A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2019 оны 06 сарын 06 өдөр

Төрийн ордон,Улаанбаатар хот

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ ТУХАЙ

/Шинэчилсэн найруулга/

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт

Хэвлэх

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын зарчим, үндсэн чиглэл, зохион байгуулалт, төрийн болон төрийн бус байгууллага, олон нийтийн оролцоог тодорхойлох замаар гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын эрх зүйн үндсийг тогтооход оршино.

2 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хууль тогтоомж

Хэвлэх

2.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

3 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил

Хэвлэх

3.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил нь гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай мэдээллийг судалсны үндсэн дээр гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдэхэд нөлөөлж байгаа шалтгаан, нөхцөл, хүчин зүйлсийг тогтоож, түүнийг арилгахад чиглэсэн эдийн засаг, нийгэм, эрх зүйн болон зохион байгуулалтын бусад арга хэмжээний нийлбэр цогц мөн.

3.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг бодлого боловсруулах, төлөвлөн хэрэгжүүлэх, үр дүнг үнэлэх замаар зохион байгуулна.

4 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын зорилго

Хэвлэх

4.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын зорилго нь Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлыг хангах, хүний эрх, эрх чөлөө, төр, хуулийн этгээдийн хууль ёсны ашиг сонирхлыг гэмт халдлагаас хамгаалах, нийгмийн дэг журмыг бэхжүүлж, иргэний ухамсар, соёлыг төлөвшүүлэхэд оршино.

5 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын үндсэн зарчим

Хэвлэх

5.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд дараах зарчмыг баримтална:

5.1.1.хууль дээдлэх, хүний эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх;

5.1.2.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил цогц, тогтвортой, уялдаа холбоотой байх;

5.1.3.төрийн байгууллага, албан тушаалтны шийдвэр гэмт хэрэг, зөрчил гарах шалтгаан, нөхцөлийг бүрдүүлэхгүй байх;

5.1.4.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэгжүүлэх арга хэмжээ судалгаа, шинжилгээ, шинжлэх ухаан, техник, технологийн орчин үеийн ололт, амжилт, шинэ мэдлэгт үндэслэсэн байх;

5.1.5.зардал, үр өгөөжийн хувьд үндэслэлтэй байх;

5.1.6.олон нийтийн оролцоонд түшиглэсэн, хэрэгцээ, шаардлагад нь нийцсэн байх;

5.1.7.төрийн байгууллага, албан тушаалтан гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд хуульд заасны дагуу оролцох үүрэгтэй бөгөөд төрийн захиргааны болон хууль сахиулах байгууллага үйл ажиллагаандаа гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг тэргүүлэх чиглэл болгох.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АЖЛЫН ҮНДСЭН ЧИГЛЭЛ

6 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын үндсэн чиглэл

Хэвлэх

6.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг дараах үндсэн чиглэлээр зохион байгуулж, хэрэгжүүлнэ:

6.1.1.ерөнхий;

6.1.2.тусгай;

6.1.3.нэг бүрчилсэн;

6.1.4.соён гэгээрүүлэх;

6.1.5.гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шийдвэрлэх, хариуцлага хүлээлгэх.

7 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ерөнхий чиглэлийг хэрэгжүүлэх

Хэвлэх

7.1.Гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгахад чиглэсэн эдийн засаг, нийгэм, эрх зүй, зохион байгуулалт, хүмүүжлийн шинж чанартай нийтлэг арга хэмжээг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ерөнхий чиглэл гэнэ.

7.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ерөнхий чиглэлийн хүрээнд дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:

7.2.1.гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах эдийн засаг, нийгэм, эрх зүйн арга хэмжээг төлөвлөж, хэрэгжүүлэх;

7.2.2.иргэдийн амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэх, эдийн засаг, нийгмийн баталгааг бүрдүүлэх;

7.2.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, боловсронгуй болгох;

7.2.4.хүний эрх, эрх чөлөө, хуулийн этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, хуулиар олгогдсон эрхээ хэрэгжүүлэх баталгааг бүрдүүлэх;

7.2.5.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхэд шаардлагатай санхүү, материал, техникийн болон хүний нөөцийг бүрдүүлэх;

7.2.6.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхтэй холбогдсон хууль тогтоомжийг сурталчлах, иргэдийн хууль, эрх зүйн мэдлэг, боловсролыг дээшлүүлэх, эрх зүйн бүх нийтийн боловсролыг дэмжих;

7.2.7.хүүхдэд хууль тогтоомж зөрчихөөс урьдчилан сэргийлэх, хууль дээдлэх ёс, эрх зүйн боловсрол, соёлыг төлөвшүүлэх талаар гэр бүл, нийгэм, сургуулийн орчныг хамарсан цогц арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх;

7.2.8.хүчирхийллийн бүх хэлбэрийг үл тэвчих, таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэх орчныг бүрдүүлэх;

7.2.9.хот, тосгоны төлөвлөлтийн үйл ажиллагаанд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нөхцөл, нийтлэг шаардлагыг хангах;

7.2.10.улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр суурилуулж байгаа дүрс бичлэгийн техник, хэрэгсэл нь цагдаагийн байгууллагын мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд холбогдох боломжтой байх.

8 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх тусгай чиглэлийг хэрэгжүүлэх

Хэвлэх

8.1.Тодорхой төрлийн гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгахад чиглэсэн цогц арга хэмжээг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тусгай чиглэл гэнэ.

8.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тусгай чиглэлийн хүрээнд энэ хуулийн 7.2-т зааснаас гадна дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:

8.2.1.зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн үйл ажиллагааг таслан зогсоох, тэдгээрийн хоорондын харилцаа холбоо, гэмт хэргийн улмаас олсон ашиг орлого, хөрөнгө мөнгөний урсгалыг таслан зогсоох;

8.2.2.зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн үүсгэн байгуулагч, удирдагчид нэн тэргүүнд хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэх зарчмыг хэрэгжүүлэх;

8.2.3.зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүдэд хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэхдээ тэдгээрийн гүйцэтгэсэн үүрэг, оролцооноос хамааран ялгамжтай авч үзэх, тэдгээрийн зүгээс хууль сахиулах байгууллагатай сайн дураараа хамтран ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх;

8.2.4.гэмт хэргийг илрүүлэхэд туслалцаа үзүүлсэн хууль сахиулах байгууллагатай хамтран ажилласан этгээдийн аюулгүй байдлыг хангах;

8.2.5.гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийг арилгах, гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлэх;

8.2.6.төсвийн хөрөнгийг зарцуулах үйл ажиллагаанд тавих хяналтыг сайжруулах;

8.2.7.тодорхой төрлийн гэмт хэрэг, зөрчил ихээр үйлдэгддэг, эсхүл үйлдэгдэж болзошгүй газар нутаг, үйл ажиллагаа, харилцаанд чиглэсэн цогц арга хэмжээг авах;

8.2.8.гэмт хэрэг, зөрчил ихээр үйлдэгддэг болон үйлдэгдэж болзошгүй газар нутагт урьдчилан сэргийлэх эргүүлийн үйл ажиллагааг тогтмол хийх;

8.2.9.гэмт халдлагад өртөж болзошгүй объектыг хамгаалалтад авах, үйл ажиллагааг нь түр зогсоох, тухайн объектоос хүн, эд зүйлсийг аюулгүй газарт нүүлгэн шилжүүлэх.

8.2.10.Олон улсын нислэг үйлдэх агаарын тээвэрлэгчээс зорчигчийн мэдээллийг урьдчилан авах.

/Энэ заалтыг 2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

8.3.Энэ хуулийн 8.2.9-д заасан арга хэмжээг хэрэгжүүлэх шийдвэрийг нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын дарга гаргана.

9 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх нэг бүрчилсэн чиглэлийг хэрэгжүүлэх

Хэвлэх

9.1.Тодорхой этгээд гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор түүний зан үйл, ёс суртахуунд нөлөөлөх, түүнээс гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж болзошгүй шалтгаан, нөхцөлийг арилгахад чиглэсэн цогц арга хэмжээг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нэг бүрчилсэн чиглэл гэнэ.

9.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нэг бүрчилсэн чиглэлийн хүрээнд дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:

9.2.1.гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй, үйлдэхээр бэлтгэж байгаа этгээдийг цаг тухайд нь олж тогтоох, гэмт хэрэг үйлдэгдэхээс өмнө таслан зогсоох;

9.2.2.гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор гэмт хэрэг үйлдэж, хорих ял шийтгүүлж суллагдсан хүнд хяналт тавих;

9.2.3.гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй нөхцөлд байгаа болон хорих ял шийтгүүлж, суллагдсан этгээдэд нийгэмд дасан зохицох, нийгмийн амьдралд эрх тэгш оролцох боломжийг бүрдүүлэх;

9.2.4.хууль тогтоомжид заасны дагуу эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны шийдвэрээр тодорхой үүрэг хүлээлгэсэн, хориглолт, хязгаарлалт тогтоосон хүнд хяналт тавих;

9.2.5.гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгүүлсэн этгээдийн зан байдалд нөлөөлөх, хуулийг чандлан сахих дадал төлөвшүүлэх, хорих байгууллагад байх хугацаанд боловсрол, ажил хөдөлмөр эрхлэх дадал, туршлага олгох, суллагдсаны дараа нийгэмд дасан зохицох шаардлагатай мэдлэг, ур чадвар олгох;

9.2.6.энэ хуулийн 12.1.5, 12.1.6-д заасан хүн, хуулийн этгээдийн үйл ажиллагаанд тогтмол хяналт, шалгалт хийх, үр дүнгийн талаар олон нийтэд мэдээлэх;

9.2.7.хуульд заасны дагуу гэмт хэргийг илрүүлэхэд ач холбогдол бүхий мэдээлэл, баримт сэлт өгөх болон бусад байдлаар туслалцаа үзүүлсэн гэрч, хохирогч, шаардлагатай тохиолдолд түүний хамаарал бүхий этгээдийг гэмт халдлагаас хамгаалах.

