A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2012 оны 5 дугаар сарын 17-ны өдөр

Улаанбаатар хот

ОЙН ТУХАЙ

/ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГА/

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт

Хэвлэх

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь Монгол Улсын ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх, эзэмших, ашиглах, ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл.Ойн тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

2.1.Ойн тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль, Галын аюулгүй байдлын тухай хууль, энэ хууль болон эдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

3 дугаар зүйл.Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт

Хэвлэх

3.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:

3.1.1."ой" гэж мод, бут, сөөг болон бусад ургамал, хаг хөвд, амьтан, бичил биетэн шүтэлцэн орших хам бүрдлийн экологи-газарзүйн онцлог нөхцөл бүхий орчныг;

3.1.2."ойн сан" гэж энэ хуулийн 3.1.1-д заасан ой, ой дотор байгаа ойгоор бүрхэгдээгүй болон ойн тэлэн ургахад шаардлагатай талбай бүхий орчныг;

3.1.3."ойн нөөц" гэж ойг талбай, ургаа модны эзлэхүүнээр нь илэрхийлснийг;

3.1.4."ашиглах нөөц" гэж ойн экосистемийн тэнцвэрт байдлыг хангах нөхцөлтэйгөөр тодорхой хугацаанд авч ашиглаж болох модны дээд хэмжээг;

3.1.5."эзэмшлийн ой" гэж ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага гэрээний үндсэн дээр тодорхой хугацаанд хариуцан хамгаалж, эзэмшиж, ашиглаж байгаа ойн сангийн тодорхой хэсгийг;

3.1.6."ойн менежментийн төлөвлөгөө" гэж тухайн засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж дэх, эсхүл эзэмшлийн ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээхэд чиглэгдсэн ойн аж ахуйн арга хэмжээний хүрээнд гүйцэтгэх ажлыг цогц байдлаар, тодорхой үе шаттайгаар тусгаж, төлөвлөсөн баримт бичгийг;

/Энэ заалтад 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

3.1.7."ойн экологи-эдийн засгийн үнэлгээ" гэж ойн нөөцийн хэмжээ, чанар, хэрэглээний экологи-эдийн засгийн үр өгөөжийг мөнгөн хэлбэрээр илэрхийлснийг;

3.1.8."ойн нөхөрлөл" гэж Иргэний хуулийн 481.1, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 3.2.8-д заасны дагуу зохион байгуулагдаж, үйл ажиллагаа явуулж байгаа иргэдийн сайн дурын байгууллагыг;

3.1.9."ойг хамгаалах" гэж ой, хээрийн түймэр болон хөнөөлт шавж, өвчин зэрэг ойн төлөв байдлыг доройтуулах хүчин зүйлээс урьдчилан сэргийлэх, ойн баялгийг жам ёсоороо нөхөн сэргэх боломжийг алдагдуулахгүйгээр ойн нөөцийн даацад тохируулан зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, тэдгээрт хяналт тавьж гарсан зөрчлийг таслан зогсоох үйл ажиллагааг;

3.1.10."ойг ашиглах" гэж ойн сангаас зохих журам, заавар, стандартын дагуу ойн баялгийн даацад тохируулан мод, ойн дагалт баялгийг бэлтгэх үйл ажиллагааг;

3.1.11."ойн баялаг" гэж ойн модны нөөц, түүний дагалт баялгийн нөөцийг;

3.1.12."ойн дагалт баялаг" гэж ойн сангийн газарт ургадаг жимс, жимсгэнэ, мөөг, самар, эмийн болон хүнс, тэжээл, техникийн ургамал, модны холтос, үйс, хусны шүүс, давирхай, ойн хөвд, хөвхөн зэрэг ойгоос авч ашиглаж байгаа аливаа баялгийн нөөцийг;

3.1.13."ойн тооллого, ой зохион байгуулалт" гэж ойн сангийн талбай, нөөц, тархац, бүрэлдэхүүн, чанар, төлөв байдал, өөрчлөлтийг тогтоох, хүлэмжийн хийн шингээлтийг тооцох, биомассын судалгаа хийх, ойн нөөцийг хамгаалах, тогтвортой ашиглах, нөхөн сэргээх арга хэмжээг цогц байдлаар тодорхойлсон үйл ажиллагааг;

/Энэ заалтыг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

3.1.14."ой үржүүлэг" гэж урьд өмнө нь ой байгаагүй газарт таримал ой ургуулахыг;

3.1.15."ойн цэвэрлэгээ" гэж ойн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдсэн, хүчтэй салхи, их цасанд өртөн амьдрах чадваргүй болж үхжиж унасан хуурай мод, гишүү, мөчир, мод бэлтгэлийн талбайн үлдэгдлийг цэвэрлэх замаар ойг хамгаалах, ойн төлөв байдлыг сайжруулахад чиглэсэн арга хэмжээг;

3.1.16."ойн санд үзүүлэх хортой нөлөөлөл" гэж аж ахуйн болон үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад ойн санг бүрдүүлэгч хүчин зүйлийн даац чадавхид хохирол учруулсан, ойг бохирдуулж, улмаар ойн төлөв байдлыг доройтуулсан бүхий л сөрөг үйлдлийг;

3.1.17."түймрийн аюултай үе" гэж тухайн нутаг дэвсгэрт ой, хээрийн түймэр гарах байгалийн нөхцөл бүрдсэн хуурайшилт бүхий цаг хугацаа буюу жил бүрийн 3 дугаар 20-ны өдрөөс 6 дугаар сарын 10-ны өдөр, 9 дүгээр сарын 20-ны өдрөөс 11 дүгээр сарын 10-ны өдөр хүртэлх хугацааг;

3.1.18."ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх" гэж төрийн, төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдээс ой, хээрийн түймэр үүсэж тархахаас сэргийлэх зорилгоор хэрэгжүүлж байгаа мэдээлэл, сургалт, сурталчилгааны болон ойн аж ахуйн арга хэмжээг;

3.1.19."ой, хээрийн түймрийг илрүүлэх" гэж түймэр гарсан тухайн газрын байр зүй, тархалтын хэмжээг тодорхойлох болон түймрийн голомтыг олж тогтоохыг;

3.1.20."хил дамнасан ой, хээрийн түймэр" гэж тухайн улсын хил болон хилийн дагуух бүс нутагт гарсан ой, хээрийн түймэр өргөжин дэлгэрч хоёр улсын хилийн зааг, хил дамнаж гарсныг;

3.1.21."ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирол" гэж түймрийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, байгаль-экологи, эд материалд учирсан хохирол, ой, хээрийн түймэр унтраахад гарсан зардлыг;

3.1.22."ой, хээрийн түймрээс учирсан экологийн хохирол" гэж түймрийн нөлөөгөөр байгаль-экологийн тогтолцооны хэвийн байдал, ой, түүний хөрс, ус хамгаалах экологийн үүрэг ач холбогдол алдагдах, амьтан, ургамал устах болон тэдгээрийн төрөл зүйлийн амьдрах орчин доройтох, байгалийн нөөц, баялаг хомсдохыг;

3.1.23."ой, хээрийн түймрээс учирсан эд материалын хохирол" гэж түймрийн нөлөөгөөр барилга байгууламж, мал, амьтан, ургамал, өвс тэжээл, малын хашаа саравч, машин тоног төхөөрөмж, гэр, орон сууц, эд материал зэрэг үндсэн ба эргэлтийн хөрөнгө гэмтэх, устах зэргээр улс орон, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдэд учирсан шууд хохирлыг;

3.1.24."ой, хээрийн түймрийн хор уршиг" гэж Гамшгаас хамгаалах тухай хууль-ийн 4.1.10-т заасныг.

3.1.25.“ойн үр” гэж мод, бут, сөөг үржүүлэх, ойжуулах, ойг нөхөн сэргээхэд ашиглаж байгаа үржлийн зориулалттай үр хөврөл бүхий эрхтнийг;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.1.26.“үржлийн материал” гэж мод, бут, сөөг үржүүлэх, ойжуулах, ойг нөхөн сэргээх зориулалт бүхий үр, ургал эрхтэн, үндэс, мөчрийн тайрдас, тарьц, суулгацыг;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.1.27.“ойн үрийн мужлал” гэж экологийн болон өндөршлийн хувьд төстэй бүс нутагт орших удамшил, гадаад илрэлийн хувьд адил шинж тэмдэг бүхий байгалийн ойн газар нутгийг;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.1.28.“ойн аж ахуйн арга хэмжээ” гэж ойг үржүүлэх, нөхөн сэргээх, хамгаалах, зохистой ашиглах, ойн тооллого, зохион байгуулалт, арчилгаа, цэвэрлэгээ хийхэд чиглэсэн цогц арга хэмжээг;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

3.1.29.“агро-ойн аж ахуй” гэж тухайн нутаг дэвсгэрийн хөрс, уур амьсгал, ус зүйн нөхцөлийг сайжруулах, таримал болон байгалийн ургамлын ургах орчныг дэмжсэн аж ахуйн арга хэмжээг.

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

4 дүгээр зүйл.Таримал ойг өмчлөх, ойн санг эзэмшүүлэх

Хэвлэх

4.1.Монгол Улсын Үндсэн хуулийн зургадугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасны дагуу ойн нөөц нь төрийн өмч мөн бөгөөд гагцхүү ард түмний мэдэлд байна.

4.2.Хууль тогтоомжид заасан журмын дагуу иргэн өөрийн өмчлөлийн болон эзэмшлийн газартаа, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага эзэмшлийн газартаа өөрийн хөрөнгөөр зориудаар тарьж ургуулсан ой модыг өмчилж болно.

4.3.Энэ хуулийн 4.2-т заасны дагуу таримал ой, түүний дагалт баялгийг өмчлүүлэх асуудлыг орон нутгийн ойн ангийн тодорхойлолтыг үндэслэн энэ хуулийн 30.5-д заасан журмын дагуу шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.4.Ойн нөөц болон ойн санг дор дурдсанаар эзэмшүүлнэ:

4.4.1.төрийн захиргааны төв байгууллага ойн нөөцийг аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн эзэмшилд;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.4.2.сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурлын саналыг үндэслэн ойн сангийн тодорхой хэсгийг тогтоосон хугацаа, нөхцөл, болзолтойгоор гэрээний дагуу ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын эзэмшил, ашиглалтад.

4.5.Энэ хуулийн 4.4.2-т заасан гэрээг зохих бэлтгэл хангуулах зорилгоор эхний ээлжид нэг жилийн хугацаагаар, цаашид арван жилийн давтамжтайгаар 60 хүртэл жилийн хугацаагаар байгуулж болно.

4.6.Энэ хуулийн 4.4.2-т заасан гэрээний дагуу эзэмшүүлж байгаа ойн сангийн тодорхой хэсэг нь эзэмшлийн ойд хамаарна.

4.7.Энэ хуулийн 4.4.2-т заасны дагуу ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшигч нь ойн менежментийн төлөвлөгөөний дагуу эзэмшлийнхээ ойг хамгаалах, энэ хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу мод, дагалт баялгийг ашиглах, ойд арчилгаа, цэвэрлэгээ явуулах, нөхөн сэргээх арга хэмжээг авна.

4.8.Хууль тогтоомжид өөрөөр заагаагүй бол эзэмшлийн ой нь хамгаалалт, ашиглалтын аль ч бүсэд хамаарч болно.

4.9.Засгийн газар хамгаалалтын бүсэд хамаарах эзэмшлийн ойн сангийн нэршлийн жагсаалтыг зориулалт, экологи, эдийн засаг, нийгмийн ач холбогдлыг харгалзан тогтооно.

4.10.Ойн сангийн тодорхой хэсгийг ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад эзэмшүүлэх журмыг Засгийн газар батална.

4.11.Энэ хуулийн 4.4.2-т заасны дагуу ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын эзэмшлийн ойд хохирол учруулахгүйгээр иргэн аялал зугаалгаар явах, мал туувар дайран өнгөрөх, зөгий үржүүлэх, түүнчлэн төрийн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрлөөр ойн дагалт баялгийг ашиглах, ан хийж болно.

4.12.Энэ хуулийн 4.6-д заасан эзэмшлийн ойд эзэмшигчээс бусад этгээд төрийн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрлөөр хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу мод бэлтгэх, ойн дагалт баялаг ашиглах тохиолдолд тухайн ойн санг хамгаалах, нөхөн сэргээх, арчлахад гарсан зардлын тодорхой хувийг ойн санг гэрээгээр эзэмшигчид төлнө.

4.13.Энэ хуулийн 4.12-т заасан зардлыг төлөх журам, аргачлалыг төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

5 дугаар зүйл.Ойн сангийн ангилал, ойн сангийн газар

Хэвлэх

5.1.Хамгаалалт, ашиглалтын хэлбэр, экологи эдийн засгийн ач холбогдлыг нь харгалзан ойн санг дор дурдсанаар ангилна:

5.1.1.хамгаалалтын бүсийн ой;

5.1.2.ашиглалтын бүсийн ой.

5.2.Ой бүхий газар, таримал ой, бут сөөг, мод бэлтгэсэн, ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдсэн ойн талбай, ойн цоорхой, түүнчлэн ойн захаас гадагш 100 метр газар, тарьц, суулгац бойжуулах мод үржүүлгийн газрын эзлэх талбай нь ойн сангийн газарт хамаарна.

6 дугаар зүйл.Ойн мэдээллийн сангийн тогтолцоо, журам

Хэвлэх

6.1.Ойн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь ойн төлөв байдал, ойн сангийн эзлэх талбайн хэмжээ, нөөц, бүрэлдэхүүн, үнэлгээ, тэдгээрийн өөрчлөлт, ойг хамгаалах, ашиглах, нөхөн сэргээх арга хэмжээний талаарх цогц мэдээллийг агуулсан улсын хэмжээний ойн мэдээллийн сантай байна.

/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

6.2.Энэ хуулийн 6.1-д заасан мэдээллийн сангийн бүртгэл, тайлангийн маягт, тэдгээрийг хөтлөх журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

6.З.Энэ хуулийн 6.1-д заасан мэдээллийн санг бүрдүүлэхтэй холбогдсон харилцааг Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн долдугаар бүлэгт заасны дагуу зохицуулна.

6.4.Бүх шатны Засаг дарга ой, хээрийн түймрийн цагийн байдлын тухай мэдээг дээд шатны Засаг дарга, төрийн захиргааны төв байгууллага болон онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад тогтмол хугацаанд шуурхай мэдээлнэ.

6.5.Ой, хээрийн түймрийн талаарх мэдээ, тайланг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга хагас, бүтэн жилээр гаргаж, төрийн захиргааны төв байгууллага болон онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад өгнө.

7 дугаар зүйл.Ойн тооллого, ой зохион байгуулалт, түүний санхүүжилт

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

7.1.Ойн тооллого, ой зохион байгуулалтын ажлыг төрийн захиргааны төв байгууллагаас эрх авсан ойн мэргэжлийн байгууллага гүйцэтгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

7.2.Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага ойн тооллогыг таван жил тутам улсын хэмжээнд явуулж, ойн сангийн төлөв байдлыг шинэчлэн тогтооно. Ой зохион байгуулалтын ажлыг арван жил тутамд хийж, ойг ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээх арга хэмжээг шинэчлэн батална.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

7.3.Гамшиг, аюулт үзэгдэлд нэрвэгдсэн зэрэг онцгой тохиолдолд ой зохион байгуулалтыг энэ хуулийн 7.2-т заасан хугацааг харгалзахгүйгээр хийж болно.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

7.4.Ойн тооллого, ой зохион байгуулалтыг дараах байдлаар санхүүжүүлнэ:

7.4.1.ойн сангийн нөөцийг тогтоох, бүс нутгийн хөгжлийн төлөв байдлыг тодорхойлохтой холбогдсон хамгаалалтын болон ашиглалтын бүсийн ойд ой зохион байгуулалтын ажлыг хийх, улсын ойн менежментийн ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулахад шаардагдах зардлыг улсын төсвөөс;

7.4.2.хамгаалалтын бүс тогтоох болон ашиглалтын бүсийн ойд аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын шийдвэрээр ой зохион байгуулалт хийх, ойн менежментийн төлөвлөгөөг боловсруулахад шаардагдах зардлыг орон нутгийн төсвөөс;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

7.4.3.гэрээний дагуу ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын эзэмшиж, ашиглаж байгаа ойд хийх ой зохион байгуулалтын ажил, ойн менежментийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх ажлыг тэдгээрийн хөрөнгөөр, харин анх удаа ойн нөхөрлөлийн эзэмшилд олгогдож байгаа ойн сангийн тодорхой хэсэгт хийх ой зохион байгуулалтыг орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

7.5.Ойн тооллого, ой зохион байгуулалт хийх журмыг Засгийн газар батална.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ОЙН БҮС, ТЭДГЭЭРИЙН ХАМГААЛАЛТЫН ДЭГЛЭМ

8 дугаар зүйл.Хамгаалалтын бүсийн ой, түүний дэглэм

Хэвлэх

8.1.Хамгаалалтын бүсийн ойд цармын бүслүүрийн ой, тусгай хамгаалалттай газрын болон сургалт, судалгааны зориулалттай ой, ногоон бүс, хориотой зурвасын ой, заган ой, баянбүрдийн ой, 100 га хүртэлх хэмжээний төгөл ой, бут, сөөг, З0 хэмээс илүү налуу газрын ой хамаарна.

8.2.Хориотой зурвасын ойд нуур, рашаан, булаг, шандын ундаргын эргэн тойрон болон голын эргээс хоёр тийш 1000 метрийн доторх ой, улсын чанартай авто болон төмөр замын дагуу хоёр талын 100 метрийн доторх ой хамаарна.

8.3.Усны хагалбар дахь байгаль орчны тэнцлийг хангах, хөрсний эвдрэлээс сэргийлэх зорилгоор цармын бүслүүрийн ойн заагийг төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

8.4.Тусгай хамгаалалттай газар нутаг дахь ойн хамгаалалтын дэглэмийг Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хуулиар зохицуулна.

8.5.Байгаль орчны тэнцэл, хүн амын эрүүл ахуйн нөхцөлийг хангах зорилгоор нийслэл, хот, тосгоны ногоон бүсэд хамаарах ойн заагийг дор дурдсанаар тогтооно:

8.5.1.нийслэлийн ногоон бүсэд хамаарах ойн заагийг Засгийн газар;

8.5.2.нийслэлээс бусад хотын З0 хүртэл километрийн доторх ногоон бүсэд хамаарах ойн заагийг аймаг, сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын саналыг үндэслэн төрийн захиргааны төв байгууллага;

8.5.3.төв, суурин газрын ногоон бүсэд хамаарах ойн заагийг тухайн сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын саналыг үндэслэн аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал.

8.6.Хамгаалалтын бүсийн ойд зам, гүүр барих, ус, эрчим хүч, холбооны шугам татах болон түймрээс хамгаалах шороон зурвас гаргах, ойн хэвийн өсөлт, нөхөн сэргэлтийг дэмжихэд чиглэгдсэн арчилгаа, цэвэрлэгээний арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, ойн дагалт баялгийг ашиглахаас бусад үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно.

9 дүгээр зүйл.Ашиглалтын бүсийн ой, түүний дэглэм

Хэвлэх

9.1.Энэ хуулийн 8 дугаар зүйлд зааснаас бусад ой ашиглалтын бүсийн ойд хамаарна.

9.2.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага ашиглалтын бүсийн ойгоос мод, ойн дагалт баялгийг зохих төлбөр, хураамжийг төлсний үндсэн дээр ашиглах эрхтэй.

9.3.Ойн санг гэрээгээр эзэмшиж байгаа ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь ойн санг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх асуудлыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр тусгасан ойн менежментийн төлөвлөгөөний дагуу үйл ажиллагаа явуулна.

10 дугаар зүйл.Улсын тусгай хэрэгцээний газрын ойд явуулах ойн аж ахуйн арга хэмжээ

Хэвлэх

10.1.Улсын тусгай хэрэгцээний газрын ойд явуулах ойн аж ахуйн арга хэмжээг тусгай журмаар зохицуулна.

10.2.Энэ хуулийн 10.1-д заасан журмыг холбогдох газрын саналыг үндэслэн төрийн захиргааны байгууллага боловсруулж, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

10.3./Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ТӨРИЙН БОЛОН НУТГИЙН ӨӨРӨӨ УДИРДАХ БАЙГУУЛЛАГЫН БYРЭН ЭРХ

11 дүгээр зүйл.Улсын Их Хурлын бүрэн эрх

Хэвлэх

11.1.Улсын Их Хурал ойн талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

11.1.1.ойг хамгаалах, ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаарх төрийн бодлогыг тодорхойлох;

11.1.2.ойн нөөц ашигласны төлбөрийн доод, дээд хувь, хэмжээг тогтоох;

11.1.3.ойн болон ой, хээрийн түймрийн асуудлаарх олон улсын гэрээ, хэлэлцээр соёрхон батлах, цуцлах;

11.1.4.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

12 дугаар зүйл.Засгийн газрын бүрэн эрх

Хэвлэх

12.1.Засгийн газар ойн талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

12.1.1.мод, ойн дагалт баялгийг ашиглах, импортлох, экспортлох хэмжээг хуульд заасан үндэслэлээр хязгаарлах буюу тодорхой хугацаагаар хориглох;

12.1.2.ойн болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах талаарх төрийн бодлогыг хэрэгжүүлэх;

12.1.3.ойн үндэсний хөтөлбөрийг батлах;

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

12.1.4.ойн нөөцийг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ойн нөөц бүхий газар нутгийн ашиглалтын бүсийн ойд замын хайгуул хийж, зураг, төсөв боловсруулах, ойн төв зам барьж байгуулах арга хэмжээний зардлыг тухайн жилийн төсөвт тусгах;

12.1.5.ойн нөөц, төлөв байдал, ашиглалтын эрчимжилтээс хамааруулан ойн ангийн хариуцах талбайн, норматив, байршлыг батлах;

12.1.6.ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирлыг тооцох журам болон холбогдох бусад журам, түүнчлэн түймэртэй тэмцэхэд шаардагдах техник хэрэгслийн нормативыг засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний онцлогтой уялдуулан баталж мөрдүүлэх;

12.1.7.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед хүн хүч, техник хэрэгслийн дайчилгаа зарлах, явуулах журмыг батлах;

/Энэ заалтыг 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

12.1.8.ой, хээрийн түймрийг унтраах үйл ажиллагаанд оролцож байгаа иргэдийн хангамж, тэдний эзэмшсэн байх арга техник, зайлшгүй байх багаж, техник хэрэгслийн жагсаалтыг батлах;

12.1.9.ой, хээрийн түймрийн улмаас байгаль орчинд учирсан хохирлыг арилгах, экологийн тэнцлийг хангах зорилгоор газар, ой, ургамал, амьтны баялгийг ашиглах хэмжээг хязгаарлах, зогсоох;

12.1.10.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

12.2.Засгийн газар нь ойгоос мод бэлтгэх, ойн зам барих, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох тарьц, суулгац үржүүлэх асуудлыг хариуцах чиг үүрэг бүхий төрийн өмчит хуулийн этгээд байгуулж болно.

