor of a crime.

3. Committing a crime expressly exceeding the threat of danger by other persons shall not be considered as being under coerce. 

Article 4.5 Reasonable risk

1.            Inflicting damage to the rights and interests protected by law in the course of production and research works for the social beneficial outcomes, though the measures to prevent from risks provided in the law and standards have been taken, shall not be deemed a crime.      

2.            Taking risk in dangerous circumstances threatening to inflict harm to human lives and leading to a mass or natural disaster shall not be considered as a reasonable risk.      

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 4.6 Execution of Order or Instruction 

1.            Infliction of harm to legally protected interests shall not be qualified as an act of crime provided it was caused by a person enrolled in military service or law enforcement work, who was unable to know or did not know of an illegality of an order, and acting in execution of a verbal or written order or instruction binding on him. Criminal responsibility for infliction of such harm shall be borne by a person who rendered illegal order or instruction. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If a military personnel or law enforcement agency officer intentionally executes expressly illegal orders or instructions to commit actions or inactions of criminal character specified in this Code, though it is at his direct discretion and pertains to his duty and authority, the military personnel or law enforcement agency officer shall be deemed a contractor of that crime, and the official rendered the order or instruction shall be deemed a contractor who committed that crime using others.    

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            In case of failure to execute expressly illegal order or instruction the person rendered the order or instruction, the action of that person shall be deemed an attempt to commit a crime.

CHAPTER FIVE

TYPES AND PURPOSE OF

CRIMINAL RESPONSIBILITY

(The title of this chapter was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 5.1 Purpose of the criminal responsibility

1. Purpose of the criminal responsibility shall be to punish a person or legal person committed a crime, restore rights breached due to a crime, compensate damage, prevent from a crime, and adjust a person committed a crime to a social life.    

2. Criminal responsibility shall be composed of penalties and compulsory actions.

3. A person shall bear criminal responsibility in compliance with grounds and procedures specified in this Code if he has reached an age to be responsible for a crime and be capable at the moment of committing a crime.

4. A legal person shall bear criminal responsibility provided it has been specified by in the Special part of this Code.

5. A legal person shall bear criminal responsibility in compliance with grounds and procedure specified by in this Code taking into account the circumstances of committing of a crime, character of a crime, and amount of damage and harm.   

(This article was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 5.2 Types of penalties 

1. A person committed a crime shall be imposed the following penalties:

1.1. fine;

1.2. community service;

1.3. limitation of free travel right;

1.4. imprisonment;

1.5. deprivation of rights.

2. Penalties such as fine, community service, limitation of free travel right, and imprisonment shall be applied as main penalties; deprivation of rights shall be applied as an additional penalty.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3. A special part of this Code shall provide for types and amount of main penalties to impose to a person committed a crime. 

Article 5.3 Fine

1.            Fine shall refer to an imposition of a charge in money equal to a fine unit (henceforth, "unit"), specified by in the Special part of this Code, to a person committed a crime. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. An amount of fine shall be an amount of tugrugs equal from one hundred units to forty thousand units. 

3. One unit specified in this Code shall be equal to one thousand tugrugs.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4. Court may settle to pay fine in parts for up to three years taking in account the assets, salary, other income obtaining possibilities of the convicted.

5. If the convicted did not complete payment in time prescribed by the court, a court shall replace the remaining amount of tugrugs of fine equal to 15 units by one year of imprisonment.   

6. Community service, limitation of free travel and imprisonment shall not be replaced by fine.

Article 5.4 Community service

1. Community service refers to performance of free community work for the benefit of the community as a penalty imposed by a court to a person committed a crime.

2. A court shall impose a penalty to perform community service for not less four hours a day, totally for from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours depending on circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person committed a crime. 

This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.A penalty to perform community service shall be for not more four hours a day, totally from one hundred and twenty to four hundred and eighty hours. 

(This paragraph was deemed unenforceable by the Law of May 11, 2017)

4. If the convicted did not execute a penalty to perform a community service, eight hours of community service shall be replaced by one day of imprisonment penalty. 

5. A penalty of community service shall not be imposed to a person with complete disability of working skills; community work with direct consequences on physical health conditions shall not be imposed to a pregnant woman, woman over fifty-five years old and man over sixty-five years old.   

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 5.5 Limitation of free travel right

1. Limitation of free travel right shall refer to prohibition to leave the place of residence or visit certain places under control of an authorized organization, bearing by a person committed a crime of an obligation to travel to particular destination approved by the court, change place of residence with permission from the authorized organization and travel for the period from one month to five years.

2. If court considers that the convicted threats risk to others, it may prohibit to contact with others taking in account the circumstance of committing a crime, character of damage or harm caused and personality of a person committed a crime.   

3. If the convicted did not execute a penalty of limitation of free travel right, one day of the remaining term of a penalty shall be replaced by penalty of one day of imprisonment.  

4. Court may mitigate a penalty to limit free travel right in a manners specified in parts 1.1 and 1.2 of the article 6.7 of this Code, or discharge the penalty, or take compulsory actions, taking into account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of the person whose commission of a crime has been proved, or the person committed a crime has made confession.   

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 5.6 Imprisonment

1. Imprisonment shall refer to a penalty of limitation of freedom of a person committed a crime for certain period of time, or hold in prison of open regime for life-time, or hold in prison of closed regime. 

2. Conditions of imprisonment of open or closed regime shall be determined by in the law.

3. A person committed a crime specified by in this Code shall be imposed a penalty of imprisonment for period from six months to twenty years under open regime, or imprisonment for certain period under closed regime in separated form.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4. Court shall settle to serve a penalty of imprisonment for certain period of time in prison of open regime, or closed regime taking into account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person.       

5. A person committed a crime shall be hold separately in prison for life-term under closed regime, provided it is specified in this Code.

6.  Court shall settle whether to discharge a penalty of a person, who was sentences for life-term, after twenty-five years of imprisonment taking into account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person.  

7. If a convicted was not released by the procedure specified in the paragraph 6 of this article, this matter shall be discussed once in every two years. 

8. A person committed a crime before reaching eighteen years old shall not be imposed a penalty of life-term imprisonment. 

9. If a person imposed a penalty of fine, or community service, or limitation of free travel failed to execute the court decision, according to the procedures specified in paragraph 5 of the article 5.3, paragraph 4 of the article 5.4 and paragraph 3 of the article 5.5, the remaining unexecuted part of the penalty shall be replaced by imposition of the penalty of imprisonment regardless whether the crime for which the penalty was imposed included imprisonment or not.    

(This paragraph was added by the Law of June 9, 2017)

Article 5.7 Deprivation of rights

1. Deprivation of rights shall refer to deprivation of rights to work on positions at public organizations, undertake professional activity, or other certain rights for a period from one year to eight years.   

2. Court may impose a penalty of deprivation of rights in addition to main penalty taking into account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person. A penalty of deprivation of rights shall be necessarily imposed provided it is specified in the Special part of this Code.  

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

3. If court has imposed a penalty of deprivation of rights in addition to the main penalty, the time period shall be calculated as follows: from the date of completion of this penalty, or in case of additional penalty to fine, community work, limitation of free travel right, from the date of imposition of the penalty, or in case of imposition of obligation without imprisonment, taking compulsory measures to limit rights, from the date of taking compulsory actions. 

4. Court may impose a penalty of deprivation of rights in addition to main penalty imposed to a person committed a crime specified in the chapter 12 of this Code against a child, or a father mother, guardian, supporter, or committed a crime specified in the chapter 16 of this Code taking into account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person. 

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER SIX

IMPOSITION OF CRIMINAL RESPONSIBILITY, GROUNDS AND

PROCEDURE FOR DISCHARGING FROM

CRIMINAL RESPONSIBILITY

(This chapter was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 6.1 Imposition of criminal responsibility

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1.            Court shall impose a criminal responsibility to a person committed a crime in compliance with grounds and procedure specified in the General part of this Code, and within types and extent specified in the Special part of this Code.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            In imposition of criminal responsibility, it shall be taken into thorough account circumstances of committing a crime, character of damage and harm caused and personality of a person, mitigating or aggravating circumstances of a criminal responsibility.  

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3.            A criminal responsibility shall not be of inhuman, severe, degrading or humiliating character.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

4.            Except the cases to which a restriction has been set by in this Code, an accomplishment of a criminal responsibility shall not lay ground for worsening of a legal status of a person. 

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 6.2 Age limit for criminal responsibility

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.            Criminal responsibility shall be imposed to a person reached age of 16 years at the moment of committing of a crime.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            A person aged from fourteen to sixteen committed the following crimes specified in the Special part of this Code: article 10.1 (Murder), article 11.1 (Intentional infliction of harm to human health), article 12.1 (Rape), article 17.1 (Theft), article 17.2 (Robbery), article 17.8 (Damage, destroy of property), article 20.7 (illegal use of drugs, psychotropic substances), article 20.16 (Destroy the peace of people), article 26.1 (Producing and sale of techniques, programs for illegal intervention to electronic network), article 26.3 (Creation, use and distribution of destroying software programs), and article 29.8 (Committing terrorist acts), shall be imposed a criminal responsibility. 

(This paragraph was modified by the Law of May11, 2017)

3. Mandatory actions of educational character may be taken to a person reached an age of fourteen years but not eighteen-year-old at the moment of committing of a crime.  

4. If a teenager specified in the paragraph 2 of this article has not understood an illegal character of his actions or inactions due to backwardness of psychological development and thus has been incapable to understand completely potential harm, it may not be imposed a criminal responsibility.   

Article 6.3 Capability to bear responsibility

1.            A person committed a crime capable to bear responsibility for a crime shall be imposed a criminal responsibility. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Loss of understanding and ruling of real character of own acts, dangerous situations due to psychological defect, mental backwardness shall be deemed an incapability to bear responsibility for a crime.

3. A person who was incapable to bear responsibility for a crime at the moment of committing of a crime shall be imposed compulsory actions of medical character specified in this Code without imposing a penalty.

4. In case if a person has become incapable to bear criminal responsibility after committing of a crime, a court shall apply to him compulsory actions, and after recovery shall impose a penalty. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 6.4 Imposing a penalty to a person committed a crime while were drunk or intoxicated

1.            Committing a crime in drunk or intoxicated state shall not lay ground to discharge a criminal responsibility. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If it has been found, that a person committed a crime in drunk or intoxicated state, has been addicted to drinking or intoxication, he may be imposed compulsory actions specified in the article 7.4 of this Code in addition to the imposed penalty.

Article 6.5 Situations to mitigate criminal responsibility

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.            Court shall take in account the following mitigating circumstances in imposing criminal responsibility:

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.1. committed a crime first time due to circumstances of accidental character;

1.2. provided immediately medical and other assistance to a victim after committing of a crime, eliminated damage caused;

1.3. committed a crime under physical, psychological, compulsory, property and work position related, and other pressure;

1.4. committed a crime because of illegal, immoral actions of a victim; 

1.5. at confession, and when assisted in revealing of a crime committed by others, finding out of assets and income gained during committing of a crime; 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1.6. committed a crime due to misunderstanding of circumstances; 

1.7. committed a crime in self-defense attacking to a victim because of being in constant violence and pressure.

2. In case if circumstances specified in the first paragraph of this article are stipulated as characteristics of a crime, the criminal responsibility shall not be deemed mitigating circumstances.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. Court may mitigate criminal responsibility taking in account special circumstances not specified in this Code.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 6.6 Aggravating circumstances of criminal responsibility 

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.            Court shall take in account the following aggravating circumstances in imposition of criminal responsibility:

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.1. committing of a crime causing physical, psychological suffer and pain in atrocity and in insulting way; 

1.2. committing of an intentional crime specified in one chapter of the Special part of this Code two and more times, or committing in a group;  

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

1.3. committing of a crime in a way dangerous to the community; 

1.4. committing of a crime with purpose to conceal or facilitate another crime;

1.5. committing of a crime against a person performing an official or public duty, his immediate relatives;

1.6. committing of a crime against a person being materially or otherwise dependent having known of his incapability to defense himself;

1.7. committing of a crime by taking advantage of the conditions of an emergency situation, disaster, dangerous phenomena or mass disorder;

1.8. a person, who admitted his guilt and obliged by a court to compensate damage, fails to perform.  

2. In case if aggravating circumstances specified in the Special part of this Code are stipulated as characteristics of a crime, the criminal responsibility shall not be deemed aggravating circumstances.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. Court shall prohibit to aggravate criminal responsibility taking in account circumstances not specified in this article.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 6.7 Mitigating a penalty of imprisonment, discharging from imprisonment, applying compulsory actions to a person admitted his guilt 

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017) 

1.            Court may mitigate a penalty of imprisonment, or discharge a penalty, or impose compulsory measures in the following ways taking into account the fact that the guilt was proven, circumstances of committing of a crime, character of damage and harm caused and personality of a person admitted his guilt:

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1.1.         If a person committed a crime specified in the Special part of this Code, for which the maximum penalty of imprisonment is up to three years or less, compensated damage caused due to the crime, or expressed to compensate damage caused due to the crime, he shall be discharged from the penalty, or released on probation for a period up to three years, and imposed to take compulsory actions;    

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.2.         If a person committed a crime specified in the Special part of this Code, for which the maximum penalty of imprisonment is up to five years and less, compensated damage caused due to the crime, or expressed to compensate damage caused due to the crime, he shall be released on probation for a period up to five years or less, and imposed to take compulsory action of deprivation of rights;    

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.3.         If a person committed a crime specified in the Special part of this Code, for which the minimum penalty of imprisonment is more than two years and the maximum penalty of imprisonment is up to eight years and less, compensated damage caused due to the crime, he shall be imposed the penalty specified in the provision of this article in the extent not exceeding 1/2 of the maximum penalty and not less 1/2 of the minimum penalty;    

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1.4.         If a person committed a crime specified in the Special part of this Code, for which the maximum penalty of imprisonment is twelve years or more than fifteen years, compensated damage caused due to the crime, he shall be imposed the penalty specified in the provision of this article in the extent not exceeding 2/3 of the maximum penalty and not less 2/3 of the minimum penalty.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.5.         If a person committed a crime specified in the Special part of this Code, for which the maximum penalty of imprisonment is up to twenty years and no penalty of life-term imprisonment has been imposed, compensated damage caused due to the crime, he shall be imposed the penalty specified in the provision of this article in the extent not exceeding 3/4 of the maximum penalty and not less 3/4 of the minimum penalty.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The procedure specified in the paragraph 1 of this article shall be applied to mitigating or aggravating of a penalty of a member of an organized criminal group on the basis provided by in the paragraph 6 of the article 3.8 of this Code. 

3. If a person committed a crime, for which a Special part of this Code provides a penalty of life-term imprisonment, has admitted his guilt, a court shall settle whether to impose a penalty for certain term of imprisonment or not.

4. The procedure specified in this chapter shall not apply to imposition of a penalty to a person who failed to perform duty obliged by a court during serving a probation and compulsory actions of limitation of rights. 

5. Court may settle to pay in parts the compensation by a person who expressed to compensate taking in account his assets, salary and ability to obtain other sources of income including time period for payment into the time period of probation. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 6.8 imposition of a penalty to a person committed multiple crimes

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.            In imposition of a penalty to a person committed multiple crimes, court shall impose a penalty to each crime, and settle final penalty and its type and scope summarizing all crimes.

2.            If several types of penalty are imposed to multiple crimes, a court may settle to incorporate a minor penalty into grave penalty, or impose separate penalty to each crime, as follows:

2.1. money amount (turgugs) equal to fifteen units of fine; 

2.2. eight hours of a penalty of community service;

2.3. one day of a penalty of limitation of free travel right; 

2.4. one day of a penalty of imprisonment.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3. Total amount of a penalty that incorporates one type of penalty to multiple crimes shall not exceed the maximum amount of a penalty of imprisonment with the gravest penalty specified in this Code. 

4. Total amount of a penalty that incorporates penalties imposed to multiple crimes specified in several chapters shall not exceed the maximum amount of a penalty of imprisonment with the gravest penalty set in one of the chapters.   

Article 6.9 Imposition of a penalty by multiple sentencing decrees

1.If a convicted has committed a new crime before completion of the penalty imposed, a penalty shall be imposed to the convicted, and total amount of a penalty shall be determined incorporating the last penalty and the remaining penalty imposed by the previous decree.

2. If court has imposed multiple penalties by multiple sentencing decrees, a decision may be made to incorporate in compliance with paragraph 2 of the article 6.8 of this Code, or impose separate penalties to each of the crimes.    

3. In incorporation of multiple penalties imposed by several sentencing decrees, total amount of the penalty shall not exceed the maximum amount of the penalty of such type specified in this Code.  

4. Total amount of an incorporated penalty shall be more than the amount of the remaining penalty imposed by the previous sentencing decree. 

Article 6.10 Calculating of incarceration term

1.            Court shall include a term of an arrest and incarceration into the penalty term of the convicted.

2.            A penalty term shall be deducted as follows: one day of an arrest and incarceration by tugrugs equal to an amount of fifteen units of a fine penalty or by eight hours of a community service penalty or by one day of a limitation of free travel penalty.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 6.11 replacement of a penalty of imprisonment by a penalty of limitation of free travel right

1.            A penalty of imprisonment of a person for commission of a crime specified in the Special part of this Code for which the maximum penalty is imposed for up to five years, may be replaced by a penalty of limitation of free travel right on the following basis:

1.1          In case of pregnant women: three months before giving birth, up to two years after giving birth;

1.2          In case of single father or mother: until two years of age of a child.

2.            Upon ending of the circumstances specified in the first paragraph of this article a term of a penalty of limitation of free travel right shall be estimated within the term of the imprisonment penalty and the remaining penalty shall be imposed.

3.            If a convicted, who has committed a crime for which imposition of a penalty of imprisonment for up to five years is specified in the Special part of this Code, compensated damage caused due to the crime, eliminated harm, a court may discharge from the unserved remaining penalty taking in account circumstance of committing of a crime, damage caused, characteristics of harm and personality of the convicted.

(This article was invalidated by the Law of May 11, 2017) 

Article 6.12 Release from imprisonment before the expiration of term, arrange supervision 

1.            Court may release the convicted before the expiration of term and arrange supervision over the convicted if he has paid compensation of a harm caused due to a crime committed, proved that he has not threat the society anymore, has not committed any serious offence during serving the sentence and completed the following percentage of the penalty imposed taking in account a proposal of a prosecutor:

1.1          not less ½ percent of an imprisonment penalty imposed for up to five years;

1.2          not less 2/3 percent of an imprisonment penalty imposed for a period from five years to twelve years;

1.3          not less 3/4 percent of an imprisonment penalty imposed for a period from twelve years up to twenty years.  