10 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх соён гэгээрүүлэх чиглэлийг хэрэгжүүлэх

Хэвлэх

10.1.Хүн, хуулийн этгээдийг гэмт халдлагаас хамгаалах, түүний улмаас эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдөхөөс урьдчилан сэргийлэх зорилго бүхий гэмт хэрэг, зөрчилд өртөх, хохирох эрсдэлийг бууруулахад чиглэсэн нөлөөллийн цогц арга хэмжээг соён гэгээрүүлэх чиглэл гэнэ.

10.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх соён гэгээрүүлэх чиглэлийн хүрээнд дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:

10.2.1.өөрийн үйл ажиллагааны онцлог, зан үйл, дадлаас хамааран гэмт хэрэг, зөрчилд өртөх, түүний улмаас эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдөж болзошгүй хүн, хуулийн этгээдийн хүрээг тодорхойлох;

10.2.2.энэ хуулийн 10.2.1-д заасан этгээдийн үйл ажиллагаа, зан үйл, дадал гэмт хэрэг, зөрчлийг өдөөж болзошгүй шалтгаан, нөхцөлийг тогтоож, тэдгээрийг саармагжуулах, арилгах арга хэмжээг авах;

10.2.3.гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдлын талаар болон гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ, зан үйл, дадлын талаар олон нийтэд тогтмол мэдээлэх;

10.2.4.энэ хуулийн 10.2.1-д заасан этгээдэд гэмт хэрэг, зөрчилд өртөх тэдгээрийн улмаас эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдөх эрсдэлийн талаар таниулах, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар мэдэгдэл, зөвлөмж өгөх;

10.2.5.энэ хуулийн 10.2.1-д заасан этгээдэд өөрийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгийг гэмт халдлагаас хамгаалах, тусламж, дэмжлэг үзүүлэх;

10.2.6.гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэх, үйлдэгдэхээс өөрийгөө болон бусдыг хамгаалах зан суртахуун, дадал, чадварыг бий болгоход чиглэсэн арга хэмжээг авах;

10.2.7.гэмт хэрэг, зөрчлийн нийгмийн хор аюулыг олон нийтэд таниулах ажлыг тасралтгүй явуулах, түүнтэй тэмцэх арга барилд сургах ажлыг зохион байгуулах чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа хийх.

11 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шийдвэрлэх, хариуцлага хүлээлгэх бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлэх

Хэвлэх

11.1.Гэмт хэрэг, зөрчлийг илрүүлэх, хянан шалгах ажиллагааг боловсронгуй болгох, түүний үр нөлөөг дээшлүүлэх, хариуцлага хүлээлгэх үйл ажиллагааны бодлогын нэгдмэл байдлыг хангах, хариуцлага хүлээлгэхдээ энэ хуульд заасан гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын зарчмыг баримтална.

11.2.Гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шийдвэрлэх, хариуцлага хүлээлгэх бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:

11.2.1.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шийдвэрлэх нэгдсэн болон тухайлсан бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлэх;

11.2.2.гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны чанар, үр нөлөөг дээшлүүлэх;

11.2.3.гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шалгах болон түүнд хяналт тавих үйл ажиллагааны уялдаа холбоог сайжруулах, гэмт хэрэг, зөрчил бүрд хариуцлага хүлээлгэх зарчмыг хэрэгжүүлэх;

11.2.4.гэмт хэрэг, зөрчлийн улмаас хохирсон хүн, хуулийн этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, зөрчигдсөн эрхийг сэргээн эдлүүлэх, хохирол, хор уршгийг нөхөн төлүүлэх тогтолцоог бүрдүүлэх;

11.2.5.гэмт хэрэг, зөрчил хянан шийдвэрлэх чиг үүрэг бүхий байгууллага, нэгж, тэдгээрийн алба хаагчдаас чиг үүргээ хэрэгжүүлэх баталгаа, нөхцөлийг сайжруулах;

11.2.6.гэмт хэрэг, зөрчлийн төрлөөс хамааран түүнийг хянан шалгах чиг үүрэг бүхий мэргэшсэн нэгж, алба хаагчдыг бэлтгэх, үйл ажиллагааны чиглэлээр нь мэргэшүүлэх.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АЖЛЫН ХАМРАХ ХҮРЭЭ, ЗОХИЦУУЛАЛТ

12 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын хамрах хүрээ

Хэвлэх

12.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил дараах хүн, хуулийн этгээд, харилцаанд хамаарна:

12.1.1.гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөл, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэх сэдэл, санааг төрүүлж, эсхүл өдөөж байгаа хүчин зүйлс, тэдгээрийг бий болгож байгаа үйл ажиллагаа;

12.1.2.Эрүүгийн хууль болон Зөрчлийн тухай хуулиар хамгаалагдсан эрх, эрх чөлөө, хууль ёсны ашиг сонирхол;

12.1.3.үйл ажиллагаа нь Монгол Улсын хууль тогтоомж, дүрэм, журам, стандартын дагуу зохицуулагдаж, хяналтад байхаар тогтоосон хүн, хуулийн этгээд;

12.1.4.хууль тогтоомжид заасны дагуу эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны шийдвэрээр тодорхой үүрэг хүлээлгэсэн, хориглолт, хязгаарлалт тогтоосон хүн, хуулийн этгээд;

12.1.5.зан үйл, үйл ажиллагаа нь нийгмийн дэг журам, хэм хэмжээг зөрчиж байгаа, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж болзошгүй гэх үндэслэл бүхий хүн, хуулийн этгээд;

12.1.6.өөрийн үйл ажиллагааны онцлог, зан үйл, дадлаас хамааран гэмт хэрэг, зөрчилд өртөх, түүний улмаас эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдөж болзошгүй хүн, хуулийн этгээд.

13 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлэгч

Хэвлэх

13.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг дараах этгээд хэрэгжүүлнэ:

13.1.1.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зохицуулах зөвлөл, Салбар зөвлөл, Дэд зөвлөл, тэдгээрийн ажлын алба, түүний дарга, гишүүд;

13.1.2.хууль тогтоомжид заасны дагуу гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх, хянан шийдвэрлэх, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаа эрх бүхий төрийн болон нутгийн захиргааны бүх шатны байгууллага, тэдгээрийн харьяа байгууллага, нэгж, тэдгээрийн удирдах болон гүйцэтгэх албан тушаалтан;

13.1.3.хууль тогтоомжид заасан эрх хэмжээний хүрээнд өөрийн санаачилгаар, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагатай хамтран гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохион байгуулж байгаа, эсхүл тухайн ажилд оролцож байгаа хуулийн этгээд, тодорхой төрлийн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилго бүхий иргэдийн зөвлөл;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.4.хууль тогтоомжид заасны дагуу гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд оролцож байгаа хувь хүн.

14 дүгээр зүйл.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах

Хэвлэх

14.1.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг улсын хэмжээнд хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнээр, аймаг, сум, нийслэл, дүүрэгт түүний иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргаар удирдуулсан орон тооны бус зөвлөл зохицуулна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

14.2.Улсын хэмжээнд гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөл /цаашид “Зохицуулах зөвлөл” гэх/ ажиллах ба орон тооны ажлын албатай байна. Аймаг, нийслэл, дүүргийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөл /цаашид “Салбар зөвлөл” гэх/ нь орон тооны нарийн бичгийн даргатай байх бөгөөд орон тооны ажлын албатай байж болно. Зохицуулах зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга нь ажлын албаны дарга байна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

14.3.Зохицуулах зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг Засгийн газар, Салбар зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг тухайн шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал Зохицуулах зөвлөлөөс баталсан нийтлэг журамд нийцүүлэн батална.