13 дугаар зүйл.Төрийн захиргааны төв байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

13.1.Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь ойн талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.1.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой хээрийг түймрээс хамгаалах, байгаль орчны тэнцлийг хангах талаар төрийн бодлого, хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах;

13.1.2.хууль тогтоомжид заасан эрх хэмжээний хүрээнд ойг хамгаалах талаар төрийн захиргааны бусад төв байгууллага, аймаг, нийслэлийн хэмжээнд мөрдөх дүрэм, журам, бусад шийдвэрийг баталж, биелэлтийг хангуулах;

13.1.3.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаар салбар дундын болон бүс нутаг хоорондын зохицуулалт хийх, эрх бүхий байгууллагаар стандарт батлуулах, холбогдох эрх зүйн актыг дангаараа буюу төрийн захиргааны холбогдох байгууллагатай хамтран баталж, биелэлтийг зохион байгуулах;

13.1.4.таримал ой, мод үржүүлгийн газар, модлог ургамлын үрийн бодлого боловсруулж баталж, биелэлтийг хангуулах, жил бүр ашиглах ойн нөөцийн дээд хэмжээг модны төрлөөр хууль тогтоомжийн дагуу тогтоох;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

13.1.5.экологийн шаардлага, нөөцийг харгалзан тухайн бүс нутагт мод, ойн дагалт баялгийн ашиглалтыг хязгаарлах буюу тодорхой хугацаагаар хориглох;

13.1.6.улсын ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих;

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.7.энэ хуулийн 12.1.3-т заасан хөтөлбөрийн дагуу төлөвлөгөө боловсруулах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих;

13.1.8.ойн нөөцийн төлөв байдал, чанарыг тодорхойлох, үнэлгээ өгөх, нөөцийн өөрчлөлт, ашиглалт, хамгаалалтын байдлыг хянах;

13.1.9.улсын ойн мэдээллийн сан бүрдүүлэх ажлын хэрэгжилтэд хяналт тавих;

13.1.10.ойн мэргэжлийн байгууллагын эрх олгох, сунгах, хүчингүй болгох;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

13.1.11.энэ хуулийн 7.4.1-д заасны дагуу улсын төсвөөс гаргах зардлын хөрөнгийг төлөвлөх, хуваарилах;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.12.ойн нөөцийг хамгаалах дотоод хяналтыг зохион байгуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

13.1.13.ойн экологи, эдийн засгийн үнэлгээг батлах;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

13.1.14.ой, хээрийн түймэр гарах өндөр магадлалтай үед хариуцсан нутаг дэвсгэртээ хамгаалалтын дэглэмд заасан зарим үйл ажиллагааг хориглох эрхийг улсын тусгай хамгаалалттай газрын захиргаанд олгох;

13.1.15.хил дамнасан ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, унтраах талаар бусад улстай гэрээ, хэлэлцээр байгуулж, хамтран ажиллах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

13.1.16.цаг агаарын болон ой, хээрийн түймрийн цагийн байдлын тухай мэдээллээр холбогдох байгууллага, хүн амыг хангах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

13.1.17.ой, хээрийг түймэр, хөнөөлт шавжийн тархалт, ойн нөөцийн хомсдол, газрын доройтол, бохирдлоос урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах, ойн ашиглалттай холбоотой гарсан зөрчлийг таслан зогсоох үйл ажиллагааг төлөвлөн зохион байгуулж, хэрэгжилтэд хяналт тавих;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.18.аймаг, нийслэлийн ойн менежментийн төлөвлөгөөг баталж, хэрэгжилтэд дэмжлэг үзүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.19.мод бэлтгэсэн, ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдсэн ойн талбай, говь, хээрийг ойжуулах, ойн зурвас байгуулах, төв, суурин газрыг цэцэрлэгжүүлэх ажлыг төв, орон нутгийн түвшинд зохион байгуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.20.мод, сөөгийн үрийн нөөцийн сан бүрдүүлэх, мод үржүүлгийн газар байгуулах, тарьц, суулгац ургуулах ажлыг улсын хэмжээнд мэргэжлийн удирдлагаар хангах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.21.орон нутаг дахь ойн анги, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.22.ойн ангийн ажиллах журам, дүрмийг батлах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.23.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх зориулалтаар улсын төсвөөс олгосон хөрөнгийн зарцуулалтад хяналт тавьж, гүйцэтгэлийг тайлагнах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.24.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаар технологи, норм, нормативын үндэслэл боловсруулах, батлах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.25.ойн нөөцийн өөрчлөлтөд хяналт, шинжилгээ хийх, ойн мэдээллийн сан бүрдүүлж, мэдээллээр хангах болон аж ахуйн нэгж, байгууллага мэргэжлийн түвшинд үйл ажиллагаа явуулахад тавигдах шаардлагыг хангаж байгаа эсэхэд үнэлгээ өгч, дүгнэлт гаргах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.26.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх ажилд дотоод, гадаадын аж ахуйн нэгж, байгууллагыг оролцуулахад бүх талын дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.27.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх чиглэлээр ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын явуулах үйл ажиллагааны хөтөлбөр, ойн ангийн эрхлэх ажил, үйлчилгээний чиглэл, ойн менежментийн төлөвлөгөөний үлгэрчилсэн загвар, тэдгээрийг боловсруулах заавар, журам батлах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.28.хамгаалалтын бүсийн ойг цэвэрлэх, арчлах, түймрийн шороон болон халз зурвас гаргах зэрэг ой, хээрийн түймрээс хамгаалах ойн аж ахуйн арга хэмжээг улсын хэмжээнд төлөвлөж, шаардагдах зардлыг улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгуулах замаар хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.29.ой, хээрийн түймрээс хамгаалах, урьдчилан сэргийлэхтэй холбогдсон хууль тогтоомжийг сурталчлах, иргэд, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг ой, хээрийн түймэр унтраах арга, ажиллагаанд сургах ажлыг онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.30.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед ой, хээрийн түймрээс сэрэмжлүүлэх, орон нутагт эргүүл, харуул ажиллуулах болон энэ ажилд бүх нийтийг татан оролцуулах талаар нутгийн захиргааны байгууллагатай хамтран ажиллах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.31.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед тухайн бүс нутгийн түймрийн аюулын анги, зэрэглэлийг үндэслэн аймаг, нийслэлийн нутаг дэвсгэрт байгаль орчинтой харьцах тодорхой үйл ажиллагааг зогсоох тухай саналыг аймаг, нийслэлийн Засаг даргад тавьж шийдвэрлүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.32.нутгийн захиргааны байгууллага, аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдээс ой, хээрийн түймрээс хамгаалах талаар зохион байгуулж байгаа ажлын гүйцэтгэлд хяналт тавьж, хамтран оролцох;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.33.ой, хээрийн түймрийн гаралт, түүнээс урьдчилан сэргийлэх талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр шуурхай зарлан мэдээлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.34.өөрийн байгууллагын бүтцэд ойн судалгаа, хяналт шинжилгээний алба ажиллуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

/Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.1.35.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

/Энэ заалтын дугаарт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14 дүгээр зүйл.Ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын тогтолцоо, бүрэн эрх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14.1.Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний эрхлэх асуудлын хүрээнд ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага /цаашид “төрийн захиргааны байгууллага” гэх/, аймаг, нийслэлийн байгаль орчны газрын бүрэлдэхүүнд ойн асуудал хариуцсан нэгж буюу ойн асуудал хариуцсан эрх бүхий албан тушаалтан, аймаг, суманд сум дундын болон сумын ойн анги /цаашид "ойн анги" гэх/ ажиллана.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

14.2./ Энэ хэсгийг 2012 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

14.3.Ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, ашиглах талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.1.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх, зохистой ашиглах, агро-ойн аж ахуйн талаарх хууль тогтоомж, эрх бүхий байгууллагын шийдвэрийг хэрэгжүүлэх, ойн аж ахуйн арга хэмжээг удирдан зохион байгуулах, мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.2.улсын ойн менежментийн төлөвлөгөө боловсруулах, аймаг, нийслэлийн ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлах, хэрэгжилтэд хяналт тавих;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.3.улсын ойн менежментийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах зардлыг улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгуулж, санхүүжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.4.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх, ашиглах зориулалтаар батлагдсан төсвийг хууль тогтоомжийн дагуу зарцуулах, энэ хуулийн 30.1-д заасан арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, гүйцэтгэлийг тайлагнах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.5.ойн аж ахуйн арга хэмжээний заавар, аргачлалыг батлах, холбогдох стандарт, журмыг боловсруулж эрх бүхий байгууллагаар батлуулж, хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.6.ойн мэргэжлийн боловсон хүчний давтан болон ойн мэргэшлийн зэрэг олгох сургалтыг энэ хуулийн 41.2.2-т заасныг үндэслэн холбогдох их, дээд сургуультай хамтран зохион байгуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.7.ойн аж ахуйн арга хэмжээг хэрэгжүүлэх шинэ техник, технологийг судлах, шинэ бүтээгдэхүүн хөгжүүлэх, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, техник, технологийн дэвшлийг дамжуулах, нутагшуулах, шинжлэх ухаан, технологийн судалгааны үр дүн, инновацийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.8.таримал ой ургуулах төрийн бодлогыг хэрэгжүүлэх, мэргэжил, арга зүй, удирдлага зохион байгуулалтаар хангах, талуудын уялдаа холбоог зохицуулах, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.9.агро-ойн аж ахуйн арга хэмжээг удирдан зохион байгуулах, мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.10.ойн аж ахуйн арга хэмжээний зураг төсөл, техник, эдийн засгийн үндэслэлд магадлал хийх ажлыг зохион байгуулах, баталгаажуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.11.ойн үрийн улсын нөөцийн сан байгуулах, баяжуулах, үйл ажиллагааг эрхлэх, үржлийн материал бэлтгэх бодлогыг хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.12.үржлийн материалын гарал үүслийн болон чанарын гэрчилгээний загвар боловсруулж, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар батлуулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.13.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед ой, хээрийн түймрээс сэрэмжлүүлэх, эргүүл, харуул ажиллуулах, бүх нийтийг татан оролцуулах талаар нутгийн захиргааны байгууллагатай хамтран ажиллах, түймрийн аюулын анги, зэрэглэлийг үндэслэн аймаг, нийслэлийн нутаг дэвсгэрт тодорхой үйл ажиллагааг зогсоох, хязгаарлах тухай саналыг аймаг, нийслэлийн Засаг даргад тавьж, шийдвэрлүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.14.ой, хээрийн түймрээс хамгаалах, урьдчилан сэргийлэхтэй холбогдсон хууль тогтоомжийг сурталчлах, иргэд, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг ой, хээрийн түймэр унтраах арга ажиллагаанд сургах ажлыг онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.15.хил дамнасан ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, унтраах талаар бусад улстай гэрээ, хэлэлцээр байгуулж, хамтран ажиллах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.16.ашиглалтын болон хамгаалалтын бүсийн ойн менежментийг сайжруулах, ойн нөөцийг иж бүрэн, хаягдалгүй ашиглахтай холбоотой ойн техник, технологийг нэвтрүүлэх, хөгжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.17.ойн экологи, эдийн засгийн үнэлгээг боловсруулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.18.энэ хуулийн 7.2-т заасны дагуу ойн тооллого, ой зохион байгуулалт хийх, ойн мониторингийн системийг хөгжүүлэх, ойн сангийн өөрчлөлтөд хяналт, шинжилгээ хийх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.19.ойн мэдээллийн нэгдсэн сан хөтлөх, бүрдүүлэх, баяжуулах, мэдээллээр хангах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.20.таримал ойг улсын ойн санд хүлээн авах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.21.ойн ангийн үлгэрчилсэн дүрмийг батлах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.22.ойн анги, ойн нөхөрлөл, ойн мэргэжлийн байгууллагад мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих, дүгнэлт гаргах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.23.ойн мэргэжлийн байгууллагын эрх олгох, сунгах, хүчингүй болгох;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.24.мод үржүүлэг, ойжуулалт, ойн нөхөн сэргээлтийн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллагад газар эзэмшүүлэх, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх, мөнгөн урамшуулал олгох, тэдгээрт шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг тухайн жилийн улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгуулж шийдвэрлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

14.3.25.ойн нөөцийг хамгаалах, ашиглах, нөхөн сэргээх ажилд дотоод хяналтыг зохион байгуулах.

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

15 дугаар зүйл.Онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

15.1.Онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага нь ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, унтраах талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

15.1.1.энэ хуулийн 12.1.7-д заасан журмын дагуу дайчилгаа явуулж, гарсан ой, хээрийн түймрийг унтраах зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх;

15.1.2.хүн амыг ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, түүнтэй тэмцэх, унтраах арга ажиллагаанд сургах сургалт, сурталчилгаа зохион байгуулахад мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх;

15.1.3.ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тухайн бүс нутагт байгаль орчинтой харьцах тодорхой үйл ажиллагааг хязгаарлах, зогсоох.

16 дугаар зүйл.Цагдаагийн байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

16.1.Цагдаагийн байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

16.1.1.ой хээрийн түймрийн шалтгаан, эзэн холбогдогчийг тогтоох;

16.1.2.ой хээрийн түймрийн аюултай үед ойд зорчих иргэд, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хориглох.

17 дугаар зүйл.Аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын болон Засаг даргын бүрэн эрх

Хэвлэх

17.1.Аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

17.1.1.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөө, шаардагдах төсвийг баталж, биелэлтэд хяналт тавих;

17.1.2.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөөний биелэлт, ойн сангийн төлөв байдал, мэдээллийн сангийн тухай Засаг даргын мэдээлэл, тайланг сонсох;

17.1.3.Засаг даргын саналыг үндэслэн ойн сангийн тодорхой хэсгийг орон нутгийн хамгаалалтад авах, түүний хилийн зааг, хамгаалалтын дэглэм тогтоох, биелэлтэд нь хяналт тавих;

17.1.4.төрийн захиргааны төв байгууллагын баталсан дээд хязгаарт багтаан тухайн жилд ойгоос бэлтгэх хэрэглээний мод, түлээний хэмжээг сумдаар хуваарилан батлах;

17.1.5.аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нутаг дэвсгэртээ ой, хээрийг түймрээс хамгаалах арга хэмжээний төлөвлөгөө, шаардагдах төсвийг баталж, хэрэгжилтэд хяналт тавих;

17.1.6.ойн талбайн хэмжээний нормативыг харгалзан нутаг дэвсгэртээ байх ойн ангийн жагсаалт, тухайн жилийн төсвийг батлах.

17.2.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

17.2.1.ойн тухай хууль тогтоомж, аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засгийн газрын шийдвэрийн биелэлтийг зохион байгуулах;

17.2.2.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөөг боловсруулж, иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар батлуулах, биелэлтийг хангах;

17.2.3.ойн сангийн мэдээ, тайланг төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлж байх;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

17.2.4.тухайн жилд ойгоос бэлтгэх модны хэмжээний талаарх саналаа төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлэх;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

17.2.5.ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирлын хэмжээг тогтоолгож, байгаль орчныг нөхөн сэргээх талаар улсын захиалга өгч, судалгаа-шинжилгээний ажил гүйцэтгүүлэх, үр дүнг тооцож, хэрэгжүүлэх арга хэмжээ авах;

17.2.6.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаар ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас явуулж байгаа үйл ажиллагааны явцад хяналт тавьж, илэрсэн зөрчлийг арилгуулах, шаардлагатай бол ойн санд сөргөөр нөлөөлж байгаа үйл ажиллагааг нь түдгэлзүүлэх, зогсоох;

17.2.7.ойн хөнөөлт шавж, өвчин, ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, учирсан хохирлыг арилгах, ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд орон нутгийн төсвөөс шаардагдах хөрөнгийг батлуулах, хэрэгжүүлэх;

17.2.8.аймгийн байгаль орчны газрын харьяанд сум дундын ойн анги, нийслэлийн байгаль орчны газарт ойн асуудал эрхэлсэн нэгж байгуулж, бүтэц, орон тоог батлан, тэдгээрийн даргыг ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын даргатай зөвшилцөн томилж, чөлөөлөх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ заалтад 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

17.2.9.ойг нөхөн сэргээх, үржүүлэх ажлыг жил бүр зохион байгуулж, түүний биелэлтэд хяналт тавих;

17.2.10.ой бүхий сум, дүүргийн ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлах, хэрэгжилтэд нь хяналт тавих;

17.2.11.Галын аюулгүй байдлын тухай хуулийн 14.1.2-т заасан бүрэн эрхийг хэрэгжүүлж, багаж хэрэгсэл, хүнс болон бусад зүйлийн байнгын нөөцийг Засгийн газраас тогтоосон нормативын дагуу бий болгон шинэчлэн сэлгэж байх;

17.2.12.Галын аюулгүй байдлын тухай хуулийн 14.1.4-т заасан бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэх;

17.2.13.ой, хээрийн түймэр гарсан үед бүрэн эрхийнхээ хүрээнд хүн хүч, техник хэрэгслийг дайчлан тухайн түймэр унтраах ажлыг шуурхай зохион байгуулах;

17.2.14.иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагыг ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, илрүүлэх, унтраах, амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөө хамгаалах арга, ажиллагаанд сургаж дадлагажуулах ажлын төлөвлөгөөг батлах, хэрэгжүүлэх;

17.2.15.улсын хилийн дагуух ой, хээрийн түймрээс хамгаалах ойн зурвасыг бий болгох, тэдгээрийг байнга сэргээх ажлыг улсын төсвийн хөрөнгөөр, хилийн бүсэд ойн арчилгаа болон цэвэрлэгээний ажлыг орон нутгийн хөрөнгөөр зохион байгуулах;

17.2.16.ой, хээрийн түймэр унтраахад дайчлах гамшгаас хамгаалах алба, штаб, мэргэжлийн ангиудыг томилон, бэлэн байдлыг хангуулах, ой, хээрийн түймэр унтраах ажлыг шуурхай зохион байгуулж удирдлагаар хангаж ажиллах;

17.2.17.ой, хээрт гарсан түймрийг иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага өөрийн хүн хүч, техник хэрэгслээр газар авахуулахгүй унтраасан бол ой, хээрийн түймэр унтраахад гарсан зардлыг орон нутгийн төсвөөс олгох бөгөөд хөрөнгө хүрэлцэхгүй тохиолдолд Засгийн газарт тавьж шийдвэрлүүлэх;

17.2.18.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед ойд мод бэлтгэх, ойн дагалт баялгийг ашиглах, ойд аялал, зугаалгаар явах болон бусад үйл ажиллагааг зогсоох арга хэмжээг авах;

17.2.19.ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирлыг бууруулах, арилгах арга хэмжээг зохион байгуулж хэрэгжүүлэх;

17.2.20.ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх талаар сум, орон нутгийн түвшинд зохиож байгаа ажилд хяналт тавих;

17.2.21.ой, хээрийн түймрийн голомтод ажиллах иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагыг шаардагдах тоног төхөөрөмж, хүнсээр хангах ажилд хяналт тавих.

17.3.Аймаг, нийслэлийн Байгаль орчны газар нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

17.3.1.хариуцсан нутаг дэвсгэртээ ойн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг хангах ажлыг зохион байгуулж, дүнг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, болон төрийн захиргааны төв байгууллагад тайлагнах;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

17.3.2.аймаг, нийслэлийн ойн мэдээллийн санг бүрдүүлж, төрийн захиргааны төв байгууллагыг мэдээллээр хангах;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

17.3.3.өөрийн харьяа ойн ангийг мэргэжлийн удирдлагаар хангах, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих;

17.3.4.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаарх саналаа иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргад танилцуулж шийдвэрлүүлэх, шаардлагатай тохиолдолд төрийн захиргааны төв байгууллагад тавих;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

17.3.5.мэргэжлийн байгууллагаар ой, хээрийн түймрийн гаралт, хөнөөлт шавж, өвчний тархалт болон ойн баялгийн судалгааг хийлгэх захиалга өгөх;

17.3.6.ойн нөөц ашигласны төлбөр, хураамжийг зохих хууль тогтоомжийн дагуу ногдуулж, төвлөрүүлэх;

17.3.7.нутаг дэвсгэрийнхээ хэмжээнд ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

17.3.8.өөрийн газарт ойн нэгж буюу ойн асуудал эрхэлсэн албан тушаалтан ажиллуулах тухай саналаа тухайн шатны Засаг даргад мэдүүлэх;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

17.3.9.ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлах, хэрэгжилтэд хяналт тавих;

17.3.10.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх зориулалтаар төсвөөс хуваарилсан хөрөнгийг гэрээ байгуулан гүйцэтгэгчид олгож, түүний зарцуулалтад хяналт тавьж, гүйцэтгэлийг тайлагнах;

17.3.11.ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх талаар сум, орон нутгийн түвшинд зохиож байгаа ажилд хяналт тавих.

18 дугаар зүйл.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын болон Засаг даргын бүрэн эрх

Хэвлэх

18.1.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

18.1.1.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах арга хэмжээнд шаардагдах төсвийг батлах, биелэлтэд хяналт тавих;

18.1.2.хууль тогтоомжид заасан үндэслэл, журмын дагуу тухайн жилд ашиглах ойн нөөцийн хэмжээг тогтоох;

18.1.3.ойг хамгаалах талаар Засаг даргаас хэрэгжүүлсэн ажлын тайлан хэлэлцэх, шийдвэр гаргах;

18.1.4.баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурлын саналыг үндэслэн ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх, хяналт тавих;

18.1.5.ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшүүлсэн гэрээний биелэлтийг жил бүр хэлэлцэн дүгнэж байх;

18.1.6.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх бодлого, чиглэлийг батлах, хяналт тавих;

18.1.7.шаардлагатай тохиолдолд ойн анги болон ойн асуудал эрхэлсэн албан тушаалтан ажиллуулах, шаардагдах төсвийг батлах;

18.1.8.нутаг дэвсгэртээ ой, хээрийн түймрээс хамгаалах, түймэртэй тэмцэх төлөвлөгөө, төсөв баталж, хэрэгжилтэд хяналт тавих.