2.            In release from a penalty of imprisonment, it shall be arranged a term of supervision equal to the remaining term of an unserved penalty.

3.            If a person released from a penalty of imprisonment before the expiration of the term has breached his obligations during a supervision period, a court shall dismiss the decision on arranging of a supervision and impose to serve the remaining penalty based on proposal of a prosecutor.

4.            If a person released from a penalty of imprisonment before the expiration of the term has deliberately committed a crime, a court shall incorporate a penalty imposed to a new crime to the penalty of the remaining unserved penalty in compliance with the procedure specified in the article 6.9 of this Code.

5.            If a person released from a penalty of imprisonment before the expiration of the term has recklessly committed a crime, a court shall settle whether to impose a penalty in compliance with the procedure specified in the article 6.9 of this Code.

Article 6.13 Release from a penalty of imprisonment or limitation of freedom of free travel on the basis of illness

1.            A person became psychologically ill after committing of a crime and imposition of a penalty and consequently became incapable to understand real characteristics of own action and its harmfulness, and manage own actions shall be released from serving of a penalty and imposed compulsory actions.

2.            In a case if a person has got an illness that burdens service of a penalty after committing of a crime and imposition of a penalty, a court may release from serving of a penalty by the convicted, and the procedure shall be settled by the law.

3.            A person deliberately caused harm to his health during serving a penalty of imprisonment or limitation of free travel right shall not be released from the penalty.

Article 6.14 Release by pardon or excuse

1.            A person or legal entity may be released in full or in part from a penalty by the Law on Pardon or Decree of the President on excuse.

2.            Crimes against security and peace of mankind shall not be covered by pardon or excuse.

Article 6.15 Assisting in detection of a crime

1.            A person significantly assisted or ready to co-operate, in detection of a transnational crime or crime, for which a penalty of the minimum penalty of five or more years is imposed, may be released from a criminal responsibility.

2.            A person committed a crime against security and peace of mankind shall not be deemed a person to co-operate.

(This article was added by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER SEVEN

PROBATION, TAKING MANDATORY ACTION

Article 7.1 Probation without imposition of a penalty of imprisonment

 (The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.            A person committed a minor crime admitted his guilt, compensated damage caused due to the crime and eliminated harm, or expressed to compensate the damage caused, it may be applied probation without imposition of a penalty of imprisonment specified in the appropriate article, paragraph or provision taking in account circumstances of committing of a crime, personality of a person committed a crime.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            In case if a crime specified in the Special part of this Code has deliberately been committed two or more times, or a crime the maximum penalty of which is imposed for more than five years, or a crime has been committed by a member of an organized criminal group, the abovementioned crimes shall not be covered by the paragraph one of this article.

3.            Court may limit rights obliging to execute some duties specified in paragraphs 2 and 3 of the article 7.3 of this Code taking in account circumstances of committing of a crime, personality of the person committed a crime.

4.            Court shall dismiss a decision on probation and impose a penalty in cases of failure to perform duties obliged and breach of the limitation.

5.            In case of committing of an intentional crime specified in the Special part of this Code during probation period, a court shall dismiss the decision on probation and impose a penalty in compliance with procedures specified in the articles 6.8 and 6.9 of this Code.  

   

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

6.            If a crime has been committed recklessly during the period of probation, a court shall settle whether to invalidate the compulsory action taking in account circumstances of committing of a crime, characteristics of damage and harm caused, personality of a person committed a crime, performance of obligations during the period of imposition of obligation and limitation of the right.

7.            If court considers that damage caused due to a crime has been compensated during the probation period, obligation imposed by a court has been performed and application of mandatory actions such as imposition of obligations and limitation of rights are   unnecessary, the court may release from a penalty before expiry of a term of mandatory actions of imposition of obligation and limitation of rights based on conclusion of the prosecutor.

8.            If there has been no breach of obligation imposed and limitation of right set by a court, a penalty shall not be imposed based on the conclusion of the prosecutor. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

9.            According to the paragraph 1 of this article a court shall determine the term for payment of a compensation of damage by the convicted on probation who expressed willingness to pay the compensation.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)  

Article 7.2 Types of mandatory actions

1.            If a court considers that it is required to meet the purpose specified in the article 5.0 of this Code, a person committed a crime may not be imposed a penalty but released on probation, or take the following mandatory actions in addition to the imposed penalty:

1.1          mandatory actions of imposition of duties or limitation of rights;

1.2          mandatory actions of medical nature;

1.3          mandatory actions of confiscation of property, incomes.

Article 7.3 Mandatory actions of imposition of duties, limitation of rights

1.            Court may limit rights imposing some duties specified in paragraphs 2 and 3 of this article taking in account circumstances of committing of a crime, personality of a person committed a crime. 

2.            Court shall impose the following duties:

2.1          take actions to eliminate harm caused due to the crime;

2.2          correct behavior, attend a training to obtain work skills;

2.3          perform a particular work, duties;

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.4          get psychological treatment or medical treatment against addiction;

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

2.5          inform in prior the authorized supervising organization about the residence place, changes in work place and school, and travel. 

3.            Court shall set the following limitations:

3.1          Prohibit go to a particular place, contact a particular person;

3.2          Prohibit to own or possess fire arms;

3.3          Prohibit to use alcoholic and drug substances;

3.4          Prohibit to undertake a particular type of activity. 

4.            If duties or limitations imposed by a court have been failed, a court shall dismiss the respective decision and impose a penalty based on conclusion of the prosecutor.

5.            If a deliberate crime has been committed during the period of imposition of duties or limitation of rights, a court shall invalidate the decision on imposition of duties and impose a penalty in compliance with the procedure specified in the article 6.1 of this Code. 

6.            If a crime has recklessly been committed during the period of imposition of duties or limitation of rights, a court shall settle whether to invalidate the mandatory actions or not taking in account circumstances of committing of a crime, characteristics of damage and harm caused, personality of a person committed a crime, performance of obligations and limitations during the period of imposition of obligation.

7.            A person imposed mandatory actions to perform duties and limitations has compensated damage of a crime, performed duties imposed and has not breached limitations of rights, and if it is considered unnecessary to take mandatory actions to perform duties and limitations, a court may release from a conviction before expiry of the term based on conclusion of the prosecutor. 

8.            Upon expiration of the term of mandatory actions to perform duties, limitation of rights a court shall settle whether to impose a penalty to the convicted based on conclusion of the prosecutor.

9.            A procedure of supervision over a person imposed a penalty of mandatory actions to perform duties, limitation of rights shall be set forth by the law.

Article 7.4 Mandatory actions of medical nature

1.            In a case if the convicted was incapable to bear responsibility for a crime at the moment of committing of a crime, became incapable after commission of a crime, a court shall render a decision to take mandatory actions of medical nature.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If a person, who was taken mandatory actions of medical nature due to incapability to bear responsibility for a crime at the moment of committing of a crime, has recovered from incapability, a court shall render a decision to discontinue maintaining of the mandatory actions.

3.            If psychological condition of a person, who was incapable to bear responsibility for a crime at the moment of committing of a crime has threated no danger to himself and others, he may be handed over to an appropriate medical organization or a guardian without taking mandatory actions of medical nature.     

4.            If a person, who was imposed to take mandatory action of medical nature due to his incapability during the criminal process, although he has been capable to bear responsibility for a crime at the moment of committing of a crime, has been recovered from an incapability, a court shall render a decision to discontinue maintaining of the mandatory actions and impose a penalty.

5.            If a person, who was involved in a mandatory action of medical nature, has rehabilitated during time period and recovered from an incapability, a court shall deduct from a penalty imposed one day of a mandatory action of medical nature as one day of an imprisonment, and the remaining penalty shall be served.

6.            In case of essential treatment of psychological illness of a convicted who was imposed a penalty at the time when he was capable to bear criminal responsibility, a court may impose to take compulsory action of medical treatment under compulsory control of the ambulatory or by a psychologist.  

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

7.            Court shall determine types, regime and term of mandatory actions of medical nature taking in account a conclusion of an expert.

8.            Court shall settle matters whether to extend, alter and discontinue mandatory actions of medical nature taking in account a conclusion of an expert.

9.            Court may impose mandatory actions of medical nature to take medical treatment against psychological rehabilitation and addiction taking in account personality of a person committed a crime and circumstances of committing of a crime.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 7.5 Mandatory actions of confiscation of assets, proceeds

1.            Assets and proceeds gained by committing of a crime, or property and income equal to damage caused due to a crime designated to compensate damage caused to others shall be mandatorily removed from a portion of property and income of a person or legal entity.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            "Assets, proceeds gained by committing of a crime" shall refer to property or non-property assets obtained directly or indirectly by committing of a crime, in Mongolia – specified in the Special part of this Code, in a foreign country – specified in a particular law to impose a penalty of an imprisonment for one year and more term, cost or proceeds of the respective assets, techniques and tools used or attempted to use in committing of a crime.

3.            Confiscated assets, proceeds shall be used to compensate damage caused to others, pay expenses of case investigation and settlement process. In case if an amount of assets, proceeds gained by committing of a crime exceeds damage, it shall be assigned to the state budget.

4.            If it has been found that items obtained by committing of a crime, their cost, transport means, vehicle, fire arms, weapons, things specially prepared to use as weapon were in an ownership of a faulty person, they shall be confiscated or disposed or used in payment of compensation of a damage of a crime.  

5.            If assets, proceeds gained by committing of a crime have been assigned to an ownership of others on the basis of a lawful contract, a court shall assess them and have the damage mandatorily compensated from a portion of assets and income of a person or legal entity committed a crime that are not prohibited to be compensated by the law. If it has been found that the assets or proceeds were taken being known that they have been obtained by committing of a crime, a court shall invalidate agreement on an assignment of the items, assets or proceeds to an ownership of others, confiscate assets, proceeds and have the damage compensated.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

6.            In confiscation of assets, proceeds, a court shall specify respective assets, proceeds in its decision. 

Article 7.6 Suspension of execution of a sentencing decree of imprisonment

1.            Court may suspend an execution of a sentencing decree of imprisonment with respect to teenage person committed a crime for first time, pregnant woman, mother with a child under three- year old, single father for up to two years. Court decision implementation body shall take control over a convicted during suspension period.

2.            If a convicted avoided to nurse his/her child, the decision to suspend an execution of the sentencing decree shall be invalidated based on the conclusion of a prosecutor, and a judge shall render decree to personal service of a penalty of imprisonment.

3.            If a person deliberately commits a new crime during the suspension period, a court shall impose a penalty in conformity with the article 6.9 of this Code. 

4.            If a convicted has not breached obligation imposed by a court or limitation set during the period of suspension of an execution of sentencing decree, a court shall release from a penalty based on the conclusion of a prosecutor.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017) 

СHAPTER EIGHT

CRIMINAL RESPONSIBILITY OF JUVENILES

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1 Grounds for criminal responsibility of juveniles

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1. The criminal responsibility, as specified in this chapter, may be imposed to persons, of fourteen year of age as well as those not reached the age of eighteen at the moment of committing of a crime.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The purpose of criminal responsibility of juveniles is to assist securing their position in the society, promote understanding of the harm caused due to commission of a crime, separate from the effect of environment or persons who has seduced into commission of a crime, take corrective measures of imprisonment taking in account the age, physical, health, moral and mental conditions, and if necessary, educate juveniles committed a crime in detention.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. The court, upon consideration of the personality of the juvenile convicted, the crime characteristics, shall impose a penalty specified in this chapter, or impose the application of mandatory actions of educatonal character with or without imposing a penalty in addition to it.

4. Juveniles having committed a crime, to which the Special part of this Code specifies a penalty of five and more years of imprisonment, shall not be imposed mandatory actions of educational character solely.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

(This paragraph was modified by the Law of June 27, 2018/

5. Court shall impose a penalty based on grounds and procedure specified in this chapter and may settle to apply mandatory actions of educational character, according to a person of eighteen years of age but not reached the age of twenty-one years.

Article 8.2 Types of penalties to impose to juveniles

1.            The following penalties may be imposed to juveniles who committed crimes:

1.1          Community service;

1.2          Limitation of free travle right;

1.3          Imprisonment under reinforced educational regime.

Article 8.3 Community service

1.            A Juvenile committed a crime shall be imposed a penalty of community service, that do not contradict with his age, physical state, health, moral and mental development.

2.            Community service shall be imposed to juveniles for a term of up to three hours a day, in total from one hundred and twenty to three hundred and sixty hours.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3. The court may impose the application of mandatory actions of educatonal character in addition to community service.

Article 8.4 Limitation of free travel right

1.            The court shall impose a penalty of limitation of free travel right by reducing the penalty twice in accordance with the regulations specified in the article 5.5 of the Special part of this Code, to a juvenile committed a crime with penalty of limitation of free travel right specified in the Special part of this Code.

Article 8.5 Imprisonment in a special closed-type teaching and educational institution

1. The court shall impose a penalty of imprisonment by reducing the sentencing twice in accordance with the regulations specified in the article 5.6 of the Special part of this Code to a juvenile committed a crime with imprisonment specified in the Special part of this Code.

2. The conditions of a special closed-type teaching and educational institution, which is entitled to reinforcing imprisonment of a juvenile, shall be stipulated by the law .

3. A special closed-type teaching and educational institution shall provide general or professional education to master appropriate skills to work, living skills, designated for juvenile convicts. Compulsory labour is prohibited for juveniles, who are serving a sentence.

4. If a juvenile, who has previously served sentence in a special closed-type teaching and educational institution, reaches eighteen years old, a court is entitled to decide the continuation of a juvenile's remaining sentence time period until attaining of twenty-one years old, or transferring into a prison for adults.

8.6 Suspending of a penalty of juvenile imprisonment

1. In suspending a penalty imposed by a court in accordance with article 7.6 of this Code for the first time, a court may impose responsibilities, limitations specified in the paragraphs 2 and 3 of the article 7.3 to a juvenile, who committed a crime for which a penalty of imprisonment is not specified or imprisonment for a period of up to eight years or less than is specified in the Special part of this Code.

(This paragraph was modified by the law of June 27, 2018/

2. If during the term limit, set by a court, a juvenile, whose penalty has been suspended, neglects responsibilities, violates the limitation imposed by a court, a court may render a decision on revocation of the suspension based on a proposal of a prosecutor and settle the reversal of the suspension and reimposition of a penalty by serving imprisonment in person.

3. If a person commits a new deliberate crime during the suspension of a court's decision, a court shall impose a penalty in accordance with the article 6.9 of this Code.

4. If a juvenile convict with a penalty of imprisonment did not violate the responsibilities, limitations imposed by a court, within the remainig term of suspention of a coutr's decision for a juvenile, then the court, based on a proposal of a prosecutor, shall release from criminal responsibility.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 8.7 Corrective compulsory measures

(The number of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1.  It may be settled to impose apply probation instead of a penalty for education under supervision for a period from one year up to three years taking in account circumstances of committing of a crime, damage and harm caused and personality of a juvenile committed a crime for which the Special part of this Code specifies a penalty of imprisonment for the maximum of eight or less years, or a crime for which the Special part of this Code does not specify a penalty of imprisonment.    

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

(This paragraph was modified by the law of June 27, 2018/

2. For the purposes to have a juvenile understand his guilt, compensate harm inflicted by his action, educate in correct way of living and working, prevent from repetitive commission of crimes, a court shall impose a responsibility specified in the second paragraph of the article 7.3.

3. Corrective mandatory actions shall be executed by the state administrative institution in charge of children.

4. During the period of maintaining of corriective actions, the responsibility to educate a juvenile committed a crime may be trusted to a specific collective group, non-governmental organizations, father, mother, guardian, supporter, educator, close relatives, and relatives upon request or permission from a certain citizen.

CHAPTER NINE

CRIMNAL RESPONSIBILITY OF LEGAL ENTITIES

(The title of this chapter was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 9.1 Grounds for criminal responsibility of legal entities

(The subject of this chapter was modified by the Law of May 11, 2017)

1. Crimes with criminal liability of legal entities, specified in the special section of this code, committed by a businessman inpidually, who is authorized to represent its legal entity, or by a joint decision or actions and inactions aimed at the interest of a legal entity, shall be subject to criminal liability of legal entities. 

2. A penalty shall be imposed in case if a crime specified in this Code was committed by a person on behalf of a legal entity for the benefit of a legal entity through a permission of an official authorized to render a decision on behalf of a legal entity for the benefit of a legal entity, or a crime specified in this Code was committed in failure to perform lawful obligations by action or inaction.     

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. Provision of the Special part of this Code on imposition of criminal responsibility shall not lay ground for an official rendered decision or permission on behalf of a legal entity to release from a penalty in compliance with the procedure specified in paragraphs 1 and 2 of this article.   

(This paragraph wasmodified and edited by the Law of May 11, 2017)

4. Crimes committed within the territory of Mongolia by a branch of the foreign state legal entity, its reprensentatives shall be punishable punishments like legal entities specified in this Code.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 9.2 Types of criminal responsibilities of legal entities.

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1.            Types of criminal responsibilities legal entities shall be as follows:

1.1          a fine.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.2          deprivation of right

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

1.3          Penalty of dissolution

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

2.            If a court considers to take necessary measures to fulfill the purpose stipulated in the article 5.1, legal entities may be applied the following mandatory actions in addition to main types of penalties:

2.1          Mandatory actions of deprivation of right;

2.2          Mandatory actions of dissolution;

2.3          Confiscation of property of legal entities.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017) 

Article 9.3 Penalty of a fine

1. If the Code provides for, legal entities shall be punishable by a fine in tugrugs equal to from ten thousand to four hundred thousand units. 

Article 9.4 Mandatory actions of deprivation of rights

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1. If the Special part of this Code provides for, legal entities shall be punishable by deprivation of a right to engage in a single specified business or in one type of business activities, or by application of a mandatory action of deprivation of right.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017) 

Article 9.5 Mandatory action of dissolution

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1. If the Special part of this Code provides for, mandatory actions of dissolution may be applied to the legal entities.

((The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. In case of a dissolution of legal entities, a court shall settle issues regarding confiscation of assets, proceeds to pay compensation damage caused and assignment of the remaining assets to the state budget. 

3. Mandatory actions of dissolution may be imposed if a branch of legal entity, its representative offices have committed crimes.