14.4.Зохицуулах зөвлөлийн орон тооны ажлын албаны удирдах болон гүйцэтгэх албан тушаалтан нь төрийн албан хаагч байх бөгөөд албан тушаалын ангилал, зэрэглэлийг төрийн албаны төв байгууллагын саналыг үндэслэн Засгийн газар тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

15 дугаар зүйл.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг улсын хэмжээнд уялдуулан зохицуулах

Хэвлэх

15.1.Зохицуулах зөвлөл гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг улсын хэмжээнд дараах хэлбэрээр уялдуулан зохицуулна:

15.1.1.гэмт хэргийн нөхцөл байдал, түүний шалтгаан, нөхцөлийг судалсны үндсэн дээр гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх бодлого, тэргүүлэх чиглэл, түүнийг хэрэгжүүлэх үндсэн арга замыг тодорхойлох;

15.1.2.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар төрийн болон төрийн бус байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах, бодлогын нэгдмэл байдлыг хангах;

15.1.3.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний талаар мэдээ, мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, хадгалах, дүн шинжилгээ хийсний үндсэн дээр гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг сайжруулах арга хэмжээг авах;

15.1.4.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль сахиулах байгууллага болон нутгийн захиргааны байгууллагад мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх, түүний хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;

15.1.5.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлэгч этгээдээс гэмт хэргийн нөхцөл байдал, түүний шалтгаан, нөхцөлийн талаар статистик мэдээг шуурхай харилцан солилцох, хамтран дүн шинжилгээ хийх ажлыг зохицуулах;

15.1.6.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог бүрдүүлэх;

15.1.7.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар гадаадын болон дотоодын дэвшилтэт техник, технологи, сайн туршлагыг судалж, түүнийг бусад байгууллага, орон нутагт нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

15.1.8.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар зохион байгуулж байгаа арга хэмжээний үр нөлөөг тогтмол судлах, үнэлэх;

15.1.9.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд иргэн болон хуулийн этгээдийг өмчийн хэлбэр харгалзахгүй татан оролцуулах;

15.1.10.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд ашиглагддаг техник, технологи, арга ажиллагааны стандартыг боловсруулах, эрх бүхий байгууллагад хүргүүлж баталгаажуулах;

15.1.11.Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэх.

15.2.Зохицуулах болон Салбар зөвлөл нь улиралд нэгээс доошгүй удаа хуралдах бөгөөд хурлын шийдвэр нь тогтоол, зөвлөмж, мэдэгдэл хэлбэртэй байна.

15.3.Улсын хэмжээнд тодорхой төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг дагнан зохицуулах үүрэг бүхий зөвлөлийг /цаашид "Дэд зөвлөл" гэх/ Зохицуулах зөвлөлийн дэргэд ажиллуулж болно.

15.4.Дэд зөвлөл тодорхой төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг энэ хуулийн 15.1-д заасан хүрээнд тодорхой төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх, түүнээс урьдчилан сэргийлэх тухай хууль тогтоомжид нийцүүлэн зохицуулна.

15.5.Салбар болон Дэд зөвлөл түүнчлэн энэ хуулийн 13.1.2, 13.1.3-т заасан этгээд гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын тайланг Зохицуулах зөвлөлд жил бүр ирүүлнэ. Зохицуулах зөвлөл улсын хэмжээнд гэмт хэргийн нөхцөл байдал, түүнээс урьдчилан сэргийлэх талаар авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээ, цаашдын төлөв байдлын талаар нэгдсэн тайланг жил бүр Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд, хоёр жил тутамд Улсын Их Хуралд танилцуулна.

16 дугаар зүйл.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн хэмжээнд уялдуулан зохицуулах

/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

16.1.Салбар зөвлөл гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн хэмжээнд дараах хэлбэрээр уялдуулан зохицуулна:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

16.1.1.хариуцсан нутаг дэвсгэрт гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зохицуулах зөвлөлийн үйл ажиллагаатай уялдуулан зохицуулах;

16.1.2.энэ хуулийн 15.1.1-д заасантай нийцүүлэн хариуцсан нутаг дэвсгэрт гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх бодлого, тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлж, хэрэгжүүлэх;

16.1.3.тухайн нутаг дэвсгэрийн төрийн захиргааны болон хууль сахиулах байгууллага, олон нийтийн оролцоотойгоор гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулж, биелэлтийг хангах;

16.1.4.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар нутаг дэвсгэр хариуцсан хууль сахиулах болон бусад байгууллагад мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх, түүний хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;

16.1.5.гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар санал боловсруулах, дээд шатны байгууллагад танилцуулах;

16.1.6.энэ хуулийн 15.1.9, 15.1.10, 15.1.11-д заасан болон хуульд заасан бусад хэлбэрээр.

17 дугаар зүйл.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зохицуулах зөвлөлийн бүрэн эрх

Хэвлэх

17.1.Зохицуулах зөвлөл дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

17.1.1.Дэд зөвлөл байгуулах, түүний бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг батлах;

17.1.2.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар улсын хэмжээнд хэрэгжүүлэх хөтөлбөр, төлөвлөгөөг боловсруулах, түүний биелэлтэд хяналт тавих, биелэлтийг хангуулах ажлыг зохион байгуулах;

17.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллага, хуулийн этгээдтэй хамтран ажиллах, холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд түүний үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх;

17.1.4.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар төрөөс баримтлах бодлого, хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулахад оролцох;

17.1.5.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар авч хэрэгжүүлэх цогц арга хэмжээний талаар санал боловсруулж, Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулах;

17.1.6.өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд төрийн болон нутгийн захиргааны бүх шатны байгууллагатай харилцах, хамтран ажиллах;

17.1.7.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тогтолцооны үр дүнтэй байдлыг хангах, төрийн байгууллагаас хэрэгжүүлж байгаа үйл ажиллагаанд мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх;

17.1.8.холбогдох төрийн болон төрийн бус байгууллага, олон нийт, эрдэмтдийн төлөөллийг оролцуулан ажлын хэсэг байгуулан ажиллуулах;

17.1.9.Салбар болон Дэд зөвлөл, төрийн байгууллагаас гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хийсэн ажил, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хууль тогтоомжийн биелэлтэд хяналт тавих, шалгалт хийх;

17.1.10.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар хөтөлбөр, төлөвлөгөөний биелэлтэд хяналт тавих, биелэлтийг хангуулах арга хэмжээг улсын хэмжээнд зохион байгуулах, түүнийг хэрэгжүүлэх талаар Салбар болон Дэд зөвлөлийн үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;

17.1.11.төрийн захиргааны төв болон бусад байгууллага, Салбар болон Дэд зөвлөлөөс гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар зохион байгуулсан ажлын тайланг гаргуулан авах;

17.1.12.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхтэй холбогдсон хууль тогтоомж, Зөвлөлийн хуралдааны шийдвэрийн биелэлтийг төрийн захиргааны төв болон бусад байгууллагад өмчийн харьяалал харгалзахгүйгээр шалгах, түүний удирдах ажилтны илтгэл, сонсголыг Зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцэж чиглэл өгөх;

17.1.13.нийтийн хэв журмыг хангах, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын зардлыг төсвийн болон холбогдох бусад хууль тогтоомжид заасны дагуу хуваарилах, зарцуулах;

17.1.14.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын санхүүжилт, хөрөнгийн зарцуулалтад хяналт тавьж, тайланг холбогдох байгууллагаас хагас, бүтэн жилээр гаргуулан авч, дүгнэлт хийх;

17.1.15.шаардлагатай гэж үзвэл гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд зориулсан хөрөнгийн зарим хэсгийг Зохицуулах зөвлөлийн мэдэлд төвлөрүүлж, тодорхой цогц арга хэмжээнд зарцуулах;

17.1.16.Зохицуулах зөвлөлийн хуралдааны шийдвэрийг биелүүлээгүй албан тушаалтанд хариуцлага хүлээлгэх талаар холбогдох дээд шатны байгууллага, албан тушаалтанд танилцуулах, хариу авах;

17.1.17.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх асуудлаар гадаад улстай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх;

17.1.18.хууль тогтоомж болон хууль тогтоомжийн төсөлд дүн шинжилгээ хийх ажлыг зохион байгуулах, хууль тогтоомжийн төсөл нь гэмт хэрэг, зөрчлийн гаралтыг нэмэгдүүлэх эрсдэлтэй тохиолдолд энэ талаар үндэслэл бүхий санал, зөвлөмжийг хууль санаачлагч болон Улсын Их Хуралд хүргүүлэх;

17.1.19.Салбар зөвлөлийн ажиллах нийтлэг журмыг батлах.

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

17.2.Салбар болон Дэд зөвлөл нь өөрийн чиг үүрэгт хамаарах энэ хуулийн 17.1-д заасан бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ.

18 дугаар зүйл.Зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах

Хэвлэх

18.1.Зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.8 дугаар зүйлд заасан харьяаллын дагуу тухайн төрлийн зөрчлийг шалган шийдвэрлэх эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан хариуцна.

18.2.Зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг дараах хэлбэрээр гүйцэтгэнэ:

18.2.1.зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий байгууллага бүр чиг үүргийн дагуу зөрчлийн статистикийн үйл ажиллагаа эрхлэх, статистик мэдээллийг солилцох;

18.2.2.зөрчлийн нөхцөл байдал, түүний шалтгаан, нөхцөлийг судалсны үндсэн дээр зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх бодлого, түүнийг хэрэгжүүлэх арга замыг тодорхойлох;

18.2.3.зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар төрийн болон төрийн бус байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;

18.2.4.төрийн захиргааны болон хууль сахиулах байгууллага, олон нийтийн оролцоотойгоор зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулах, биелэлтийг хангуулах арга хэмжээг зохион байгуулах;

18.2.5.зөрчил, зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа болон зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын мэдээллийн тогтолцоог бүрдүүлж, хөтлөх;

18.2.6.зөрчилтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх талаар төрийн бодлого болон Засгийн газраас авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний тухай саналыг боловсруулах;

18.2.7.зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар зохион байгуулж байгаа арга хэмжээний үр нөлөөг тогтмол судлах, үнэлэх;

18.2.8.зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд иргэн, хуулийн этгээдийг өмчийн хэлбэр харгалзахгүй татан оролцуулах;

18.2.9.зөрчлийн тухай хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох талаар санал боловсруулах, хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнд хүргүүлэх.