18.2.Сум, дүүргийн Засаг дарга дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

18.2.1.ойн тухай хууль тогтоомж, иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, дээд шатны байгууллагын шийдвэрийн биелэлтийг зохион байгуулах;

18.2.2.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх;

18.2.3.энэ хуулийн 34.1, 38.1-д заасны дагуу эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээг олгоход хяналт тавих, уг эрхийн бичиг, гэрчилгээг үндэслэлгүй олгосон нь тогтоогдвол түүнийг хүчингүй болгох;

18.2.4.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийн түймрээс хамгаалах талаарх ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, илэрсэн зөрчлийг арилгуулах, тэдний тарьж ургуулсан таримал ойг хүлээн авах;

18.2.5.ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчин, хууль бус үйл ажиллагаанаас урьдчилан сэргийлэх, учирсан хор хөнөөлийг арилгах;

18.2.6.энэ хуулийн 18.1.4-т заасан шийдвэрийг үндэслэн ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн сангийн тодорхой хэсгийг болзол, хугацаатайгаар эзэмшүүлэх гэрээ байгуулах, биелэлтэд хяналт тавих;

18.2.7.ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллагын ойн менежментийн төлөвлөгөөг үндэслэн сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас тогтоосон хязгаарт багтаан мод бэлтгэх шийдвэр гаргах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих;

18.2.8.ойн нөөцийн бүртгэл, ой зохион байгуулалтын ажлыг өөрийн хариуцсан нутаг дэвсгэртээ ойн мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлж, сумын ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлуулж, хэрэгжүүлэх;

18.2.9.ойн ангийн дарга болон ойн асуудал эрхэлсэн албан тушаалтныг томилох, чөлөөлөх;

18.2.10.ой, хээрийн түймрээс хамгаалах үйл ажиллагааг зохион байгуулах арга хэмжээний орон нутгийн төлөвлөгөөг жил тутамд батлан хэрэгжилтийг зохион байгуулах;

18.2.11.төмөр зам, хот хоорондын зам, иргэдийн өвөлжөө, хаваржаа, үтрэм, тариалангийн талбай, ой дахь барилга, байгууламжид ой, хээрийн түймрийн хамгаалалтын зурвас хийлгэж, хүлээн авах;

18.2.12.нутаг дэвсгэртээ ой, хээрийн түймрийн аюултай үед эргүүл, харуул ажиллуулах, иргэд, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг энэ ажилд татан оролцуулах;

18.2.13.ой, хээрийн түймэр унтраах ажлыг удирдан зохион байгуулж, дайчилгааны дэс дараалал, хуваарийг түймрийн аюултай үе эхлэхээс өмнө жил бүр гаргаж мөрдүүлэх;

18.2.14.ой, хээрийн түймрийн аюултай үед ой, хээрт аялал, зугаалгаар явах, ан агнах, мод бэлтгэх, ойн дагалт баялаг ашиглах болон бусад төрлийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэхэд зөвшөөрөл олгож, шаардлагатай тохиолдолд дээрх үйл ажиллагааг хязгаарлах, зогсоох талаар дээд байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх;

18.2.15.ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирол, түймрийг унтраахад гарсан зардлын хэмжээг тогтоох ажлын хэсгийг томилж ажиллуулах;

18.2.16.ой, хээрийн түймэр хоёр ба түүнээс дээш сумын нутаг дэвсгэрийг хамарсан тохиолдолд түймрийг унтраахад гарсан зардлыг аймаг, нийслэлийн Засаг даргад тавьж шийдвэрлүүлэх;

18.2.17.ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх талаар нутаг дэвсгэртээ сургалт, сурталчилгаа явуулах болон нутгийн өрх, мод бэлтгэх үйл ажиллагаа эрхэлдэг ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн сан бүхий газрыг хариуцуулж, хяналт тавих;

18.2.18.ой, хээрийн түймэр унтраах ажлыг шуурхай зохион байгуулж хүн хүч, техник хэрэгслийг дайчлах, ой, хээрийн түймэр гарсан тухай болон түймрийг унтраах ажлын явцын талаарх мэдээллийг дээд шатны Засаг дарга, холбогдох бусад байгууллагад цаг хугацаанд нь шуурхай мэдээлэх;

18.2.19.ой, хээрийн түймрийн шалтгаан, нөхцөлийг тодорхойлох, түймэр тавьсан гэм буруутай этгээдийг тогтооход цагдаагийн байгууллагатай хамтран ажиллах.

18.3.Сум дундын болон сум, дүүргийн ойн анги нь дараах эрх, үүрэгтэй:

18.3.1.ойгоос мод бэлтгэх талбай тусгаарлах;

18.3.2.бэлтгэсэн мод, модон материалд гарал үүслийн гэрчилгээ олгох;

18.3.3.сум, дүүргийнхээ мод бэлтгэсэн болон хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдсэн газрын ойжуулалтын ажил, ойн хөнөөлт шавж, өвчний тоймчилсон судалгаа гүйцэтгэх;

18.3.4. ойг нөхөн сэргээх, ойжуулах, мод үржүүлэх ажил эрхлэн модны үр, тарьц, суулгац худалдаалах, ойд учирсан хохирлын экологи эдийн засгийн үнэлгээ тогтоох;

/Энэ заалтад 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

18.3.5.ойн арчилгааны гэрэлжүүлэх, тохируулах огтлолтыг гүйцэтгэх болон сум, дүүргийн ойн хөтөлбөр, ойн менежментийн төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг зохион байгуулж хангуулах;

18.3.6.ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх;

18.3.7.ойн баялгийг ашигласны төлбөр, хураамжийг ногдуулж, тэдгээрийн гүйцэтгэлийг хангах;

18.3.8.аймаг, сумын түвшинд ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаар явуулж байгаа бодлогыг хэрэгжүүлэх, үр дүнг тооцох;

18.3.9.мэдээллийн санг эрхлэх;

18.3.10.иргэдэд ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс хамгаалах чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа явуулах;

18.3.11.ойг аюулт үзэгдэл, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах, тэдгээртэй тэмцэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтад 2017 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

18.3.12.ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын ойн менежментийн төлөвлөгөөний биелэлтийг хангуулж, зөрчлийг арилгах;

18.3.13.ойн анги нь төсөв, түүнчлэн сургалт, мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө үзүүлсний болон өөрийн ажил, үйлчилгээний орлого зэрэг эх үүсвэрээс санхүүжих;

18.3.14.нутаг дэвсгэрийнхээ хэмжээнд ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийг түймрээс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

18.3.15.ой, хээрийн түймрийг унтраах ажиллагаанд сумын нутгийн захиргааны байгууллагатай хамтран ажиллах.

19 дүгээр зүйл.Баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурал болон Засаг даргын бүрэн эрх

Хэвлэх

19.1.Баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

19.1.1.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх ажлын чиглэлийг тогтоох, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих;

19.1.2.ойн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн тухай баг, хорооны Засаг даргын мэдээллийг сонсох;

19.1.3.ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшүүлэх, гэрээг цуцлах санал, дүгнэлтийг сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргад уламжлах.

19.2.Баг, хорооны Засаг дарга дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

19.2.1.ойн тухай хууль тогтоомж, иргэдийн Нийтийн Хурал болон дээд шатны байгууллагын шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах;

19.2.2.нутаг, дэвсгэртээ мод, сөөг тарих ажлыг зохион байгуулж, иргэдийг өргөнөөр оролцуулах;

19.2.3.ой, хээрийн түймрээс хамгаалах сурталчилгааг хүн бүрт хүргэж түймэртэй тэмцэх бэлтгэлийг хангуулах;

19.2.4.ой, хээрийн түймэртэй тэмцэх ажлыг шуурхай зохион байгуулах, хүн хүч, техник хэрэгслийг дайчлах, ой, хээрийн түймэр гарсан тухай болон түймрийг унтраах ажлын явцыг дээд шатны Засаг дарга болон холбогдох бусад байгууллагад шуурхай мэдээлэх;

19.2.5.нутаг дэвсгэр дэх ойн сан бүхий газруудыг тодорхой хугацаагаар иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгжид хариуцуулж хяналт тавих;

19.2.6.ой, хээрийн түймрийн шалтгаан, гаргасан этгээд, хохирлыг тогтооход эрх бүхий байгууллагад дэмжлэг үзүүлэх.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ИРГЭН, ОЙН НӨХӨРЛӨЛ, АЖ АХУЙН НЭГЖ, БАЙГУУЛЛАГЫН ЭРХ, ҮҮРЭГ

20 дугаар зүйл.Иргэний эрх, үүрэг

Хэвлэх

20.1.Иргэн ойг хамгаалах талаар дараах эрх эдэлнэ:

20.1.1.ойн тухай хууль тогтоомжийг зөрчсөний улмаас ойн санд, эсхүл тухайн иргэний эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учруулсан этгээдэд хууль зүйн хариуцлага хүлээлгэх болон учирсан хохирлыг нөхөн төлүүлэхийг шаардах;

20.1.2.ойн нөхөрлөл байгуулах замаар оршин суугаа газрынхаа ойн санг эзэмших, хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх арга хэмжээ авах;

20.1.3.холбогдох байгууллагаас ойн нөөц, түүний хамгаалалт, ашиглалтын талаар үнэн, зөв мэдээлэл авах;

20.1.4.түлшний болон ахуйн хэрэглээнд шаардагдах мод бэлтгэх хүсэлтээ ойн анги /байхгүй бол тухайн нутаг дэвсгэрийн байгаль хамгаалагч/-д гаргаж, ойн мэргэжлийн байгууллага, албан тушаалтны хяналт, зааварчилгааны дагуу гүйцэтгэх.

/Энэ заалтад 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

20.2.Иргэн ойг хамгаалах талаар дараах үүрэг хүлээнэ:

20.2.1.ойн тухай хууль тогтоомжийг сахин биелүүлэх;

20.2.2.ойн баялгийг хууль бусаар ашигласан, гэмтээсэн, устгаж сүйтгэсэн зөрчлийн талаар тухайн шатны Засаг дарга, улсын байцаагч, байгаль хамгаалагчид нэн даруй мэдэгдэх;

20.2.3.ойг хамгаалах үндэсний уламжлал, ёс заншлыг сахиж, хүүхэддээ экологийн хүмүүжил олгох;

20.2.4.гал түймрийн улсын хяналтын дүрмийг чанд биелүүлж, түймрийн аюултай үед ил задгай гал түлэхгүй байх, асаасан шүдэнз, татсан тамхины гал, цог, нурмыг бүрэн унтрааж аюулгүй болгох;

20.2.5.гэр, байшин, хураасан өвс, хашаа, саравчны эргэн тойронд хамгаалалтын зурвас татах болон түймэр унтраах байнгын багаж хэрэгсэлтэй байх;

20.2.6.өрх бүр үнс, нурмыг тусгайлан бэлдсэн таглаа бүхий нүх, саванд хийж, түймэр алдахгүй байх нөхцөлийг хангах;

20.2.7.ой, хээрийн түймрээс амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөө хамгаалах, түймэр унтраах анхан шатны арга ажиллагааг эзэмшсэн байх, хүүхдээ түймрээс сэрэмжлүүлж сургах;

20.2.8.тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийг галын аюулгүйн төхөөрөмжөөр тоноглох, галын аюултай бодис, шатах, тослох материалыг хадгалах горимыг чанд мөрдөх;

20.2.9.хуурай өвс, ургамлын хучаас, тариалангийн талбайн сүрэл, хог ургамал, өтөг бууцыг шатаахгүй байх;

20.2.10.ой, хээрийн түймрийг унтраах ажиллагаанд иргэний журамт үүргийн дагуу оролцох, хувийн эзэмшлийн тээврийн хэрэгслээ ашиглуулах болон ой, хээрийн түймэр илрүүлсэн, түймрийн тухай мэдээ хүлээн авсан бол түүнийг унтраах арга хэмжээг шуурхай авч, холбогдох шатны Засаг дарга, бусад шаардлагатай байгууллагад яаралтай мэдээлэх.

21 дүгээр зүйл.Ойн нөхөрлөл, түүний эрх, үүрэг

Хэвлэх

21.1.Ойн нөхөрлөл нь энэ хуулийн 4.9, 9.3-т заасны дагуу ойн сангийн тодорхой хэсгийг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх ойн менежментийн төлөвлөгөөтэй байна.

21.2.Ойн нөхөрлөл нь хууль тогтоомжид нийцсэн дүрэмтэй байна.

21.3.Ойн нөхөрлөл нь сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд ойн баялгийг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх чиглэлээр явуулж байгаа үйл ажиллагааныхаа хөтөлбөр, ойн менежментийн төлөвлөгөөний биелэлтийн тайланг жил бүр тавина.

21.4.Ойн нөхөрлөл нь гэрээний дагуу эзэмшиж байгаа ойн сангийн тодорхой хэсгийг ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлнэ.

21.5.Ойн нөхөрлөл нь гэрээгээр эзэмшсэн газартаа Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт заасны дагуу идэвхтэн байгаль хамгаалагчийг ажиллуулж болно.

21.6.Ойн нөхөрлөлийн гишүүдийн 80-аас доошгүй хувь нь гэрээгээр эзэмшиж байгаа ойн сангаа байнга харж хамгаалах, хяналт тавих боломжтой тухайн засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн байнгын оршин суугч иргэн байна.

21.7.Ойн нөхөрлөлийн гишүүн нь Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 50 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан шаардлагыг хангасан байна.

21.8.Ойн нөхөрлөл нь ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмших давуу эрхтэй бөгөөд ойн нөхөрлөл байгуулахад дараах баримт бичгийг бүрдүүлнэ:

21.8.1.ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшиж хамгаалах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулахыг хүссэн өргөдөл;

21.8.2.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшихийг зөвшөөрсөн тухай баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурлын санал, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын санал;

21.8.3.ойн сангийн тодорхой хэсгийг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаарх ойн менежментийн төлөвлөгөө, гэрээний төсөл, гэрээгээр эзэмших ойн талбайн хилийн цэс, байршил, тархалтын зураг;

21.8.4.ойн нөхөрлөл байгуулсан гишүүдийн хамтран ажиллах тухай гэрээний хуулбар;

21.8.5.ойн нөхөрлөлийн гишүүдийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар.

21.9.Энэ хуулийн 21.8-д заасны дагуу бүрдүүлсэн баримт бичиг нь энэ хуулийн 21.7-д заасан шаардлага, 21.8-д заасан бүрдлийг хангасан бол сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэж, уг шийдвэрийг үндэслэн сум, дүүргийн Засаг дарга ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшүүлэх гэрээ байгуулж, гэрчилгээ олгоно.

21.10.Гэрээний дагуу ойн сангийн тодорхой хэсгийг ойн нөхөрлөлд эзэмшүүлэхдээ гишүүдийн тоо, чадамж, хариуцах талбай, нөөц, экологийн онцлог зэргийг харгалзана.

21.11.Дараах тохиолдолд тухайн сум, дүүргийн Засаг дарга ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшиж хамгаалах чиглэлээр явуулах ойн нөхөрлөлийн үйл ажиллагааг зогсоож, гэрээг цуцална:

21.11.1.ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмшиж хамгаалах чиглэлээр явуулах үйл ажиллагааг зогсоох тухай баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурлын санал, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын шийдвэр гарсан;

21.11.2.ойн нөхөрлөлийн бүх гишүүдийн хурлаар ойн сангийн тодорхой хэсгийг эзэмших үйл ажиллагааг зогсоох шийдвэр гарсан;

21.11.3.энэ хуулийн 21.6, 21.7-д заасан нөхцөл, шаардлага болон энэ хуулийн 21.9-д заасны дагуу байгуулсан гэрээгээр хүлээсэн үүргээ удаа дараа биелүүлээгүй, эсхүл гэрээ байгуулснаас хойш зургаан сарын хугацаанд ойг хамгаалах чиглэлийн үйл ажиллагаа явуулаагүй.

21.12.Энэ хуулийн 21.9-д заасны дагуу гэрээ байгуулсан ойн нөхөрлөл дараах эрхийг эдэлнэ:

21.12.1.эзэмшлийн газартаа ойн менежментийн төлөвлөгөөний дагуу хийгдэх үйл ажиллагааг тасралтгүй явуулах;

21.12.2.эзэмшлийн газраасаа ойн менежментийн төлөвлөгөө, эрхийн бичгийн дагуу бэлтгэсэн мод, ойн дагалт баялгийг ашиглах, хэрэгцээнээс илүү гарсан мод, ойн дагалт баялгийг худалдан борлуулах;

21.12.3.улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр гүйцэтгэх ойн аж ахуйн арга хэмжээний төсөл, хөтөлбөр боловсруулах, санал өгөх, уралдаант шалгаруулалтад оролцох;

21.12.4.ойн менежментийн талаар явуулах сургалт, семинар, мэргэжил олгох, давтан сургах үйл ажиллагаанд хамрагдах.

21.13.Ойн нөхөрлөл энэ хуульд заасан үүргийг биелүүлэхийн зэрэгцээ тухайн шатны Засаг даргатай байгуулсан гэрээнд заасан үйл ажиллагааг явуулна.

22 дугаар зүйл.Аж ахуйн нэгж, байгууллагын эрх, үүрэг

Хэвлэх

22.1.Аж ахуйн нэгж, байгууллага дараах эрх, үүрэгтэй:

22.1.1.байгаль орчныг хамгаалах болон ойн тухай хууль тогтоомж, Засгийн газар, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага, Засаг даргын шийдвэр, байгаль орчны улсын байцаагч, байгаль хамгаалагчийн шаардлагыг биелүүлэх;

22.1.2.ойг ашиглах чиглэлийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, байгууллага үйл ажиллагааныхаа сөрөг нөлөөллийг бууруулах болон ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх арга хэмжээний зардлыг жил бүр төсөвтөө тусган хэрэгжүүлэх;

22.1.3.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшсэн аж ахуйн нэгж, байгууллага нь энэ хуулийн 4.9, 9.3-т заасны дагуу ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх чиглэлээр явуулах үйл ажиллагааны ойн менежментийн төлөвлөгөөг батлуулж мөрдөх;

22.1.4.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшсэн аж ахуйн нэгж, байгууллага эзэмшлийнхээ ойгоос ойн менежментийн төлөвлөгөө, гэрээ, эрхийн бичигт заасан нөхцөл, болзлын дагуу мод, ойн дагалт баялгийг ашиглах;

22.1.5.энэ хуулийн 34.4-т заасан тохиолдолд гарал үүслийн гэрчилгээг ойн анги /байхгүй бол сум, дүүргийн эрх бүхий албан тушаалтан/-аас авсан байх;

22.1.6.Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт заасан нөхцөлөөр ойн сангийн эзэмшил бүхий газарт идэвхтэн байгаль хамгаалагчийг ажиллуулах;

22.1.7.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшихийг хүссэн аж ахуйн нэгж, байгууллага энэ хуулийн 21.8.1-21.8.3-т заасан баримт бичгийг бүрдүүлэх;

22.1.8.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшигч аж ахуйн нэгж, байгууллага тухайн сум, дүүргийн төсөвт зохих татвар төлөх;

22.1.9.ойн тухай хууль тогтоомжид заасан үүргийг биелүүлэх;

22.1.10.тухайн шатны Засаг даргатай байгуулсан гэрээнд заасан үйл ажиллагааг явуулах;

22.1.11.жил бүр сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх ойн менежментийн төлөвлөгөөний биелэлтийн талаар тайлан тавьж, ажлаа дүгнүүлэх;

22.1.12.ой, хээрийн түймэр унтраахад хүн хүч, тээврийн болон бусад хэрэгслийг гаргаж өгөх;

22.1.13.ой, хээрт мод бэлтгэх, эрэл, хайгуул, эрдэм шинжилгээний ажил гүйцэтгэх, хээрийн шинжилгээний анги зохион байгуулахдаа хууль тогтоомжид заасны дагуу зөвшөөрөл авч байгаль хамгаалагчид мэдэгдэн ой, хээрийн түймэр гаргахгүй байх баталгаа гарган, түймрийн аюултай үед ой, хээрт аялал, зугаалга хийх, зорчих бусад үйл ажиллагаа явуулахгүй байх;

/Энэ заалтад 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

22.1.14.галын аюултай бодис, шатах, тослох материалыг хэрэглэх, тээвэрлэх, хадгалах журам, горимыг чанд мөрдөж ажиллах;

22.1.15.бүх төрлийн тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийг галын аюулгүйн төхөөрөмжөөр тоноглох, ажилд гаргахдаа шалгаж байх;

22.1.16.ойн санг гэрээгээр эзэмшиж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллага ой, хээрийн түймрээс хамгаалах болон унтраах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх.

22.2.Тухайн сум, дүүргийн Засаг дарга нь ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшигч аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагааг дараах үндэслэлээр зогсоож, гэрээг цуцална:

22.2.1.энэ хуулийн 21.11.1-д заасан шийдвэр гарсан;

22.2.2.энэ хуулийн 22.1.11-д заасны дагуу тайлан тавьж, ажлаа дүгнүүлээгүй;

22.2.3.энэ хуулийн 22.1.7, 22.1.8-д заасныг зөрчсөн;

22.2.4.гэрээ байгуулснаас хойш зургаан сарын хугацаанд ойг хамгаалах чиглэлийн үйл ажиллагаа явуулаагүй.

22.3.Энэ хуулийн 22.1.9-д заасан гэрээ болон гэрчилгээний загварыг төрийн захиргааны төв байгууллага батална.

23 дугаар зүйл.Ойн мэргэжлийн байгууллага, түүний үйл ажиллагаа

Хэвлэх

23.1.Ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх үйл ажиллагааг мэргэжлийн түвшинд явуулах, арга зүйн зөвлөгөөгөөр хангах эрхийг холбогдох хуулийн дагуу авсан аж ахуйн нэгж, байгууллагыг ойн мэргэжлийн байгууллага гэнэ.

23.2.Энэ хуулийн 23.1-д заасан байгууллага нь өмчийн аль ч хэлбэртэй байж болох бөгөөд дараах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулна:

23.2.1.ойн баялгийн нөөцийг хамгаалах ажлыг хэрэгжүүлэх;

23.2.2.ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшиж ойг зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх ажлыг гүйцэтгэх, эрх олгосон тохиолдолд нөлөөллийн үнэлгээ хийх;

23.2.3.ойг нөхөн сэргээх, үржүүлэх үйл ажиллагаа явуулахаас гадна бусад байгууллагад мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх, сургалт явуулах, төсөл, хөтөлбөр боловсруулах, хэрэгжүүлэх;

23.2.4.өөрийн гүйцэтгэсэн ажлын үнэн зөвийг хариуцаж, үйл ажиллагааныхаа талаар төрийн захиргааны төв байгууллагад тайлагнах;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

23.3.Ойн мэргэжлийн байгууллагад тавигдах шаардлага, ажиллах журмыг төрийн захиргааны төв байгууллага батална.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

ОЙГ ХАМГААЛАХ, НӨХӨН СЭРГЭЭХ

24 дүгээр зүйл.Ойг хамгаалах арга хэмжээ

Хэвлэх

24.1.Ойг хамгаалах арга хэмжээнд ойг ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчнөөс сэргийлэх, тэдгээртэй тэмцэх, хүний үйл ажиллагааны сөрөг нөлөөллөөс хамгаалах, ойн хэвийн өсөлт, нөхөн сэргэлтийг хангах, удмын санг хамгаалах арга хэмжээ багтана.