 ((This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 9.6  Mandatory actions of confiscation of property of legal entities

1. The mandatory actions of confiscation of the amount of property equal to the damage caused by commission of crimes shall be imposed to legal entities, to compensate the damage caused to others.

2. Mandatory actions of confiscation of property of legal entities, shall be imposed in accordance with regulations specified in the article 7.5.

((This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 9.7 Inevitability of criminal liability of legal entities.

1. According to the Special part of this Code if a legal entity subject to criminal responsibility has been reformed, the following legal entities shall be imposed criminal responsibility: 

1.1          A new legal entity, in case of foundation of a new legal entity through merging with other legal entities;

1.2          An incorporated legal entity, in case of incorporation to other legal entities;

1.3          In case of foundation of another legal entity through piding or separation, a respective legal entity in proportion to the amount of assets, property or non-property rights, duties or activity related to a particular crime that it acquired;   

1.4          In case of reformation of the organizational structure, form and main objectives, a reformed legal entity;

1.5          A parent company, in case if the parent company has committed a crime for the interest of its founders, shareholders.

2. If a legal entity has intentionally been dissolved during the criminal proceeding in order to evade from criminal responsibility, the criminal responsibility shall be reimbursed from shareholders, to whom property was allocated, persons with shared interest, who illegally gained assets, property and non-property rights by assignment from the legal entity through unreasonable forms, means and ways, and other legal entities that acquired assets, property or non-property rights by assignment without repayment.

3. If an impopsition of criminal responsibility to a legal entity pursuant to paragraph 1.3 of this article can not comply with the objectives of criminal responsibility and does not meet the principle of justice, a judge shall impose criminal responsibility to the legal entity, which was responsible for property, rights, duties to property, non tangible interest and all the activities in relation to the crime at the moment of committing of a crime.

4. Criminal responsibility shall be imposed irrespectively whether a legal entity specified in this article knew of the crime before its reorganazation.

(The paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

 SPECIAL PART

CHAPTER TEN

CRIMES AGAINST RIGHT TO LIFE

Article 10.1 Murder

1. The murder shall be punishable by imprisonment for a term from eight to fifteen years.

2. Of a human being:

2.1.         committed with heightened cruelty;

2.2.         committed by a method of endangering lives of many people, body, health, damage to the property;

2.3.         Contacted murder;

2.4.         with the purpose of concealing another crime, facilitating its commission;

2.5.         aimed at creating of material and non-material benefits for self and for others;

2.6.         of two and more persons;

2.7.         convict being aware of a victim as a minor, a woman who was pregnant in a defenseless state;

2.8.         committed by domestic violence

2.9.         of a person, or their relatives in connection with their official activity and position;

2.10.      committed by a member of an organized criminal group in its act

2.11.      committed by a group of persons;

2.12.      by torturing

2.13.      committed for the purpose of the use of the blood, organs of a victim;

2.14.      for a motive of ideological, racial, national, ethnical, religious, or by reason hatred based on sexual orientation discrimination shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty two years or by life-term imprisonment.

Legal meaning of a term: "a minor" as specified in this Code, refers to a person under the age of fourteen.

Article 10.2 A murder committed in a state of temporary insanity

1. A murder committed in a state of instant sudden strong mental distress caused by violence, threat of use of violence to a victim, their relatives, gross insult, by a protracted mentally traumatizing situation caused in connection with the amoral behaviour of the victim shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 10.3 A murder committed exceeding the measures necessary for detention of a person having committed a crime

1. Murder committed in excess of the requirements of justifiable defence needed for the detention of a person who has committed a crime, by actions not associated with the nature, risk of the measures for the prevention of damage shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

Article 10.4 Incitement to suicide

1. Incitement of a person, based on the over influece of property, official position, family-oriented relationship, to commit suicide inevitably, by means of systematic violations, denigration of the human dignity, beating, cruel treatment, threats, sufferings of the victim being dependent shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years. 

Legal meaning of terms:- "a family-oriented relationship" as specified in this code, means relationships among members of a family, partners who are living together for other reasons, porced person, a person, who discontinued living together for other reasons, guardian, a person that delivers caretaking service, persons, who are under the care.

Article 10.5 The killing by a mother of her newborn child

1. The killing by a mother of her newborn child in a mentally traumatizing situation shall be punishable by penalty of limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years. 

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:- "a newborn child" as specified in this Code, refers to not more than three days after the baby is born.

Article 10.6 Infliction of death by recklessness

1. Reckless murder owing to the improper discharge by a person of his professional duties set forth in the administrative acts, arrangements in line with laws shall be punishable by penalty of limitation of free travel right for a term of one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

((The paragraph was edited by the Law of May 11, 2017)

2. The infliction of death of two or more persons due to this crime shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

CHAPTER ELEVEN

CRIMES AGAINST HEALTH IMMUNITY

Article 11.1 Deliberate infliction of a serious injury to health

1. The deliberate infliction of a serious injury to health shall be punishable by fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two to eight years. 

2. The same crime committed in the following ways:

2.1 committed in aggravating circumstances specified in the second paragraph of the article 10.1;

2.2 by mockery, insult to a victim;

2.3 by causations of physical, mental sufferings, torments for the victim;

2.4  with use of a weapon or prearranged other objects used as weapons;

2.5 resulted in death of a victim - shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:- "a weapon or prearranged other objects used as weapons" specified in this Code shall refer to items, tools and equipment designated to destroy, damage, safeguard and signal about complex or any construction with respect to physical structure. Weapon may be of any kind: firearms, cold weapon, gas weapon, produced or handmade weapon. "Prearranged other objects used as weapons" refers to cold weapon, firearms, items or tools specifically prepared, fixed to cause damage, harm to human body, property.

Article 11.2 Infliction of a serious injury to health while in a state of temporary insanity

1. Infliction of a serious injury to health committed in a state of sudden strong mental distress, caused by violence, threat of use of violence on a victim, their relatives, gross insult by degrading honor, dignity, by a protracted mentally traumatizing situation caused in connection with the amoral behaviour of the victim shall be punishable by penalty of limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 11.3 Reckless infliction of serious injury to health

1. Infliction of serious injury to health due to recklessness or inaction by a person of his professional duties set forth in the administrative acts, arrangements in line with laws shall be punishable by penalty deprivation of rights for a term up to one year, limitation of free travel right for a term form six months up to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

((This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2. The infliction of seriuos injury by this crime on two or more persons shall be punishable by a fine equal to from five thousand and four hundred to twenty seven thousand units of amount or penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 11.4 Deliberate infliction of a less serious injury to health

1. The deliberate infliction of a less serious injury to health shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or penalty of limitation of free travel right from one month to one year.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same acts, if committed:

2.1 committed in aggravating circumstances as stipulated by the second part of Article 10.1;

2.2 by mockery, insult to a victim;

2.3 by causations of physical, mental sufferings, torments for the victim shall be punishable by penalty of limitation of free travel right from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

((The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 11.5  Reckless infliction of less grave injury to health

1. Infliction of less grave injury to health due to recklessness or inaction by a person of his professional duties set forth in the administrative acts, arrangements in line with laws, which has caused protracted injury to health with loss of general capacity for work by not less than one-third shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to two thousand seven hundred units of amount or two hundred and forty hours to seven hundred and twenty hours of community service, or penalty of limitation of free travel right from one to six months.

(The paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2. The infliction of less grave injury by this crime on two or more persons shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount or two hundred and forty hours to seven hundred and twenty hours of community service, or penalty of limitation of free travel right from one month to one year.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 11.6  Deliberate infliction of a light injury to health

(The title of this article was amended by the Law of May 11, 2017)

1. Infliction of light injury to health shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to one thousand three hundred and fifty units of amount or two hundred and forty hours to seven hundred and twenty hours of community service, or penalty of limitation of free travel right from one to three months.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same acts, if committed in aggravating circumstances as stipulated by in the second paragraph of the article 10.1, shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to two thousand seven hundred units of amount or two hundred and forty hours to seven hundred and twenty hours of community service, or penalty of limitation of free travel right from one to six months.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 11.7 Domestic violence

1.            It shall be punishable by penalty of limitation of free travel right from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year, if a person in family relationship is systematically:

1.1          beaten;

1.2          treated with heightened brutality, cruelty causing sufferings;

1.3          or whose right to possess, use and dispose separate and communal property is violated.

2. The same acts, if committed:

2.1 against a child, pregnant woman, elder, disabled person;

2.2 by an employee of an institute which conducts caretaking service;

2.3 resisting a person who has attempted to restrict these actions shall be punishable by penalty of limitation of free travel right from six months to two years, or imprisonment for a term of six months to two years.

(The paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER TWELVE

CRIMES AGAINST THE SEXUAL FREEDOM

 AND INVIOLABILITY OF THE PERSON

Article 12.1 Rape

1. The act against victim's will using force, threat or taking advantage of a situation, in which the person is not capable of initiating resistance due to mental illness, drunken or drug addicted statement or other disease condition, or use of force to engage into sexual intercourse using victim's state of material, occupational or other form of dependence, or forceful act of sexual nature shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

2. This crime shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years if it is committed as follows:

2.1. rape of a person who has reached the age of fourteen years but not the age of eighteen years;

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.2. rape by a group of persons;

2.3. rape of a person within family relationship;

2.4. led to pregnancy of a victim

2.5. entailed the venereal disease infection to the victim

2.6. committed against two or more persons;

2.7. made by a person with a previous conviction for having committed crimes specified in this chapter;

2.8 by cruel and coercive means;

2.9 caused physical, psychological distress and pain;

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

2.10. made the victim humiliated.

3. A crime with consequences of miscarriage or pregnancy of a victim not reached sixteen years of age; or rape of the person within family relationship who did not reach the age of sixteen shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

4. If this crime has been committed against a minor; or due to this crime, the victim died, the act shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty years or life term imprisonment.

Legal meaning of terms:  - The victim of rape crime may be the person of any sex whose sexual inviolability is infringed.

- In consideration of this crime to be committed against a juvenile or minor, it shall not be required the commitment through the means specified in the paragraph 1 of this article.

- "Forceful act of sexual nature" shall mean penetrating any part of the body of a victim with a sexual organ or genital opening of victim's sexual organ with other part of the body or with any object.

Article 12.2 Immoral satisfaction of sexual desire

1.If during the act to engage in sexual intercourse the victim's consent there happened an immoral satisfaction of sexual desire in form of coercion, threat, intimidation or mock against victim's will, it shall be punishable by imprisonment for a term from six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 12.3 Sexual exploitation

1. The act involving the use of physical force, or threat or taking advantage of the defenseless state of the victim; or forced to engage into sexual intercourse with other persons not limiting free travel right but using victim's state of material, occupational or other form of dependence shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

2. It shall be punishable by imprisonment for a term from eight to twelve years if this crime was committed with intent to gain profit forcing the victim to engage in prostitution in the following ways:

2.1 forceful engagement of a person aged fourteen to eighteen years;

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.2 made by a person with a previous conviction for having committed offences specified in this chapter

2.3.  with forced use of narcotic drugs and psychotropic substances;

2.4. made the victim pregnant;

2.5. committed against two or more persons;

2.6. acted regularly, permanently.

3. If the following consequences appear due to this crime, it shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years:

3.1. miscarriage;

3.2. pregnancy of the victim not reached the age of sixteen years.

4. If this crime was committed with intent to gain profit forcing the victim to engage in prostitution in the following way, it shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty years or life imprisonment:

4.1 forceful engagement of the minors/juveniles;

4.2. if committed by the organized criminal group.

Legal meaning of terms:  - In consideration of this crime to be committed against a juvenile or minor, it shall not be required the commitment through the means specified in the paragraph 1 of this article.

Article 12.4 Sexual abuse

1. Creating intolerable situation with consequence to cause damage for victim's workplace, career position, dignity, reputation, property, emotional or other form of injury through verbal, physical or other form of expressions to let know his/her desire to have sexual intercourse, or compel to have sexual intercourse, the act shall be punishable by limiting travel rights for a term of one to three months, or imprisonment for a term of one to three months.

2. If this crime committed against a child/minor or using the method mentioned in paragraph 1 of the present Article as abusing the victim and had sexual intercourse, the act shall be punishable by limiting travel rights for a term of one month to a year, or imprisonment for a term of one month to a year.

(This Article was invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 12.5 Sexual intercourse with a child under the age of sixteen

1. If a person of eighteen years old having been able to know known, or having known, that a victim has reached fourteen but not sixteen years old, has sexual intercourse with an underage person, he shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or by limitation of travel right from six months to one year, or by imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. It shall be punishable by limitation of travel right, or by imprisonment for a term from six months to three years if this crime has led to the following consequences:

2.1. a victim became pregnant;

2.2. a crime has entailed the infection of the victim with venereal disease.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER THIRTHEEN

CRIMES AGAINST PERSONAL LIBERTY AND IMMUNITY

Article 13.1. Human Trafficking 

1. The acts with purposes of engaging in prostitution, sexual exploitation of other forms, raping, taking in slavery and similar condition, removal of possessions and organs, enrollment in forced labor by use of physical force or threatening to use force, manipulating, deceiving, abusing of power, exploiting or controlling the vulnerability of a person, or taking under control by paying to a person or corrupting a person; transporting, giving an asylum, transiting; or receiving shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

2. If the same act has been committed in the following circumstances, it shall be punishable by imprisonment for a period from five to twelve years:

2.1. being aware of a juvenile, pregnant women;

2.2. trafficking of two or more persons;

2.3. crossing of borders of Mongolia.

3. The same acts, if committed in the following ways, shall be punishable by imprisonment from twelve to twenty years, or by life term imprisonment:

3.1. continuously and constantly;

3.2. by organized criminal group.

Legal meaning of terms:  - In consideration of this crime to be committed against a juvenile or minor, it shall not be required the commitment through the means specified in the paragraph 1 of this article.

- Consent of the victim shall be nullified should one of the aforementioned methods of human trafficking be present in the case.

13.2. Kidnapping

1.  If the victim was taken by use of physical force or threatening, taking under control using the condition of unavailability of self-defense and resistance due to such illnesses as mental illness, drunkenness, drug abuse and mental disorder, it shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same acts, if committed in the following circumstances, shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years:

2.1. being award of a juvenile, pregnant women as victims

2.2. committed against two or more persons;

2.3.  committed by organized crime group.

Legal meaning of terms:  - In consideration of this crime to be committed against a juvenile or minor, it shall not be required the commitment through the means specified in the paragraph 1 of this article.

 13.3. Taking a hostage

1. Taking on holding a person as a hostage in purposes of forcing the State, legal entity, or a citizen, to commit certain actions, or to not commit a certain action, as a condition of that hostage's release with the use of violence which is dangerous for life or health shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

2. If the same act has been committed in the following circumstances, it shall be punishable by imprisonment for a period from two to eight years:

2.1. being aware of a juvenile, pregnant women as victims;

2.2. committed against two or more persons;

2.3. committed by organized crime.

Legal meaning of terms:  - A person, who voluntarily released a hostage, shall be exempt from criminal responsibility, unless his actions contained elements of another crime.

Article. 13.4 Forced disappearance

1.Illegal detention of a person that does not have elements of a crime against the criminal procedure shall be punishable by a fine equal to from one thousand three hundred to ten thousand units of amount or penalty of limitation of free travel right from six months up to two years, or imprisonment for a term from six months to two years.

2. If damage and harm lacking characteristics of crimes specified in the Special part of this Code caused to lawful interests of others due to concealing of information about illegal detention, unlawful hide and limitation of rights, or confinement, restriction of freedoms, limitation of freedoms of an official authorized to undertake investigation process or prosecutor or judge by refusing to provide with information, it shall be punishable by imprisonment for a term of one to three years. 

3. If the same act has been committed in the following circumstances, it shall be punishable by imprisonment for a period from two to eight years:

3.1. being award of a juvenile, pregnant women as victims;

3.2. committed against two or more persons.

4.  The same acts, if committed:

4.1. by an organized criminal group

4.2.  with infliction of serious health injuries, caused the loss of human life shall be punishable by imprisonment for five to twelve years. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 13.5 Threat

1. Threatening others to commit the certain action or do not and forcing him/her or close relatives or dissemination of documents or information that may be harmful for someone's legal rights and interests shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty up to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty up to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one up to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed:

2.1. by a group;

2.2. applying weapon or items used as specially prepared shall be punishable by a fine from one thousand three hundred and fifty to ten thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from three months up to two years, or imprisonment for a term from three months to two years.

3. The same crime committed:

3.1. abusing of authority

3.2. by an organized criminal group shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term from one up to five years, or imprisonment for a term from one up to five years.

Article 13.6 Illegal entry into a house of others

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1. Illegal entry into a house against the will of a person residing in it or infringement upon inviolability of housing without the consent of owner shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty up to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed with use of force or threat, or illegal entry into a house, searching and confiscation of property by an authorized officer who violates the grounds and procedures prescribed by Law shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty-seven thousand units of amount, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  The term "house" refers to a variety of apartments, houses, yurts, huts, hotels, resorts, camps or tents for person's permanent or temporary living as specified in this Code.

Article 13.7 Illegal searching, confiscating or sealing

1. Illegal search of a person or transportation, confiscation or sealing of property by an authorized officer who violates the grounds and procedures prescribed by the Code shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty up to five thousand four hundred units of amount, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed with the lucrative or personal motives, out of revenge shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years or imprisonment for a term of one up to five years.

Article 13.8 Taking photos, doing audio and video records without permission, transmitting and disseminating

(The title of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

1. Transmitting or presenting to public photos, audio and video records of a person's dwelling, private premises or indoor space of a house done with technical means without a consent of an owner from inside or outside shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to two thousand seven hundred units of amount, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Dissemination of photographs, audio and visual recordings made in accordance with paragraph one of this article to the public shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty up to two thousand seven hundred units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to six months, or imprisonment for a term of one up to six months.

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

3. Taking photos, audio and video records of a person's dwelling, private premises or indoor space of a house without a consent of an owner from inside or outside by an authorized officer who violates the grounds and procedures prescribed by Law shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

4. An act of an authorized officer of dissemination of photos, audio and video records or audio-video records in violation of the grounds and procedures prescribed by the Code that does not have characteristics of the crime of disclosing secrets of a criminal investigation shall be punishable by deprivation of the right to hold specified position or engage specified business for a term up to one year, or imprisonment for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  - "Authorized officers" referred to in this Chapter are those who are authorized to carry out investigations, inquiry, conflict resolution activity or administrative tasks in accordance with the law.