18.3.Улсын ерөнхий прокурорын газар улсын хэмжээнд зөрчлийн статистикийн үйл ажиллагаа эрхэлж, түүний нэгдмэл байдлыг хангана.

18.4.Хууль зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага Улсын ерөнхий прокурорын газартай хамтран зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаарх төрийн бодлого, Засгийн газраас авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний санал боловсруулж, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын бодлогын нэгдмэл байдлыг хангана.

18.5.Энэ хуулийн 18.1-д заасан байгууллага, албан тушаалтан энэ хуулийн 18.2.4-т заасан хөтөлбөр, төлөвлөгөө, биелэлтийг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнд жил бүр хүргүүлнэ.

18.6.Зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах чиг үүрэг бүхий зөвлөлийг Засгийн газрын шийдвэрээр хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний дэргэд байгуулж болно.

19 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлэх

Хэвлэх

19.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлсэн ажил, арга хэмжээг улсын хэмжээнд болон Салбар болон Дэд зөвлөл, төрийн захиргааны болон хууль сахиулах байгууллагын түвшинд гурван жилд нэгээс доошгүй удаа хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлж, үйл ажиллагаанд нь дүгнэлт хийнэ.

19.2.Энэ хуулийн 19.1-д заасан байгууллага нь хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалах, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг, ашгийн бус, ашиг сонирхлын зөрчилгүй хуулийн этгээд байх бөгөөд түүнд тавих шаардлага, сонгон шалгаруулах журмыг Зохицуулах зөвлөл батална.

20 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг төлөвлөх

Хэвлэх

20.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг энэ хуульд заасны дагуу баталсан хөтөлбөр, төлөвлөгөөний дагуу явуулна.

20.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хөтөлбөр, төлөвлөгөө нь олон нийтийн хэрэгцээ, шаардлага, гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдалд хийсэн дүн шинжилгээ, цаашдын төлөв байдал, төрийн байгууллагын үйл ажиллагааны үр дүнд үндэслэсэн байна.

20.3.Хөтөлбөр, төлөвлөгөөний хэрэгжилтэд түүнийг баталсан байгууллага, албан тушаалтан хяналт тавина.

21 дүгээр зүйл.Хүний нөөцийг бэлтгэх, мэргэшүүлэх

Хэвлэх

21.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн болон төрийн бус байгууллагын удирдах, гүйцэтгэх албан тушаалтны ур чадвар, мэдлэгийг дээшлүүлэх, эсхүл тодорхой чиглэлээр мэргэшүүлэх зорилгоор сургалтад тогтмол хамруулна.

21.2.Энэ хуулийн 21.1-д заасан сургалтыг дээд боловсролын сургалтын болон судалгаа, шинжилгээний байгууллага, эсхүл гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиг үүргийг хэрэгжүүлэгч байгууллагыг түшиглэн зохион байгуулах бөгөөд дагнасан сургалтын төвийг нийслэл, түүнчлэн бүсийн төвд байгуулж болно.

21.3.Гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх чиг үүрэг бүхий хууль сахиулах байгууллагын алба хаагчийг сургах, бэлтгэхдээ тодорхой чиглэлээр мэргэшүүлэх, албан тушаалд томилохдоо мэргэшсэн чиглэлийг үндэслэл болгох зарчмыг баримтална.

21.4.Гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаа албан тушаалтны ажлын ачааллыг Гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдалд үндэслэн тодорхой хугацааны давтамжтайгаар тогтоож, олон улсын жишигт нийцүүлэх, хүний нөөц, шаардлагатай орон тоог тухай бүр шийдвэрлэнэ.

22 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлийн талаар судалгаа

Хэвлэх

22.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлэгч байгууллага гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдлын судалгааг хоёр жил тутам гэмт хэрэгт хохирох эрсдэлийн судалгааг гурван жил тутам улсын хэмжээнд, эсхүл тодорхой нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд, эсхүл тодорхой гэмт хэрэг, зөрчлийн төрлөөр олон нийтийн дунд зохион байгуулна.

22.2.Энэ хуулийн 22.1-д заасан судалгаа нь гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх байгууллага, тэдгээрийн албан ёсны тоо мэдээнээс хараат бус байх бөгөөд гэмт хэрэг, зөрчлийн бодит нөхцөл байдлыг тогтоох, гэмт хэрэг, зөрчлийн нийгэмд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, хор уршгийг тогтоох зорилготой байна.

22.3.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиг үүрэг бүхий байгууллага, албан тушаалтан энэ хуулийн 22.1-д заасан судалгааны үр дүнг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулах, урьдчилан сэргийлэх ажлыг төлөвлөх үндэслэл болгоно.

23 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлийн статистикийн үйл ажиллагаа эрхлэх

Хэвлэх

23.1.Гэмт хэрэг, зөрчлийн мэдээллийн нэгдмэл байдлыг хангах, шалтгаан, нөхцөлийг тогтоох, урьдчилан сэргийлэх нэгдсэн бодлого боловсруулах, иргэнд шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх зорилгоор хууль сахиулах, прокурор, шүүхийн захиргааны байгууллага нь гэмт хэрэг, зөрчлийн цахим мэдээллийн нэгдсэн сан бүрдүүлж, ашиглана.

23.2.Энэ хуулийн 23.1-д заасан байгууллага нь гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг тогтоох, урьдчилан сэргийлэх арга замыг тодорхойлох зорилгоор гэмт хэрэг, зөрчлийн статистикийн үйл ажиллагааг дараах байдлаар эрхэлнэ:

23.2.1.гэмт хэрэг, зөрчлийн талаар тоо бүртгэл хөтлөх, цахим мэдээллийн сан бүрдүүлж ашиглах, мэдээлэл гаргаж өгөх, дамжуулах;

23.2.2.гэмт хэрэг, зөрчлийн мэдээллийг боловсруулах, хадгалах, статистикийн мэдээлэл гаргах, судалгаа, дүн шинжилгээ хийх, хэвлэн нийтлэх, мэдээллийн үнэн зөв байдлыг хангах.

23.3.Энэ хуулийн 23.2-т заасан албан ёсны статистикийн мэдээллийн маягт, аргачлалыг тухайн байгууллагатай зөвшилцөн Үндэсний статистикийн хороо баталж, захиргааны статистикийн мэдээллийн маягт, аргачлалыг Үндэсний статистикийн хорооны зөвшөөрснөөр тухайн байгууллага батална.

24 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг судлах эрдэм шинжилгээний ажил

Хэвлэх

24.1.Гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг судлах ажлыг эрхлэх эрдэм шинжилгээний байгууллага хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний харьяанд ажиллаж, энэ хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомжийг үйл ажиллагаандаа баримтална.

24.2.Энэ хуулийн 24.1-д заасан эрдэм шинжилгээний байгууллага нь гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг судлах шинжилгээ судалгааны ажлыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний болон сонирхогч бусад хүн, хуулийн этгээдийн захиалгаар гүйцэтгэж, санхүүжнэ.

24.3.Энэ хуулийн 24.1-д заасан байгууллага дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

24.3.1.гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх ажлыг хэрэгжүүлэгч болон нутгийн захиргааны байгууллага, нийгмийн тодорхой бүлгийг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхэд шаардлагатай мэдээллээр хангах;

24.3.2.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй мэдлэг, арга хэрэгслийг ашиглах, хөгжүүлэх, бэхжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;

24.3.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх мэдлэг, мэдээлэл, арга хэрэгслийг системчлэх, тэдгээрийн хийдэл, дутагдлыг арилгах;

24.3.4.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх мэдлэг, мэдээлэл, арга хэрэгслийг олон нийт болон шинжлэх ухааны бусад салбар, байгууллага, ажилтантай солилцох;

24.3.5.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх мэдлэг, мэдээллийг үйл ажиллагаанд нэвтрүүлэх, санал, санаачилга гаргах, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхэд гарч болзошгүй асуудал, түүнийг шийдвэрлэх арга замын талаар санал боловсруулах;

24.3.6.хууль тогтоомж болон хууль тогтоомжийн төсөлд дүн шинжилгээ хийх;

24.3.7.энэ хуулийн 22.1-д заасан судалгааг явуулах.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ ТАЛААР ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН БҮРЭН ЭРХ, ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АЖИЛД ОРОЛЦОГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ

25 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар Засгийн газрын бүрэн эрх

Хэвлэх

25.1.Засгийн газар гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

25.1.1.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нэгдсэн бодлого, чиглэлийг тодорхойлж хэрэгжүүлэх;

25.1.2.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тодорхой харилцааг зохицуулсан хэм хэмжээний акт батлах;

25.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тогтолцооны үр нөлөөг сайжруулах, энэ чиглэлээр хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох, хууль тогтоомжийн төсөл боловсруулах;

25.1.4.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар энэ хуулийн 6.1.1, 6.1.2, 6.1.4-т заасан чиглэлийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөөг батлах;

25.1.5.энэ хуулийн 25.1.4-т заасан хөтөлбөр, төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай зардлыг жил бүрийн улсын төсөвт тусгаж, Улсын Их Хуралд танилцуулах;

25.1.6.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын нэгдсэн тайлан, мэдээ гаргах, түүнд дүн шинжилгээ хийх болон гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын үр дүнг үнэлэх журмыг батлах;

25.1.7.хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний саналыг үндэслэн Зохицуулах зөвлөлийн журам, бүрэлдэхүүнийг батлах;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

25.1.8.төрийн захиргааны төв болон Засгийн газрын агентлагийн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд хяналт тавих;

25.1.9.гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, мэргэшсэн нэгж, мэргэжилтэн бэлтгэх.