24.2.Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нутаг дэвсгэрийнхээ ой бүхий газрын доройтсон хэсэгт ойн санг хамгаалах, нөхөн сэргээх зорилгоор гурав хүртэлх жилийн хугацаагаар ашиглалтын үйл ажиллагааг зогсоож болно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

25 дугаар зүйл.Төрийн бус байгууллагыг ойн санг хамгаалахад оролцуулах

Хэвлэх

25.1.Ойн баялгийг хамгаалах дүрмийн зорилго бүхий төрийн бус байгууллага холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллагатай зөвшилцөн Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 32 дугаар зүйлд заасны дагуу ойг хамгаалах талаар дараах үйл ажиллагааг явуулж болно:

25.1.1.ойн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд олон нийтийн хяналт тавих, үзлэг хийх, илэрсэн зөрчлийг арилгахыг шаардах, уг асуудлыг эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх, гэм буруутай этгээдээс ойн санд учруулсан хохирлыг барагдуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргах;

25.1.2.ойг хамгаалах талаарх саналаа холбогдох төрийн байгууллага болон зохих шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргад уламжлах;

25.1.3.ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх болон ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах талаар сургалт, сурталчилгаа зохион байгуулах;

25.1.4.ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх, ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах төсөл, зөвлөмж, аргачлал боловсруулж, холбогдох байгууллагад танилцуулан шийдвэр гаргуулах, хэрэгжүүлэх;

25.2.Төрийн захиргааны төв байгууллага ойг хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх талаарх төрийн гүйцэтгэх байгууллагын тодорхой чиг үүргийг гэрээний үндсэн дээр Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасны дагуу ойг хамгаалах дүрмийн зорилго бүхий төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлж, түүний хэрэгжилтийг санхүүжүүлж болно.

26 дугаар зүйл.Ой, хээрийн түймрээс хамгаалах

Хэвлэх

26.1.Ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага гэрээний дагуу эзэмшиж байгаа ойн сангийн хэсгийг ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлнэ.

26.2.Түймрийн аюултай үед иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас ой, хээрийн бүс нутагт дараах үйлдэл хийхийг хориглоно:

26.2.1.өсвөр, залуу шилмүүст ой, шатсан ой, хуурай, унанги мод ихтэй ой, мод бэлтгэлийн хаягдал, үлдэгдлийг цэвэрлээгүй талбай, өвслөг ургамлын нөөц ихтэй газар, модны доор ил задгай гал түлэх;

26.2.2.мод бэлтгэлийн талбайг цэвэрлэхдээ шатаах аргыг хэрэглэх;

26.2.3.шатах, тослох материал шингээсэн цаас, даавуу, хөвөн болон бусад зүйлийг зориулалтын бус газар ил хаях;

26.2.4.тээврийн хэрэгсэл, бусад техникийг шатахуунаар цэнэглэх үед тамхи татах, цонх, хаалгаар нь шатах, дэлбэрэх аюул бүхий хог, хаягдал, үнс, шүдэнз хаях, оч баригчгүй тээврийн хэрэгсэл ашиглах.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

26.3.Ашиглалт явуулж байгаа газарт түймэр унтраах багаж, хэрэгсэл, техник, тоног төхөөрөмжийг тогтоосон норм нормативын дагуу бүрдүүлэх ба тэдгээрийг түймэр гарсан үед ашиглахад бэлэн байлгана.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

27 дугаар дүгээр зүйл.Ойг хөнөөлт шавж, өвчнөөс хамгаалах

Хэвлэх

27.1.Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг дарга ойг хөнөөлт шавж, өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, тэдгээртэй тэмцэх хөтөлбөр боловсруулж, түүнийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах зардлыг жил бүр орон нутгийн төсөвт тусгуулах арга хэмжээ авна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

27.2.Хөнөөлт шавж, өвчний тархалтын голомт засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн хэд хэдэн нэгжийн нутаг дэвсгэрийг хамарсан тохиолдолд түүнтэй тэмцэх ажлыг ойн мэргэжлийн байгууллага улсын төсвийн хөрөнгөөр гүйцэтгэнэ.

27.3.Ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага гэрээний дагуу эзэмшиж байгаа ойн сангийн тодорхой хэсгийг хөнөөлт шавж, өвчнөөс хамгаалах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлнэ.

27.4.Хөнөөлт шавж, өвчний судалгаа явуулах, тэдгээрээс урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх ажлыг ойн мэргэжлийн байгууллага гүйцэтгэнэ.

27.5.Ойд хөнөөлт шавж, өвчинтэй тэмцэхэд төрийн захиргааны төв байгууллагаас зөвшөөрснөөс бусад химийн бодис, биологийн бэлдмэл ашиглахыг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

28 дугаар зүйл.Ойд арчилгаа, цэвэрлэгээ хийх, хилийн зурвас гаргах, сэргээх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

Хэвлэх

28.1.Ойн хэвийн өсөлт, хөгжилтийг хангах, бүтээмжийг дээшлүүлэх, ойг түймэр, хөнөөлт шавж, өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, экологийн тэнцлийг хадгалан хамгаалах зорилгоор энэ хуулийн 28.2.1-д заасан арчилгааг зөвхөн ойн мэргэжлийн байгууллага, цэвэрлэгээг ойн мэргэжлийн байгууллагаас гадна ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, иргэн гэрээгээр хийнэ.

28.2.Ойд хийгдэх арчилгаа, цэвэрлэгээний ажлыг дараах байдлаар санхүүжүүлнэ:

28.2.1.ойд гэрэлжүүлэх, тохируулах арчилгааг улсын төсвийн хөрөнгөөр;

28.2.2.энэ хуулийн 28.2.1-д зааснаас бусад төрлийн арчилгаа болон цэвэрлэгээний ажлыг тухайн ажлыг гүйцэтгэгч өөрийн хөрөнгөөр.

28.3.Төрийн захиргааны төв байгууллага тухайн жилд ойд хийх арчилгаа, цэвэрлэгээний ажлын хэмжээг Засаг даргынх нь саналыг үндэслэн аймаг, нийслэлээр тогтооно.

28.4.Ойн анги /байхгүй бол тухайн нутаг дэвсгэрийн байгаль хамгаалагч/ арчилгаа, цэвэрлэгээний журмаар бэлтгэх модонд эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ олгоно.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

28.5.Ойд арчилгаа, цэвэрлэгээ хийх журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

28.6.Хил хамгаалах байгууллага хилийн асуудлаар байгуулсан Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасны дагуу улсын хилийн шугам дайран гарсан ойд улсын хил тод харагдахаар зурвас гаргах, сэргээх ажлыг төрийн захиргааны төв байгууллагад мэдэгдсэний үндсэн дээр хийх бөгөөд дээрх зурвасаас гарсан модыг хуульд заасны дагуу ашиглаж болно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

29 дүгээр зүйл.Ойд хориглох үйл ажиллагаа

Хэвлэх

29.1.Ойн хэвийн өсөлт, нөхөн сэргэлтийг хангах, хүний үйл ажиллагааны сөрөг нөлөөллөөс ойг хамгаалах зорилгоор дараах үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно:

29.1.1.насны тавдугаар анги хүртэлх ой, бүх төрлийн өсвөр мод, түүнчлэн жодоо, яшил, заг, тоорой, жигд, яргай, сухай, гандигар, тэс болон чацаргана, мойл зэрэг бүх төрлийн жимсний мод, бутыг огтлох, хугалж гэмтээх;

29.1.2.төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр ойгоос хуш, гацуур, нарсыг бэлтгэх, ашиглах;

29.1.3.ойг хавтгайруулан огтлох аргаар мод бэлтгэх;

29.1.4. ойн сан бүхий газарт зөвшөөрөлгүйгээр өвс хадах;

29.1.5.ойжуулсан, ойн үр бэлтгэх зориулалтаар тусгаарласан болон тарьц, суулгац ургуулсан мод үржүүлгийн талбайд мод бэлтгэх, мал бэлчээх;

29.1.6.энэ хуулийн 14.1, 14.2-т заасан эрх бүхий байгууллагатай зөвшилцөхгүйгээр эзэмшлийн ойд мод бэлтгэх, ойн дагалт баялаг ашиглах зэрэг үйл ажиллагаа явуулах;

29.1.7.иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага зохих зөвшөөрөлгүйгээр ойгоос мод бэлтгэх, ойн дагалт баялаг ашиглах, ан агнах, түймрийн аюултай үед зохих зөвшөөрөлгүйгээр аялал, зугаалгаар явах;

29.1.8.байгалийн ойгоос зулзаган модыг түймрээс хамгаалах халз зурвас, эрчим хүчний шугам сүлжээний хамгаалалтын зурвас гаргахаар төлөвлөсөн болон стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордтой давхацсан ойн сангийн талбайгаас аймаг, нийслэлийн байгаль орчны газрын зөвшөөрснөөс бусад тохиолдолд шилжүүлэн суулгах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

29.1.9.барилга байгууламж барих, шинэчлэх, өргөтгөх, засварлах ажилд барилгын хэв хашмалын тулаасны зориулалтаар бөөрөнхий мод ашиглах;

29.1.10.ойн сангийн газарт улсын тусгай хэрэгцээний болон ойн аж ахуйн арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээс бусад зориулалтаар барилга байгууламж барих, аливаа объект байрлуулах;

29.1.11.мод, сөөг нутагшуулах, тарималжуулахаар хийж байгаа туршилт, судалгааны ажлаас бусад тохиолдолд мод, сөөгний тарьц, суулгац импортлох.

30 дугаар зүйл.Ойг нөхөн сэргээх, үржүүлэх

Хэвлэх

30.1.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдсэн, түүнчлэн мод бэлтгэсэн талбайн ойг нөхөн сэргээх, үржүүлэх арга хэмжээг улсын захиалгаар улсын болон орон нутгийн төсөв, өөрийн хөрөнгө, дотоод, гадаадын хандив, тусламжаар гүйцэтгэнэ.

30.2.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага огтолсон нэг модны оронд арав буюу түүнээс дээш тарьц суулгацыг ойд тарьж ургуулж, улсын ойн санд хүлээлгэж өгнө.

30.З.Тал хээр, говь, цөлийн бүсийг ойжуулах, гол, горхи, булаг, шандын эх, бэлчээр, тариалангийн талбайг хамгаалах зорилгоор ногоон зурвас байгуулах хөтөлбөр, төслийг улсын төсөв, бусад эх үүсвэрийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлнэ.

30.4.Ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэхэд улсын төсвөөс зарцуулах хөрөнгийн хэмжээ нь Байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн тухай хуулийн 18 дугаар зүйлд зааснаас багагүй байна.

30.5.Ойжуулалт, ойн аж ахуйн арга хэмжээг төлөвлөх, зохион байгуулах, санхүүжүүлэх болон таримал ойг үнэлэх, хүлээн авах, улсын ойн санд худалдан авах, өмчлүүлэх журмыг санхүү, төсвийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

30.6.Ойжуулалт, ойн аж ахуйн арга хэмжээний зардлын нормативыг санхүү, төсвийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301 дүгээр зүйл.Үржлийн материал бэлтгэх

/Энэ зүйлийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

Хэвлэх

301.1.Ойжуулалт, ойн нөхөн сэргээлтийн ажилд тухайн ойн үрийн мужлалаас гарал үүсэлтэй, стандартын шаардлага хангасан үрийг ашиглана.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.2.Ойн үрийн мужлалын хилийн заагийг ойн шинжлэх ухааны байгууллагын саналыг үндэслэн ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны  байгууллага тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.3.Байгалийн гамшгийн улмаас үр нөөцөлж чадаагүй, эсхүл үрийн бага ургацын жилд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад үр нийлүүлэх, үр шинэчлэх зорилгоор удамшлын болон тарилтын сайн чанарын үрээр ойн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын зөвшөөрлөөр ойн үрийн улсын нөөцийн санг бүрдүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.4.Үржлийн материал бэлтгэх, үйлдвэрлэхэд төрөөс дэмжлэг үзүүлэх журмыг санхүү, төсвийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.5.Итгэмжлэгдсэн лаборатори ойн үрийн улсын нөөцийн санд нийлүүлэх болон худалдан борлуулах ойн үрийн шинжилгээ хийж, чанарын гэрчилгээг олгоно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.6.Гарал үүслийн болон чанарын гэрчилгээтэй үржлийн материалыг худалдан борлуулна.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.7.Гарал үүсэл нь тодорхойгүй, эсхүл итгэмжлэгдсэн лабораторийн шинжилгээгээр стандартын шаардлага хангаагүй болох нь тогтоогдсон үрийг худалдах, импортлохыг хориглоно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

301.8.Үржлийн материал бэлтгэх, үйлдвэрлэх, худалдах журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага батална.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

31 дүгээр зүйл.Мод тарьж ургуулах ажлыг зохион байгуулах

Хэвлэх

31.1.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга бүх нийтээр мод тарих сарын ажлыг жил бүр зохион байгуулж, 16 насанд хүрсэн иргэн бүр нэг, аж ахуйн нэгж, байгууллага таваас доошгүй мод тарьж ургуулах, услах, арчлах бөгөөд өөрийн хүчээр гүйцэтгэх боломжгүй тохиолдолд зардлыг хандивлана.

31.2.Сум, баг, дүүрэг, хорооны Засаг дарга мод суулгах талбайг сонгох, хөрс боловсруулах, тарьц суулгацаар хангах, тэдгээрийг услах, арчлах ажлыг ойн мэргэжлийн байгууллагатай хамтран зохион байгуулж, уг ажилд иргэдийг татан оролцуулна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

31.3.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын тарьж ургуулсан модыг тодорхой шалгуур үзүүлэлтийн дагуу худалдан авч болно.

31.4.Хот, сууринг цэцэрлэгжүүлэх, ногоон байгууламж байгуулах ажлыг холбогдох хуулиар зохицуулна.

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

ОЙГ АШИГЛАХ

32 дугаар зүйл.Бэлтгэж ашиглах модны хэмжээг тогтоох

Хэвлэх

32.1.Ойгоос тухайн жилд бэлтгэх модны дээд хязгаарыг аймаг, нийслэлийн Засаг даргын санал, ой зохион байгуулалтын баримт бичиг, ойн менежментийн төлөвлөгөөг үндэслэн төрийн захиргааны төв байгууллага аймаг, нийслэл тус бүрээр тогтооно.

32.2.Аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал тухайн жилд ойгоос бэлтгэх модны хэмжээг энэ хуулийн 32.1-д заасан хязгаарт багтаан сум, дүүрэг бүрээр тогтооно.

32.3.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь ойн сангийн тодорхой хэсгийг гэрээгээр эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллагын ойн менежментийн төлөвлөгөө болон иргэдийн хэрэгцээг үндэслэн энэ хуулийн 35.1, 35.2 дахь хэсэгт заасны дагуу ойгоос бэлтгэх модны төрөл, тоо хэмжээг дараах байдлаар тогтооно:

32.3.1.үйлдвэрлэлийн ашиглалт явуулах эрх бүхий аж ахуйн нэгжид үйлдвэрлэлийн огтлолтыг байгууллага бүрээр;

32.3.2.ойд арчилгаа, цэвэрлэгээ явуулах эрх бүхий аж ахуйн нэгжид арчилгаа, цэвэрлэгээний огтлолтыг байгууллага бүрээр;

32.3.3.ойн нөөц бүхий аймаг, сумын иргэдийн ахуйн хэрэглээний болон уламжлалт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зориулалтын огтлолтыг баг бүрээр.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

32.4.Шинээр мод бэлтгэсэн, ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавжид нэрвэгдсэн газарт ойн орчны нөхцөл өөрчлөгдөхөөс өмнө байгалийн сэргэн ургалтыг дэмжих арга хэмжээг тухайн жилд нь мод бэлтгэгч байгууллага өөрийн хөрөнгөөр, ойг нөхөн сэргээх, үржүүлэх мэргэжлийн байгууллага орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр хийж гүйцэтгэнэ.

32.5.Ойн сангүй болон ойн ашиглах нөөцгүй аймгуудын өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагын түлшний модны хэрэгцээг төвлөрсөн журмаар хангах бөгөөд түлшний модны хөнгөлөлтийн хувь, хэмжээг Засгийн газар тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

33 дугаар зүйл.Мод бэлтгэх гэрээ байгуулах

Хэвлэх

33.1.Ойн санг гэрээгээр эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллага сум дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын шийдвэрийг үндэслэн ойн анги /байхгүй бол сум, дүүргийн эрх бүхий албан тушаалтан/ -тай мод бэлтгэх гэрээ байгуулна.

33.2.Энэ хуулийн 33.1-д заасны дагуу байгуулах мод бэлтгэх гэрээнд дараах зүйлийг тусгана:

33.2.1.мод бэлтгэх үндэслэл /мод бэлтгэхийг зөвшөөрсөн тухай эрх бүхий этгээдийн шийдвэр;

33.2.2. мод бэлтгэх хугацаа, зориулалт, бэлтгэх модны төрөл, хэмжээ;

33.2.3.мод бэлтгэлийн талбай тусгаарласан материал, мод бэлтгэх технологийн карт болон ойн нөөцийн тодорхойлолт;

33.2.4.ойг нөхөн сэргээх, ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавж, өвчнөөс хамгаалах төлөвлөгөө, түүнийг хэрэгжүүлэх зардлын хэмжээ;

33.2.5.мод бэлтгэсэн талбайг хүлээлгэн өгөх нөхцөл;

33.2.6.мод бэлтгэсэн талбайг хүлээлгэн өгөх, гэрээний биелэлтийг дүгнэх.

34 дүгээр зүйл.Мод бэлтгэх эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ олгох

Хэвлэх

34.1.Энэ хуулийн 32.2-т заасны дагуу аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас тогтоосон хэмжээнд багтаан ойн анги /байхгүй бол сум, дүүргийн эрх бүхий албан тушаалтан/ иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллагад мод бэлтгэх эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ олгоно.

34.2.Энэ хуулийн 34.1-д заасан эрхийн бичигт иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, ойн мэргэжлийн байгууллагын нэр, хаяг, бэлтгэх модны төрөл хэмжээ, бэлтгэх, тээвэрлэж дуусгах хугацаа, газрын нэрийг заана.

34.З.Энэ хуулийн 34.1-д заасан эрхийн бичгийг бусдад шилжүүлэхийг хориглоно.

34.4.Ойгоос бэлтгэсэн гуалин, шургааг, дүнз, зүсмэл материал, түлээг өөр аймаг, сум, хот, суурингийн хооронд тээвэрлэх, худалдахад мод, модон материалын гарал үүслийн гэрчилгээг энэ хуулийн 34.1-д заасны дагуу олгоно.

34.5.Энэ хуулийн 34.1-д заасан эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ, түүнийг олгох журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

34.6.Энэ хуулийн 33.1-д заасан гэрээ байгуулах, 34.1-д заасан гарал үүслийн гэрчилгээ, түүнийг олгох журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

35 дугаар зүйл.Мод бэлтгэх ажиллагаа

Хэвлэх

35.1.Энэ хуулийн 23 дугаар зүйлд заасан ойн ашиглалтын чиглэлийн мэргэжлийн байгууллага нь сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас тогтоосон хэмжээнд, зөвшөөрөгдсөн дараах төрлийн огтлолтоор мод бэлтгэж болно:

35.1.1.ойн төлөв байдалд сөргөөр нөлөөлж байгаа мод, бутыг огтлох замаар ой ургах тааламжтай орчныг бий болгоход чиглэсэн арчилгааны;

35.1.2.түймэр, хөнөөлт шавж, өвчинд нэрвэгдэж хатсан, цаашид ургах чадваргүй болсон ойн модыг огтлох замаар ойг цэвэрлэх, ойг эрүүлжүүлэхэд чиглэгдсэн цэвэрлэгээний;

35.1.3.нас гүйцсэн модыг огтлох замаар модон түүхий эдийг бэлтгэхэд чиглэсэн үйлдвэрлэлийн ашиглалтын.

35.2.Зохих зөвшөөрөл авсан иргэн ахуйн зориулалтаар, түүнчлэн ойн санг гэрээгээр эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага эзэмшлийнхээ талбайд энэ хуулийн 3.1.15-д заасан ойн цэвэрлэгээ хийх замаар, зохих зөвшөөрөл авсан ойн нөөц бүхий аймаг, сумын иргэд уламжлалт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зориулалтаар мод бэлтгэж болно.

/Энэ хэсэгт 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

35.3.Зохих зөвшөөрөл авсан иргэн, түүнчлэн ойн санг гэрээгээр эзэмшигч ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага энэ хуулийн 35.2-т зааснаас өөр зориулалт, арга замаар мод бэлтгэхийг хориглоно.

35.4.Дараах тохиолдолд хууль бусаар мод бэлтгэсэн гэж үзнэ:

35.4.1.гэрээ, зөвшөөрлийн баримт бичигт заасан тоо хэмжээ хэтрүүлсэн, төрөл, зориулалт, бэлтгэх арга, технологийг зөрчиж мод бэлтгэсэн;

35.4.2.зохих гэрээ, зөвшөөрөлгүйгээр мод бэлтгэсэн;

35.4.3.засварласан, хуурамч, хүчингүй гэрээ, эрхийн бичгээр ойгоос мод бэлтгэсэн.

35.5.Ойгоос мод бэлтгэх журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

36 дугаар зүйл.Өөр аймаг, сумын нутагт мод бэлтгэх

Хэвлэх

36.1.Өөр аймаг, сумын нутагт мод бэлтгэх бол зохих шатны Засаг дарга нар урьдчилан тохиролцож, тухайн жилд бэлтгэх модны дээд хязгаарт оруулах саналаа аймаг, нийслэлийн Засаг дарга төрийн захиргааны төв байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2012 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/

36.2.Энэ хуулийн 36.1-д заасны дагуу аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нар мод бэлтгэх талаар тохиролцоонд хүрч чадаагүй бол төрийн захиргааны төв байгууллага шийдвэрлэнэ.

37 дугаар зүйл.Бэлтгэсэн модыг боловсруулах, худалдаалах

Хэвлэх

37.1.Модны чиглэлийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгч иргэн, аж ахуйн нэгж энэ хуулийн 35.1, 35.2-т заасны дагуу бэлтгэсэн модыг боловсруулах, худалдаалах ажлыг зохион байгуулна.

37.2.Энэ хуулийн 37.1-д заасан иргэн, аж ахуйн нэгж, түрээслэгч нь эрхийн бичиг болон гарал үүслийн гэрчилгээгүй мод, түүнчлэн хууль бусаар бэлтгэсэн модыг боловсруулах, худалдаалахыг хориглоно.