(The Legal meaning of term of this article was added by the Law of May 11, 2017)

Article 13.9. An Illegal detaining, detention

1. Violating an inpidual's freedom, arresting or detaining by a competent authority infringing the grounds and procedures prescribed in this Code shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or two hundred and forty to seven hundred twenty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right for a term of a month up to one year. 

(This paragraph was modified by the Law of on May 11, 2017)

2.The same crime committed for revenge, with a lucrative motive, or the private purpose shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty-seven thousand units of amount with deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for a term from one to five years, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 13.10. Interference to Privacy

1.Illegal acquisition, distribution of legally protected information concerning private life of a person shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or a penalty from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one month to one year. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed:

2.1.using communication and electronic means;

2.1. by a competent authority with infringement of the grounds and procedures prescribed in this Code shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty-seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 13.11 Disclosure of personal information

1. If a person, who acquired legally protected personal information of an inpidual, discloses it without his/her permission, it shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed by a medical expert, an educator, lawyer, law enforcement officer, notary, social worker, public servant, psychologist, mediator, bank officer or auditor who has learnt such personal, business or commercial secrets by virtue of his/her job or position shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 13.12 Illegal persecution

1.Illegal persecuting others by an officer not authorized to undertake a criminal investigation shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to one year, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Criminal investigation with infringement of the Law during the course of his/her job, or persecution by an authorized officer using office facilities for private purposes shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty-seven thousand units of amount, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 13.13 Forced labor

1.Forced labor with the use of violence or threat of such, coercion of obviously detrimental condition, or subduing others by taking advantages of their wealth, health, disability, notorious family condition or other difficulties shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER FOURTEEN

CRIMES AGAINST PERSONAL, POLITICAL RIGHTS AND FREEDOMS

Article 14.1 Discrimination

1. Discrimination persons or restriction of human rights and freedoms on the basis of ethnic origin, language, race, age, sex, social origin or status, property, occupation or post, religion, opinion, or education, sexual orientation, gender, health condition shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of on May 11, 2017)

2.The same crime committed:

2.1. by a group;

2.2. with use of force;

2.3. with abuse of authority shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty-seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 14.2 Prevention of obtaining and access to information

1. Preventing the implementation of civil rights to obtain and access to information on matters which are not legally required to be protected as a secret by the State and its bodies with the use of force or threat of such shall be punishable by a fine equal to from four hundred to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 14.3 Violation of the freedom of expression or press

1. An action of using force, or threatening to use force, or refusing to publish by paying, to the publisher's lawful activity for the purposes to disseminate or conceal any confidential information related to a person, or threatening to cause serious harm to the rights and legitimate interests, shall be punishable by a fine equal to from four hundred p to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to six months. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 14.4 Prevention of implementation of the freedom of conscience and religion

1. Preventing the operation of religious organization or performance of religious rituals by using of violence or threat of such, or threatening to inflict serious harm to his/her rights and legitimate interests shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. An action of religious organization, representative, preacher to accept, persuade, decisively join religious ideology, or propaganda of religious brutal notions shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified and added by the Law of May 11, 2017)

Article 14.5 Prevention from the exercise of suffrage or of the work of the election commission

1.            A Deliberate prevention from the exercise of the right to elect or be elected, to participate in the referendum or of the work of the election commissions shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty up to five thousand four hundred units of amount, or two hundred forty up to seven hundred twenty hours of community work or a penalty of limitation of free travel right for a term one month up to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed in the following ways:

2.1. with use of violence or threat wish such;

2.2. by fraud;

2.3. by using money or property to buy votes shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one year to five years, or imprisonment for a term from one year to five years.

Article 14.6 Additional vote for elections and referendum

1. Voting more than once in the election and referendum of the President, the State Great Hural, the Local Citizens' Representatives of Mongolia, or organizing such action shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service or a penalty of limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Illegal preparation, storage, transportation or use of election and referendum ballot papers shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from a year to five years.

Article 14.7 Illegal affect to election or referendum, or incorrect count of votes

1. Advertising a political party, a party coalition, a candidate; a deliberately preventing citizen's right to vote or count of votes; voting on behalf of others, intentionally breaking the seal of ballot box, forfeiting a signature, changing ballot papers or organizing, instigating and supporting use of invalid ballot papers; incorrect count of votes by a chairman, a member or other officers of election and referendum commission shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 14.8 Dissemination of a deliberate false report during the course of election

1. Dissemination of a deliberate or definite false report during the course of election with infringement of dignity of political parties, party coalitions and candidates shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.The same crime committed by a public servant, an officer or an employee of the election committee shall be punishable by a fine equal to from one thousand three hundred and fifty to ten thousand four hundred units of amount with deprivation of the right to be appointed to public service for a term from one to three years, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to two years, or imprisonment for a term from six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 14.9 A plot with a view of illegal election

1. Preparing or organizing the crimes specified in articles 14.5, 14.6, 14.7 of this Code with a view to illegally affect to the results of election shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two to eight years.

CHAPTER FIFTEEN

CRIMES AGAINST HEALTH

Article 15.1 Non-provision of aid

1. Failure of a medical profession to perform the duty to provide medical aid and to a patient without a valid reason or provision of an improper aid that has resulted in harm shall be punishable by a fine equal to from four hundred to two thousand seven hundred units of amount with deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for a term of up to a year, or from two hundred and forty to seven hundred hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to one year.

2.The same crime, if it has caused grave harm to health of the patient, shall be punishable by deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for a term from one to three years, a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to three years.

3. The same crime, if it has caused death of the patient, shall be punishable by deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for a term from one to three years, a fine equal to from five thousand four hundred to fourteen thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a period from one to five years.

(This article was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 15.2 Negligence, non-provision of aid to a person who is in a condition endangering his/her life or health

1. Causing of grave harm to health of a victim in consequence of deliberate negligence, non-provision of aid under law or act, deal of administrative norms in conformity therewith the law or mutual trust to juvenile, elderly, disabled, injured or other people who are in need of assistance, care due to illness, that are in a condition endangering their life or health shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to one year, or imprisonment for a period from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Due to the same crime, if:

2.1. It has been caused grave harm to health of a victim;

2.2. It has been caused death of a victim, the crime shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 15.3 Illegal taking of human blood, tissues or organs

(The title of this article is modified by the Law of January 19, 2018)

1. Taking of human blood or tissues by use of violence or threat of such or deceit shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph is modified by the Law of January 19, 2018/

2. Taking of human organs by use of violence or threat of such or deceit shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3. The crimes specified in paragraphs one and two of this article committed by taking advantages of his/her wealth, health, disability, dysfunctional family or other difficulties in the life, a person who is unable to defend oneself, or using superiority over the victim, or it has caused death of a victim due to the same crime shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 15.4 Preparation or transplantation of human blood, organ, or tissue in inadequate conditions

(The title of this article is modified by the Law of January 19, 2018)

1. Preparation or transplantation of human blood, organ, or tissue in the inadequate conditions by a medical officer with such consequences as death, grave harm to health of a victim shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two to eight years.

(This paragraph is modified by the Law of January 19, 2018)

Article 15.5 Illegal abortion

1. Except for abortion based on the necessity to save the life and health of a pregnant woman under the medical conditions, a forced abortion against the will of the victim shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

2.Illegal abortion in non-medical conditions by a physician with a license to provide medical care and services in the field of obstetrics and gynecology, or illegal abortion that caused grave harm to health of a victim by a person without a license shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one up five years, or imprisonment for a term from one to five years.

3. The crimes specified in paragraphs one and two of this article committed causing death of a victim shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

4. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business for a term of up to three years.

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 15.6 Infecting with AIDS or infectious diseases that may be harmful to others

(The title of this article is modified by the Law of May 11, 2017)

1.  Intentionally infecting others with infectious diseases that may be harmful to others or AIDS shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph is modified by the Law of May 11, 2017)

2.The same crime committed:

2.1. against two or more persons;

2.2. against a child shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

CHAPTER SIXTEEN

CRIMES AGIANST CHILDREN

Article 16.1 Involving children into criminal actions

1. Involving children into criminal activities by using force, threat of such, deceit or taking advantages of their wealth, health, disability, dysfunctional family or other difficulties in the life shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2. Involving children into an organized group or a criminal organization or the crime, for which a penalty for a term of more than eight years is imposed, shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

Article 16.2 Involving children into heavy drinking, drug abuse, addiction

1. Involving children into heavy drinking, drug abuse, addiction shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.The same crime committed causing a severe damage to victim's health or the death shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 16.3 Abandonment, vagrancy of a child or deliberate action to get a child lost

1. Evasion of guardians' legal duty, abandonment, a deliberate action to get children lost somewhere from which home cannot be found, eviction of children residence or vagrancy shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed causing a severe damage to victim's health or the death shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Article 16.4 Involving children in to beggary

1. Involving regularly children into beggary by using force, threat of such, deceit or taking advantages of their wealth, health, disability, dysfunctional family or other difficulties in the life shall be punishable by two hundred and forty to four hundred and eighty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one  to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 16.5 Switching of children

                1. Intentional switching of a child shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or from two hundred forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 16.6 Child traffic

                1. Sale of own born, adopted or raised child, in the absence of the signs of crime specified in article 13.1 of this Code shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two to eight years.

Article 16.7 Child maltreatment

                1. Physical, psychological repeated maltreatment of a child for actions or inactions by a person who has reached the age of legal adulthood shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to thirteen thousand units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one to three months.

2. The same crime committed by a teacher, an educator or a guardian shall be punishable by a fine equal to from four hundred to two thousand seven hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from 1 to 6 months.

(This article was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 16.8 Advertising and dissemination of pornography or prostitution, inducement to a child

1. Intentional display, delivery, advertisement of the press, literature, photo, film, video tapes and other items that advertising pornography to a child, a deliberate action that makes a child commit pornography, or suggestion of prostitution or sexual intercourse to a child shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 16.9 Advertising and dissemination of pornography or prostitution involving a child

1. Preparation, dissemination, sale, storage of the press, literature, photo, films, video tapes and other items that advertise pornography shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.The same crime committed:

2.1. using of internet network;

2.2. against a juvenile shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two to eight years.

Article 16.10 Child forced labor

1. Deliberately forcing a child to prohibited labor that pose a danger, and causing damage to children's health, physique and mind shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred forty to seven hundred and twenty hours of community service for community, or a penalty of limitation of free travel right from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 16.11 Violation of guardian's duties

1. Causing a severe damage to health of a child in result of violation of guardian's legal duties by the parents, custodians or guardians shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. The same crime committed causing a severe damage to health of a child shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

3. The same crime, if it has entailed death of a child, shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

CHAPTER SEVEN

CRIMES AGAINST THE RIGHT OF OWNERSHIP

Article 17.1 Theft

1.Stealing of others' property without use of violence by the way of secret or illegally shall be punishable by two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to five years, or imprisonment for a term from six months

 to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.The same crime committed:

2.1. by theft with entry into a building for permanent residence or specially protected place or storage place;

2.2. Stealing specially protected items which were considered as important to the development of history, culture, science, techniques and technology;

2.3. Causing serious damage or stealing large amount of property;

2.4. Using arm or other items as especially prepared arms, machinery with the purpose of elimination of forthcoming obstacles shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.The same crime committed:

3.1. Repeatedly, making the source of life.

3.2. By an organized criminal group shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:  - The same crime specified by in the paragraph one of this article that caused less damage shall not be considered as a crime. This legal meaning of term does not apply to paragraphs two and three of this article.

(Legal meaning of term of this article was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.2. Robbery

1.            Appropriating property of others explicitly, without violence, illegally shall be punishable by limitation of free travel right for a term from six months to five years, or imprisonment for a term from six months to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            Assault with use of violence, or by a threat of violence to appropriate property of others shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.            If the same crime was committed:

3.1. on a permanent basis and became a source of living;

3.2. with use of a firearm or other specially prepared tools as an arm;

3.3. by an organized criminal group shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.3. Fraud

1.            Appropriation of a property or acquisition of the property rights of possessor, user or owner by fraudulent, or using document, stuff, electronic tools, or intentionally created an artificiality, or taking an opportunity through religious beliefs, or misleading others in a way of hiding reality, or abusing a trust which has arisen in a former relationship or reputation shall be punishable by a fine equal to four hundred and fifty to fourteen thousand units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred twenty hours, or limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime was committed:

2.1          using of authority;

2.2          Causing a serious or substantial damage to others, it shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units or imprisonment for a term from two to eight years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            If the same crime was committed:

3.1          on a permanent basis and became a source of living;

3.2          with a fraudulent method of multistage marketing, pyramid systems;

3.3          by an organized criminal group shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:  If a person who obtained others property according to a method specified paragraph 1 of this Article has returned the property to possessor or owner, or restored the property rights in other ways, the fraud crime shall not be deemed as committed.

/Legal meaning of term of this paragraph was considered invalid by the Law of May 11, 2017)

Article 17.4. Misappropriation of property

1.            Misappropriation of others property or property rights committed by a person to whom such property was entrusted shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or engagement of community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime was committed:

2.1.         Using of authority;

2.2.         Causing to others a damage in a serious or substantial amount, it shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units or imprisonment for a term from two to eight years.

(This paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

3.            If the same crime was committed by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:   If small amount of damage was caused by the actions referred in paragraph 1 of this article, it shall not be deemed a crime. This Legal meaning of term does not apply to paragraphs 2 and 3 of this article.

(Legal meaning of term of this paragraph was added by the Law of May 11, 2017)

Article 17.5.  Appropriation of the wrong transaction, mistaken delivery, lost property and lost livestock

1.            Appropriation of the payment caused from the wrong transaction, mistaken delivery or property, lost property or livestock, which knowingly is in other's ownership or possession, resulted in more than a small amount of damage shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to two thousand seven hundred units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to six months.

2.            If the same crime specified paragraph 1 of this article was committed and caused a serious or substantial damage to others, shall be punishable by imprisonment for a term from six months to two years.

 (This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.6. Threaten to remove property

1.            Demanding transfer of property, material or non-material rights of property under a violence or a thread of violence in respect with the victim or his/her close relatives, spreading of document or information which might cause a serious damage to victim's or his/her close relatives' right or legitimate interests shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units or by imprisonment for a term from two to eight years.

2.            If the same crime was committed:

2.1.         on a permanent basis and became a source of living;

2.2.         by abuse of the authority's official duty, power or influence;

2.3.         by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Article 17.7. Taking/Driving away vehicles/automobile without permission

1.            Taking away of a motor vehicle without intention of its misappropriation or without consent of an owner or possessor, if such is not deemed as a crime of theft or robbery, it shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to one thousand three hundred and fifty units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or by limitation of free travel right for term from one month to six months.

 (This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.8. Destruction or damage of property

1.            If an illegal destruction or damage of other's property has caused more than a small amount of damage, it shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred and fifty units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            Destruction or damage of public owned roads, electricity, heat, telecommunication, special tools or equipment designated to prevent accidents or events of disaster shall be punishable by a fine equal to from one thousand three hundred and fifty to ten thousand units, or by limitation of free travel right for a term from six months to two years, or imprisonment for a term from six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            If the same crime was committed:

3.1.         in a way, that may cause a danger of harm to lives of many people, their health or property;

3.2.         Causing a substantial amount of damage to others shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for a term from two to eight years.

Article 17.9. Negligence with respect to protection of others' property

1.            Causing serious damages to others' property due to a failure of proper performance of the obligation to secure or protect the property shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units, or community service for a term of two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.10. Violation of the right of an owner by notary, state registrar

1.            If notary has certified, or state registrar has registered, the knowingly illegal transaction regarding limitation or transfer of the ownership right causing a serious or substantial amount of damage to others' property, material or non-material property rights, it shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or by a imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was added by the law May 11, 2017)

Article 17.11. Unintentional destruction, damage or loss of property

1.            If unintentional destruction, damage or loss of public owned roads, electricity, heat, telecommunication, special tools or equipment designated to prevent from accidents or events of disaster have caused more than a small amount of damage, it shall be punishable by a fine equal to from four thousand fifty hundred to seven thousand two hundred units, or community service for a term of two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one to six months.

2.            If unintentional damage to others' property has caused a serious amount of damage, it shall be punishable by a fine equal to four hundred and fifty to five thousand forty hundred units, or community service for a term of two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one to six months.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 17.12. Theft of livestock

1.            Stealing of others' livestock shall be punishable by two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or limitation of free travel right for a term from six months to five years, or imprisonment for a term from six months to five years.

2.            Stealing large number of livestock of others shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.            If the same crime was committed:

3.1.         on a permanent basis and became source of living;

3.2.         by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:  In this Article, "livestock" means sheep, goat, horse, cow and camel.

-              In this Article, "large number of livestock" means more than twenty four small livestock and eight large livestock. One large livestock is equal to three small livestock.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER EIGHTEEN.

ECONOMIC CRIMES

Article 18.1. Illegal use of monopoly and dominant position in the market

1.            If for the purpose of eliminating or restricting market competition, natural monopolistic enterprisers or dominant enterprisers have entered into collusion agreement and created artificial shortage of production, halted or restricted the production or sale of goods, fixed excessive price unreasonably, sold goods and products at lower than cost prices in order to prevent other enterprisers from entering that market or to drive them out from the market, or caused substantial amount of damage to others in a way of hindering other enterpriser or citizen's business activity of coming on the market, it shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime was committed on behalf of a legal person, for the benefit of a legal person, the legal person shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to eighty thousand units.

Article 18.2. Affecting  the rate of foreign and national currency

1.            Spreading fake information, or purchasing, selling and making transaction of foreign and national currency for a purpose of artificially increasing and decreasing foreign and national currency's exchange rate shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to fourteen thousand units, or limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime was committed:

2.1.         by abuse of the authority's official duty, power or influence;

2.2.         by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from one to five years.

3.            If the same crime was committed on behalf of a legal person, for the benefit of a legal person, the legal person shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred and twenty thousand units.