25.1.10.энэ хуулийн 8.2.10-т заасан зорчигчийн мэдээллийг урьдчилан авах, харилцан мэдээлэл солилцох, түүний аюулгүй байдлыг хангах журам батлах.

/Энэ заалтыг 2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

25.2.Засгийн газар нутгийн захиргааны байгууллагад гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд дэмжлэг үзүүлэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.

26 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний бүрэн эрх

Хэвлэх

26.1.Хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

26.1.1.төрийн захиргааны төв, нутгийн захиргааны болон шүүх, прокурор, хууль сахиулах бусад байгууллагаас гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх талаар зохион байгуулж байгаа ажлыг уялдуулан зохицуулах, Зохицуулах зөвлөлийг удирдах;

26.1.2.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хууль тогтоомж, Засгийн газрын шийдвэрийн биелэлтэд эрх хэмжээнийхээ хүрээнд хяналт тавих, шалгах;

26.1.3.шүүх, прокурор, цагдаа болон хууль сахиулах бусад байгууллагатай зөвшилцөн улсын хэмжээнд гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх талаар авах арга хэмжээний хөтөлбөр, төлөвлөгөөний төслийг боловсруулж, Засгийн газарт хүргүүлэх;

26.1.4.гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх талаар зөвлөмж гаргах;

26.1.5.гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх асуудлаар гадаад улстай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх;

26.1.6.гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг судлах эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг зохион байгуулах.

27 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар төрийн байгууллагын үүрэг

Хэвлэх

27.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар бүх шатны төрийн байгууллага энэ хуулийн 30.1-д зааснаас гадна дараах үүрэг хүлээнэ:

27.1.1.хариуцсан чиг үүрэг, эрх хэмжээнийхээ хүрээнд хууль тогтоомжийг олон нийтэд таниулах, иргэдэд хуулийг сахин биелүүлэх дадал бий болгоход чиглэсэн цогц арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх;

27.1.2.хуульд заасан эрх хэмжээний хүрээнд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар бусад байгууллагад дэмжлэг үзүүлэх, харилцан мэдээлэл солилцох, хамтран ажиллах;

27.1.3.эрхлэх асуудлынхаа хүрээнд гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг боловсруулж, хэрэгжүүлэх, холбогдох хууль тогтоомжийг мэдээлэх, сурталчлах, сургалт зохион байгуулах;

27.1.4.эрхэлсэн асуудлынхаа хүрээнд гэмт хэрэг, зөрчил гарч байгаа шалтгаан, нөхцөл, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдэхэд нөлөөлж байгаа хүчин зүйлсийг тогтоож, түүнийг арилгах тухай мэдэгдэл хүргүүлэх, биелэлтэд хяналт тавих;

27.1.5.хууль тогтоомжид заасан бусад.

28 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар нутгийн захиргааны байгууллагын үүрэг

Хэвлэх

28.1.Нутгийн захиргааны бүх шатны байгууллага гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах үүрэг хүлээнэ:

28.1.1.нутгийн захиргааны бүх шатны байгууллага өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг дээд шатны байгууллагаас хэрэгжүүлж байгаа үйл ажиллагаатай уялдуулан зохион байгуулах;

28.1.2.харьяа нутаг дэвсгэртээ гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг нэгдсэн хөтөлбөр, төлөвлөгөөтэйгөөр зохион байгуулах;

28.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын зардлыг өөрийн төсвөөс тусгайлан төлөвлөж санхүүжүүлэх;

28.1.4.шүүх, прокурор, хууль сахиулах байгууллагатай хамтран ажиллах, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлж байгаа төрийн бус байгууллага, иргэдийн үйл ажиллагаа, санал, санаачилгыг дэмжин туслах;

28.1.5.харьяа нутаг дэвсгэрийн иргэдэд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар зохион байгуулж байгаа ажлын талаар мэдээлэл өгөх;

28.1.6.Салбар зөвлөлийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, боловсронгуй болгох;

28.1.7.нутаг дэвсгэртээ бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн байдалд дүгнэлт хийж, түүний шалтгаан, нөхцөлийг арилгах талаар мэргэжлийн байгууллага, эрдэмтэн, судлаач, шинжээчтэй хамтран ажиллах;

28.1.8.ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах, хүүхэд, залуучуудын чөлөөт цагийг зөв боловсон өнгөрүүлэх чиглэлээр идэвх санаачилгатай ажилласан хуулийн этгээд, иргэний үйл ажиллагааг дэмжих;

28.1.9.нутаг дэвсгэр хариуцсан хууль сахиулах байгууллагын үйл ажиллагааны үр нөлөөнд үнэлэлт, дүгнэлт өгөх;

28.1.10.хууль тогтоомжид заасан бүрэн эрх, чиг үүргээ хэрэгжүүлэх, шийдвэр гаргахдаа гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх бодлого баримтлах;

28.1.11.харьяа нутаг дэвсгэр дээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа цахим тоглоомын газар, интернэт кафе болон барьцаалан зээлдүүлэх үйлчилгээ эрхлэгчид тавих шаардлага, ажиллах цагийн хуваарийг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга баталж, мөрдүүлэх;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

28.1.12.харьяа нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж байгаа согтууруулах ундаа үйлдвэрлэх, худалдах, түүгээр үйлчлэх болон мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх эм, тэдгээрийн угтвар бодисыг үйлдвэрлэх, импортлох, худалдах тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээдийн үйл ажиллагаанд эрх хэмжээнийхээ хүрээнд хяналт тавих;

28.1.13.гэмт хэрэг үйлдэж, ял шийтгүүлж байсан хүнийг гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор ажлын байр бий болгох, хөдөлмөрлөх дадал, туршлага олоход нь дэмжлэг үзүүлэх;

28.1.14.нийтийн хэв журмыг сахиулах зорилгоор олон нийтийн байцаагч томилон ажиллуулах;

28.1.15.иргэдийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайд байршуулан ашиглаж байгаа дүрс бичлэгийн техник, хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдал, хадгалалтын аюулгүй байдал, хэвийн ажиллах нөхцөл, боломжийг байнгын бүрдүүлж, арчлан хамгаалах, шаардагдах зардлыг хариуцах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

28.1.16.хууль тогтоомжид заасан бусад.

/Энэ заалтын дугаарт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

29 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль сахиулах болон төрийн хяналт шалгалтын байгууллагын үүрэг

Хэвлэх

29.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль сахиулах болон төрийн хяналт шалгалтын байгууллага дараах үүрэг хүлээнэ:

29.1.1.гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг илрүүлэх, дүн шинжилгээ хийх, түүнийг арилгах;

29.1.2.гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж болзошгүй этгээдийг тогтоох, урьдчилан сэргийлэх бүртгэлд хамруулах;

29.1.3.гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээр бэлтгэж байгаа этгээдийг олж илрүүлэх, гэмт хэрэг, зөрчлийг таслан зогсоох;

29.1.4.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд төрийн бус байгууллага, хуулийн этгээд, иргэдийн оролцоог хангах, хамтран ажиллах;

29.1.5.гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ хийж, хуульд заасан эрх хэмжээний хүрээнд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын тэргүүлэх чиглэлийг тогтоох;

29.1.6.гэмт хэргийн нөхцөл байдал хүндэрсэн тохиолдолд авах арга хэмжээний төлөвлөгөө гаргах, харьяа нэгж, байгууллага, алба хаагчийн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх;

29.1.7.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль тогтоомж, захиргааны байгууллагын шийдвэрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд дүн шинжилгээ хийх, сайжруулах талаар санал боловсруулах;

29.1.8.хариуцсан нутаг дэвсгэр, чиг үүргийн хүрээнд гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ тогтмол хийх;

29.1.9.харьяа нэгж, байгууллага, алба хаагчийн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар авч хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаанд үнэлэлт, дүгнэлт тогтмол өгч, үйл ажиллагааг нь сайжруулах арга хэмжээг авах;

29.1.10.нутгийн захиргааны байгууллага, хариуцсан нутаг дэвсгэр, чиг үүрэгт хамаарах хуулийн этгээд, түүний албан тушаалтанд гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөл болон түүнийг арилгах тодорхой арга хэмжээний талаар мэдэгдэл, зөвлөмж хүргүүлэх;

29.1.11.хууль тогтоомжид заасны дагуу ял шийтгүүлсэн этгээдэд хяналт тавих;

29.1.12.хууль тогтоомжид заасан бусад.