37.3.Энэ хуулийн 37.1-д заасан үйл ажиллагааг зохион байгуулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж нь өөрийн түрээслэгчийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, эрхийн бичиг болон гарал үүслийн гэрчилгээгүй мод, түүнчлэн хууль бусаар бэлтгэсэн модыг боловсруулах, худалдаалахаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах үүрэгтэй.

37.4.Мод, модон материалын худалдаа, үйлчилгээний үйл ажиллагаа эрхэлдэг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь зөвшөөрөлгүй бэлтгэсэн болон гарал үүслийн гэрчилгээгүй мод, модон материалыг тээвэрлэсэн тээврийн хэрэгслийг худалдаа, үйлчилгээ явуулж байгаа газартаа оруулахыг хориглоно.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

38дугаар зүйл.Ойн дагалт баялаг, түүнийг ашиглах горим

Хэвлэх

38.1.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад ойн дагалт баялгийн нөөц ашиглах эрхийн бичгийг тухайн ойн анги /байхгүй бол тухайн нутаг дэвсгэрийн байгаль хамгаалагч/ олгоно.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

38.2.Энэ хуулийн 38.1-д заасан эрхийн бичигт иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын нэр, хаяг, түүж бэлтгэх дагалт баялгийн төрөл, хэмжээ, хугацаа, газрын нэрийг заана.

38.3.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага ойн дагалт баялгийг төлбөртэйгөөр ашиглана.

38.4.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад энэ хуулийн 38.1-д заасан эрхийн бичиг олгохдоо ойн дагалт баялаг, түүний тархац, тухайн жилийн ургац зэргийг харгалзана.

38.5.Хушны самрын дунд ургацтай жилд зөвхөн ахуйн зориулалтаар, их ургацын жилд аль ч зориулалтаар ашиглахыг зөвшөөрнө.

38.6.Ойн дагалт баялгийг хамгаалах, зохистой ашиглах үйл ажиллагааг зохицуулсан журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

38.7.Боловсруулаагүй ойн дагалт баялгийг экспортлохыг хориглоно.

38.8.Ойн сан бүхий газарт ургадаг хушны самар, зэрлэг жимс, жимсгэнэ, мөөг, эмийн ашигт ургамлыг хамгаалах бүсүүдийг байгуулж нутгийн иргэд, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагад гэрээгээр эзэмшүүлж болно.

ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

БУСАД ЗҮЙЛ

39 дүгээр зүйл.Ойг хамгаалах эдийн засгийн хөшүүрэг

Хэвлэх

39.1.Ойд үзүүлэх хортой нөлөөллийг багасгасан, түүнчлэн дэвшилтэт арга технологи нэвтрүүлсэн иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг төрөөс урамшуулах бөгөөд журмыг Засгийн газар батална.

39.2.Ойн тухай хууль тогтоомж зөрчсөн тухай үнэн бодит мэдээллийг эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтанд өгсөн, түүнчлэн зөрчлийг илрүүлсэн, буюу илрүүлэхэд бодитой туслалцаа үзүүлсэн иргэнд Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасны дагуу урамшуулал олгоно.

39.3.Хууль бусаар мод бэлтгэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийг илрүүлсэн эрх бүхий албан тушаалтанд дараах урамшуулал олгоно:

39.3.1.Хууль бусаар бэлтгэж хураалгасан гуалин, шургааг, дүнз, зүсмэл материал, түлээ зэрэг мод, модон материал, түүнчлэн ойн дагалт баялгийн борлуулалтын орлогын 15 хувийг Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасны дагуу тухайн гэмт хэрэг, зөрчлийг илрүүлсэн байгаль хамгаалагч, улсын байцаагчид;

39.3.2.Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхэд ашиглаж хураалгасан зэвсэг, тээврийн хэрэгсэл, унаа хөсөг, техник, тоног төхөөрөмжийг борлуулсны орлогын 70 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн урамшууллыг Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 9 дэх хэсэгт заасны дагуу гэмт хэрэг, зөрчлийг илрүүлсэн нөхөрлөл, төрийн бус байгууллага, цагдаа, хил хамгаалах байгууллагын ажилтанд.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

39.4.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын өөрийн хөрөнгөөр бойжуулсан чанартай тарьц, суулгац, тарьсан мод, бут, сөөг, таримал ойг зохих журмын дагуу төрөөс худалдан авах буюу бусад хэлбэрээр урамшуулна.

39.5.Энэ хуулийн 39.2-39.4, 39.10-т заасан урамшуулал олгох журмыг санхүүгийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

39.6.Төрийн болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллагаас ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх, үржүүлэх арга хэмжээг гүйцэтгэх, ойн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд хяналт тавихад шаардагдах зардлыг улс, орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлнэ.

39.7.Ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээний зардлыг аймаг, сум, нийслэл, дүүрэг жил бүрийн төсөвтөө тусгана.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

39.8.Ой, хээрийн түймрийн хор уршгийг арилгах зардлыг улсын төсвөөс гаргаж, ой, хээрийн түймэр гарсан шалтгааныг тогтоосны дараа түүнийг гэм буруутай этгээдээр зохих хууль тогтоомжийн дагуу нөхөн төлүүлнэ.

39.9.Ой, хээрийн түймрийн хор уршиг, хөнөөл ихэссэн үед энэ хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.7-д заасан журмын дагуу дайчилгаа явуулахад гарсан зардлыг Засгийн газраас санхүүжүүлж болно.

39.10.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага өөрийн хөрөнгөөр ой, хээрийн түймэр, хөнөөлт шавжтай тэмцсэн тохиолдолд зохих журмын дагуу урамшуулал олгоно.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

40 дүгээр зүйл.Төлбөр, хураамж

Хэвлэх

40.1.Ойн баялгийн нөөц ашигласны төлбөрт ойгоос хэрэглээний мод, түлээ бэлтгэж ашигласны, ойн дагалт баялгийн нөөц ашигласны төлбөр хамаарна.

40.2.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага хуульд заасны дагуу дараах хураамж төлнө:

40.2.1.ойн мэргэжлийн байгууллагын эрх олгосны;

40.2.2.ойн дагалт баялгийн нөөц ашиглах эрхийн бичиг олгосны;

40.2.3.бэлтгэсэн мод, модон материалд гарал үүслийн гэрчилгээ олгосны.

40.3.Энэ хуулийн 40.1, 40.2-т заасан төлбөр, хураамж, түүнчлэн хууль бусаар бэлтгэж хураалгасан мод, модон материал, ойн дагалт баялгийг борлуулсны орлого, энэ хуулийн 42.1-д заасан нөхөн төлбөрийг хуульд заасны дагуу төсөвт оруулна.

40.4.Энэ хуулийн 40.1, 40.2-т заасан төлбөр, хураамжийн хэмжээг тогтоох, чөлөөлөх, хөнгөлөх асуудлыг холбогдох хуулиар зохицуулна.

40.5.Ойн баялгийн нөөц ашиглах эрхийн бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ болон ойн мэргэжлийн байгууллагын эрх авсан этгээд уг эрхийн бичиг болон гэрчилгээний үнийг Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 5.3.1-д заасан Байгаль орчин, уур амьсгалын санд төлнө.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

/Энэ хэсэгт 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

41 дүгээр зүйл.Ойн салбарын сургалт, шинжлэх ухааны хангамж

Хэвлэх

41.1.Засгийн газар нь албан болон албан бус боловсролын тогтолцооны хүрээнд иргэдэд ойн талаарх мэдлэг, боловсрол, хүмүүжил, ойг хамгаалах арга, дадал олгох экологийн боловсролын хөтөлбөрийг баталж, биелэлтийг зохион байгуулна.

41.2.Засгийн газар ойн талаар баримтлах сургалт, шинжлэх ухааны хангамжийг дараах байдлаар зохион байгуулна:

41.2.1.сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага, ерөнхий боловсролын сургуульд ойн экологийн боловсрол, мод тарих, ойжуулах чиглэлээр анхны мэдлэг олгох;

/Энэ заалтыг 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

41.2.2.мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төв, коллеж, их, дээд сургуульд ойн чиглэлээр бэлтгэх мэргэжилтэй боловсон хүчний эрэлт хэрэгцээг тогтоож, мэргэжлийн боловсрол олгох, давтан сургалтыг тогтмол явуулж, мэргэжлийн боловсон хүчин, ажилчид бэлтгэх;

41.2.3.ойн салбарт судалгаа, шинжилгээний ажлыг өргөжүүлж, дэвшилтэт арга, технологи боловсруулах, инновацийн хөрөнгө оруулалт хийх замаар судалгааны үр дүн, шинэ санаа, дэвшилтэт техник, технологийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх;

41.2.4.хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр ойн тухай мэдлэг, ойг хамгаалах үндэсний уламжлал, зан заншил, хууль тогтоомжийг сурталчлах.

42 дугаар зүйл.Ойн санд учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх

Хэвлэх

42.1.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага дараах үйл ажиллагаа явуулснаас ойн сан, түүний нөөцөд хохирол учруулсан бол учирсан шууд хохирлыг нөхөн төлнө:

42.1.1.хориглосон үйл ажиллагаа явуулсан;

42.1.2.хууль бусаар мод бэлтгэсэн;

42.1.3.зөвшөөрөлгүйгээр ойн дагалт баялаг түүсэн, бэлтгэсэн;

42.1.4.ойн санд хортой нөлөөлөл үзүүлсэн;

42.1.5.үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэх, ашигт малтмал олборлох зэрэг үйл ажиллагаа явуулахдаа ойг устгасан;

42.1.6. хууль бус бусад үйл ажиллагаа явуулсан.

42.2.Энэ хуулийн 42.1-д заасан шууд хохирол болон ойг нөхөн сэргээхэд шаардагдах зардлын нөхөн төлбөрийг байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч ногдуулж, төлөлтөд хяналт тавина.

/Энэ хэсгийг 2013 оны 7 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

42.3.Энэ хуулийн 42.1-д заасан шууд хохирлыг нөхөн төлсөн нь гэм буруутай этгээдэд холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэхээс чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

42.4.Энэ хуулийн 42.1.3-т заасан ойн дагалт баялгийн нөөцийн нөхөн төлбөрийн хэмжээг тухайн үеийн зах зээлийн үнэлгээгээр, бусад нөхөн төлбөрийн хэмжээг экологи эдийн засгийн үнэлгээгээр тогтооно.

43 дугаар зүйл.Ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирлыг тогтоох

Хэвлэх

43.1.Ой, хээрийн түймрээс учирсан хохирлыг зохих шатны Засаг даргын шийдвэрээр байгуулсан ажлын хэсэг тухайн түймэр унтарснаас хойш 30 хоногт багтаан тогтооно.

43.2.Ой, хээрийн түймрээс учирсан хохиролд экологийн болон эд материалын хохирол, ой, хээрийн түймэртэй тэмцэхэд гарсан шууд болон шууд бус зардлыг оруулан тооцно.

43.3.Иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллагын өөрийн хөрөнгөөр тарьж ургуулсан таримал ой болон тэдгээрийн эзэмшлийн ойд гаднаас түймэр орж хохирол учруулсан тохиолдолд хохирлын хэмжээг төр хариуцаж, ойжуулалтын ажлыг улсын хөрөнгөөр гүйцэтгэж өгнө.

44 дүгээр зүйл.Ой, хээрийн түймэр унтраах дайчилгааг зохион байгуулах

Хэвлэх

44.1.Бүх шатны Засаг дарга нар хүн хүч, техник хэрэгслийг дайчлан нутаг дэвсгэртээ гарсан ой, хээрийн түймрийг унтраах ажлыг шуурхай зохион байгуулах, түүнтэй холбогдсон Засаг даргын шаардлагыг иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж, байгууллага заавал биелүүлэх үүрэгтэй.

44.2.Ой, хээрийн түймэр унтраах дайчилгаанд 16 нас хүрээгүй хүн, жирэмсэн эмэгтэй, 60-аас дээш насны эрэгтэй, 55-аас дээш насны эмэгтэй хүн хамрагдахгүй.

44.3.Улсын хил, аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн нутаг дэвсгэр дамжсан орон нутгийн хүчээр унтраах боломжгүй ой, хээрийн түймэртэй тэмцэхэд шүүхээс албадан хөдөлмөр хийлгэхээр шийтгэгдсэн хүмүүсийг оролцуулах асуудлыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага, цэргийн ангийн асуудлыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

44.4.Ой, хээрийн түймэр унтраах ажилд дайчлагдсан иргэдийн хүнс, бусад хангамж, тээврийн хэрэгсэл, багаж, шатахуунаар хангах асуудлыг дайчилгаа зохион байгуулж байгаа төрийн байгууллага, албан тушаалтан хариуцна.

45 дугаар зүйл.Ой, хээрийн түймэр унтраахад дайчлагдсан иргэн, төрийн албан хаагчийн үүргээ биелүүлэх баталгаа

Хэвлэх

45.1.Ой, хээрийн түймэр унтраах ажилд дайчлагдсан иргэн, төрийн албан хаагч түймэр унтраах иргэний журамт болон албан үүргээ гүйцэтгэж яваад эрүүл мэнд нь хохирсон, амь насаа алдсан тохиолдолд түүнд буюу ар гэрт дараах тэтгэвэр, тэтгэмж, цалингийн зөрүү зардлыг олгоно:

45.1.1.хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсан бол эмнэлгийн чөлөөтэй байсан хугацааны тэтгэмж, авч байсан цалингийн зөрүү;

45.1.2.хөгжлийн бэрхшээлтэй болсон тохиолдолд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тэтгэвэр, авч байсан цалингийн зөрүү;

45.1.3.хиймэл эрхтэн хийлгэх бол түүний зардал;

45.1.4.амь насаа алдсан тохиолдолд ар гэрт нь тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр, хохирогчийн авч байсан цалингийн зөрүү;

45.2.Ой, хээрийн түймэртэй тэмцэж яваад амь насаа алдсан иргэн, төрийн албан хаагчийн оршуулгын болон техник хэрэгсэл ашигласантай холбогдсон зардлыг төр хариуцна.

45.3.Ой, хээрийн түймэрт дайчлагдсан иргэн, төрийн албан хаагч түймэртэй тэмцэж яваад амь насаа алдсан тохиолдолд түүний ар гэрт нэг удаагийн буцалтгүй тусламж үзүүлнэ.

45.4.Тусламжийн хэмжээг Засгийн газар тогтооно.

46 дугаар зүйл.Санхүүжилт

Хэвлэх

46.1.Ой, хээрийн түймрээс хамгаалах арга хэмжээний зардлыг аймаг, сум, нийслэл, дүүрэг жил бүрийн төсөвтөө тусгана.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

46.2.Ой, хээрийн түймрийн хор уршгийг арилгах зардлыг улсын төсвөөс гаргаж, түймэр гарсан шалтгааныг тогтоосны дараа түүнийг гэм буруутай этгээдээр зохих хууль тогтоомжийн дагуу нөхөн төлүүлнэ.

47 дугаар зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

47.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

47.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Д.ДЭМБЭРЭЛ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2022.11.26-ний өдрийн орчуулга)                                                    Unofficial translation

 

LAW OF MONGOLIA

May 17, 2012                                                                                               Ulaanbaatar city

ON FOREST

/Revised version/

 

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISIONS

Article 1.Purpose of the Law

1.1.The purpose of this Law is to regulate relations for protection, restoration, forestation, possession, use of forests, and prevention from forest and steppe fires in Mongolia.

Article 2.Legislation on Forest

2.1.The legislation on forest consists of the Constitution of Mongolia, Law on Environmental Protection, Law on Fire Safety, this Law and other relevant legislative acts  enacted in consistent to these laws.

2.2.If international treaty, to which Mongolia is a party, stipulates otherwise than this Law, then the provisions of the international treaty  shall prevail.

Article 3.Definitions of the terms of the Law

3.1.Terms used in this Law shall be interpreted as follows:

3.1.1."Forest" shall mean specific ecological-geographical conditions of a complex (in-situ) environment, where trees, bushes, shrubs and other plants, lichen, moss, wildlife and microorganisms naturally co-exist;

3.1.2."Forest fund" shall mean all the forested areas specified in Article 3.1.1 of this Law and plus non-forested areas amid the forested areas and the environment including the area needed for forest growth;

3.1.3."Forest resources" shall mean amount of forest, expressed in area covered and volume of growing trees;

3.1.4."Harvest quota" shall mean the maximum amount of harvest which is allowed for a specified period of time ensuring the balance of the forest ecosystem;

3.1.5."Possession forest" shall mean a part of forest fund which is protected, possessed and used by forest partnerships, business entities and organizations for a specified period on a contractual basis;

3.1.6."Forest management plan" shall mean a planned document defining comprehensive and phase-by-phase forestry sylvicultural measures towards protection, sustainable use and restoration of forests on a given territorial-administrative unit or a possession forest;

/This paragraph was added by the law as of July 9, 2013/

3.1.7."Ecological-economic evaluation of the forest" shall mean a monetary value of ecological-economic benefits derived from the amount, quality and use of forest resources;

3.1.8."Forest partnership" shall mean a voluntary organization of citizens which being organized and carried out its activities pursuant to Article 481.1 of the Civil Code and Article 3.2.8 of the Law on Environmental Protection;

3.1.9."Forest protection" shall mean measures to prevent from the forest deteriorating factors such as outbreaks of forest and steppe fires, pest insects and diseases, sustainably use of forest recourses in conformity with the carrying capacity of forest resources avoiding loss of their natural regeneration rates, restoration of forest resources as well as monitoring activations and actions to cease violations;

3.1.10."Forest use" shall mean use of timber or non-timber forest products from forest fund in conformity with its carrying capacity according to the respective regulations, guidelines and standards;

3.1.11."Forest product" shall mean timber and non-timber resources in a forest;

3.1.12."Non-timber forest product" shall mean any resources derived from forest such as berries, mushrooms, nuts, medicinal, nutritional and commercial plants, wood barks, corks, birch sap, pitch, moss, plant detritus growing in the area of forest fund;

3.1.13."Forest inventory and forest organization" shall mean comprehensive measures to define forest protection, sustainable use and restoration activities through assessing the area, resources, distribution, composition, quality, conditions, changes of forest fund as well as estimation of greenhouse gas sequestration and study on forest biomass;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 9, 2013/

3.1.14."Afforestation" shall mean establishment by planting trees in an area where there was previously no forest';

3.1.15."Forest cleaning" shall mean measures towards forest protection and improvement of forest conditions through removal of dead or fallen trees, twigs, limbs and trees that lost their survivability due to forest fire, pest insects, diseases, storm or large amount of snow;

3.1.16."Detrimental impacts on forest fund" shall mean any adverse actions leading to loss carrying capacity of any element forest fund, polluting forest or degradation of forest conditions during sylvicultural or forest production activities;

3.1.17."Fire danger session" shall mean the driest periods of a year, when natural conditions are met for forest and steppe fires outbreak in a given area, namely a period from March 20 to June 10 and a period from September 20 to November 10 of each year;

3.1.18."Prevention from forest and steppe fire" shall mean public awareness activities and forestry sylvicultural measures by the governmental and non-governmental organizations, business entities and individuals with the purpose to prevent from forest and steppe fire outbreaks;

3.1.19."Forest and steppe fire detection" shall mean identifying the fire's topography and spread, and determining the source of the fire;

3.1.20."Trans-boundary forest and steppe fire" shall mean forest and steppe fire that occurred at the state border or along the border zone and expanded over a boundaries of two countries;

3.1.21."Damages incurred by forest and steppe fire" shall mean losses of human lives, damages to health, natural ecosystem and other materials due to a fire and expenses incurred by the forest and steppe fire extinguishment effort;

3.1.22."Ecological loss incurred by forest and steppe fire" shall mean loss of normal conditions of natural ecosystem and loss of ecological role and significance for protection of forest, its soil and water, loss of animals and plants and degradation of their species` habitats, loss of natural resources and natural products due to the effect of fire;

3.1.23."Material loss incurred by forest and steppe fire" shall mean direct damages to fixed or financial assets such as buildings or construction facilities, livestock, animals, plants, hays, fodders, livestock shelters, vehicles, equipment, gers, houses and other materials in form of breakage or loss incurred to the country, forest partnerships, business entities, organizations, or individuals due to the effect of fire;

3.1.24."Consequence of forest and steppe fire" shall mean what is specified in 4.1.10 of the Law on Disaster Prevention;

3.1.25."Forest seed" shall mean organs carrying embryos that are utilized for tree, bush, and shrub propagation, afforestation, and forest restoration;

/This sub-paragraph was added by the law as of June 3, 2022/

3.1.26."Propagation material" shall mean seeds, vegetative organs, root and branch cuttings, seedlings, and saplings intended for tree, bush, and shrub propagation, afforestation, and forest restoration;

/This sub-paragraph was added by the law as of June 3, 2022/

3.1.27."Forest seed region" shall mean natural forest areas with similar genetics and exterior manifestations that are located in regions with similar ecology and elevation;

/This sub-paragraph was added by the law as of June 3, 2022/

3.1.28."Forestry measures" shall mean comprehensive measures aiming at forest reproduction, restoration, protection, sustainable usage, forest inventory, organization, maintenance, and cleanliness;

/This sub-paragraph was added by the law as of June 3, 2022/

3.1.29."Agro-forestry" refers to farming practices that improve the soil, climatic, and hydrological conditions of a region while also promoting the growth of cultivated and natural plants.

/This sub-paragraph was added by the law as of June 3, 2022/

Article 4.Ownership of Planted Forests and Possession of Forest Funds

4.1.As set forth in paragraphs 1 and 2 of Article Six of the Constitution of Mongolia, forest resources are state property under the sole authority of the Mongolian people.

4.2.A citizen may acquire ownership of a forest planted by his/her own means on land in his/her ownership or possession, and/or a forest partnership, business entity, or organization may take ownership of a forest planted by their own means on their possessed land, if it was planted according to the related legislation respectively.

4.3.Granting ownership of a planted forest and its non-timber forest products as set forth in Article 4.2 of this Law, shall be decided upon as specified in Article 30.5 of this Law based on definition of the forest class made by local administration

/This paragraph was modified by the law as of June 3, 2022/

4.4.Possession of forest resources and forest funds shall be granted as follows:

4.4.1.The State Administrative Central Body shall grant ownership of forest resources to aimags, soums, capital city, and districts` possession;

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

4.4.2.Soum and District Citizens` Representatives Khurals, based on a proposal of Bag or Khoroo Public Khurals, shall grant possession rights and right to use of certain part of the forest funds to a forest partnership, business entity or organization on a contractual basis indicating specific duration and conditions.

4.5.The contract set forth in Article 4.4.2 of this Law may be concluded for an initial period of one year for the purpose of ensuring adequate preparations, and further extended with an interval of ten years for at total period of 60 years.