Article 18.3. Tax evasion

1.            Concealing and intentional wrong reporting of a substantial amount of taxable income, property, goods or service for the purpose of tax evasion by a tax payer citizen, executive authority of a legal person shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to five thousand four hundred units, or community services for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

18.4 Infringement of the rights of the holders of an invention, industrial design, utility model certificate

1.            Producing, storing, transporting, selling and crossing of the state frontier of the invention, industrial design, creation covered by an utility model certificate without patent holder's consent that causes more than a small amount of damage shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to six months, or imprisonment for a term from six months to one year.

2.            If the same crime was committed:

2.1.         by an organized criminal group;

2.2.         on a permanent basis, it shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 18.5. Smuggling

1.            Smuggling of goods which are prohibited or restricted by the law or international treaties of Mongolia through the state border or customs frontier shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to seven hundred twenty units, or community service for a term from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours, or limitation of free travel right for a term from one month to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime was committed:

2.1.         by usage of authority

2.2.         smuggling of firearms, ammunitions, nuclear elements, radioactive waste or explosives, it shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or limitation of free travel right for a term from one year to five years, or imprisonment for a term from one year to five years.

3.            The same crime, smuggling of cultural heritage, museum exhibits, archeological or paleontological fossils, narcotic drugs, psychotropic substances shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for a term from two to eight years.

4.            If the same crime has been committed by an organized criminal group, it shall be punished by imprisonment for a term from five to twelve years.

5.            If the same crime has been committed on behalf of a legal person or for the interest of a legal person, the legal person, it shall be punished by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine from one hundred and twenty thousand to four hundred thousand units.

Article 18.6. Money laundering

1.            Whoever received, possessed, used the asset, money or income knowing that they are proceeds of crime or transfer or conversion of such proceeds to conceal their illicit origins, assisted inpiduals involved in committing crimes to avoid legal liabilities, or disguise their true natures, origins, locations, administration, ownership, and property rights shall be punishable by limitation of free travel right for a term from six months to one year or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime has been committed:

2.1.         knowing that asset, money or income are proceeds of a crime for which the minimum imprisonment time period specified in the Special part of this Code has been set for more than five years,

2.2.         on a permanent basis;

2.3.         by abuse of authority's official duty, power and influence, it shall be punishable by limitation of free travel right for a term from one to five years or imprisonment for a term from one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            If the same crime has been committed by an organizational criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

4.            If the same crime has been committed on behalf of legal person or for the interest of a legal person, the legal person shall be punished by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine from one hundred and twenty thousand to four hundred thousand units.

Article 18.7. Making, using of counterfeited money, securities or payment instruments

1.            Making or saving, using, transporting, spreading of knowingly counterfeited securities, electronic cards, other payment instruments, excise stamp or financial document shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or imprisonment for a term from one to five years.

2.            Making or using, saving, transporting and spreading of knowingly counterfeited national currency which is used as Mongolian payment instrument, or foreign currency shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.            If the same crime has been committed by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

4.            If the same crime has been committed on behalf of legal person or for the interest of a legal person, the legal person shall be punished by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine from one hundred and twenty thousand to four hundred thousand units.

Article 18.8. Participation in trading activities with illegal use of internal information of securities market

1.            Selling or purchasing of securities using publicly unavailable internal information which influences to the price of securities and disclosing internal information to others shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to ten thousand units, or limitation of free travel right for a term from six months to two years, or imprisonment for a term from six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime has been committed:

2.1.         by a group;

2.2.         by abuse of authority, it shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years,

3.            If the same crime has been committed by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

4.            If the same crime has been committed on behalf of legal person or for the interest of a legal person, the legal person shall be punished by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine from ten thousand to eighty thousand units.

Article 18.9.  Abuse of securities market

1.            Abuse of the securities market shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to ten thousand units, or limitation of free travel right for a term from six months to two years, or imprisonment for a term from six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            If the same crime has been committed by a group shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.            If the same crime has been committed by an organized criminal group, it shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

4.            If the same crime has been committed on behalf of legal person or for the interest of a legal person, the legal person shall be punished by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine from ten thousand to eighty thousand units.

Article 18.10. Intentional, fictional bankruptcy

1.            Hiding assets, property rights, property obligations, property information and property transactions, or hiding, destroying, modifying accounting records, other payment documents which define economic activity of a legal person or self-employed person with a purpose of intentional bankruptcy shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units, or limitation of free travel right for a term from six months to on year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.            Causing a damage in substantial amount in the result of false bankruptcy by way of informing the partners about having gone bankrupt, filing a request to an institution of a bankruptcy case by an authorized person or founder of a legal person for the purpose of non-payment of a loan, relieving conditions of its repayment, lowering the loan interest or for non-payment thereof shall be punishable by fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units, or limitation of free travel right for a term from six months to on year, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3.            If the crime stated in paragraph 1 and 2 of this article has been committed on behalf of legal person or for the interest of ta legal person, the legal person shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to eighty thousand units.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 18.11. Illegal bankruptcy

1.            If bankrupting a legal person in the absence of a serious ground of bankruptcy, using violence/force, deceit, extreme necessity situation, or caused a bankruptcy by spreading fake news, libeling, intentionally denying to pay the outstanding payment, or getting bankrupted due to civil servant's lack of performing service in accordance with law, inadequate performance of registering, canceled its license without legal justification, refused to grant a license without concrete grounds, unreasonably delayed to grant a permission to engage in business activities shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or community service for a term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or limitation of free travel right for a term of one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 18.12 Illegally receiving social welfare and service

1.            Illegally receiving the social welfare pension, allowances, service or social development service by way of applying the forgery documents and objects, a deliberate action towards creation of false condition and concealment of the reality shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, one hundred forty to one hundred eighty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to five years.

2.            The same crime committed:

2.1.         Abuse of authority;

2.2.         By receiving a large amount of social welfare pensions, allowances, services or social development services shall be punishable by a fine equal to ten thousand to forty thousand units of amount with deprivation of the right to hold specified positions or engage in specified business for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of two up to eight years.

Article 18.13 Illegal opening of a bank, disruption of bank solvency

1. Opening a bank without permission from the authorized body, or illegally constituting bank-stock shall be punishable by imprisonment for a term of six months up to three years.

2. Actions that has become bank insolvency or caused damage in large amount due to the fact that does not meet the legitimate demands related to the bank solvency and bank assets committed by an authorized officer of banking with lucrative motives or private purpose shall be punishable by imprisonment for a term of one up to five years.

3. Due to crimes specified in paragraph 1 of this article causing damage to others equal to three hundred thousand units of amount tugrug or more than shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years.

4. The same crime specified in this article was committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to ten thousand to eighty thousand units of amount with deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business.

(This article was modified and added by the Law of May 11, 2017)

Article 18.14 Evasion of social insurance premiums

1.            Concealing and lying a large amount of income that has imposed social insurance premiums by an authorized officer of legal entity with the purpose of evasion on social insurance premiums shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right to one up to five years.

(This article was added by the Law of May 11, 2017)

Article 18.15 Illegal recieving an insurance compensation

1. Receiving an insurance compensation by way of a deliberate action towards creation of false condition, concealment of the reality, deliberate false report of the real insurance incidents or damage amount and creating forgery documents shall be punishable by a fine equal to two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months to one year, or imprisonment for a term of six months to one year.

2.The same crime committed:

2.1.Abuse of authority;

2.2. in a group;

2.3. by receiving a large amount of insurance compensation shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to five years.  

(This article was added by the Law of May 11, 2017)

Article 18.16 Violation of the trademark owner and user of a geographical indication rights

1. Deception or confusion of customers by the way of applying the trademark or a geographical indication of others and manufacture, storage, transport, sale, entry through the state frontier of fake products that have caused more than less damage shall be punishable by a fine equal to two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or two hundred forty to seven hundred twenty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to one year, or imprisonment for a term of six months up to one year.

2.The same crime committed:

2.1.repeatedly;

2.2. by an organized group or a criminal organization shall be punishable by a fine equal to two thousand seven hundred to fourteen thousand units of amount, or two hundred forty to seven hundred twenty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to three years, or imprisonment for a term of six months up to three years.

(This article was added by the Law of May 11, 2017)

Article 18.17 Infringement of copyright

1. Issue under one's own name, illegal reproduction, sale or dissemination, entry through the state frontier of somebody's work that has caused to the author damage in large amount shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty to five thousand four hundred units of amount, or two hundred forty to seven hundred twenty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right a term of one month up to one year.

2.The same crime committed:

2.1. repeatedly;

2.2. by an organized group or a criminal organization shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or two hundred forty to seven hundred twenty hours of community work, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to three years.

(This article was added by the Law of May 11, 2017)

Article 18.18 Illegal operating an activity related to the national payment system

1. Illegally operating an activity related to the national payment system without permission from the authorized body shall be punishable by imprisonment for a term of one up to two years.

2. The same crime committed by causing of damage in more than three hundred million tugrug of amount to others shall be punishable by imprisonment for a term of five up to eight years.

(This article was added by the Law of May 31, 2017)

CHAPTER NINETEEN

CRIMES AGAINST NATIOANAL SECURITY

Article 19.1 High treason

1. An action deliberately committed by a citizen of Mongolia which is detrimental to the national security, sovereignty, territorial integrity, defense capacity of Mongolia: giving help or collaborating with the enemy during a war, a war situation, an armed attack or conflict shall be punishable by imprisonment for a term of twelve up to twenty years, or life imprisonment.

Article 19.2 Illegal seizure of the state power, disruption

1. A deliberate action committed with a view of Illegal seizure or retention of the state power at an advance agreement, that was organized, involved, supported financially by the use of violence; disrupting to exercise the legislative power of the highest organ of the state power forcedly shall be punishable by imprisonment for a term of twelve up to twenty years.

Article 19.3 A deliberate encroachment on the life of a high ranking official of a state

1. A deliberate encroachment on the life of a high ranking official of a state committed in connection with his/her state or political activities with the view of weakening the state shall be punishable by imprisonment for a term of five up to twelve years.

2.Assassination of a high ranking official of a state with the view specified in paragraph 1 of this article shall be punishable by imprisonment for a term of twelve up to twenty years, or life imprisonment.

Article 19.4 Illegal cooperation with foreign intelligence agency, agent

1. An action deliberately committed by a citizen of Mongolia who agrees to collaborate with foreign intelligence agency and collaborates; stealing, collection, storage, or delivery of data, documents and objects constituting a state or military secret with the view of transferring to a foreign organization or agent shall be punishable by imprisonment for a term of eight up to fifteen years.

2.The same crime committed by a high ranking official of a state, or a person who was entrusted such data or who has learnt them by virtue of his/her job or position shall be punishable by imprisonment for a term of twelve up to twenty years, or life imprisonment.

 Legal meaning of terms:  - An action committed by a citizen who despite agreeing to collaborate with foreign intelligence agency, voluntarily reports to the relevant state authorities, assists in the prevention of potential damage, in the absence of the signs of another crime in his/her actions may be excluded from criminal liability.

Article 19.5 Organization of an armed riot

1.Preparation, organizing, involvement of an armed riot with the view of disrupting territorial integrity of Mongolia and creation of civil war shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty years, or life imprisonment.

Article 19.6. Sabotage

1. Causing destruction, damage, an operational failure of the buildings, way and means of communications, national database, archive, objects that sustains life of population and spread of human, animal or plant viral diseases with the view of weakening the national security of Mongolia, its sovereignty, the defense and economic capacity of a state shall be punishable by imprisonment for a term of eight up to fifteen years. 

2.The same crime committed:

2.1. infliction of a severe damage to public health and properties

2.2. by an organized group or criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term of twelve up to twenty years or life imprisonment.

Article 19.7 Preparing sabotage

1.Forming an organized group or criminal organization and recruitment, involvement, preparation, training of others, provision of firearm, weaponry or other items used as specially prepared weapons, funds with the purpose of sabotage shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

Legal meaning of terms:  -A person who involves in the preparation for sabotage, voluntarily discloses the crime, promptly warns to the relevant state authorities and gives a help to intercept the sabotage, in the absence of the signs of another crime in his/her actions may be excluded from criminal liability.

Article 19.8 Act of extremist

1. Conducting political and religious activities, forming a definite group for the activity, recruitment of others with a view of violent overthrew or alteration of the constitutional order of Mongolia shall be punishable by limitation of free travel right for a term from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

Article19.9 Violation of the equality of rights of national and ethnic groups / Violation of the national solidarity

1. Propaganda with a view of stirring up, separatism of national, lingual, racial, religious hatred, or opinions between peoples, direct or indirect restriction of their rights by discrimination and violence, or establishing privileges shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

2.The same crime committed by an organized group or criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty years .

Article 19.10 Espionage

1. Espionage in the territory of Mongolia by a foreign national, or a stateless person shall be punishable by imprisonment for a term from twelve to twenty years.

Legal meaning of terms:  - "Espionage" refers to perform tasks of foreign intelligence agency, the action that persuades a citizen of Mongolia to collaborate with foreign intelligent service and stealing, gathering, saving or transferring the data, documents, objects constituting a state or military secret.

Article 19.11 Illegal acquisition of a state secret

1. Stealing, collection, storage of data, documents or objects which constitute a state secret if such act does not constitute the crimes of high treason or espionage, shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 19.12 Disclosure of a state secret

1. Disclosure of data, documents, objects or activities which constitute a state secret by a person who was entrusted such data or who has learnt them by virtue of his/her job or position, if such act does not constitute the crimes of high treason, or illegally collaborating with foreign intelligent service, agent shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years  with deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for up to three years, or imprisonment for a term of one up to five years .

2. The same crime if it has disclosed a vital secret and strictly confidential secret of a state shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years with deprivation of the right to hold specified positions or engage specified business for up to five years.

Article 19.13 Loss of a state secret

1. Loss of data, documents or tangible objects which constitute a state secret by a person who was entrusted such data or who has learnt them by virtue of his/her job or position in result of violation of the established rules of handling of such data, documents, objects or activities shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty up to fourteen thousands of amount, or a penalty of limitation of free travel right a term of six months up to three years, or imprisonment for a term of six months up to three years .

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017 /

2. The same crime if it has lost a vital secret and strictly confidential secret of a state shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty seven units of amount, or imprisonment for a term of one up to five years.

Article 19.14 Illegal entry through the state frontier of Mongolia

1. Entry through the state frontier of Mongolia without legal documents, or with forged documents, or without particular permission shall be punishable by a fine equal to one thousand three hundred fifty up to ten thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right a term of six months up to two years, or imprisonment for a term of six months up to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.The same crime committed:

2.1.by a group;

2.2. The use of force or threats with such shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty seven thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five year, or imprisonment for a term of one up to five years.

3. The same crime committed by an organized group or criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years.

Legal meaning of terms:  - Illegal entry through the state frontier of Mongolia by a citizen of Mongolia who voluntarily discloses his/her crime by the way specified in paragraph one of this article may be exempt from the punishment.

- Entry through the state frontier of Mongolia by a foreign national or a stateless person who is oppressed and persecuted due to his/her opinions, political and other acts of justice with the purpose of asylum shall not be considered as a crime.

 - Entry through the state frontier of Mongolia by a victim of human trafficking without legal document or with forged document shall not be considered as a crime.

Article 19.15 Illegal acquisition of Mongolian citizenship

1. Acquisition of Mongolian citizenship by the way of applying the forgery documents or objects, a deliberate action towards creation of false condition, and concealment of the reality shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty up to fourteen thousand of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to three years, or imprisonment for a term of six months up to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. Illegally enter through the state frontier of Mongolia, giving an asylum, or transit through Mongolia by a foreign national and a stateless person shall be punishable by a fine equal to four hundred fifty up to fourteen thousand of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to three years, or imprisonment for a term of six months up to three years. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 19.16 Illegal change of the place name

1. Illegally changing the names of the administrative and territorial unit, border line, the places of Mongolia on the official document, geographic map shall be punishable by a fine equal to four hundred up to fourteen thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to three years, or imprisonment for a term of six months up to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 19.17 Destruction, damage, transfer of facilities at the State frontier post and border line

1. Destruction, damage, transfer of the state frontier post, their connection, an engineering, technical and transboundary facilities for the border protection without permission from the authorized body; transfer of a transboundary water persion shall be punishable by a fine equal to one thousand three hundred fifty up to ten thousand units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months up to two years, or imprisonment for a term of six months up to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER TWENTY

CRIME AGIANST PUBLIC SECURITY AND INTEREST

Article 20.1 Deliberate false report about acts of terror

1. Preparation of other actions that would cause the explosion, arson, or danger of death by many, causing property damage; causing harm to society with intentional infringement shall be punishable by imprisonment for a term of one year up to five years.

Article 20.2 Propaganda of terrorism and justification in public

1. Propaganda of terrorism and justification in public shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 20.3 Forming or membership in a criminal organization

1. The crime committed by repeatedly with the purpose of profit, forming a stable group of three or more persons, recruitment and involvement of others, provision of firearm, weaponry or other items used as specially prepared weapons, planning and preparation to commit a crime shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years.

2. Membership in an organized group or a criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term of one up to five years.

3. The crime referred to in paragraph one of this article was committed by a civil servant shall be punishable by imprisonment for a term of five up to twelve years.

Article 20.4 Illegal possession of firearms, ammunition and explosives

1. Illegal acquisition, transferring, sale, transport, keeping of firearms, ammunition, explosives and explosive devices with purpose of combat and law enforcement shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty seven units of amount, or limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to five years . 

 2. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to ten thousand up to eight thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business.

(This article was invalidated by the Law on May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  -A person who illegally acquires and keeps firearms, their components, ammunition, explosives or explosive devices without permission and later on voluntarily gives them to a competent authority shall be released from criminal liability.

Article 20.5 Illegal preparation of firearms

1.Illegal preparation of firearms and their components, ammunition, explosives or explosive devices shall be punishable by limitation of free travel right for a term of one up to five years , or imprisonment for a term of one up to five years . 

2. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to ten thousand up to eight thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business.

(This paragraph was invalidated by the Law on May 11, 2017)

Article 20.6 Neglect of the duties to protect firearms, ammunition and explosives

1. Causing damage in large amount in consequence of negligent keeping and protection of firearms, ammunition, explosives and explosive devices with purpose of combat and law enforcement shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred up to twenty seven units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.The same crime which has entailed in a severe bodily injury and death of victim shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years.  

3. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to forty thousand up to two hundred thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business.