30 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хуулийн этгээдийн нийтлэг үүрэг

Хэвлэх

30.1.Хуулийн этгээд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах нийтлэг үүрэг хүлээнэ:

30.1.1.байгууллагынхаа дотоодод болон үйл ажиллагаа явуулж байгаа хүрээндээ гэмт хэрэг, зөрчил гарч байгаа шалтгаан, нөхцөлийг илрүүлэх, арилгах талаар тодорхой арга хэмжээг авах;

30.1.2.үйл ажиллагаа явуулж байгаа байршил, түүний ойр орчимд гэмт хэрэг, зөрчил гарч байгаа шалтгаан, нөхцөлийг арилгах арга хэмжээг авах;

30.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор холбогдох хууль тогтоомжийг ажилтнууддаа мэдээлэх, сурталчлах;

30.1.4.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилго бүхий хөтөлбөр, төлөвлөгөө, арга хэмжээ, үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;

30.1.5.барилга байгууламжийн гадна орчны аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор ашиглаж байгаа стандартад нийцсэн дүрс бичлэгийн техник, хэрэгслийг цагдаагийн байгууллагын мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд үнэ төлбөргүй холбох, шаардлагатай техникийн нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэх, хэвийн ажиллагаанд байнгын хяналт тавих;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан./

30.1.6.хууль тогтоомжид заасан бусад.

30.2.Гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдэхээс урьдчилан сэргийлэх талаар энэ хуулийн 13.1.4-т зааснаас бусад этгээдийн мэдэгдэл, зөвлөмж, шаардлагыг хүлээн авсан хуулийн этгээд түүний дагуу тодорхой арга хэмжээг авч, хариуг хугацаанд нь өгөх үүрэгтэй.

30.3.Энэ хуулийн 30.1.5-д заасан дүрс бичлэгийн техник, хэрэгслийг цагдаагийн байгууллагын мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд холбох журмыг цагдаагийн төв байгууллагын дарга батална.

30.4.Гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах, урьд өмнө гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгүүлж байсан хүнийг гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тэдэнд зориулсан ажлын байр бий болгох, хөдөлмөрлөх дадал, туршлага олоход нь дэмжлэг үзүүлж болно.

31 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар иргэний эрх, үүрэг

Хэвлэх

31.1.Иргэн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах үүрэг хүлээнэ:

31.1.1.бусдын нэр төр, алдар хүнд, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хохироохгүй байх, өөрийн үзэл бодлыг илэрхийлэхдээ бусдын нэр төр, алдар хүндэд хүндэтгэлтэй хандах, гэмт хэрэг, зөрчилд бусдыг өдөөн хатгахгүй, олон нийтийн аюулгүй байдал, нийтийн хэв журмыг гажуудуулах үйлдэл гаргахгүй байх;

31.1.2.оршин суугаа нутаг дэвсгэртээ нийтийн хэв журам сахиулах талаар нутгийн захиргааны байгууллага, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам сахиулах байгууллагаас хэрэгжүүлж байгаа зохион байгуулалттай арга хэмжээг дэмжиж, сайн дураар оролцох;

31.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлийн талаар олж мэдсэн зүйлээ холбогдох байгууллагад мэдээлэх;

31.1.4.гэмт халдлагаас өөрийн буюу бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгийг хуулийн хүрээнд хамгаалах;

31.1.5.гэмт хэргийг илрүүлэх, таслан зогсоох талаар бусдаас шаардах, шуурхай мэдээлэх, нуун дарагдуулахгүй байх, цагдаа, хуулийн байгууллагатай хуулийн хүрээнд хамтран ажиллаж, туслалцаа үзүүлэх;

31.1.6.хууль бусаар галт зэвсэг, хутга, зэвсгийн чанартай зүйл, тусгай хэрэгсэл олж авах, хадгалах, худалдах, биедээ авч явахгүй байх;

31.1.7.улсын бүртгэлийн тухай хууль тогтоомжид заасны дагуу холбогдох бүртгэлийг хийлгэж, баримт бичгийг эзэмших талаарх журмыг чанд сахих;

31.1.8.үр хүүхэд, өөрийн асрамжид байгаа насанд хүрээгүй хүнийг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг, зөрчилд холбогдуулахгүй байх;

31.1.9.хууль тогтоомжид заасан бусад.

31.2.Иргэн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар дараах эрх эдэлнэ:

31.2.1.олон нийтийн аюулгүй байдал, нийтийн хэв журам сахихыг бусдаас шаардах;

31.2.2.гэмт хэрэг, зөрчлийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгуулах тухай асуудлыг холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд тавих, шаардах;

31.2.3.гэмт халдлагаас эд хөрөнгө, өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэндийг хуулийн хүрээнд хамгаалах;

31.2.4.хуульд заасан үүргээ биелүүлсний төлөө учирч болох эрсдэлээс хамгаалуулах;

31.2.5.хууль тогтоомжид заасан бусад.

32 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар харилцаа холбоо, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын үүрэг

/Энэ зүйлийн гарчигт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

Хэвлэх

32.1.Хэвлэл мэдээллийн байгууллага гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай мэдээ, сурвалжлага хийх, нэвтрүүлэг бэлтгэхдээ гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, түүний шалтгаан, нөхцөлийг арилгах, гэмт хэрэг, зөрчлийн хор уршгийг олон нийтэд таниулах, сэрэмжлүүлэхийг гол зорилго болгоно.

32.2.Хэвлэл мэдээллийн байгууллага гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, түүнийг таслан зогсоохтой холбогдсон хойшлуулшгүй мэдээллийг эрх бүхий байгууллагын хүсэлтээр үнэ төлбөргүйгээр яаралтай нийтэлж, нэвтрүүлнэ.

32.3.Энэ хуулийн 32.2-т заасан хойшлуулшгүй мэдээллийг үнэ төлбөргүй яаралтай нийтэлж, нэвтрүүлэх журмыг хууль зүйн болон харилцаа холбооны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.

32.4.Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн мэдээлэл, нийтлэлийн агуулга, хөтөлбөрт гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг, зөрчилд өртөж, хохирох, болзошгүй эрсдэлээс өөрийгөө болон бусдыг хамгаалах, өөрийн эрх, ашиг сонирхлыг хууль ёсны аргаар хамгаалах арга замыг тодорхой тусгаж хэрэгжүүлнэ.

32.5.Энэ хуулийн 32.4-т заасан агуулга бүхий нийтлэл, мэдээллийг тухайн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр нэвтрүүлж, нийтэлж байгаа нийт мэдээлэлд эзлэх хувь, заавал нэвтрүүлбэл зохих нийтлэл, мэдээллийн доод хэмжээг хууль зүйн болон харилцаа холбооны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.

32.6.Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр хүчирхийлэл, аллага хядлага, садар самуун, гэмт хэрэг үйлдэхийг өөгшүүлэн сурталчилсан, гэмт хэрэг үйлдэх аргыг нарийвчлан харуулсан, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэх, түүний ул мөрийг нуун далдлах арга, хэрэгслийг нарийвчлан дүрсэлсэн, гэмт хэрэг, зөрчлийг ашиг, орлогоо нэмэгдүүлэх хэрэгсэл болгон харуулсан, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэх сэдэл төрүүлж болох агуулгатай аливаа мэдээллийг нийтлэх, нэвтрүүлэхийг хориглоно.

32.7.Шүүхээр гэм буруутай нь нотлогдоогүй байхад хэнийг ч гэм буруутай болон гэмт хэрэг, зөрчил үйлдсэн гэж хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэхийг хориглоно.

32.8.Хэвлэл, мэдээллийн байгууллага гэмт хэргийн шинжтэй, илт хууль бус нийтлэл, нэвтрүүлэг, зар сурталчилгааны тухай асуудлыг цагдаагийн байгууллагад мэдээлэх үүрэгтэй.

32.9.Гэрч, хохирогчийн бичгээр өгсөн зөвшөөрөлгүйгээр түүний нүүр царай, дуу хоолойг танигдахуйц байдлаар гаргах, хувийн байдалтай холбоотой мэдээллийг тараах, хохирогчийг буруутгасан мэдээ, мэдээлэл, нэвтрүүлэг хийхийг хориглоно.

32.10.Цагдаагийн байгууллагаас ирүүлсэн бага насны хүүхэд сураггүй алга болсон, олдсон тухай хойшлуулшгүй мэдээллийг харилцаа холбооны үйлчилгээ эрхлэгч этгээд үнэ төлбөргүй, нийтэд мэдээлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

32.11.Энэ хуулийн 32.10-т заасан ажиллагааг зохицуулах журмыг хууль зүйн болон цахим хөгжил, харилцаа холбооны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АЖИЛД ИРГЭД, ОЛОН НИЙТИЙН ОРОЛЦООГ ХАНГАХ ХЭЛБЭР

33 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд иргэдийг татан оролцуулах

Хэвлэх

33.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлэгч нь гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохион байгуулахдаа иргэдийг дараах хэлбэрээр татан оролцуулна:

33.1.1.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд идэвхтэй оролцсон хүн, хуулийн этгээдийг урамшуулах;

33.1.2.гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай мэдээллийг иргэдээс төлбөртэй авах;

33.1.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар олон нийтийн санал, санаачилгыг дэмжих;

33.1.4.төрийн байгууллагын үйл ажиллагаанд олон нийтийн хөндлөнгийн хяналтын тогтолцоог бий болгох;

33.1.5.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр шийдвэр гаргахад иргэдийн оролцоог хангах;

33.1.6.иргэдээс гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд оролцох баталгааг хангах;

33.1.7.нийтийн хэв журмыг сахиулах зорилгоор олон нийтийн байцаагчийн үүрэг гүйцэтгүүлэх.