4.6.A certain part of the forest funds possessed on a contractual basis pursuant to Article 4.4.2 of this Law shall be considered as a possession forest.

4.7.As set forth in Article 4.4.2 of this Law, a possessor of a certain part of the forest fund shall protect its possessed forest in accordance with forest management plan, use timber and non-timber forest products and undertake caring, cleaning and restoration measures according to the grounds and procedures specified in this Law.

4.8.Unless the legislation provides otherwise, a possession  forest may be established in either a conservation or utilization zone of forests.

4.9.The Government shall set a list of possession forests in the conservation forest zone upon the consideration of their purpose and ecological, economic and social importance.

4.10.The Government shall approve a regulation on granting possession rights of certain part of forest fund to forest partnership, business entities and organizations.

4.11.Without causing any damage to the forest, a citizen is allowed walk for travel or leisure purposes, drive livestock herds and run bee farms or subject to permission by the respective governmental organization(s) use non-timber forest products and hunt in the forest under possession by the forest partnership, business entities and organizations who is possessing a certain part of the forest fund on contract basis as specified in Article 4.4.2 of this Law.

4.12.Persons other than the forest possessors who harvest timber and use non-timber forest products at permits by the authorized state bodies according to the related legislation in possession forest as defined in Article 4.6 of this Law shall pay a certain portion of the expenses for forest fund protection, restoration and cleaning measures to the forest possessor of that forest.

4.13.The State Central Administrative Body shall approve a methodology and regulation on payment stated in Article 4.12 of this Law.

Article 5.Classifications and Land of Forest Fund

5.1.Based upon conservation and utilization regimes and ecological-economic importance, the forest fund shall be classified as follows:

5.1.1.Conservation Forest zones; and,

5.1.2.Production Forest zone.

5.2.Forested areas, planted forests, bush and shrub stands, harvesting areas, the forested areas damaged by forest and steppe fire, pest insects and diseases, glades and the area extending to 100 meters beyond the outer edge of the forest, and seedlings and nursery areas shall be belonged to the land of forest fund.

Article 6.Forest Database System and its Regulation

6.1.The State Central Administrative Body in charge of forest issues shall have the national forest database containing data and information on forest conditions, size of area covered by forest fund, amount of forest resources, forest composition, assessment findings, their changes and comprehensive data on measures for protection, use and restoration of the forest.

/This paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

6.2.A Cabinet member in charge of environment issues shall approve a regulation for registration, reporting forms and maintenance of the database specified in Article 6.1 of this Law.

6.3.Relations connected to the database management as set forth in Article 6.1 of this Law shall be regulated as per the Chapter 7 of the Law on Environmental Protection.

6.4.Governors of respective levels shall urgently inform on forest and steppe fire occurrence to higher level Governors, the state central administrative bodies, and the state administrative bodies in charge of emergency issues on regular basis.

6.5.Aimag and Capital City Governors shall submit semi-annual and annual reports on forest and steppe fires to the state central administrative bodies and state administrative bodies in charge of emergency issues.

Article 7.Forest Inventory, forest organization and their financing

/The title of this article was amended by the law as of July 09, 2013/

7.1.Professional Forest organization authorized by the State Central Administrative Body shall execute forest inventory and forest organization.

/This paragraph was amended by the law as of July 09, 2013/

7.2.State Central Administrative Body in charge of environment issues shall implement a national forest inventory with an interval of five years and update the data on conditions of the forest fund. A forest organization shall be implemented with an interval of ten years in order to update forest use, forest protection and forest restoration measures.

/This paragraph was modified by the law as of July 09, 2013/

7.3.In case of exceptional circumstances such as occurrence of natural disasters or dangerous phenomena forest organization can be implemented regardless of the period as provided in Article 7.2 of this Law.

/This paragraph was amended by the law as of February 02, 2017/

7.4.Forest inventory and forest organization shall be financed in the following manner:

7.4.1.Forest organization costs in the conservation and production zones in order to define resources amount of forest fund in relation with the regional development trend and the costs for the development of a state forest management general plan shall be financed from the state budget;

7.4.2.Costs related with setting a conservation zone and implementing forest organization and development of forest management plan for production forest at decision by Aimag, Soum, Capital City, and District Citizens` Representatives Khural shall be financed from local budgets;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

7.4.3.Forest partnership, business entities and organizations shall finance forest organization and implementation of forest management plans for their possession forests, with the exception of the first forest organization of forest partnership possession forest, which shall be financed from the local budget.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 09, 2013/

7.5.The State shall approve regulation on conducting forest inventory and forest organization.

/This paragraph was amended by the law as of July 09, 2013/

CHAPTER TWO

FOREST ZONES AND THEIR PROTECTION REGIMES

Article 8.Conservation Forest Zone and its Regime

8.1.Conservation Forest zone shall comprise sub-tundra forests, forests in special protected areas and forests designated for training and research, green belts, prohibited forest strips, saxaul forest, oasis forests, groves and bush stand of up to 100 hectares of area, bushes, shrubs and forests on slopes greater than 30 degrees.

8.2.Prohibited strip forests shall comprise forests within a radius of 1,000 meters around lakes, mineral and other water springs, riverbanks and forest within 100 meters on both sides of national roads and railroads.

8.3.Boundaries of sub-tundra forest shall be defined by the State Central Administrative Body for the purpose of preserving ecological balance and preventing soil erosion in watershed areas.

8.4.Protection regimes for forests in special protected areas shall be regulated by the Law on Special Protected Areas.

8.5.To ensure ecological balance and public sanitation, the demarcation of the forests in the Capital, cities and village green belts and their boundaries shall be set as follows:

8.5.1.Boundaries of the forests belonging to the Capital City's green belt shall be set by the Government.

8.5.2.Boundaries of the forests belonging to the green belt of the forests within a radius of 30 kilometers of cities beside the Capital city shall be set by the State Central Administrative Body based on proposals of the Aimag and Soum Citizens` Representative Khurals;

8.5.3.Boundaries of the forests belonging to green belts of settled areas shall be defined by the Aimag Citizens` Representatives Khural based on proposal of the Soum Citizens` Representatives Khural.

8.6.It shall be prohibited to carry out activities other than construction of roads, bridges, building hydrological, power, telecommunications lines, building fire preventing dirt strips, implementing the forest thinning and cleaning measures to support forest regeneration, growth and use of non-timber forest products in conservation forest zone.

Article 9.Production Forest Zone and its Regime

9.1.Production Forest zone shall comprise all the forests other than those specified in Article 8 of this Law.

9.2.Citizens, forest partnership, business entities and organizations may use timber and non-timber forest products of production forest zone subject to payment of the relevant payment and fees.

9.3.Forest partnership, business entities and organizations in possession of forest fund on contractual basis shall undertake activities on the basis of forest management plans that ensure scientifically-sound forest protection and regeneration as well as sustainable use of fund.

Article 10.Forestry sylvicultural measures to be undertaken in the forests on land for state special needs

10.1.Forestry sylvicultural measures to be undertaken in the forests on land for state special needs shall be regulated by a special regulation.

10.2.The regulation stated in Article 10.1 of this Law shall be developed by the State Administrative Body based on proposals by respective agencies and approved by the Cabinet Member in charge of environment issues.

/This paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

/This paragraph was modified by the law as of August 17, 2012/

10.3./This paragraph was invalidated by the law of July 09, 2013/

CHAPTER THREE

POWERS OF STATE AND LOCAL SELF-GOVERNING BODIES

Article 11.Powers of the State Great Khural

11.1.The State Great Khural shall exercise the following powers in respect to forest issues:

11.1.1.Define the state policy on forest protection, use, restoration and forestation;

11.1.2.Set maximum and minimum amount of payment fee for use of forest resources;

11.1.3.Ratify and/or withdraw from relevant international agreements and treaties on forests and forest and steppe fire;

11.1.4.Exercise other powers provided by law.

Article 12.Powers of the Government

12.1.The Government shall exercise the following powers in respect to forest issues:

12.1.1.Restrict, as provided in the law, or prohibit for a certain period of time the quota for the use, importation and exportation of timber and non-timber forest products;

12.1.2.Implement the state policy on forest, forest and steppe fire prevention;

12.1.3.Approve the national program on forest;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of December 17, 2021/

12.1.4.Earmark annual budget for forest resources protection, restoration and forestation, as well as for exploring, designing and building of main entrance tracks in production forest zones of forested areas;

12.1.5.Allocate area size, standards and locations of the forests among responsibilities of forest units depending on forest resources, forest conditions and utilization intensity;

12.1.6.Approve and ensure enforcement of a regulation for estimation of damages and losses incurred by forest and steppe fire and other related regulations as well as norms/normative of fire extinguishment equipment in relation to administrative-territorial units and their specific conditions;

12.1.7.Approve a regulation for announcement and mobilization of man-force and vehicles during the time prone to forest and steppe fires;

/This paragraph was invalidated by the law as of December 17, 2021/

12.1.8.Approve the minimum supplies and techniques to be applied by the people being mobilized and a list of necessary equipment and tools for forest and steppe fire extinguishment;

12.1.9.Restrict or cease use of land, forests, plants and animals in order to maintain ecological balance and eliminate damages to the environment due to forest and steppe fire;

12.1.10.Exercise other powers provided by law.

12.2.The Government may establish a state-owned legal entity to be in charge of timber production from forest, build forest tracks and run tree nurseries for growing seedlings adapted to climate.

Article13.Powers of the State Central Administrative Body

13.1.The State Central Administrative Body shall exercise the following powers in respect to forest issues:

/This paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

13.1.1.Organize implementation of state policies and legislation on protection, sustainable use and restoration of forests, forestation, forest and steppe fire prevention and maintenance of ecological balance;

13.1.2.Take decisions and approve rules and regulations to be followed by other state central administrative bodies and Aimag and Capital City administrations in respect of forest protection within its competence stated in the legislation and to ensure their implementation;

13.1.3.Ensure inter-sectoral and inter-regional coordination with regards to forest protection, sustainable use, restoration and afforestation, obtain approvals of respective standards from relevant authorities, and approve legal acts independently or in cooperation with other relevant state central administrative bodies and ensure implementation thereof;

13.1.4.Develop and approve policies for cultivated forests, tree nurseries, and woody plant seeds, and monitor their implementation and determine the maximum amount of forest resources to be used each year in accordance with legislation;

/This sub-paragraph was added by the law as of June 03, 2022/

13.1.5.Restrict or prohibit for a certain period of time the use of timber or non-timber forest products in a region upon consideration of ecological requirements and existing forest resources;

13.1.6.Approve, implement and monitor a national forest management plan;

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

13.1.7.Develop, implement and monitor the implementation of an action plan according to the program stated in Article 12.1.3 of this Law;

13.1.8.Define and assess conditions and quality of forest resources and monitor changes, use and protection of forest resources;

13.1.9.Monitor implementation of the national forest database maintenance;

13.1.10.Issue, extend and withdraw licenses to professional forest organizations;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

13.1.11.Plan, distribute expenditure funds to be allocated by state budget as provided in Article 7.4.1 of this Law;

/This sub-paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

13.1.12.Organize internal monitoring for forest resources protection;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

13.1.13.Develop and approve forest ecological-economic evaluation;

/This sub-paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

13.1.14.Authorize Protected Area Administrations to prohibit some activities that are allowed in the protection regimes within their designated areas during the time prone to forest and steppe fires;

13.1.15.Conclude agreements and cooperate with neighboring countries with regard to prevention and extinguishment of trans-boundary forest and steppe fires;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

13.1.16.Provide respective organizations and populations with timely updates on weather conditions and forest and steppe fire occurrence;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

13.1.17.Plan, manage and oversee the implementation of protection and preventive actions from outbreaks of forest and steppe fire and pest insects, loss, deterioration and pollution of forest resources and land and enforcement actions to cease illegal actions related to the forest use;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.18.Approve forest management plans for Aimags and Capital City and provide support to their implementation;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.19.Manage forestation efforts at central and local levels in areas where harvesting took place and in forests affected by forest and steppe fires, pest insects and diseases, forestation and establishment of forest strips in the Gobi and steppe regions and greening in settled areas;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.20.Provide professional and technical guidance at the national level in establishment of woody and shrubbery plant seed reserve fund and establishment of tree nurseries and growing seedling;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.21.Provide professional and methodological assistance to forest units, forest partnerships, business entities and organizations in local areas and monitor their activities and performance;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

 13.1.22.Approve operating rules and regulations of forest units;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.23.Oversee public spending for forest protection, restoration and forestation and report their performances;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.24.Develop and approve justifications for technologies, norms and standards of forest protection, sustainable use, restoration and forestation;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.25.Monitor and analyze changes in forest resources, establish and make available forest database and review and make conclusions on whether business entities and organizations meet the minimum requirements for a professional forest organization;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.26.Provide diverse support in mobilization of domestic and foreign business entities and organizations` effort into forest protection, restoration and forestation;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.27.Approve guidelines and regulation on development of action plans on forest protection, sustainable use, restoration and forestation by forest partnerships, business entities and organizations, operational guidance and responsibilities of forest units and a model forest management plan;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.28.Plan nationwide forest and steppe fire prevention measures and actions through cleaning, thinning and building fire breaks in conservation forest zones and ensure their implementation through earmarking the necessary budget in the state and local budgets;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.29.Jointly organize public awareness actions on legislation on forest and steppe fire prevention and training of citizens, forest partnerships, business entities and organizations in forest and steppe fire extinguishment techniques in cooperation with the State Administrative Central Body in charge of emergency issues;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.30.Cooperate with local governmental organizations in organizing mobilization of local communities into patrolling and guiding for prevention from forest and steppe fires during fire seasons;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.31.Develop a proposal to cease specific environment related activities within areas of the Aimag and Capital City during the time prone to forest and steppe fire based on actual fire danger degree in the respective region for approval by the respective Aimag or Capital City Governor;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.32.Oversee the implementation and cooperate on local administrative organizations, business entities, organizations and individuals' activities towards forest and steppe fire prevention;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.33.Immediately announce about occurrence and prevention from forest and steppe fire to the public through the media;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

13.1.34.Engage a forest research and monitoring office or unit within its organizational structure;

/This sub-paragraph was invalidated by the law as of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was added by the law as of August 17, 2012/

 13.1.35.Exercise other powers provided by law.

/The numbering of this sub-paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

Article 14.System and authorities of the state administrative body in charge of forest issues

/The title of this article was amended by the law as of June 3, 2022/

/The title of this article was amended by the law as of August 17, 2012/

14.1.The state administrative body in charge of forest issues (hereinafter referred to as "state administrative body") shall be within the scope of the Cabinet member in charge of environmental issues, and the unit or the authorized official in charge of forest issues shall be within the environment department of the aimag or capital city, or soum and inter-soum forest class shall be within the aimag and soums /hereinafter referred to as "forest class"/.

/This paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

/This paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

14.2./This paragraph was invalidated by the law of August 17, 2012/

14.3.The state administrative body in charge of forest issues shall have the following powers in respect to forest protection, restoration, and use:

/This paragraph was added by the law as of June 03, 2022/

14.3.1.Implement legislation and decisions of the authorized bodies on protection, restoration, reproduction, sustainable use of forests and agro-forestry, and manage and organize forestry measures, provide professional and methodological guidance;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.2.Develop national forest management plans, approve aimags and capital city forest management plans, and monitor their implementation;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.3.Reflect and finance the expenses required for the implementation of national forest management plan in state and local budgets;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.4.Spend the approved budget with the purpose of forest protection, restoration, reproduction, and usage in accordance with legislation, implement the measures specified in Article 30.1 of this Law, and report on performance;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.5.Approve instructions and methodology on forestry measures, develop necessary standards and procedures, and have them approved and implemented by the competent authorities;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.6.Organize re-training and forest specialization degree training for forestry professionals in collaboration with relevant universities based on the provisions specified in Article 41.2.2 of this Law;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.7.Research new techniques and technologies for implementing forestry measures, develop new products, increase productivity, transmit and localize technical and technological advancement, and assist in the introducing of scientific and technological research results and innovative products and services in production;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.8.Implement the state policy on growing plantation forests, provide with expertise, methodology, management and organization, and coordinate, monitor-analyze, and assess coordination between the stakeholders;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.9.Manage and organize agroforestry measures, and provide with professional and methodical guidance;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.10.Organize and certify the verification work on the design drawing and feasibility study of forestry measures;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.11.Establish, enrich, and carry out operation of the forest seed state reserve fund, and policy implementation for propagation material preparation;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.12.Develop a template for a certificate of origin and quality for propagation  material and get it approved by the State Central Administrative Body in charge of environmental issues;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.13.Cooperate with local administrative organizations in organizing the mobilization of local communities, operating patrol and guide and prevention from forest and steppe fires during fire seasons, develop a proposal to cease specific environment related activities within areas of the Aimag and Capital City during the time prone to forest and steppe fire based on actual fire danger degree in the respective region for approval by the respective Aimag or Capital City Governor;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.14.Jointly organize public awareness actions on legislation on forest and steppe fire prevention and training of citizens, forest partnerships, business entities and organizations in forest and steppe fire extinguishment techniques in cooperation with the State Administrative Body in charge of emergency issues;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.15.Conclude agreements and cooperate with neighboring countries with regard to prevention and extinguishment of trans-boundary forest and steppe fires;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.16.Improve forest management in production and conservation zones, and introduce and develop forest techniques and technology for the efficient and waste-free use of forest resources;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

 14.3.17.Develop ecological and economic evaluation of forests;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.18.Conduct forest inventory, forest organization, develop a forest monitoring system, and monitor and analyze changes in forest resources in accordance with Article 7.2 of this Law;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.19.Maintain, create, enrich, and provide information of a unified forest database;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

 14.3.20.Accept plantation forests in the state forest fund;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

 14.3.21.Approve forest class model rules;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.22.Provide professional and methodological assistance to forest class, forest partnerships, and forest professional organizations, and monitor and make conclusions on their activities;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

 14.3.23.Grant, extend, and revoke the rights of forest professional organizations;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.24.Provide land possession, financial support, and monetary incentives to citizens, forest partnerships, business entities, and forest professional organizations being engaged in tree breeding, afforestation, and forest restoration activities, and reflect and to have decided the necessary funds for these activities in the current year's state and local budgets;

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

14.3.25.Organize internal control on the protection, use, and restoration of forest resources.

/This sub-paragraph was added by the law of June 3, 2022/

Article15.Powers of the State Administrative Body in charge of emergency issues

15.1.The State Administrative Body in charge of emergency issues shall exercise the following powers with respect to forest and steppe fire prevention and extinguishment:

15.1.1.Organize mobilization according to the procedure stated in Article 12.1.7 of this Law and take necessary actions to extinct the forest and steppe fire started;

15.1.2.Provide professional and methodological support to organization of trainings for local residents and populations in forest and steppe fire prevention, fighting and extinguishment techniques;

15.1.3.Restrict or cease certain environment related activities in a region for the purpose to prevent from forest and steppe fire.

Article 16.Powers of the Police

16.1.The Police shall exercise the following powers:

 16.1.1.Detect causes and actors of the occurred forest and steppe fires;

16.1.2.Prohibit movement of individuals and vehicles to forests during the time prone to forest and steppe fires.

Article 17.Powers of the Citizens' Representatives Khurals and the Governors of Aimag and Capital City

17.1.The Aimag and Capital City's Citizens` Representative Khurals shall exercise the following powers:

17.1.1.Approve programs, action plans, and the required budget on forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention, and oversee their implementation;

17.1.2.Receive information and reports of the Governor on performances of action plans and programs for forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention and updates on forest fund conditions and the database;

17.1.3.Take decisions on taking certain parts of forest fund within its area in charge under local protection based on the proposal by the Governor and setting their boundaries and protection regimes and oversee their compliance;

17.1.4.Allocate and approve annual timber and fuel wood quotas from the forest for the soums within the maximum limits approved by the State Central Administrative Body;

17.1.5.Approve the action plan and the required budget for forest and steppe fire prevention measures to be implemented within its area in charge and oversee its implementation;

17.1.6.Approve lists of forest classes within its area and their annual budgets upon the consideration of forested areas norms.

17.2. Aimag and Capital City Governors shall have the following powers:

17.2.1.Manage the implementation of forest legislation and decisions of the Aimag and Capital City Citizens` Representative Khural and the Government;

17.2.2.Develop an action plan and program on forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention measures for approval by the Citizens` Representative Khural and ensure their implementation;

17.2.3.Deliver the forest fund updates and reports to the State Central Administrative Body;

/This sub-paragraph was added by the law of August 17, 2012/

17.2.4.Submit a proposal for annual timber harvest quota to the State Central Administrative Body;

/This sub-paragraph was added by the law of August 17, 2012/

17.2.5.Take actions for having assessed the damages and losses incurred by forest and steppe fire, sending a state request for environmental restoration, conducting research and monitoring, review their performance and ensure the implementation;

17.2.6.Monitor activities of forest partnerships, business entities and organizations on forest protection, sustainable use, restoration and forestation, eliminate detected violations, if necessary, cease and suspend the activities harmful to the forest fund;

17.2.7.Get approval for and administer funds from local budgets for prevention and control of damage from pest insects, diseases and forest and steppe fires and implement forest protection, sustainable use, restoration and forestation;

17.2.8.Establish inter-Soum forest classes under the jurisdiction of the Aimag's environment department, and unit in charge of forest issues within the Capital City's environment department, approve their structure and staffing, and appoint or release their heads in consultation with the head of the state administrative body in charge of forest issues;

/This sub-paragraph was modified by the law of June 3, 2022/

/This sub-paragraph was amended by the law of July 8, 2015/

17.2.9.Organize annually forest restoration and forestation activities and monitor their implementation;

17.2.10.Approve Forest management plans for the forested soums and districts and monitor their implementation;

17.2.11.Make available the equipment, tools, food and other supplies according to the norms approved by the Government while exercising the powers specified in Article 14.1.2 of the Law on Fire Safety;

17.2.12.Exercise the powers specified in Article 14.1.4 of the Law on Fire Safety;

17.2.13.Promptly organize mobilization of manpower, equipment and other available resources in the framework of its powers to extinct the occurred forest and steppe fire;

17.2.14.Approve and implement an action plan for demonstration training on prevention, detection, extinguishment and protection of lives, health and properties for citizens, business entities and organizations;

17.2.15.Build forest and steppe fire prevention strips along the state border, regularly maintain and restore them at the state funding, and organize forest cleaning and thinning activities within the border zones at local expenses;

17.2.16.Appoint disaster protection emergency offices, units and professional units to deal with forest and steppe fire extinguishment and ensure their readiness, and immediately organize and guide forest and steppe fire extinguishment efforts;

17.2.17.Compensate the individuals, forest partnerships, business entities and organizations, if they immediately suppressed forest and steppe fires at their expenses as mobilized their man-force and equipment, from local budget and apply the Government for additional funding, when local funding is insufficient;

17.2.18.Prohibit activities timber harvest, use of non-timber forest products, going on travel within forests and other activities during the time prone to forest and steppe fires;

17.2.19.Organize and implement mitigation and remedial actions to reduce and eliminate the damages and losses incurred due to forest and steppe fire;

17.2.20.Monitor and oversee forest and steppe fire prevention actions being organized at soum and local level;

17.2.21.Monitor and oversee the supplies of necessary equipment and tools as well as meals to the individuals, business entities and organizations working in the forest and steppe fire core areas.