(This paragraph was invalidated by the Law on May 11, 2017)

Article 20.7 Illegal use of narcotic drug and psychotropic substances

1. Illegal preparation, storage, delivery of prohibited narcotic drug, psychotropic substances and its raw material without intent of distribution shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term of one up to five years. 

2. Illegal acquisition, preparation, processing, storage, transportation, delivery or distribution of narcotic drug, psychotropic substances and its raw material with the intent of distribution shall be punishable by imprisonment for a term of two up to eight years. 

3. The same crime committed:

3.1.repeatedly;

3.2.movement through the state frontier

(This article was invalidated by the Law on May 11, 2017)

3.3. by an organized group or criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term of five up to twelve years.

4. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to forty thousand up to two hundred thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business.

Legal meaning of terms:  - The crime referred to in article was committed, narcotic drug, psychotropic substances and similar items voluntarily handed over, actively assisted in detection and suppression of crime related to illicit traffic in narcotic drugs, psychotropic substances and similar item, an exposure of a criminal, and detection of proceeds from crime by a person shall be released from criminal liability. Providing a narcotic drug, psychotropic substances and similar items during the investigation shall not be considered as voluntary action.

Article 20.8 Provision of shelters for consumption of narcotic drug and psychotropic substances

1.Provision of shelters for consumption of narcotic drug and psychotropic substances shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven units of amount, or a penalty of limitation of free travel right for a term of one up to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.The same crime committed by an organized group or a criminal organization shall be punishable by imprisonment for a term from five up to twelve years .

3. The same crime committed on behalf of a legal person for the interests of the legal person shall be punishable by a fine equal to from forty thousand up to two hundred thousand units of amount with deprivation of the right to engage specified business.

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 20.9 Misappropriation of narcotic drugs and psychotropic substances

1. Misappropriation of narcotic drugs and psychotropic substances when committed by an official abusing of official functions and authority shall be punishable by deprivation of right to engage in professional practice for a term of two to five years with a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

Article 20.10 Illegal growing of plants containing narcotic effects

1. Illegal growing, cultivation of plants as the raw material of narcotic drugs and psychotropic substances shall be punishable by limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

2. The same crime committed by an organized crime group shall be punishable by imprisonment for a term from five to twelve years.

3. The same crime committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from forty thousand to one hundred twenty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 20.11 Disposal of hazardous waste, chemical toxic, hazardous substances

1.            Disposal of hazardous waste, chemical toxic, hazardous substances that present injury to health into the non-designated dump site, fraudulent classification of the waste with intent to dispose into the non-designated site, extermination, transportation through the state border shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount or penalty of limitation of free travel right from one  to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.            The same acts, if committed: 

2.1          with infliction of serious health injuries, that has resulted in death of a person

2.2          causing of damage in large amounts shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

3.            The acts specified in the first part of this article, when it is committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred twelve thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

4.            The act specified in the second part of the present article, when it is committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from two hundred and twenty thousand to four hundred thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 20.12 Distribution, sale of food products that do not comply with health requirements

1.            Deliberate sale, distribution of food products or food supplements that do not comply with health requirements, is accompanied by damage to the health shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount or penalty of limitation of free travel right from one to five years.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            The same acts, if committed: 

2.1.         with infliction of serious health injuries, caused the loss of human life

2.2.         causing of damage in large amounts shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to forty thousand units of amount or imprisonment for a term from two to eight years.

3.            The acts specified in the first part of the present article, when it is committed on behalf of a legal entity, shall be punishable by a fine equal to from ten thousand to eighty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

4. The act specified in the second part of the present article, when it is committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred twenty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 20.13 Commissioning of buildings of low-quality

1. Contracting, building, occupancy without the permit from the competent authority or different from the approved designing, which has caused serious health injuries, loss of human life, property damage in large amounts shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.            The same crime committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred twenty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 20.14 Illicit manufacture, importation, distribution and sale of pharmaceutical medicine, biomedicine, and medical appliances

1.            Manufacture, importation, distribution and sale of pharmaceutical medicine, its raw materials, biomedicine, medical appliances with respect to which there exists a special prohibition, unauthorized for use in treatment for human, livestock and in like manner the manufacture date is expired shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to fourteen thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right from 6 months up to 3 years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.            Manufacture of pharmaceutical medicine, its raw materials, biomedicine, medical appliances without the permit from the competent authority shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right from one up two years, or imprisonment for a term from one month two five years.

( This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3. The same acts, if committed: 

3.1 with infliction of serious health injuries, caused the loss of human life

3.2 causing of damage in large amounts shall be punishable by a fine equal to ten thousand to forty thousand units of amount, or imprisonment for a term from two months to eight years.

4. The acts specified in the first and second part of the present article, when it is committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred twenty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

5. The act specified in the third part of this article, when it is committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal to from two hundred thousand to four hundred thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 20.15 An animal left without proper security measures endangering its surroundings.

1.   Leaving animal without proper security measures, which has caused serious health injuries, shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to five thousand units of amount, or two hundred forty to seven hundred hours of community service from one month to a year, or a penalty of limitation of free travel right from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.  The same acts, if committed:  

2.2 with infliction of serious health injuries, caused the loss of human life shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount or imprisonment for a term fromone to five years.

Article 20.16 Violation of public order

1. Violation of public order in a group when committed with violence or with destruction, damaging of property or instigation, involving of such acts, which has caused violation of right of the ownership, freedoms with disturbance of legal entity, public orders shall be punishable by penalty of limitation of free travel right from one two years, or imprisonment for a term from one to five years.

2.  The same acts, if committed: 

2.1 with use of a weapon or prearranged other objects used as weapons;

2.2 with robbery of personal property;

2.3 with arsons;

2.4 with risk of serious health injuries, threat to the loss of human life

2.5 causing of damage in large amount to personal property shall be punishable by imprisonment for a term from two to eight years.

CHAPTER 21

CRIMES AGAINST CRIMINAL PROCEDURE

Article 21.2 False testimony

1. Upon expressing to state the complete truth in court, a witness, a victim who has guaranteed in accordance with law gives false testimony in the course of prejudicial investigation shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand units of amount with penalty of deprivation of certain right from one month to two years, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or from one month to one year penalty of limitation of free travel right.

Article 21.2 False testimony

1. Upon expressing to state the complete truth in court, a witness, a victim who has guaranteed in accordance with law gives false testimony in the course of prejudicial investigation shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to five thousand units of amount with penalty of deprivation of certain right from one month to two years, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or from one month to one year penalty of limitation of free travel right.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. Defamation, deliberate false testimony given by a witness, a victim in the course of prejudicial investigation, or in court proceedings shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right from three months to two years, or one to five year penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term from one to five years.

Article 21.3 False translation, misinterpretation

1.            If an interpreter, upon expressing to interpret the correct translation, interpretation that has been guaranteed in accordance with the law, makes deliverately incorrect translation, misinterpretation in the course of prejudicial investigation and in executing of court decision, he shall be imposed a penalty of a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount with penalty of deprivation of right from three months up to two years, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or from one month to one year penalty of limitation of free travel right.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017 and Law of June 9, 2017)

Article 21.4 Deliberate false conclusion by an expert

1. Upon expressing to deliver the correct conclusion, an expert who has guaranteed in accordance with law renders deliberately false conclusion in the course of prejudicial  investigation and in executing of court decision shall be imposed a penalty of a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with penalty of deprivation of right from one to five years, or penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term from one to five years. 

(This paragraph was amended by the Law of June 9, 2017)

Article 21.5  Unlawful influence on a witness, a victim, an expert, an interpreter, a translator

1. An unlawful influence on a witness, a victim or an expert into giving false testimony, or a false conclusion, an interpreter, a translator into giving inccorect translation, misinterpretation, committed by means of a threat of violence or caused a violence, serious damage to the property of such persons or of their relatives, and in like manner persuasion, giving, bribing shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units, or two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or from one month to one year penalty of limitation of free travel right.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2.  The same acts, if committed by a law enforcement officer, an attorney-at-law, a prosecutor, a judge shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with penalty of deprivation of right from one to five years, or from one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term from one to five years. 

Article 21.6 Unlawful influence on judges, prosecutors, attorneys, investigator, citizen's representatives.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

1. In relation to judges, prosecutors, attorneys, investigators, citizen's representatives carrying out of case proceedings, unlawful influence committed by means of a threat of violence or cause of a violence, serious damage to the property of such persons, spreading of slanderous or libelous information with potential damage to their honor and dignity or their relatives, or persuasion in similar manner shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with penalty of deprivation of right from one to two years, or from one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term from one to five years. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The same act, if committed by a higher official, a person who holds political power, committed by means of pressuring with a purpose of creating power over a process, with a promise to create the same, of persuasion shall be punishable by a fine equal to ten thousand to forty thousand units of amount or imprisonment for a term of two to eight years. 

Legal meaning of terms: - "A person who holds political power" refers to the President of Mongolia, Member of the State Great Khural /Parliament/, the Prime Minister of Mongolia, a Member of the Government, Deputy Minister, a Member of the Constitutional Tsets, Chief Justice of the Supreme Court, Prosecutor General, Head of the organization which answers directly to the State Great Khural, Governor of aimag, Governor of the capital city, Presidium of the Capital Citizen's Represetatives, State Secretary of Ministry, Head of the Government Agency.

Article 21.7 Impeding, evasion of execution of a court's decision

1. Submission of false property statement, deliberately concealing, transferring property to others, change of registered residencial location, pretentious execution, collatralization, sealing, confiscation, disposal at own discretion, entered into agreement fictiously, aimed at impeding, evasion of execution of a court's decision shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or a penalty of limitation of free travel right from six months to one year, or imprisonment for a term from six months to one year. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017 and Law of June 9, 2017)

2. If the same crime has been committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity, the legal entity shall be punishable by a fine equal to from twenty thousand to one hundred and twenty thousand units of amount.

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 21.8 Unlawful action by a person unauthorized to practice law

1. If a person, who has not been not authorized to be called a lawyer, has undertaken a law practice, and consequently has caused damage to the legitimate rights, interests of others shall be punishable by a fine equal to from four hundred fifty to one thousand three hundred and fifty units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one month to three months.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017 and Law of June 9, 2017)

2. If the same crime committed on behalf of a legal entity, for the interest of the legal entity, the legal entity shall be punishable by a fine equal to twenty thousand to one hundred twenty thousand units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

(This paragraph was invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 21.9 Disclosure of prejudicial investigation secrets

1. Disclosure of documentation, information that contain prejudicial investigation secrets issued by a person, an official, personnel learnt in the course of official or professional activities to the public without permission of the prosecutor shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to five thousand four hundred units of amount, or from two hundred and forty to seven hundred and twenty hours of community service, or a penalty of limitation of free travel right from one month to one year.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. If deliberate disclosure of confidential information, documentation by a judge, prosecutor, law enforcement officer, attorney, official, entrusted personnel issued in the course of professional prejudicial investigation has caused devulgation of witness, impeding in the criminal proceedings, it shall be punishable by a fine equal to from four hundred and fifty to fourteen thousand units of amount with deprivation of certain rights for a term from one to three years, or a penalty of limitation of free travel right from six months to three years, or imprisonment for a term from six months to three years. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 21.10 Misappropriation or loss of sealed, confiscated property

1. If an official, a personnel entrusted to protect, keep the sealed, confiscated property, has failed he obligations  to properly maintain storage and caused the loss, damage, spoilage of the property, he shall be punishable by a fine equal to from two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount, or from six months to one year penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term from six months to one year.

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. Missappropriation of sealed, confiscated property by an official, who is responsible to keep, protect shall be punishable by a fine equal to from five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of right to serve in the public administration for a term of up to one year, or from one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term from one to five years. 

Article 21.11 Escape

1. Escape of a person under arrest, defendant in detentions, convict in custody or a prisoner with a penalty of imprisonment shall be punishable by imprisonment for a term of three months to three years. 

/ As amended by the Law of May 11, 2017)

Article 21.12 Torture

1. The causation of physical or mental sufferings by a public servant for motives of extracting information, testimony, forcing of acceptance, sentencing by way of discriminating, self or inflicting others by expressing, issuing permit shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or imprisonment for a term of one to five years. 

/ As amended by the Law of May 11, 2017)

Article 21.13 Violation of the legislation on intelligence activities

1. Conduct of operations prohibited by the legislation on intelligence activities by an authorized organization, its official shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or imprisonment for a term of one to five years. 

Article 21.14 Engage in unlawful conduct in a legal practice

1. Rendering of a knowingly unjust decision made by a judge or a prosecutor in the course of prejudicial investigation, aimed at extracting benefits and advantages for themselves or other persons shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of right to legal practice for a term of up to four years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

/ As amended by the Law of May 11, 2017)

2. Unlawful legal pracitice by a prosecutor or by an attorney in the course of case proceedings, aimed at extracting benefits and advantages for themselves or other persons shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of right to legal practice for a term of up to five years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

/ As amended by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER 22. CORRUPTION CRIMES

Article 22.1 The abuse of authority or of official position

1. The abuse of authority or of official position, or deliberate inaction in the service by an public official, for the purposes of extracting benefits and advantages for themselves or other persons shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of two to five years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

2. The abuse of authority or of official position by a public official and if it has caused substantial damage to shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of two to five years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years.

3. The acts specified in the first, second part of the present article, when it is committed by a person, who holds political power shall be punishable by fine equal to ten thousand to forty thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of five to eight years, or imprisonment for a term of two to eight years. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

22.2 Abuse of authority

1. Abuse of authority aimed at extracting advantages or granting priveleges to others by a public official, personally or through an official who is under their supervision, for the purposes of extracting benefits and advantages for themselves or other persons, which has caused damage to the interest of others protected by law shall be punishable by fine equal to four hundred fifty one to fourteen thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of up to 2 years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

2. The acts specified in the first part of the present article, when it is committed by a public official, where these acts associated direct or indirect granting to themselves advantages shall be punishable by fine equal to four hundred fifty one to fourteen thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of up to two years, or one month to three years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one month to three years. 

3. In return of the acts specified in the first part of the present article, demand, creating of direct or indirect granting of advantages shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of one to three years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

4. Unlawful participation in the management of an entrepreneurial activity by abusing of authority committed by a public official, which has entailed in significant damage to its capacity of solvency, profitable activities shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of one to three years, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

5. The acts specified in the first, second, third part of the present article, when it is committed by a person, who holds political power shall be punishable by fine equal to ten thousand to forty thousand units of amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of two to five years, or imprisonment for a term of two to eight years. 

(As invalidated by the Law of May 11, 2017)

Article 22.3 Abuse of authority committed by an official of international organizations foreign State organization,

1. The abuse of authority, or of official position, which contradicted abuse of authority for the purposes of extracting benefits and advantages for themselves or other persons, has caused substantial damage shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units of amount, or one to five years penalty of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one to five years. 

(This paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  "official of the international organization" means official of an international, inter-govermental international organization, or its representative, its personnel authorized to conduct its activities, personnel appointed from that organization. 

ARTICLE TWENTY-TWO

THE CORRUPTION CRIME

Article 22.4. Receiving a bribe

1. If a person received a bribe directly or indirectly for performing or to perform their duties for the interest of the briber shall be punishable by deprivation of the right to hold certain positions for a period of two to five years with a fine of two thousand seventy to fourteen thousand unit equivalent or imprisonment from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If a public official received a bribe directly or indirectly for performing or to perform their duties for the interest of the briber shall be punishable by punished by deprivation of the right to hold public office for a period of two to five years and a fine of five thousand four hundred to twenty-seven thousand units equivalent to or the limitation of free travel right  from one year to five years or imprisonment from two years to eight years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. If a person received a bribe directly or indirectly for not performing or not perform their duties or executed or to execute unspecified actions for the interests of the briber shall be punishable by deprivation of the right to hold public office for a period of two to five years with a fine of two thousand seven hundred to fourteen thousand units equivalent to or limitation of free travel right  from six months up to three years or imprisonment from six months to three years.

(This paragrapht was modified by the Law of May 11, 2017)

4. If a public official received a bribe directly or indirectly for not performing or not perform their duties or executed or to execute unspecified actions for the interests of the briber shall be punishable by deprivation of the right to hold public office for a period of two to five years with a fine of ten thousand to forty thousand units equivalent or imprisonment from two years to eight years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

5. if the crime started in paragraph two of this article was committed by a politically exposed person or organized crime group, creating impediments shall be punishable by deprivation of the right to hold public office for a period up to eight years with a fine of ten thousand to forty thousand units equivalent or imprisonment from two years to eight years.

6. If a crime stated in paragraph four of this article was committed by a politically exposed person or organized crime group, creating impediments shall be punishable by imprisonment from five years to twelve years.

Article 22.5. Giving a bribe

1. Persons who transferred tangible and intangible resources or handed the rights to possess provided of service without charge or with preferences or pledged, proposed such in connection with their with function, power, position to obtain preferences for himself or others shall be punishable by deprivation of the right to hold public for a period of two to five years with a fine of two thousand seven hundred to forty thousand units equivalent or limitation of free travel right  from six months up to three years or imprisonment from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If the same crime was committed by a public official or organized crime group shall be punishable by deprivation of the right to hold public office for a period of two to five years and a fine of five thousand four hundred to twenty-seven thousand units equivalent or limitation of free travel right  from one year to five years or imprisonment from one year to five years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

3. If the same crime was committed on behalf of legal person or for the interest of the legal person shall be punishable by deprivation of the right to conduct a particular activity with a fine of one hundred twenty thousand to four hundred thousand units equivalent.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

A Legal meaning of terms:  If a person gave a bribe due to impediments and received public service which is provided in accordance with the functions of government officials and disclosed it to the competent authority, the public service which has received this person remains and be exempted from punishment. 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

The person will not be exempted from punishment if this person planned for an illegal to be executed by the receiver, deliberately gave the bribe. Voluntary disclosed about this competent authority will be considered grounds for mitigation of the penalty.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 22.6. Bribing of an official of a foreign government institution, international organization

1. Directly or indirectly demanding, receiving, accepting a proposal for a bribe by an official of a foreign government institute, an international organization in connection with their line of duties for the benefit of the giver shall be punishable by incarceration for a term of five to twelve years of imprisonment.