34 дүгээр зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд идэвхтэй оролцсон иргэд, байгууллагыг урамшуулах

Хэвлэх

34.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд идэвхтэй оролцон тодорхой ажил зохиож, үр дүнд хүрсэн хүн, хуулийн этгээдийг урамшуулна.

34.2.Хуульд өөрөөр заагаагүй бол иргэний өгсөн мэдээллийн дагуу зөрчилд 200 хүртэл нэгжээр торгох шийтгэл оногдуулсан бол иргэнд тухайн шийтгэлийн 20 хүртэл хувьтай тэнцэх хэмжээний, 200-аас дээш нэгжээр торгох шийтгэл оногдуулсан бол 10 хүртэл хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн  урамшуулал олгож болно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

34.3.Энэ хуулийн 34.1, 34.2-т заасны дагуу урамшуулах хэлбэр, журмыг хууль зүйн болон санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.

34.4.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд идэвх зүтгэл гаргасан, гэмт хэрэг, зөрчлийг илрүүлэх, таслан зогсооход онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн хүнийг урамшуулах, төрийн болон Засгийн газрын шагналд тодорхойлох шийдвэрийг холбогдох төрийн болон төрийн бус байгууллагын саналыг харгалзан Зохицуулах болон Салбар, Дэд зөвлөлийн дарга гаргана.

35 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай мэдээллийг иргэдээс төлбөртэй авах

Хэвлэх

35.1.Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээр бэлтгэж байгаа болон үйлдсэн тухай мэдээллийг гэмт хэрэг, зөрчлийг хянан шалгах эрх бүхий байгууллага иргэдээс төлбөртэй авч болно.

35.2.Гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай мэдээллийг төлбөртэй авах ажиллагаанд Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.2 дугаар зүйл, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 30.5 дугаар зүйлийг баримтална.

35.3.Гэмт хэрэг, зөрчлийн хэрэг бүртгэл, мөрдөн шалгах эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан мэдээллийн нууцыг чанд хадгалж, шаардлагатай бол мэдээлэгчийн аюулгүй байдлыг хангах арга хэмжээг авах үүрэгтэй.

36 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар иргэдийн санал, санаачилгыг дэмжих

Хэвлэх

36.1.Энэ хуулийн 14.1-д заасан хууль сахиулах болон төрийн захиргааны байгууллага нь иргэд, хуулийн этгээд, төрийн бус байгууллагаас гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх, тэдгээрээс урьдчилан сэргийлэх шинэ арга барил, ажиллагаа, төсөл, хөтөлбөрийн талаар санал, санаачилгыг дэмжиж хамтран ажиллана.

36.2.Энэ хуулийн 36.1-д заасныг дараах байдлаар хэрэгжүүлнэ:

36.2.1.хүний эрхийг хамгаалах, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллага, судлаачийг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар хэрэгжүүлж байгаа ажилд оролцуулах;

36.2.2.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, энэ үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох чиглэлээр гүйцэтгэж байгаа эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг санхүүжүүлэх, тухайн үйл ажиллагааг мэдээ, мэдээллээр хангах замаар дэмжлэг үзүүлэх;

36.2.3.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар шинэ техник, технологи зохион бүтээх, үйл ажиллагаанд ашиглахад дэмжлэг үзүүлэх;

36.2.4.хүүхэд, залуучуудыг гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил эрхэлдэг хуулийн этгээдэд санхүүгийн болон бусад дэмжлэг, туслалцаа үзүүлэх;

36.2.5.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар олон нийтийн санаачилгыг дэмжиж, шаардлагатай бол хэрэгжүүлэх арга хэмжээг авах.

37 дугаар зүйл.Төрийн байгууллагын гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаанд олон нийтийн хөндлөнгийн хяналтын тогтолцоог бий болгох

Хэвлэх

37.1.Төрийн байгууллага, албан тушаалтны үйл ажиллагаа олон нийтийн хяналт доор явагдах бөгөөд нээлттэй, ил тод байна.

37.2.Энэ хуулийн 37.1-д заасан олон нийтийн хяналтыг хэрэгжүүлэгч нь төрийн хяналт шалгалт хийх эрхгүй байх бөгөөд хяналтыг хэрэгжүүлэхдээ байгууллага, албан тушаалтны эрх хэмжээний асуудлаар шийдвэр гаргах болон байгууллагын дотоод үйл ажиллагаанд оролцохыг хориглоно.

37.3.Энэ хуулийн 37.1-д заасан олон нийтийн хяналтыг хэрэгжүүлэх журмыг Засгийн газар батална.

38 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр шийдвэр гаргахад иргэдийн оролцоог хангах

Хэвлэх

38.1.Төрийн бүх шатны байгууллага, албан тушаалтан гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулах, түүнийг хэрэгжүүлэх явцад олон нийтийн оролцоог хангана.

38.2.Энэ хуулийн 38.1-д заасан олон нийтийн оролцоог хангах ажиллагаа дараах байдлаар хэрэгжинэ:

38.2.1.Зохицуулах болон Салбар зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, үйл ажиллагаанд иргэдийн төлөөллийг оролцуулах;

38.2.2.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хөтөлбөр, төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх нэгжийн үйл ажиллагаанд иргэдийн төлөөллийг оролцуулах;

38.2.3.хөтөлбөр, төлөвлөгөөг боловсруулах явцад тухайн төслийн талаар олон нийтийн саналыг авах, олон нийтийн хэлэлцүүлэг зохион байгуулах;

38.2.4.хөтөлбөр, төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх явцад иргэдээс гаргасан саналыг судлан үзэж, шаардлагатай өөрчлөлтийг хөтөлбөр, төлөвлөгөөнд тусгах;

38.2.5.хөтөлбөр, төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн байдлын талаар олон нийтийн дунд санал асуулга зохион байгуулах, хөтөлбөр, төлөвлөгөөг олон нийтийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцүүлэх;

38.2.6.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын төсвийн зарцуулалтад олон нийтийн оролцоо, хяналтыг бий болгох.

39 дүгээр зүйл.Иргэд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд оролцох баталгааг хангах

Хэвлэх

39.1.Иргэд гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх талаар энэ хуулийн 31 дүгээр зүйлд заасан эрхээ хэрэгжүүлэх явцад бусдад учруулсан эд хөрөнгийн хохирлыг хариуцахгүй бөгөөд хохирлыг гэмт хэрэг, зөрчил үйлдсэн гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.

39.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үүргээ биелүүлсэн, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд оролцсонтой нь холбогдуулан хүн, хуулийн этгээдэд хохирол учирсан нь тогтоогдсон бол хохирлыг энэ хуулийн 46.1-д заасан хөрөнгөөс санхүүжүүлж, гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.

39.3.Иргэн гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үүргээ биелүүлж яваад эрүүл мэндээрээ хохирсон, эсхүл амь насаа алдсан тохиолдолд түүнд болон ар гэрт нь дараах тэтгэвэр, тэтгэмжийн зөрүү болон зардлыг олгоно:

39.3.1.хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсан бол эмнэлгийн чөлөөтэй байсан хугацааны тэтгэмж, авч байсан цалингийн зөрүү;

39.3.2.хөдөлмөрийн чадвараа алдсан тохиолдолд хөдөлмөрийн чадвар алдсаны тэтгэвэр болон авч байсан цалингийн зөрүү;

/Энэ заалтад "тахир дутуу болсон" гэснийг "хөдөлмөрийн чадвараа алдсан" гэж, "тахир дутуугийн" гэснийг "хөдөлмөрийн чадвар алдсаны" гэж 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан бөгөөд 2024 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

39.3.3.амь насаа алдсан тохиолдолд ар гэрт нь тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр, авч байсан цалингийн зөрүү;

39.3.4.хиймэл эрхтэн хийлгэх бол түүний зардал.

39.4.Энэ хуулийн 39.3.2, 39.3.3-т заасан тэтгэвэр тогтоосноос хойш хохирогчийн тухайн үед авч байсан цалинд өөрчлөлт орсон бол зөрүүг шинээр тогтоосон хэмжээнээс тооцож олгоно.

39.5.Энэ хуулийн 39.3.2, 39.3.3-т заасан тэтгэвэр, цалингийн зөрүүг хөдөлмөрийн чадвар алдсаны болон тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр авч байгаа хугацаанд олгоно.

/Энэ заалтад "тахир дутуугийн" гэснийг "хөдөлмөрийн чадвар алдсаны" гэж 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан бөгөөд 2024 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

39.6.Энэ хуулийн 39.3-т заасан хүн нь тогтмол цалин, орлогогүй, эсхүл тодорхой ажил эрхлээгүйгээс тэтгэвэр, тэтгэмж авч чадахгүй бол түүнд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс багагүй хэмжээгээр нөхөн төлбөр олгоно.

39.7.Нөхөн төлбөрийг тухайн хүнийг хөдөлмөрийн чадвараа алдсан хугацаанд олгоно.