17.3.The Aimag and Capital City Environment departments shall have the following powers:

17.3.1.Manage the enforcement of forest legislation within area in charge and the result shall be reported to the Aimag and Capital City Governors and the State Central Administrative Body;

/This sub-paragraph was amended by the law of August 17, 2012/

17.3.2.Establish the Aimag and Capital City Forest database and provide the State Central Administrative Body with information;

/This sub-paragraph was amended by the law of August 17, 2012/

17.3.3.Provide professional guidance to its subordinate forest classes within the jurisdiction's authority and monitor their activities;

17.3.4.Present proposals on forest protection, sustainable use, restoration and forestation to the Citizens` Representative Khural and Governors for approval and forward the proposals to the State Central Administrative Body for consideration, if necessary;

/This sub-paragraph was amended by the law of August 17, 2012/

17.3.5.Place an order with professional organizations to conduct research on the occurrence of forest and field fires, the spread of dangerous insects and diseases, and forest resources;

17.3.6.Levy and retain forest resource use payments and fees from their users in accordance with the legislation;

17.3.7.Manage and organize the activities of forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention within its area in charge;

17.3.8.Notify the governor of that level of the proposal to appoint a forest unit or an official in charge of forest issues in the jurisdiction;

/This sub-paragraph was amended by the law of June 3, 2022/

17.3.9.Approve forest management plans of forest partnerships, business entities and organizations possessing parts of forest fund and monitor their implementation;

17.3.10.Distribute the funding allocated to the forest protection, restoration and forestation to executing entities on contractual basis and monitor and report their expenditures;

17.3.11.Monitor the activities organized for forest and steppe fire prevention at soum and local level.

Article 18.Powers of the Soum and District Citizens` Representative Khural and Governors

18.1.The Soum and District Citizens` Representative Khural shall have the following powers:

18.1.1.Approve the budget and monitor implementation of the actions for forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention within its area in charge;

18.1.2.Define annual forest resource use quotas based on the grounds and procedures stated in the legislation;

18.1.3.Discuss and approve the reports by the Governor with regard to forest protection;

18.1.4.Take decisions on granting possession rights of certain parts of forests by forest partnerships, business entities and organizations on contract basis based on the proposals by Bag and Khoroo Public Khurals and monitor the compliance with their contract commitments;

18.1.5.Annually discuss and appraise compliance with the contracts with forest partnerships, business entities and organizations possessing the parts of forests;

18.1.6.Approve the local policy and guideline on forest protection, sustainable use, restoration and forestation and monitor its implementation;

18.1.7.If necessary, have forest classes or recruit an officer responsible for forest issues and approve its budget;

18.1.8.Approve an action plan and its budget for forest and steppe fire prevention and monitor its implementation within its area in charge.

18.2.The Soum and District Governor shall have the following powers:

18.2.1.Organize the enforcement of the legislation and decisions by the Citizens` Representative Khural and higher level organization(s);

18.2.2.Implement the action plan and program for forest protection, sustainable use, restoration and forestation as well as forest and steppe fire prevention within the Soum and District area;

18.2.3.Monitor the issuance of certificates of origin and permits stated in Article 34.1 and Article 38.1 of this Law and revoke the certificates or permits if they are defined as illegal or unjustifiable;

18.2.4.Monitor the forest protection, sustainable use, restoration and afforestation as well as forest and steppe fire prevention activities by the forest partnerships, business entities, organizations, eliminate detected violations, and accept the forests planted by them;

18.2.5.Prevent from outbreaks of forest and steppe fires, pest insects and diseases, as well as illegal actions and take actions for elimination of the damages incurred;

18.2.6.Conclude contracts on forest possession rights over a certain part of the forest fund with forest partnerships, business entities and organizations specifying specific conditions and terms and duration based on the decision stated in Article 18.1.4 of this Law and monitor their contract compliance;

18.2.7.Take decisions, implement and monitor timber harvests within the quotas or limits set by the Soum and District Citizens` Representative Khural based on forest management plans of forest partnerships, business entities and organizations;

18.2.8.Get approval and implement the soum forest management plan and get the forest resource registration and forest organization to be executed by professional institution(s) within its area in charge;

18.2.9.Appoint and release heads of forest classes or the officer in charge of forest issues;

18.2.10.Annually approve and manage implementation of local action plan for forest and steppe fire prevention;

18.2.11.Get executed and accept the results of forest and steppe fire prevention strips built along railways, auto roads, herders' winter and spring settlements, cultivation fields and buildings and facilities in forests;

18.2.12.Mobilize local communities, forest partnerships, business entities and organizations into patrolling and guarding during the time prone to forest and steppe fires within its area;

18.2.13.Manage Forest and steppe fire extinguishment efforts, develop a procedure and schedule for mobilization prior to the time prone to forest and steppe fires on annual basis and organize its follow up;

18.2.14.Issue permits to travel, hunting, timber harvest, use of non-timber forest products and other production and services and present the requests to limit and cease the activities during the time prone to forest and steppe fires to higher level organizations for approval;

18.2.15.Appoint a working group to estimate and appraise the damages and losses incurred by forest and steppe fires and expenses incurred during fire extinguishment;

18.2.16.If a forest and steppe fire cover areas of two and more soums, its expense issue shall be presented to the Aimag and Capital City Governor for decision and reimbursement;

18.2.17.Manage organization of public awareness actions on forest and steppe fire prevention within the soum area and grant parts of forest land under responsibilities of local communities, forest partnerships, business entities and organizations engaged in timber harvest and monitor their activities;

18.2.18.Promptly arrange forest and steppe fire extinguishment groups by mobilizing man-force and technical supplies and immediately and timely inform about occurrence of forest and steppe fire and its response actions to upper-level Governor and other respective organizations;

18.2.19.Cooperate with the police in detection of causes and conditions of forest and steppe fires and persons, who caused the fires;

18.3.Inter-soum and soum or district forest classes shall have the following rights and obligations:

18.3.1.Designate a timber harvest area within a forest;

18.3.2.Issue certificates of origin to timber harvests and wooden materials;

18.3.3.Carry out reforestation in the forest stands affected by timber harvesting, pest insects and conduct a general survey on distribution of pest insects within forested areas in soum or district area in charge;

18.3.4.Plant and sell seeds, seedlings, and saplings by conducting forest restoration, afforestation, and tree propagation, and conduct ecological and economic assessment and estimation of damages to forests;

/This sub-paragraph was amended by the law of July 9, 2013/

18.3.5.Carry out cleaning cutting and thinning in forest stands and implementation of soum and aimag forest program and management plans;

18.3.6.Provide professional and methodological recommendations to the forest partnership, business entities and organizations that possess parts of the forest fund;

18.3.7.Levy forest resource use payments and fees and ensure payments thereof;

18.3.8.Implement and appraise results of the aimag and soum policy on forest protection, sustainable use, restoration and forestation;

18.3.9.Maintaining the database;

18.3.10.Organize public awareness and trainings on forest protection, sustainable use, restoration and forestation and forest and steppe fire prevention;

18.3.11.Prevent and protect the forest from the dangerous phenomena and disasters and implement measures on combatting against them;

/This sub-paragraph was amended by the law of February 2, 2017/

18.3.12.Ensure the enforcement of forest management plans of forest partnership, business entities and organizations and eliminate detected violations;

18.3.13.Forest classes shall have financing funding sources from the budget and self-funding sources from the deliverables such as training, professional and methodological recommendations and consultancies and its own works and service income;

18.3.14.Organize the activities towards forest protection, sustainable use, restoration and planting, as well as forest and steppe fire prevention;

18.3.15.Cooperate with the soum's local administrative body with regard to forest and steppe fire extinguishment tasks.

Article 19.Powers of Bagh and Khoroo Public Khural and Governor

19.1.Bagh and Khoroo Public Khurals shall exercise the following powers:

19.1.1.Determine the directions on forest protection, sustainable use, restoration and reproduction activities and ensure implementation and monitoring;

19.1.2.Receive bag and khoroo governor's reports on the implementation of forest legislation;

19.1.3.Submit proposals and opinions to the Soum and District Citizens` Representatives Khural and Governor on granting forest possession rights to forest partnership, business entities and organizations or repealing the contract thereof;

19.2.Bag and khoroo governors shall exercise the following powers:

19.2.1.Organize the implementation of forest legislation, decisions of Public Khurals and other higher level organizations;

19.2.2.Organize tree and shrub planting in the area in charge of and ensure broad public participation;

19.2.3.Deliver awareness notices on forest and steppe fire prevention to all residents and ensure preparedness for combating fires;

19.2.4.Promptly organize the actions to combat forest and steppe fires by mobilization of man-force and technical supplies and immediately inform about progress on response actions to upper-level Governor and other respective organizations;

19.2.5.Grant parts of forest fund land in the area in charge to citizens, forest partnership, business entities and organizations for certain period of time and monitor their actions;

19.2.6.Provide support to the respective organizations in detection of causes and persons, who caused the forest and steppe fires and estimate their damages.

CHAPTER FOUR

RIGHTS AND OBLIGATIONS OF CITIZENS, FOREST PARTNERSHIPS,

BUSINESS ENTITIES AND ORGANIZATIONS

Article 20.Rights and Obligations of citizens

20.1.Citizens shall have the following rights in forest protection:

20.1.1.Demand that violators of forest legislation who have caused damage to the forest fund or their health or property are held legally responsible and pay financial compensation for the damages;

20.1.2.Possess, protect and sustainably use and restore the forest in the vicinity of the residence by forming forest partnership;

20.1.3.Receive accurate information from relevant organizations about forest resources, protection and use;

20.1.4.Present a request for fuel and household consumption wood to the forest classes (if not available, to the ranger in charge of the respective area) and have them supplied under the supervision and guidance of professional forest organizations or relevant competent officials;

/This sub-paragraph was amended by the law of July 9, 2013/

20.2.Citizens shall have the following obligations in forest protection:

20.2.1.Abide by and implement forest legislation;

20.2.2.Urgently report violations related to illegal use, damage or destruction of forest assets to the local Governor, State Inspector and Environmental Ranger;

20.2.3.Follow cultural traditions and customs on forest protection and provide ecological education to children;

20.2.4.Strictly adhere the national fire control regulations and avoid camp fires during the time prone to forest fire and properly extinguish burning cigarettes, sparks, hot cinders or lit matches;

20.2.5.Build protection strips around their gers, houses, hay stocks and shelters and own fire extinguishing tools;

20.2.6.Households must keep ash and hot cinders in specially prepared holes or containers with covers in order to prevent from fire outbreaks;

20.2.7.Be trained with basic techniques and practices to prevent their lives, health conditions, and properties from forest and steppe fires and suppress a fire and train their children in be warning and taking precautions against a fire;

20.2.8.Equip auto and motorized vehicles with fire security tools and equipment and strictly adhere the requirements for storage of fire hazardous and inflammable substances and oily materials;

20.2.9.Avoid burning dry hays, plant covers, straws and weeds in cultivation fields and manure;

20.2.10.Participate in forest and steppe fire extinguishment efforts as a citizen, make available their private vehicles for emergency actions; take immediate actions to suppress fires and inform about it to the Governor and other respective organizations in case of detection of a fire or receiving information on the detected fire.

Article 21.Rights and Obligations of Forest Partnerships

21.1.Forest partnership shall have a management plan for forest protection, sustainable use, restoration and forestation of its possessed forest fund as specified in Article 4.9 and Article 9.3 of this Law.

21.2.Forest partnership shall have by-laws consistent with legislation.

21.3.Forest partnerships shall report on an annual basis on the implementation of its forest protection, sustainable use, restoration and forestation program and management plan to the soum and District Citizens` Representatives Khural.

21.4.Forest partnership shall implement forest and steppe fire prevention tasks within certain parts of the forested land being possessed by them on contract basis at their expenses.

21.5.Forest partnership may employ a voluntary ranger, as set forth in paragraph 8 of Article 26 of the Law on Environmental Protection, in the area it possesses on a contractual basis.

21.6.Not less than 80 percent of the members of a forest partnership shall be permanent residents of the given territorial and administrative unit, capable of providing forest protection and monitoring on a continuous basis.

21.7.Forest partnership member shall fulfill requirements set forth in paragraph 2 of Article 50 of the Law on Environmental Protection.

21.8.Forest partnership shall enjoy a priority right to claim possession of certain parts of the forest fund and shall submit the following documents:

21.8.1.a request for possession and protection of certain parts of the forest fund;

21.8.2.a proposal from Bag or Khoroo Public Khural and a decision of the Soum or District Citizens` Representatives Khural granting the possession right of certain parts of the forest fund;

21.8.3.a management plan on forest protection, sustainable use, restoration and reproduction, draft contract, a boundary list of the forested area for possession on contract basis, its location and its distribution map;

21.8.4.a copy of cooperation agreement of the forest partnership members;

21.8.5.copies of citizen identification cards of the forest partnership members.

21.9.If the documents prepared in accordance with Article 21.8 of this Law meet the requirements set forth in Article 21.7 of this Law and composition set forth in Article 21.8 of this Law, the Soum or District Citizens` Representative Khural shall discuss about the proposal, make a decision, the Governor of the Soum and District shall conclude a forest possession contract and issue a certificate thereof based on the given decision.

21.10.Possession of a part of the forest fund shall be granted to a forest partnership with consideration given to the number of members and capability and the area size, resources and ecological characteristics of the forest claimed for possession.

21.11.Relevant Soum or District Governors shall terminate the activities of a forest partnership and annul the contract thereof in the following circumstances:

21.11.1.if Bagh or Khoroo Public Khurals or Soum or District Citizens` Representative Khurals have made respective proposals and decisions to discontinue the forestry activities on possession and utilization of such certain part of the forest fund;

21.11.2.if a meeting of all members of the forest partnership decide to discontinue the possession of the part of the forest fund;

21.11.3.if the forest partnership has repeatedly failed to fulfill the terms and requirements as set forth in Articles 21.6 and 21.7 of this Law, or forest protection activities were not conducted within six months after the establishment of the contract stated in Article 21.9 of this Law;

21.12.The forest partnership which concluded a contract as stated in Article 21.9 of this Law shall enjoy the following rights:

21.12.1.Continuously conduct activities of the forest management plan within the area under its possession;

21.12.2.Use timber and non-timber forest products from the possession forest on the basis of the forest management plan and possession license and sell excess timber and non-timber resources;

21.12.3.Develop and submit project and program proposals for forestry cultural measures to be implemented by state and local budget funding, participate in tenders;

21.12.4.Participate in forest management training, seminars as well as vocational or advanced trainings.

21.13.In addition to fulfilling the duties set out in this Law, a forest partnership shall conduct activities prescribed in the contract made with the respective level Governor.

Article 22.Rights and Obligations of Business Entities and Organizations

22.1.Business entities and organizations shall have the following rights and obligations:

22.1.1.Implement environmental protection and forest legislation, decisions of the government, local self-governing bodies and Governor and comply with the instructions of State Environmental Inspectors and Environmental Rangers;

22.1.2.Business entities and organizations engaged in forest industry and services shall reflect in their annual budget means for environmental damage mitigation, forest protection and reproduction activities and ensure implementation thereof;

22.1.3.Business  entities and organizations possessing certain parts of the forest fund shall have approved and implement forest protection, sustainable use, restoration and forestation management plans for possession forests as stated in Article 4.9 and Article 9.3 of this Law;

22.1.4.Business entities and organizations possessing certain parts of the forest fund shall utilize timber and non-timber resources from their possession forests in line with management plans and contract and license terms;

22.1.5.Obtain certificates of origin from relevant forest classes (if not available, from the ranger in charge of the respective area) as specified in Article 34.4 of this Law;

22.1.6.Engage a voluntary ranger for the possession forest land as provided in Article 26.8 of the Law on Environmental Protection;

22.1.7.Business entities and organizations interested in possessing certain parts of the forest fund shall compile the documents indicated in Articles 21.8.1-21.8.3 of this Law;

22.1.8.Business entities and organizations possessing certain parts of the forest fund shall pay the relevant taxes to the corresponding soum or district budget;

22.1.9.Comply with the duties specified in the forest legislation;

22.1.10.Implement the activities specified in the contract made with the respective level Governor;

22.1.11.Provide an annual report on implementation of forest management plans for forest protection, sustainable use, restoration and forestation to Soum or District Citizens` Representative Khural for performance review;

22.1.12.Assist in forest and steppe fire extinguishment efforts with man-force and technical supplies (equipment, tools and vehicles);

22.1.13.Obtain permits as stated in the legislation for timber harvesting, conducting research, organizing field work expeditions or groups in the forest and steppe and inform the ranger in charge of that area providing a guarantee notice to avoid forest and steppe fire; avoid travelling or other activities in forests during the time prone to fire;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 9, 2013/

22.1.14.Strictly adhere regulations on use, transport and storage of fire-dangerous and inflammable substances and oily materials;

22.1.15.Equip all types of transport means or motorized vehicles in use with fire security tools and equipment and conduct pre-trip checks;

22.1.16.Business entities and organizations possessing certain parts of the forest fund shall manage forest and steppe fire prevention and extinguishment activities at their expenses.

22.2.The soum or district Governors shall discontinue operations and cancel the contract of an business entity or organization in possession of certain parts of the forest fund in the following circumstances:

22.2.1.A decision referred in Article 21.11.1 of this Law was issued;

22.2.2.Failure to report and have reviewed its performances as set forth in Article 22.1.11 of this Law;

22.2.3.Failure to fulfill the requirements set forth in Article 22.1.7 and Article 22.1.8 of this Law;

22.2.4.If entities have not conducted forest protection activities within six months after establishment of the contract;

22.3.The State Central Administrative Body shall approve formats of the contracts and certificates referred in Article 22.1.9 of this Law.

Article 23.Professional Forest Organizations and their Activities

23.1.A professional forest organization shall be an organization that has been certified in accordance with law to undertake forest protection, sustainable use, restoration and forestation activities at a professional level and provide methodological advice.

23.2.The organization referred in Article 23.1 of this Law may be in any form of ownership and shall conduct the following activities:

23.2.1.Implement forest resource protection activities;

23.2.2.To own a certain part of the forest fund under a contract, implement forest protection, sustainable use, restoration, and reproduction measures, and, if certified, perform an impact assessment;

23.2.3.In addition to carrying out forest restoration and forestation activities, provide professional and methodological advice to other entities and organizations, conduct trainings and develop and implement projects and programs;

23.2.4.Report about its activity performances to the State Central Administrative Body while being responsible for their performance accurateness.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 09, 2013/

23.3.The State Central Administrative Body shall approve  requirements to be set on professional forest organizations and their operational procedures.

CHAPTER FIVE

FOREST PROTECTION AND RESTORATION

Article 24.Forest Protection Measures

24.1.Forest protection measures shall include activities for protection of forests from fire, pest infestation and disease prevention and control, protection from adverse effects of human activities, maintaining natural growth and restoration of forests and preserving the forest gene pool.

24.2.Aimag, Soum, Capital city, and District Citizens` Representative Khurals may cease the utilization of forests in the forested areas in charge for up to three years for the purpose of protection and restoration of forest resources.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

Article 25.Participation of Non-governmental Organizations in Forest Fund Protection

25.1.Non-governmental organizations, with the chapters' purpose of protecting forest resources, may conduct the following activities on the basis of an agreement reached with the State Central Administrative Body and in accordance with provisions stated in Article 32 of the Law on Environmental Protection:

25.1.1.Monitor, on behalf of the public, the implementation of forest legislation, conduct inspections, demand to eliminate the detected violations, submit the given issues to competent organizations for resolution and file a claim against the quilt persons to the court for compensation of the damages to the forest fund;

25.1.2.Submit proposals on forest protection to relevant State bodies and the Citizens` Representative Khural and Governor of appropriate levels;

25.1.3.Organize trainings and promotion activities on forest protection, sustainable use, restoration and reproduction as well as prevention and protection from forest and steppe fires;

25.1.4.Develop and submit projects, recommendations and methodologies for forest protection, restoration and reproduction, as well as prevention and protection from forest and steppe fires to relevant organizations for approval, and implement them.

25.2.Pursuant to paragraph 2 of Article 32 of the Law on Environmental Protection, the State Central Administrative Body may delegate the execution of certain government implementing agency's duties related to forest protection, sustainable utilization, restoration and reproduction to a non-governmental organization with a statutory purpose of forest protection and finance the implementation thereof.

Article 26.Forest and Steppe Fire Prevention

26.1.Forest partnership, business entities and organizations shall implement forest and steppe fire prevention measures in their possession land under contracts at their own expenses.

26.2.The following activities shall be prohibited to be done by citizens, business entities and organizations in forest and steppe areas during the time prone to forest and steppe fires:

26.2.1.Make camp fires in young coniferous forest stands, burned forest stands, dry fallen tree dominant forest stands, the forests with residuals or left over from timber harvesting, and the forest stands that are abundant with herbaceous plants or under a tree;

26.2.2.Use a burning method for cleaning the areas after timber harvesting;

26.2.3.Throw away the pieces of paper, cloth, and cotton consumed or infiltrated with lubricants and combustible substances in open or non-disposal sites;

26.2.4.Smoke or fire up while a vehicle or other technical equipment being supplied with fuel and gasoline or throw away inflammable or explorable waste, rubbish or ashes or matches though their windows or doors or use a vehicle without a spark arrester.

/This paragraph was added by the law as of July 9, 2013/

26.3.Make available fire extinguishing tools and equipment according to the relevant norms and standards in areas where forest is utilized and be ready to use them in case of fire.

/This paragraph was added by the law as of July 9, 2013/

Article 27.Protection of Forests from Pest Infestation and Disease

27.1.Aimag, Soum, Capital city, and District governors shall formulate pest infestation and forest disease prevention and control programs and secure the requisite allocations in the local annual budgets for implementation.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

27.2.In the case that pest infestation or forest disease spreads over several territorial and administrative units, the control measures shall be implemented by a professional forest organization with the state budget financing.

27.3.Forest partnership, business entities and organizations shall self-finance the measures to protect areas in their possession from pest infestation and disease.

27.4.Professional Forest organizations shall conduct research on pest infestation and diseases and related prevention and control measures.

27.5.It shall be prohibited to use chemical substances and biological preparations other than those permitted by the State Central Administrative Body to combat hazardous insects and diseases.