2. Persons transferred tangible and intangible resources or handled the right to possess, provided of service without charge or with preference or pledged, proposed such to officials of a foreign state institutions, international organizations for the purpose of obtaining preferences or maintain preferences in connection with their mandate, position and international activity shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred units to twenty-seven thousand units with deprivation of the right to hold specified positions for a term up to three years of limitation of free travel right  for a term of one to five years or incarceration for a term of one to five years imprisonment.

 Article 22.7. Illegal spending of the state resourced property

1. Spending of the state reserve of goods or materials transferring, lending, pledged, donated, destroyed, sold, or lost without the permission of the authorized official shall be punishable by deprivation of the right to hold public for three years with a fine of five thousand four hundred to twenty-seven thousand units equivalent or limitation of free travel right  from one to five years or imprisonment from one year to three years.

 Article 22.8. Spending of the budget funds contrary to their designation 

1. Spending of the state budget funds by a budget governor:

1.1. contrary to their designation;

1.2. acquisition of inventory, work, and services at a price higher than the market 

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

1.3. acquisition of inventory in amounts exceeding the needs under the excuse of stocking, thereby blocking the cash flow

1.4. intentional increase in inventory prices with the view of creating a deficit;

1.5. sale of property of a state and budget organization for a price lower than the market one

1.6. misappropriation of funds by way of using under-quality goods and product in construction and building works performed by a state budget or own financing that has caused damage shall be punishable by deprivation of the right to hold public for three years with a fine of five thousand four hundred to twenty thousand units equivalent or limitation of free travel right  from one to five years or imprisonment from one year to three year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If the same crime has caused a large amount of damage shall be punishable imprisonment from two years to eight-year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article. 22.9. Spending of  non-budget funds contrary to their designation 

1. Spending of non-budget funds by a budget governor

1.1. contrary to their designation

1.2. acquisition of inventory, work, and services at a price higher than the market

1.3. intentional increase in inventory prices with the view of creating a deficit

1.4   Sale of the property of a state and budget organization for a price lower than the market has caused substantial damage shall be punishable by deprivation of the right to hold public office for a period of two to five years and a fine of five thousand four hundred to twenty-seven thousand units equivalent or limitation of free travel right  from one year to five years or imprisonment from one year to five years.

2. If the same crime has caused a large amount of damage shall be punishable imprisonment from two years to eight-year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

 Article. 22.10. Enrich in an unjustified way

1. If a public official cannot justify an increase of his/her income and assets as lawful, such income and assets shall be confiscated and the relevant official's right to be appointed in public the office shall be suspended for up to two years and be fined an amount of two thousand seven hundred to fourteen thousand units equivalent or limitation of free travel right  from six months up to three years or imprisonment from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If this crime has been committed by a politically exposed person, such person's right to appointed or elected in public office shall be suspended for two to five years and be fined an amount of five thousand four hundred to twenty-seven thousand units equivalent or limitation of free travel right  from one to five years or imprisonment from one year to five years.

 Article. 22.11. Arbitrariness

1.Unwarranted, against the order established by legislation, the exercise of one's actual or presumptive right that is disputed by another person by a public official that is caused damage to the legitimate interest of others protected by law shall be punishable  by fine equal to two thousand seven hundred to forty thousand units of the amount with deprivation of the right to hold public positions for a term of up to two years, or six months to three years of limitation of free travel right , or imprisonment for a term of six months to three years.

 (This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 22.12 Abuse of power of a legal entity

1. Abuse of power afforded to him / her by legislation or regulation by a managing and executive officer of a legal entity with the view of establishing priority to himself / herself or others and lucrative purpose that has caused a substantial damage shall be punishable by a fine equal to two thousand seven hundred up to fourteen thousand units of amount or a penalty of limitation of free travel right for a term of six months to three years, or imprisonment for a term of six months to three years.

(This paragraph was modified and added by the Law of May 11, 2017)

ARTICLE TWENTY-THREE.

CRIMES AGAINST CIVIL SERVICE INTEREST

 Article. Resisting law enforcement officer

1.Resisting of a law enforcement officer while he/she performs the duties assigned by law committed by means of a threat of violence shall be punishable by fine equal to two thousand seven hundred to forty thousand units of amount, or six months to three years of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.  The same acts, if committed:

2.1. with the use of gun, weapon, weaponry;

2.2. with attacking equipment and construction of Law enforcement agencies shall be punishable by fine equal to five thousand four hundred to twenty thousand units of amount, or one year to five years of limitation of free travel right, or imprisonment for a term of one year to five years.

Article. 23.2. Forging and use of forged documents

1.Forging with the view of using or giving in to other's use, or use or sale for forged of permission of licenses, their extension or release from duty or seals, blanks of the letter, citizen's identification card, driver license, diploma, foreign passport, state awards, certification of property documents shall be punishable by fine equal to four hundred to five thousand units of amount, or two hundred forty to seven hundred twenty hours of community work or one month to one year of limitation of free travel right .

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

 2. If this crime causing damage in large amount to personal property shall be punishable two thousand seven hundred to fourteen thousand units of amount or six months up to three years of limitation of free travel right, or imprisonment from six months to three years.

 (This paragrapht was modified by the Law of May 11, 2017)

Article. 23.3. The stealing or damaging of documents, stamps or seals

1. Intentionally stealing or a damaging of official documents or seals, permission of licenses, their extensions or release from duty or seals, blanks of the letter, citizen's identification card, driver license, diploma, foreign passport, state awards, certification of property documents, payment checks shall be punishable four hundred fifty to five thousand four hundred units of amount or six months up to one year of limitation of free travel right, or imprisonment from six months to one year.

(This paragrapht was modified by the Law of May 11, 2017)

Article 23.4. Intentional misleading information of State registration office, forging

1.The public official who intentionally entering false information to the system, delete or change the information, making and printing it like an original to obtain preferences for himself or others shall be punishable by deprivation of the right to hold public for a period of two years with a fine of two thousand seven hundred to forty thousand units equivalent or limitation of free travel right from six months up to three years or imprisonment from six months to three years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2. If this crime causing of damage in large amount to personal property shall be punishable for such person's right to appoint or elected in public office shall be suspended for two to five years with five thousand four hundred to twenty-seven a thousand units of amount or one year up to five years of limitation of free travel right, or imprisonment from one year to five years.

Article. 23.5. Negligent performance of Duty

1.Non-performance or negligent performance of public official duty by law due to neglect thereof that has caused a large amount of damage shall be for such person's right to appoint or elected in public office shall be suspended for two years with two thousand seven hundred to five thousand four hundred units of amount or six months up to one year of limitation of free travel right, or imprisonment from six months to one year.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

2.Non-rendering medical aid to an afflicted person without reasonable grounds by a law enforcement officer, clinic worker which has caused serious health injuries, loss of human life shall be punishable for deducting professional activity with imprisonment for a term of six months to two years.

(This paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Article. 23.6. Use of prohibited special equipment by law

1.Using special equipment which is prohibited by law for human life, health, and environment shall be punishable a five thousand four hundred to twenty-seven thousand units of amount or one year up to five years of limitation of free travel right or imprisonment from one year to five years.

Article. 23.7. Threats to public official

1. Requiring performance or non-performance for public officials duty for threatening to kill or to inflict a bodily injury, or a threatening member of his/ her immediate family, or a threat to publish an important document that harm his/her legitimacy right, shall be punishable a five thousand four hundred to twenty-seven thousand units amount or one year up to five years of limitation of free travel right or imprisonment from one year to five years.

2.  The same acts, if committed:

2.1. with the abuse of power, official function;

2.2. organized crime group shall be punishable by imprisonment for a term of two to eight years.

ARTICLE TWENTY-FOUR

ENVIRONMENTAL CRIMES

Article 24.1. Environmental pollution

1. Damage of chemical contaminating substance, hazardous contamination substance, water basin area, source of river flow, water source, water supply source and their hygienic area that present injury to health into the man's health, animal, plant, and impact on their offspring, or causing illness, death shall be punishable a five thousand four hundred to twenty-seven thousand units amount or one year up to five years of limitation of free travel right , or imprisonment from one year to five years.

2. The same acts, if committed:

2.1. with infection of serious health injuries, that has resulted in the death of a person

2.2. causing of damage in large amounts shall be punishable by a fine equal ten thousand to forty thousand units of amount or imprisonment for a term of two to eight years.

3. The acts specified in the First Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in the specified business.

4. The act specified in the second Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of a legal entity shall be punishable by a fine equal to forty thousand to two hundred thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business.

Article. 24.2. Illegal exploration and extraction, poaching and illegal logging

1.Illegal mineral exploration and extraction, poaching and illegal logging without permission from the authorities, or building underground for purposes other than mining, or illegally attacking the ground shall be punishable a five thousand four hundred to twenty-seven thousand units amount or imprisonment from one year to five years.

2. The lack of proper rehabilitation in the field of mineral exploration, mining extraction, poaching, and logging with the permission of authorities causing grave damage to the environment shall be punishable a ten thousand to forty thousand units, or imprisonment from two to eight years.

3. The acts specified in the First Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in the specified business.

4. The act specified in the second Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of a legal entity shall be punishable by a fine equal to forty thousand to two hundred thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business.

Article. 24.3. Illegal activities with toxic and hazardous substances

1. Illegal activities with toxic and hazardous substances that transportation through the state border, production, storage, sale, purchase, transfer to others shall be punishable by a fine equal to five thousand four hundred units to twenty-seven thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right, from one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

2. The same acts, if committed:

2.1. with infection of serious health injuries, that has resulted in the death of a person;

2.2. causing of damage in large amounts shall be punishable by a fine equal ten thousand to forty thousand units of amount or imprisonment for a term of two to eight years;

3. The acts specified in the First Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business;

4. The act specified in the second Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of a legal entity shall be punishable by a fine equal to forty thousand to two hundred thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business.

Article 24.4. Illegal activities with nuclear substance, radioactive waste, nuclear material, radiation generator

1. Illegal acquisition, stored, consumed, transferred, exported, imported, sale, lease, transported, processed, produced, buried with nuclear substance, radioactive waste, nuclear material, radiation generator punishable by a fine equal to five thousand four hundred units to twenty-seven thousand units of amount, or penalty of limitation of free travel right from one to five years, or imprisonment for a term of one to five years.

2. The same crime committed for a legal entity's behalf of or for the interest of the legal an entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business.

Article 24.5. Illegal hunting

1. In the State Special Protected Areas, hunting, holding, or rare animals without the consent of the State Specialized Protected Areas, without the consent of being licensed, captured, deliberately reared, multiplied, stored, sold, bought, transported, goods, organs, and commodities thereof shall be punishable by a fine equal to five thousand to four hundred to twenty thousand seven thousand units or penalty of limitation of free travel right  up to one year to five years or imprisonment for a term of one to five years.

2. Imported, transported, stored, sold, purchased, exported, stored, sold, purchased, and exported from abroad without any unlicensed fauna, unlicensed animals, and raw materials, organs, and their raw materials shall be punishable by a fine of ten thousand units to forty thousand units or imprisonment for a term of two to eight years.

3.  The acts specified in the first and second Paragraph of the present article, when it is committed on behalf of or for the interest of the legal entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business;

(This paragraph was invalid by the Law of May 11, 2017)

Article. 24.6 Illegal logging

1. For timber and timber material preparation, transportation, sale and purchase of timber or timber without a license shall be punishable on a fine of four hundred fifty to five thousand four hundred units or for two hundred and forty hours of community work or penalty of restriction movement from one month to one year.

(This paragraph was amended by the Law of 11 May 2017)

2. The same acts, if committed:

2.1. continuous committed;

2.2. grouping;

2.3. forests in the State Special Protected Areas;

2.4. a civil servant shall be punishable by a penalty of limitation of free travel right from one year to five years, or imprisonment for a term of one year to five years.

3. The same crime committed for a legal entity's behalf of or for the interest of the legal an entity shall be punishable by a fine equal twenty thousand to one hundred twenty thousand units of the amount with deprivation of the right to engage in specified business.

Article 24.7. Setting forest and steppe fire

1. Causing forest and steppe fire that resulted to human death and other grave harm to human health or other severe damage through fire by negligent handling of fire or highly flammable objects shall be punishable by imprisonment for term of one to five years.   

2. Setting fire intentionally to the forest and steppe shall be punishable by imprisonment for term of two to eight years.

3. The imprisonment for term of five to twelve years shall be served in case the following damages occurred due to the crime stated in paragraph 2 of this article:

3.1. Health of human is severely damaged, human death;

3.2. Large amount of damage occurred.   

Article 24.8. Violation of rules on extraction of natural plant

1. Picking, preparing, selling and purchasing, storing, transporting, processing the seed and organ of rare and extremely rare plant without appropriate permission shall be subject to fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty thousand units, or restriction on right to travel for term of one year to five years, or imprisonment for term of one year to five years.

1.            Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to deprivation of rights to activity of such legal entity and fine by tugrug equal to twenty thousand to one hundred twenty thousand units.

(This paragraph became invalid by the Law of May 11, 2017)

Article 24.9. Violation against environmental balance

1.            Damaging, terminating species of animal and plant without appropriate permission, contaminating the land and subsoil, atmosphere, water resource and unbalancing the ecological structure in other ways shall be punished with imprisonment for term of eight years to fifteen years. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Committing this crime on behalf of legal entity or committed for the interest of legal entity shall be punishable with fine by tugrug equal to one hundred twenty thousand to four hundred thousand units.

CHAPTER TWENTY FIVE

CRIMES AGAINST CULTURAL HERITAGE

Article 25.1. Breaking, damaging, destroying the historical and cultural heritage

1.            Breaking, damaging, destroying the historical and cultural heritage intentionally shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to five thousand four hundred units, or with community service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or the limitation of free travel right for term of one month to one year.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Breaking, damaging, destroying the historical and cultural heritage belong to "valuable" category intentionally shall be punishable with fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or the limitation of free travel right for term of six months to three years, or imprisonment for term of six months to three years.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.            Breaking, damaging, destroying the historical and cultural heritage belong to "priceless" category intentionally shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

Article 25.2. Breaking, damaging, destroying the intangible heritage of history and culture

1.            Breaking, damaging, destroying the intangible heritage of history and culture intentionally shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to five thousand four hundred units, or with community service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or the limitation of free travel right for term of one month to one year.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Breaking, damaging, destroying the intangible heritage of history and culture protected by state and local government intentionally, or committed such crime with the method possible to harm the life, health and property of numerous people shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years or the imprisonment for term of one to five years.

3.            Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to punishment applies to legal entity with fine by tugrug equal to ten thousand to eighty thousand units. 

Article 25.3. Misappropriation and embezzlement of physical heritage of culture

1.            Misappropriation and embezzlement of physical heritage shall be punishable with fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or the limitation of free travel right for term of six months to three years, or imprisonment for term of six months to three years.   

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to punishment applies to legal entity with fine by tugrug equal to ten thousand to eighty thousand units. 

(This paragraph became invalid by the Law of May 11, 2017)

Article 25.4. Illegal exploration and excavation of paleontology, archeology

1.            Illegal exploration, excavation and research of paleontology and archeology shall be punishable with fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or the limitation of free travel right for term of six months to three years, or imprisonment for term of six months to three years.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Funding the illegal exploration, excavation and research of paleontology and archeology shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

3.            Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to punishment applies to legal entity with fine by tugrug equal to ten thousand to eighty thousand units. 

Article 25.5. Organizing and mediating illegal trade of physical heritage of culture 

1.            Executing and mediating the illegal trade of physical heritage of culture shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

2.            Committing such crime in organized criminal group shall be punished with imprisonment for term of two to eight years.

3.            Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to deprivation of right to activity of such legal entity and fine by tugrug equal to ten thousand to eight thousand units.

(This paragraph became invalid in accordance with the law passed on 11 May 2017)

Article 25.6. Nonconformity to specified period to bring in the heritage of history and culture through the state border

1.            Not bringing in the heritage of history and culture within the period specified by legislative procedure shall be punishable with fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to fourteen thousand units, or the limitation of free travel right for term of six months to three years, or imprisonment for term of six months to three years.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Not bringing in the priceless and estimable heritage of history and culture within the period specified by legislative procedure, or misappropriation of heritage of history and culture shall be punishable with fine by tugrug equal to ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for term of two to eight years.  

CHAPTER TWENTY SIX

CRIMES AGAINST SECUTIRY OF ELECTRONIC INFORMATION

Article 26.1. Illegal invasion to electronic information

1.            Accessing, exploring the data and system of computer through illegal invasion to electronic device, information network shall be punishable with fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to ten thousand units, or limitation of free travel right for term of six months to two years, or imprisonment for term of six months to two years.  

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Damaging the legal interest of others by deleting, damaging, modifying, editing, duplicating the information, uploading more information, making software and network unable to operate or led it to loss of normal operation; hiding the computer data, limiting the accessibility to computer data, intentionally and illegally transferring data in computer system, limiting computers operation; destroying and damaging the device storing data through illegal invasion to electronic device, information network shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the  limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

3.            The loss of normal operation of public authority caused by the crime stated in paragraph 2 of this Article; or committing such crime by invading the facility for initial necessity of public shall be punishable with fine by tugrug equal to ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for term of two to eight years.

4.            The imprisonment for term of five to twelve years shall be served in case the crime specified in paragraph 1, 2 of this Article:

4.1.         committed by organized criminal group;

4.2.         committed against computer information belong to state secret, crucial information and computer network.          

Article 26.2. Developing and selling program and device for illegal invasion to electronic information network

1. Developing and selling special program and device for illegal invasion to electronic device and protected information network shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.  

Article 26.3. Creating, using, spreading the destructive program

1. Creating, using intentionally, maliciously spreading the destructive program to terminate, damage, modify, copy, obtain the information stored in electronic device without permission, and to make the device and network storing software, information unable to operate and lose its normal operation shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.   

CHAPTER TWENTY SEVEN

CRIMES AGAINST THE RULES OF SAFETY OF

 TRAFFIC AND USE OF MOTOR VEHICLES

Article 27.1. Interfering with threat to the traffic of rolling-stock, ship, aircraft

1.            Endangering the human life and health, or creating the circumstance of significant danger to the property of others by destroying, damaging, interfering the normal operation of the part of vehicle of transport and carriage and it rendering the part of such vehicle impossible to use, providing wrong command and warning, affecting the safety of aircraft, rolling-stock, ship with similar conduct shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

2.            Inflicting serious and less serious damage to human health through affecting safety of traffic of aircraft, ship, rolling-stock to intentionally create the circumstance of accident, to cover the other crime, to commit other crime shall be punishable with fine by tugrug equal to ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for term of two to eight years.       