/This paragraph was amended by the law as of June 3, 2022/

Article 28.Forest care and cleaning, and issuing and restoring border strips

/The title of this article was amended by the law as of June 3, 2022/

28.1.The forest care measures to improve natural growth and productivity, prevent fire, pest infestation and diseases and ensure the ecological balance as set forth in Article 28.2.1 of this Law shall be only undertaken by professional forest organizations and the cleaning shall be made by forest partnership, business entities and citizens on contract basis in addition to the professional forest organizations.

28.2.The caring and cleaning to be done in forests shall be financed as follows:

28.2.1.Forest lightening and adjusting caring shall be carried out at the state funding;

28.2.2.The caring and cleaning other than specified in Article 28.2.1 of this Law shall be completed at expenses of their contractors.

28.3.The State Central Administrative Body shall establish the scope of the annual forest caring and cleaning works for Aimag and Capital City levels, based on the respective governor's proposal.

28.4.The forest classes (if not available, the ranger in charge of that area) shall issue licenses and certificates of origin to the timber extracted in caring and cleaning operations.

/This paragraph was amended by the law as of July 9, 2013/

/This paragraph was amended by the law as of July 8, 2015/

28.5.The Cabinet Member in charge of Environment issues shall approve a regulation on forest caring and cleaning.

Article 29.Prohibited Activities in Forest

29.1.To ensure the natural growth and restoration of the forest and to protect it from adverse effects of human activities, the following activities shall be prohibited to be carried out:

29.1.1.Cutting or damaging forests of up to the fifth age category, young trees of all species, as well fruit-bearing trees and shrubs such as Siberian fir, Rhamnus, Asiatic poplar, Elaeagnus, cornel, tamarisk, Siberian alder, mountain ash, sea-buckthorn and bird-cherry;

29.1.2.Cutting and utilizing cedar, spruce and elm without permission from the State Central Administrative Body;

29.1.3.Logging by way of clear cutting;

29.1.4.Hay making in the forest land without explicit permits;

29.1.5.Harvesting or grazing livestock on afforested areas, cultivar and seedlings plantations and tree nurseries;

29.1.6.Logging and extraction of non-timber forest products in possession forests without endorsement by the competent body set forth in Articles 14.1 and 14.2 of this Law;

29.1.7.Harvesting, extraction of non-timber forest products and hunting by citizens, forest partnership, business entities and organizations without explicit permission and organizing recreational activities without explicit permission in forests during the time prone to fire;

29.1.8.Transplanting sapling trees from natural forests except it was planned for the creation of fire protection strips and/or power line network protection strips, and/or from areas of forest fund that overlapped with strategically important mineral deposits except with the approval of Aimag and Capital city environmental departments;

/This sub-paragraph was modified by law as of June 17, 2022, and it shall take effect on January 1, 2023/

29.1.9.Use of round logs as supports or supporting materials of buildings and facilities during their new constructions, repairing and expansion works;

29.1.10.Construction and placing of buildings and facilities in forest fund land for the purposes other than special state needs and forestry management implementation;

29.1.11.Import of tree and shrub seedlings for the purposes other than pilot and research introduction and plantation.

Article 30.Forest Restoration and Forestation

30.1.Citizens, forest partnership, business entities and organizations shall undertake forest restoration and reforestation activities in areas damaged by fire, pest infestation, diseases and harvested areas at the state request and with financing from the state and local budgets, domestic and foreign aid and donations, as well as on the basis of self-financing.

30.2.Citizens, forest partnership, business entities and organizations shall plant 10 or more seedlings and saplings for each harvested tree and hand over to the state forest fund.

30.3.A program and project on establishment of green belts to forest the steppe, semi-desert and desert regions and protect sources of rivers, creeks and springs, as well as pastures and crop lands, shall be financed from the state budget and other sources of funding.

30.4.The state budget allocations for forest protection and restoration as well as forestation shall not be less than the level prescribed in Article 18 of the Law on Natural Resource Use Fees.

30.5.The Cabinet Members in charge of finance, budget and environmental issues shall jointly approve a regulation on afforestation, forestry measures planning, organization and financing, valuation and acceptance of planted forest, purchasing and ownership of them to state forest fund.

/This paragraph was modified by the law as of June 3, 2022/

30.6.The Cabinet members in charge of finance, budget, and environmental issues shall jointly approve the cost normative for afforestation and forestry measures.

/This paragraph was added by the law as of June 03, 2022/

Article 301.Preparation of propagation material

/This article was added by the law as of June 3, 2022/

301.1. Seeds that meet the standards and come from the particular forest seed region shall be used for afforestation and restoration activities.

301.2.Based on the proposal of the forest scientific organization, the state administrative body in charge of forest issues shall determine the boundaries of the forest seed region.

301.3.A state reserve fund for forest seeds shall be made up of seeds of good genetic and planting quality with the permission of the state administrative body in charge of forest issues in order to supply and renew seeds to citizens, business entities, and organizations that could not stockpile seeds due to natural disasters or in a year of low seed yield.

301.4.The procedure on providing support by the state in the development and production of propagation materials shall be approved jointly by the Cabinet members in charge of financial, budget, and environmental issues.

301.5.The accredited laboratory shall examine forest seeds for supply and acquisition to the State Reserve Fund of Forest Seeds and issue a quality certificate.

301.6.Propagation material with a certificate of origin and quality shall be sold.

301.7.It shall be prohibited to sell and/or import seeds with unknown origin or those found to be failed to meet standard requirements by an accredited laboratory.

301.8.The State Central Administrative Body in charge of environmental issues shall approve the procedure on preparation, manufacture, and sale of propagation materials.

Article 31.Organization of Reforestation

31.1.Aimag and Capital City Governors shall organize annual public tree planting campaigns during which every citizen of 16 and more years old shall plant and take care of one tree and every business entity and organization shall plant and take care of not less than five trees, or make an appropriate financial donation if unable to perform the duty in person.

31.2.Soum, Bag, District, and Khoroo Governors shall jointly organize with professional forest organizations the selection of tree planting sites and soil cultivation and supply seedlings, maintaining and caring planted seedlings and engage the citizens in these activities.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

31.3.Seedlings grown by citizens, forest partnership, business entities and organizations may be purchased on the basis of specific criteria.

31.4.City greening, gardening and establishment of green zones shall be regulated by the relevant law.

CHAPTER SIX

FOREST UTILIZATION

Article 32.Determination of Harvest Quota

32.1.The State Central Administrative Body shall determine the maximum limit of harvest quota from the forest for a given year for each Aimag and Capital city, based on their proposals, forest organization documents and management plans.

32.2.Aimag and Capital City Citizens` Representative Khurals shall determine the annual harvest quota from the forest for each Soum and District within the volumes set forth in Article 32.1 of this Law.

32.3.Based on the forest management plans of the forest partnerships, business entities, and forest professional organizations that own a certain part of the forest fund under contract, and the needs of the citizens, the Soum and District Citizens' Representative Khural shall determine the following type and quantity of trees to be harvested from the forest in accordance with Articles 35.1 and 35.2 of this Law:

32.3.1.the cut-off of production by each organization in the business entities authorized to carry out production use;

32.3.2.maintenance and cleaning cut by each organization in business entities authorized to carry out maintenance and cleaning in the forest;

32.3.3.cuttings for the production of household and traditional products for the citizens of Soum and Aimag using forest resources by each Bag.

 /This paragraph was modified by the law as of July 8, 2015/

32.4.Prior to transformation of natural states of the forest due to new timber harvests and effects by forest and steppe fires and pest insects, the entity and organization engaged in the timber harvest shall take natural regeneration support action at its own expense in the year of its harvest and the professional organization shall undertake restoration and forestation measures at local budget.

32.5.Wood consumption of residents, business entities and organizations of the aimags that have no forest resources for utilization shall be supplied in a regulated way and the Government shall approve fuel wood discount rates and amounts to be issued.

/This paragraph was invalidated by the law as of July 8, 2015/

Article 33.Execution of Contracts on Harvesting

33.1.Citizens, forest partnership, business entities and forest professional organizations possessing parts of the forest fund shall execute contracts on harvesting with Soum District Forest classes (if not available, the competent official of soum or district level), based on the decision by the Soum and District Citizens` Representative Khurals;

33.2.As specified in Article 33.1 of this Law, the contract on harvesting shall include the followings:

33.2.1.Justification  for harvesting/authorized person's decision on wood harvesting permission;

33.2.2.Duration and purpose of harvesting and volume and types of trees to be harvested;

33.2.3.Statement of the harvesting site separation materials, logging technology card and forest resource estimation;

33.2.4.Plan for forest restoration and protection from forest and steppe fire, pest infestation and disease, and cost amount of its implementation;

33.2.5.Terms for hand-over of the harvested sites;

33.2.6.Hand-over of the harvested site and evaluation of contract implementation.

Article 34.Issuance of Harvesting License and Certificate of Origin

34.1.As specified in Article 32.2 of this Law, within the limits set by the Aimag and Capital City Citizens` Representative Khural, the forest class (if not available, the Soum and District competent officials) shall issue a harvesting license and a certificate of origin to citizens, forest partnership, business entities and forest professional organizations.

34.2.The license referred to in Article 34.1 of this Law shall indicate the name and address of a citizen, forest partnership, business entity and forest professional organization, types of timber to be harvested, harvesting volume and duration, end date for transportation and the name of the harvest site.

34.3.Transferring licenses referred to in Article 34.1 of this Law shall be prohibited.

34.4.Transportation and trade of the extracted beams, poles, logs, saw materials in and between Aimags, Soums, Cities and settlements, shall be issued a certificate of origin for these products as stated in Article 34.1 of this Law.

34.5.The Cabinet Member in charge of environmental issues shall approve a regulation on license and a certificate of origin and procedure of their issuance indicated in Article 34.1 of this Law.

/This paragraph was modified by the law as of July 9, 2013/

Article 35.Harvesting Operations

35.1.A professional organization for forest utilization as stated in Article 23 of this Law may harvest timber within the volume and types permitted by the Soum and District Citizens` Representative Khural for the following purposes:

35.1.1.Thinning by cutting the trees and bushes negatively impacting on the forest state in order support natural regeneration of forests;

35.1.2.Cleaning through selective cutting of dried trees and the trees lost their survivability due to fires, pest insects and diseases in order to clean and make forests healthier;

35.1.3.Commercial use through cutting adult trees to supply raw wood materials.

35.2.The citizens, who obtained permits to timber harvest for household needs and the forest partnerships, business entities and organizations engaged in possession of parts of forest funds under contract by carrying out forest clearing specified in Article 3.1.15 of this Law, the citizens of Aimag and Soums with forest resources with appropriate permission for the production of traditional products may harvest trees respectively.

/This paragraph was amended by the law as of July 8, 2015/

35.3.The citizen, who obtained a permit and the forest partnership, business entities and organizations engaged in possession of parts of forest fund on contract basis are not allowed to engage in timber harvest for the purposes and ways other than that stated in Article 35.2 of this Law.

35.4.Timber harvests done in the following cases shall be regarded as Illegal:

35.4.1.If timber was overharvested than the volumes stated in contracts and permits and if timber was harvested without compliance with the type, purpose and harvest technology;

35.4.2.If timber was harvested without any contract and permit;

35.4.3.If timber was harvested with forged and invalid contract and license.

35.5.The procedure for harvesting forest wood shall be approved by the Cabinet member in charge of environmental issues.

/This paragraph was added by the law as of July 8, 2015/

Article 36.Harvesting in the Areas of Other Aimags or Soums

36.1.Harvesting in the areas of other Aimags or Soums, the governors of the appropriate level shall agree in advance, and the governor of the aimag or capital city shall submit the proposal to the state central administrative body, which will decide on the maximum amount of timber to be harvested for the given year.

/This paragraph was amended by the law of August 17, 2012/

36.2.In case the Aimag or Capital City Governors fail to reach an agreement as specified in Article 36.1 of this Law, the State Central Administrative Body shall make a decision.

Article 37.Processing and selling of the harvested timber

37.1.The citizens and business entities engaged in wood production and services shall run processing and selling of the timber harvested in accordance with the Articles 35.1 and 35.2 of this Law.

37.2.The citizens, business entities stated in Article 37.1 of this Law and tenants shall not be allowed to process and trade the timber without their licenses and certificates of origin and the timber illegally harvested.

37.3.The citizens and business entities running the activities stated in Article 37.1 of this Law shall monitor their tenants' activities in order to prevent from processing and trade of timber harvested without licenses and certificates of origin and the timber illegally harvested.

37.4.Citizens, business entities, and organizations engaged in the sale and service of wood and wooden materials are prohibited from entering into the location where they conduct trade and services, and vehicles transporting wood and wooden materials that have been prepared without licenses or a certificate of origin

/This paragraph was added by the law as of July 8, 2015/

Article 38.Non-timber Forest Products and their utilization regimes

38.1.Soum and District Forest classes (if not available, ranger in charge of that area) shall issue non-timber forest product utilization licenses to citizens, forest partnerships, business entities and organizations.

/This paragraph was amended by the law as of July 9, 2013/

38.2.The licenses specified in Article 38.1 of this Law should indicate the name and address of the citizens, forest partnerships, business entity or organization, types and volume of non-timber forest products to be utilized and duration and the site of utilization.

38.3.Citizens, forest partnerships, business entities and organizations shall utilize non-timber forest products on a paid basis.

38.4.The reserve, distribution and yield of non-timber forest products in the given year should be considered in the provision of the license prescribed in Article 38.1 of this Law to citizens, forest partnerships, business entities and organizations.

38.5.Collection of pine nuts is allowed for household purpose when the nut yield is medium and for any purposes when the nut yield is high.

38.6.The Cabinet Member in charge of Environment issues shall approve a procedure for non-timber forest product protection and sustainable use.

38.7.Export of unprocessed non-timber resources shall be prohibited.

38.8.Protection zones of pine nut, wild berries, mushroom, medicinal and useful plants growing in the forest fund shall be established and put under responsibilities and stewardship of local communities, forest partnership, business entities and organizations on contract basis.

CHAPTER SEVEN

MISCELLANEOUS

Article 39.Economic Incentives for Forest Protection

39.1.The State shall reward citizens, forest partnerships, business entities and organizations for successful control of forest hazards and assimilation of advanced techniques and a procedure for such distinction shall be approved by the Government.

39.2.Pursuant to Article 54.4 of the Law on Environmental Protection, citizens shall be rewarded for accurate reporting of breaches of forest legislation to competent public bodies or officials, or for assistance in detecting and exposing such illegal acts.

39.3.The following incentives shall be given to authorized officials who detect crimes and violations on illegal harvesting of the trees:

39.3.1. 15% of the income from the sale of unlawfully harvested timber forest products such as blocks, screws, logs, chopped materials, firewood, and non-timber forest products to state inspectors or the rangers who detected the crime or violation, in accordance with paragraph 5 of Article 54 of the Law on Environmental Protection.

39.3.2.a monetary reward equal to 70% of the proceeds from the sale of weapons, vehicles, transport means, machinery, and equipment confiscated for crimes and violations shall be awarded to an employee of the partnerships, non-governmental organizations, police and border protection organization who detected crimes and violations according to paragraph 9 of Article 54 of the Law on Environmental Protection.

 /This paragraph was modified by the law as of July 8, 2015/

39.4.The quality seedlings, saplings, planted trees, bushes, shrubs and forests planted by citizens, forest partnership, business entities and organizations at their own expenses shall be purchased by the State according to the respective regulations or reward in other ways.

39.5.The Cabinet Members in charge finance and environment issues shall jointly approve procedures on granting incentives set forth in Articles 39.2-39.4, and 39.10 of this Law.

/This paragraph was amended by the law as of July 9, 2013/

39.6.Expenditures incurred by the state and local self-governing bodies in carrying out forest protection, restoration and forestation activities and monitoring the implementation of the forest legislation, shall be financed from state and local budgets.

39.7.Funding for forest and steppe fire prevention activities shall be set in the Aimag, Soum, Capital City, and District annual budgets.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

39.8.Expenditures of elimination of forest and steppe fire consequences shall be covered by the state budget, and it  shall be compensated by guilty persons after they are detected and defined.

39.9.Expenditures incurred in the mobilizations during the time prone to forest and steppe fire occurrence as stated in Article 12.1.7 of this Law may be covered by the Government.

39.10.A compensation shall be provided for citizens, forest partnership or business entities and organizations that have combatted forest and steppe fire at their own cost in accordance with a relevant regulation.

/This paragraph was added by the law as of July 09, 2013/

Article 40.Payments and Fees

40.1.Forest asset utilization fees and duties shall consist of the fee for a forest asset utilization permit and the duty for the utilization of non-timber forest products.

40.2.According to the respective regulations, citizens, forest partnership, business entities and organizations shall pay the following fees:

40.2.1.Fee of the permit issued by the professional forest organization;

40.2.2.Fee of permit for use of non-timber forest products;

40.2.3.Fee of certificate of origin to wood and wooden materials;

40.3.The fees and duties stated in Article 40.1 and Article 40.2 of this Law, as well as income from sale of illegally harvested wood, wooden materials and non-timber forest products, and the compensatory duties prescribed in Article 42.1 of this Law shall be channeled to the budget as stated in the law.

40.4.Setting, releasing and discounting of the fees and payments stated in Article 40.1 and Article 40.2 of this Law shall be regulated by the relevant law.

40.5.The persons who obtained permits for forest resource use, certificates of origin, and permits of the professional forest organization shall pay fees of the permits and certificates of origin to the Climate and Environment Fund as set forth in Article 5.3.1 of the Law on Special Fund of the Government.

/This paragraph was amended by the law as of February 09, 2017/

/This paragraph was amended by the law as of November 13, 2019/

Article 41.Training and Scientific Provisions of Forests

41.1.Within the framework of formal and informal educational systems, the Government shall approve and implement ecological programs to improve people's knowledge, education and awareness of forestry issues and forest protection skills and practices.

41.2.The Government shall organize training and scientific education activities on forests as follows:

41.2.1.provide basic knowledge forest ecology education, tree planting and afforestation to pre-school educational institutions and secondary schools;

41.2.2.on a basis of estimating the demand in forestry professionals, develop and implement a program on forest protection, basics of forest science and legislation at vocational training centers, colleges and higher educational institutions;

41.2.3.introduce research findings, new ideas, advanced technologies and techniques in production through enhancing the forestry research and monitoring, processing and application of advanced technologies and techniques and making innovation investments;

41.2.4.promote knowledge of forests, customary forest protection practices and forest legislation through the mass media.

Article 42.Compensation of the damages to the forest fund

42.1.Citizens, forest partnership, business entities and organizations shall be liable to compensate for the direct damages caused to forests fund and forest resources in consequence of their  activities:

42.1.1.if prohibited activities are run;

42.1.2.if timber is harvested illegally;

42.1.3.if non-timber forest products are collected and harvested without a permit;

42.1.4.if harmful impacts are provided to forest fund;

42.1.5.if a forest stand is destroyed during activities such as  conducting production, services and extraction of minerals;

42.1.6.if other illegal activities are engaged;

42.2.The State Environmental Inspector shall impose the   compensation  for the direct damages specified in Article 42.1 of this Law and the forest regeneration expenditures and shall monitor the payment.

/This paragraph was modified by the law as of July 09, 2013/

42.3.Direct payment of the compensation specified in Article 42.1 of this Law shall not provide the grounds for exempting violators from legal liability under Criminal law and the Law on Violations in accordance with relevant legislation.

/This paragraph was amended by the law as of December 4, 2015/

42.4.The amount of compensation for non-timber forest products specified in Article 42.1.3 of this Law is determined by current market value, while the amount of other compensation is determined by ecological and economic evaluation.

Article 43.Setting of Damages incurred by Forest and Steppe Fire

43.1.Damages incurred by forest and steppe fire shall be set by a working group organized at the respective level Governor's decision within 30 days after the fire was extinguished.

43.2.Damages caused by the forest and steppe fire include ecological and material losses and all the direct and indirect expenses incurred to combating with the forest and steppe fire.

43.3.If damages are incurred by the fires from outside in the possession forests and the forests planted by individuals, forest partnership, business entities and organizations at their own expenses, the State  shall be responsible for the damages and reforestation shall be executed with state funding.

Article 44.Organization of the Mobilizations for Forest and Steppe Fire Extinguishment

44.1.Governors of all levels shall immediately mobilize man-force and technical supplies for extinguishment of a forest and steppe fire stared within their area in charge and individuals, forest partnership, business entities and organizations must fulfill  the Governor's demands related to the task.

44.2.Individuals under 16 years old, pregnant women, men above 60 years old and women above 55 years old shall not be mobilized for forest and steppe fire extinguishment.

44.3.If the forest and steppe fire crossing over the state border and areas of Aimags, Soums, Capital City, and Districts is beyond local capacities to extinguish it, the President of Mongolia shall make decision on the matters of mobilization of army personnel and the Court Decision Enforcement Body shall take decision on the matters of mobilization of the individuals, who are committed to do compulsory or forced labor by the court decisions.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

44.4.The State body and official shall manage the meal, transport means, tools, fuels and other necessary materials needed for the individuals mobilized for forest and steppe fire extinguishment.

Article 45.Guarantee of fulfillment of obligations of  the Individuals and Civil Servants Mobilized for Forest and Steppe Fire Extinguishment

45.1.If an individual and civil servant mobilized for forest and steppe fire extinguishment lost his/her lives and faced health risks while performing of their civil and official duties, the following pension, allowance and salary difference expenses shall be issued to him/her and his/her family members:

45.1.1.if an individual is temporarily incapacitated, allowance for the period of medical leave and salary differences ;

45.1.2.if an individual is disabled,  pension for disability and salary difference;

45.1.3.if he/she needs to have an artificial organ, its cost;

45.1.4.if he/she lost his/her live, pension for loss of breadwinner shall be given to their family and the victim's salary difference;

45.2.When an individual and civil servant lost his/her live during combating with a forest and steppe fire, all the funeral and transport related expenses shall be covered by the State.

45.3.When an individual and civil servant, who was mobilized, lost his/her live during combating with a forest and steppe fire, his/her family members shall be provided with one-time grant.

45.4.The grant amount shall be set by the Government.

Article 46.Financing

46.1.The Aimag, Soum, Capital City and District shall have reflected the forest and steppe fire prevention and protection expenditures in their annual budgets.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

46.2.Expenditures of elimination of forest and steppe fire consequences shall be covered by the state budget, but they shall be compensated in accordance with the relevant legislation by guilty person after they are detected and defined.

Article 47.Liabilities for Violators of the Law

47.1.If the action of an official who violates this Law is not in criminal nature, the official shall be held liable under the Law on Civil Service.

47.2.Any person or legal entity who violates this Law shall be held liable under the Criminal Law or the Law on Violations.

/This Article was modified by the law as of December 4, 2015/

 

 

THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIADEMBEREL.D