3.            Recklessly committing the crime specified in paragraph 1 of this Article shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to five thousand four hundred units, or with community service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or the limitation of free travel right for term of one month to a year. 

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

Article 27.2. Endangering the traffic of rolling-stock, ship, aircraft

1. Driving rolling-stock, steering ship, flying aircraft while lost the control of his/her act due to the state of drunkenness and narcotic intoxication; serious damage occurred to the health of human, occurrence of human death or serious damage occurred the property of others by machinist of train, pilot, captain of ship, person responsible for safety through significant violation of safety rule of traffic shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.      

Article 27.3. Violation of the safety rules of traffic and use of vehicles of railway, air, water carriage 

1. Inflicting serious damage to human health or human death by person responsible for the oversight of safety rules of traffic and use of railway, air, water transportation through failure of proper performance of responsibility; inflicting serious damage to the property of others shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.   

Article 27.4. Interfering the operation of flight crew

1.            Hindering the normal operation of flight crew through interfering inflight crew operation shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to one thousand three hundred fifty units, or with community service for two hundred forty to seven hundred twenty hours, or the limitation of free travel right for term of one to three months.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Passenger inflicting the hindrance to flight operation and the threat to human health and life, property of others by abusively interacting with other passenger during the flight, inflicting the long period of delay to flight operation shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to two thousand seven hundred units, or with community service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or the limitation of free travel right for term of one to six months.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

 Legal meaning of terms: "flight" stated in this paragraph means aircraft is deemed inflight for the period from sealing the doors of aircraft after the embarkation until opening the doors of aircraft to disembark human, cargo. Flight is deemed operated until the authorized person receives the responsibility for aircraft itself, passengers inside of it, properties loaded in it in case of emergency landing.     

Article 27.5. Destroying and damaging the surveillance device of aircraft of accident and incident

1.            Intentionally destroying and damaging the device containing technical data, data of cockpit voice and video recorder placed in aircraft which used for obtaining data used for investigating the aircraft accident and incident shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

2.            Destroying and damaging the surveillance device of aircraft to cover the committed crime or to commit other crime shall be punishable with fine by tugrug equal to ten thousand to forty thousand units, or imprisonment for term of two to eight years.      

Article 27.6. Destroying, damaging air navigation equipment, disrupting air traffic

1.            Disrupting the air traffic by destroying and damaging air navigation equipment shall be punishable with fine by tugrug five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or the limitation of free travel right for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

 2. Inflicting serious damage to human health or human death; serious damage to property of others due to such crime shall be punishable with imprisonment for term of two to eight years.      

Article 27.7. Violation of safety of air traffic 

1.            Conducting unpermitted commercial flight, nonconforming with the command of air traffic controller for route direction, unpermitted alteration of flight route and landing location without reasonable excuse shall be punishable with suspension of operation license for term of up to one year and fine by tugrug equal to two thousand seven hundred to ten thousand units, or the limitation of free travel right for term of six months to two years, or imprisonment for term of six months to two years.

(This paragraph is amended in accordance with the law passed on 11 may 2017)

2.            Committing such crime by intentionally violating the rule for international flight shall be punishable with deprivation of right for certain activity for term of up to two years and fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or imprisonment for term of six months to a year.

3.            Aircraft crashed, occurrence of human death and large amount of damage due to such crime shall be punishable with deprivation of right for certain activity for term of up to five years and imprisonment for term of five to twelve years. 

Article 27.8. Hijacking of an aircraft

1.            Seizure of and flying the aircraft for the purpose of hijacking shall be punishable with imprisonment for term of five to twelve years.

2.            The imprisonment for term of twelve to twenty years shall be served if such crime is:

2.1.         committed by method and weapon dangerous to the lives of mass;

2.2.         committed by organized criminal group;

2.3.         serious damage occurred to human health or human death.  

Article 27.9. Violation of rule for use of road facility and safety of maintenance

1.            Infliction of serious damage to human health, or human death, or large amount of damage caused by violation of procedure on use of road and road facility, maintenance shall be punishable with fine by tugrug equal to five thousand four hundred to twenty seven thousand units, or imprisonment for term of one to five years.

 2. Committing such crime on behalf of legal entity or committing for the interest of legal entity shall be subject to punishment applies to legal entity with fine by tugrug equal to ten thousand to eighty thousand units. 

Article 27.10. Violation of rule of safety of traffic and use motor vehicle

1.            Infliction of less serious damage to human health by driver of motor vehicle through violating traffic safety legislation and administrative norms approved in accordance with it shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to five thousand four hundred units, or community service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or restriction on right of free travel for term of one month to a year.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            Deprivation of driver's license for term of one to three years and limitation of free travel right for term of six months to three years, or imprisonment for term of six months to three years shall be served if such crime is committed:

2.1.         in state of drunkenness, narcotic intoxication;

2.2.         by a person who has no driver's license;

2.3.         by inflicting serious damage to human health;

2.4.         by infliction large amount of damage.    

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

3.            Occurrence of human death due to this crime shall be punishable with deprivation of driver's license for term of three to five years and restriction of right to free travel for term of one to five years, or imprisonment for term of one to five years.

4.            Deprivation of driver's license for term of five to eight years and imprisonment for term of two to eight years shall be served if the crime specified in paragraph 3 of this Article is committed:

4.1.         in state of drunkenness, narcotic intoxication;

4.2.         by inflicting two or more human deaths.

Article 27.11. Fleeing the scene of car accident

1.            Driver committed the specified in Article 27.10 intentionally fleeing the scene of car accident shall be punishable with fine by tugrug equal to four hundred fifty to two thousand seven hundred units, or with public service for term of two hundred forty to seven hundred twenty hours, or limitation of free travel right for term of one to six months.   

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017

CHAPTER TWENTY EIGHT

CRIMES AGAINST MILITARY SERVICE

Article 28.1. Disobeying the command

1.            Inflicting damage to the interest of military service by disobeying the order given by supervisor, commander according to the military rules shall be punished with imprisonment for term of six months to a year.

(This paragraph was modified and edited by the Law of May 11, 2017)

2.            The imprisonment for term of one to five years if such crime committed:

2.1.         in group;

2.2.         when the emergency is declared or in state of war.

Legal meaning of terms:  Crimes against military service means committing crime specified in this chapter by Mongolian citizen who is serving in Mongolian Military, Border military service, or military reserve citizen who is in military mobilization, school.  

Article 28.2. Opposing supervisor, commander

1. Opposing and offensively assaulting, threatened to use force the supervisor, commander for carrying out the activity of military service according to the legislations and rules shall be punished with imprisonment for term of one to five years.   

Article 28.3.Violance by the commanders or superiors towards the subordinate

1. In a non-military manner, commander or superior treats and uses force or beats the subordinate, shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 28.4. Violation of the statutory rules by military officers not subordinated to one another

(The title of this Article was modified by the Law of May 11, 2017)

1. Military officers not subordinated to one another fought each other or used force in other manner shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. This crime was committed :

2.1.in group;

2.2.use of weapon or of specially prepared quality of arms shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.5.Desertion from the military service

1. With the intention of desertion from the military service, the military officer of the specific military unit or organization for army abandons post without permission, or failure to return to the place of service after completion of official assignment, holiday leave or hospital stay shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The crime was committed:

2.1. during the transition to war or state of emergency;

2.2. by officer or superintend shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.6.Evasion of the military service by means of mutilation or other methods

1. The evasion by military officer of performance by means of inflicting mutilation, or by means of malingering, the forgering the documents, or fraudulently refused to perform the obligations of military service shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. This act, if committed during the transition to war or state of emergency, shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.7. Sale, misappropriation or loss of military property, ammunition and explosive substances

(The title of this Article was modified by the Law of May 11, 2017)

                1. The sale, pawning, gifting or rental of articles of clothing or equipment entrusted to a military officer and in like manner the loss or spoilage of said objects as a result of violating the regulations for their custody shall be punishable by restriction on mobility or imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. In the event that a military officer failed to assume, deceive or mislaid the military weapons, firearms and explosives entrusted to him, or not fulfilled duty of guarding the military technics, equipment, vehicles, transport equipment and military properties, he shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3. This crime, if committed during the transition to war or state of emergency, shall be punishable by imprisonment for a term of two to eight years.

Article 28.8.Wilful destruction or damaging of military equipment

1. Willful destruction or damaging of military weapons, firearms, transportation facilities, military technics and equipment shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

2. This act, if committed during the transition to war or state of emergency, shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

Article 28.9. Violation of the rules for handling military weapons, firearms and other materials hazardous to environment

1. Due to violation of the rules for handling military weapons, firearms and other materials hazardous to environment, objects and radioactive waste, this act has involved by the infliction of serious injury to human health, it shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

                2. Due to this act resulted the death to victim, it shall be punishable by imprisonment for a term of two to eight years.

Article 28.10. Violation of regulations governing operation requirements and driving of military vehicles

1. Due to violation of the regulations governing operation requirements and driving of military vehicles, if it caused serious damage to human health then the act shall be punishable by imprisonment for a term of six months to two years.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The crime was committed:

2.1. in a state of drunken;

2.1. in a state of drunken;

Article 28.11. Violation of regulations governing military or training flight and their preparation

1. Violation of flight regulations or regulations governing the preparations for flights shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. Due to such violation, a crash resulted death to victim it shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.12.Violation of rules regulating war watchman duty

1. Violation of rules regulating war watchman duties as timely detecting and repelling of a military attack by a foreign state shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. If this crime committed during the transition to war or state of emergency, it shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

Article 28.13. Violation of regulation governing internal service

1. The violation of regulation governing internal service on the part of military officer in the duty /except standing guard/ of day guard at military unit or organization shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. This act, if committed during the transition to war or state of emergency, shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.14.Violation of regulations governing standing guard service

1. Violation of regulations for standing guard service or the orders and instructions promulgated under such regulations shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)           

2. This act, if committed during the transition to war or state of emergency, shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.15.Violation of regulations on border duty service

1. Violation of laws related to border protection or other rules and regulations adopted under such laws by a military officer assigned to a detachment for the protection of the national border of Mongolia shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. This crime committed by a state frontier guard officer, superior or contracted military officer shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

3. Due to this crime, serious damage caused to the territorial integrity of Mongolia and inviolability of state border, it shall be punishable by imprisonment for a term of two to eight years.

Article 28.16. Quitting the field of battle without permission or refusal to use a weapon against hostile

1. The act of military officer as quitting the field of battle without permission during war time or violating instruction of the superior shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

Article 28.17.Voluntary surrender

1. Volunteer surrender out of military officer shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

 (The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. This crime committed by a state frontier guard officer, superior or contracted military officer shall be punishable by imprisonment for a term of eight to fifteen years.

3. The abandonment to the enemy by commanding officer or left undirected the unit or squadron of military force under his command ar the battle zone, or when not necessitated by the battle situation he/she leaft the fortifications, military equipment and other military resources as providing to the enemy's possession shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years.

Article 28.18.Pillage

1. On the field of battle, thieve of articles found on the dead and wounded persons shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 28.19.Illegal wearing of emblems of the Red Cross and Red Crescent and abuse of same

1. The wearing, in battle zones, of emblems of the Red Cross or Red Crescent by person not possessed of such right, used the flags or emblems of the Red Cross and Red Crescent, or of the color assigned to transportation facilities for medical evacuation shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

CHAPTER TWENTY NINE

CRIME AGAINST SECURITY OF THE MANKIND AND PEACE

Article 29.1. Planning, preparing, unleashing or waging an aggressive war

1. Planning, preparing, unleashing or waging an aggressive war shall be punishable by imprisonment for a term of eight to fifteen years.

2. Waging an aggressive war shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty year or life imprisonment.

Article 29.2. Publicly propagandizing of aggressive war

1. Publicly propagandizing of war shall be punishable by imprisonment for a term of six months to one year.

(The paragraph was amended by the Law of May 11, 2017)

2. The crime was committed:

2.1. using the mass media;

2.2. by politically influential person shall be punishable by imprisonment for a term of one to five years.

Article 29.3.Proliferation of mass destructive weapons

(This Article was amended by the Law of April 26, 2018/

1.The development, production, accumulation, acquisition and sale of all types of weapons as chemical, biological or mass destruction, and their raw materials, objects, equipment and technology prohibited under the international treaties to which Mongolia is a party, shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

2. The crime was committed on behalf of legal entities or for interest of legal entities shall be punishable by a fine equal to one hundred and twenty to four hundred units of amount with deprivation of right to engage in specified business.

Article 29.4.Use of method and means prohibited during warfare

1.Cruel and inhuman treatment of prisoners of war or civilians; forced deportation of civilian population; plunder of national property in occupied territories, and use of means and methods of warfare prohibited under the international treaties to which Mongolia is a party, shall be punishable by imprisonment for a term of eight to fifteen years or life imprisonment.

2. Use of mass destruction weapons prohibited under the international treaties to which Mongolia is a party shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years or life imprisonment.

Article 29.5.Genocide

1. The act committed with intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group as such killing, causing serious harm to health of the human, forcefully imposing measures intended to stop the birth, forcibly transferring children of the group to another group, deliberately inflicting on the group conditions of life calculated to bring about physical destruction in whole or in part, or enforced disappearance shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty year or life imprisonment. 

Article 29.6. Mercenarism

1. During an armed conflict or hostile, use of mercenaries with foreign citizenship who is not officially served for military force at the moment, or person not having permanent residency in the territory of Mongolia, or not a citizen of Mongolia who have recruitment, training, financing or any other material support shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

2. The crime was committed:

2.1. by abusing the authorized functions, power or influence of official position;

2.2. by as involving child shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years.

3. Participation by a mercenary in an armed conflict or war process shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years or life imprisonment.

Article 29.7.Assault on persons enjoying international protection

1. With intent to waging a war or sharpening the relations between the states, assault on officers of Embassies seated in Mongolia, diplomatic mission, head  representative of a foreign state, or staff member of an international organization that enjoys international protection, as well as as on official premises or living quarters, or transport vehicles of persons enjoying international protection shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

2. This crime committed with acts of murdering, pledging of or causing significant damage or loss to the person under international protection shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years or life imprisonment.

Article 29.8.Acts of terrorism

(The title of this Article was modified  by the Law of October 10, 2019/

1. Criminal act by person intended to influence the government or international organization to make decision, modify the made decision or take refusal making decision and use of firearms, explosive or nuclear materials or source of radioactive radiation or venomous, poisonous, toxic or hazardous chemical or biological substances, internet, equipment or specially prepared objects with quality of arms; or threat to use the above mentioned intimidating the population; arson or kidnapping, taking into hostage of persons or objects, assassination, caused serious damage to persons' health; violent acts or acts dangerous to human life or body who did not actively participate in one of combatant parties in conditions of armed conflict shall be punished by imprisonment for a term of twelve to twenty years or life imprisonment.

(The paragraph was amended by the Law of October 10, 2019/

2. The crime was committed on behalf of legal entities or for interest of legal entities shall be punishable by forced dissolution.

(The paragraph was modified by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms: - "Hostage of object" shall be understood as the act of hostaging the transports, instalment of buildings, objects providing shelter to population or being under the international protection.

(The Legal meaning of term was added by the Law of October 10, 2019/

Article 29.9.Preparation for terrorist acts

(The title of this Article was modified by the Law of October 10, 2019/

1. For the purpose to carry out terrorist activities, establishing the organized criminal group, recruited others and engaged, trained them, provided firearms, weapons or specially prepared objects with quality of arms shall be punishable by imprisonment for a term of twelve to twenty years.

(The paragraph was amended by the Law of October 10, 2019/

2. The crime was committed on behalf of legal entities or for interest of legal entities shall be punishable by forced dissolution.

(The paragraph was modified  by the Law of May 11, 2017)

Legal meaning of terms:  - The act of a person who has voluntarily been informed about the criminal offense and timely warned the public authority or been assisted to put end the terrorist act shall be exempted from the conviction if it is not criminal act in nature.

(The Legal meaning of term was modified by the Law of October 10, 2019/

Article 29.10. Financing terrorism

(The paragraph was amended by the Law of October 10, 2019/

1. A terrorist person by any means, directly or indirectly provides or collects funds with intention that they should be used or in the knowledge that they are to be used in full or in part to carry out terrorist acts and activities shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

2. This crime was committed as violating sanctions it shall be punishable by imprisonment for a term of eight to ten years.

3. This crime was committed as violating sanctions on behalf of legal entities or for interest of legal entities shall be punishable by forced dissolution.

4.The crime defined in paragraph 1 of this Article was committed on behalf of legal entities or for interest of legal entities, it shall be punishable by deprivation of right to engage in specified business with a fine equal to 120,000 to 400,000 units of amount.

Legal meaning of terms: - the term "sanctions" used in this Article shall be understood as targeted financial sanctions related to terrorism and the proliferation of weapons of mass destruction adopted under the Resolution of Security Council of the United Nations, and applying targeted financial sanctions apply to alist of designated persons or legal entities that adopted by the Government based on the proposal of the authority in charge of preventing terrorism

- The act of a citizen who has voluntarily been informed about the criminal offense stated in this Article and been assisted in the prevention of possible potential harm shall be exempted from the conviction if it is not criminal act in nature. This Legal meaning of term does not apply to paragraphs 2 and 3 of this article.

Article 29.11.Financing of proliferation of weapons of mass destruction

(The paragraph was added by the Law of April 26, 2018/

1. The act directly or indirectly collect, modify, transfer or spend assets with intention that they should be used in full or in part to carry out development, production, accumulation, acquisition and sale of all types of weapons as chemical, biological, or mass destructive weapons, their raw materials, objects, equipment and technology prohibited by international treaties to which Mongolia is a party, shall be punishable by imprisonment for a term of five to twelve years.

(The paragraph was added by the Law of October 10, 2019/

2. This crime was committed on behalf of legal entities or for interest of legal entities shall be punishable by deprivation of right to engage in specified business with a fine equal to one hundred and twenty to four hundred units of amount or by forced dissolution

(The paragraph was modified by the Law of October 10, 2019/

CHAPTER THIRTY

MISCELLEANEOUS

Article 30.1. Entry into force

1. This Code shall enter into force on 01 July, 2017.

(The paragraph was modified by the Law of August 30, 2016/

SPEAKER

OF THE STATE IKH KHURAL                                           Z.ENKHBOLD