39.8.Энэ хуулийн 39.3, 39.6-д заасан тэтгэвэр, тэтгэмж, цалингийн зөрүү, хиймэл эрхтэн хийлгэх зардал, нөхөн төлбөрийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх зардлаас олгож, гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.

39.9.Энэ зүйлд заасан иргэний гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үүргээ биелүүлэх баталгаа нь гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээрх үйл ажиллагаатай холбоотойгоор хохирсон хуулийн этгээдийн удирдах болон гүйцэтгэх албан тушаалтанд нэгэн адил хамаарна.

40 дүгээр зүйл.Нийтийн хэв журмыг сахиулах зорилгоор олон нийтийн байцаагчийг томилох

Хэвлэх

40.1.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор төрийн бус байгууллага болон баг, хорооны Засаг даргын саналыг үндэслэн сум, дүүргийн Засаг дарга харьяа нутаг дэвсгэртээ эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэх олон нийтийн байцаагчийг томилон ажиллуулна.

40.2.Сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал хүн амын нягтрал, гэмт хэрэг, зөрчлийн гаралтын түвшинг харгалзан харьяа нутаг дэвсгэртээ ажиллах олон нийтийн байцаагчийн тоог тогтооно.

40.3.Цагдаагийн байгууллага олон нийтийн байцаагчийн үйл ажиллагааг мэргэжлийн удирдлагаар хангах бөгөөд иргэд, хуулийн этгээд, олон нийтийн байцаагчид энэ хуульд заасан үүргээ хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай дэмжлэг, туслалцааг үзүүлэх үүрэгтэй.

40.4.Олон нийтийн байцаагчид энэ хуулийн 34.3-т заасан журмын дагуу урамшуулал олгоно.

40.5.Олон нийтийн байцаагч нийтийн хэв журмыг сахиулах талаар дараах эрх, үүрэг хүлээнэ:

40.5.1.хууль тогтоомжийг иргэдэд сурталчлан таниулах;

40.5.2.нийтийн хэв журам сахиулах талаар нутгийн захиргааны болон цагдаа, төрийн бус байгууллагаас зохион байгуулж байгаа ажилд оролцох, туслалцаа үзүүлэх;

40.5.3.хариуцсан нутаг дэвсгэртээ гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх эргүүл зохион байгуулж, илэрсэн гэмт хэрэг, зөрчлийг таслан зогсоох арга хэмжээг авах, холбогдох байгууллагад мэдэгдэх;

40.5.4.гэмт хэрэг, зөрчлийг таслан зогсоох, хууль бус үйлдлээ зогсоох, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, зөрчлийг арилгуулах тухай шаардлага тавих, баримт бичиг шалгах;

40.5.5.гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдэж болзошгүй нөхцөл байдлын талаар холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд мэдэгдэх, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдсэн, эсхүл үйлдэгдэж болзошгүй шалтгаан, нөхцөлийг арилгуулах.

40.6.Олон нийтийн байцаагч гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх эрхээ хэрэгжүүлэхдээ энэ хуулийн 39 дүгээр зүйлд заасан баталгаагаар хангагдана.

40.7.Олон нийтийн байцаагчийн ажиллах нийтлэг журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

ХОРИХ ЯЛ ЭДЛЭЭД СУЛЛАГДСАН ХҮНД ХЯНАЛТ ТОГТООХ

41 дүгээр зүйл.Хорих ял эдлээд суллагдсан хүнд хяналт тогтоох

Хэвлэх

41.1.Эрүүгийн хуулийн 10.1, 11.2, 12.1, 12.3, 15.1, 15.5, 15.6, 16.2, 17.1, 18.6, 19.2, 19.5, 19.6, 19.8, 20.3, 20.7, 20.8, 26.1, 26.2, 26.3, 29.8, 29.10 дугаар зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдэж, хоёроос дээш жилийн хугацаагаар хорих ял эдэлж суллагдсан болон хоёроос дээш жилийн хугацаагаар хорих ял эдэлж, Эрүүгийн хуулийн 6.12, 6.13, 6.14 дүгээр зүйлд заасны дагуу хорих ялаас хугацааны өмнө суллагдсан, чөлөөлөгдсөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд заасан хяналтын хугацаа нь дууссан хүнд гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хяналт тогтооно.

41.2.Эрүүгийн хуулийн 10.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 12.1 дүгээр зүйлийн 4  дэх хэсэг, 12.3 дугаар зүйлийн 4.1 дэх заалт, 13.1 дүгээр зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдэж, хорих ял эдэлж дууссан, Эрүүгийн хуулийн 6.13 дугаар зүйлд заасны дагуу хорих ялаас өвчний учир чөлөөлөгдсөн болон Эрүүгийн хуулийн 6.14 дүгээр зүйлд заасны дагуу уучлалд хамрагдсан хүний зорчих хөдөлгөөнд тоног төхөөрөмж ашиглан хяналт тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн бөгөөд 2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

41.3.Энэ хуулийн 41.1, 41.2-т заасан хяналтыг нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллага, түүний алба хаагч гүйцэтгэх бөгөөд шаардлагатай тохиолдолд цагдаагийн төв байгууллагын шийдвэрээр үйлдсэн гэмт хэргийн төрлөөс хамааран тухайн төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиг үүргийг дагнан хэрэгжүүлж байгаа цагдаагийн байгууллагын нэгж, алба хаагчид даалгаж болно.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

41.4.Хяналтад байгаа хүний хяналтын хугацаа дууссан бол уг хяналтыг тавьж байгаа нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын даргын шийдвэрээр хяналтыг дуусгавар болгоно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

41.5.Энэ хуулийн 41.1, 41.2-т заасан хүн хорих ял эдлэн суллагдаж, эсхүл чөлөөлөгдөж байнга оршин суух газартаа очсоноос хойш долоо хоногийн дотор цагдаагийн байгууллагад бүртгүүлэх үүрэгтэй.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

41.6.Хорих байгууллага хорих ял эдэлж байгаа хүнийг суллагдахаас 30 хоногийн өмнө, хяналт тавьж байгаа шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх алба Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.6 дугаар зүйлд заасан хяналтын хугацаа дуусахаас 30 хоногийн өмнө, Эрүүгийн хуулийн 6.12, 6.13, 6.14 дүгээр зүйлд заасны дагуу хорих ялаас хугацааны өмнө суллагдсан, чөлөөлөгдсөн даруй тус тус байнга оршин суух газрын цагдаагийн байгууллагад түүний суллагдах тухай мэдэгдлийг зохих тодорхойлолтын хамт хүргүүлнэ.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

41.7.Энэ хуулийн 41.2-т заасан зорчих хөдөлгөөнд хяналт тавих тоног төхөөрөмжийн жагсаалт, тэдгээрийг ашиглах журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

42 дугаар зүйл.Хяналт тавих хугацаа

Хэвлэх

42.1.Хуульд өөрөөр заагаагүй бол хяналтыг энэ хуулийн 41.1-д заасан хүнд оногдуулсан хорих ялын хугацаатай уялдуулан нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын даргын шийдвэрээр нэгээс гурван жил хүртэл хугацаагаар тогтооно.

42.2.Энэ хуулийн 41.2-т заасан хүнд шүүхээс оногдуулсан хорих ялын хоёрны нэгээс доошгүй хугацаагаар нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын даргын шийдвэрээр хяналт тогтооно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

42.3.Хяналтад байгаа хүн урьд өмнө хяналтад байх хугацаандаа гэмт хэрэг үйлдсэн бол хяналтын хугацаа нь энэ хуулийн 42.1-д заасан хугацаан дээр хоёр жилийн хугацааг нэмж тогтооно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

42.4.Хяналтад байгаа хүн хяналтаас зайлсхийсэн /хуульд заасны дагуу бүртгүүлээгүй, эсхүл бүртгүүлсэн боловч гурван сар, түүнээс дээш хугацаагаар цагдаагийн байгууллагад бүртгүүлээгүй/, оргон зайлсан /хуульд заасны дагуу бүртгүүлээгүй, эсхүл бүртгүүлсэн боловч зургаан сар, түүнээс дээш хугацаагаар цагдаагийн байгууллагад бүртгүүлээгүй/, эсхүл энэ хуулийн 43.1-д заасан үүргээ удаа дараа /3 ба түүнээс дээш удаа/ биелүүлээгүй бол энэ хуулийн 42.1-д заасан албан тушаалтны шийдвэрээр хяналтын хугацааг тухай бүр зургаан сарын хугацаагаар сунгаж тогтооно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

42.5.Хяналтад байгаа хүн гэмт хэрэг дахин үйлдэж болзошгүй хангалттай үндэслэл байгаа, эсхүл гэмт хэрэг үйлдсэнд сэрдэгдэн эрүүгийн хэрэгт яллагдагчаар татагдан шалгагдаж байгаа тохиолдолд энэ хуулийн 42.1-д заасан албан тушаалтны шийдвэрээр тухайн үндэслэл арилах хүртэл хугацаагаар хяналтын хугацааг сунгаж болно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

42.6.Хяналтад байгаа хүн хуульд заасан үүргээ зохих ёсоор биелүүлж байгаа бөгөөд ажил хөдөлмөр эрхлэлт, зан төлөвийн хувьд засарч нийгэмд бүрэн дасан зохицсон, цаашид гэмт хэрэг үйлдэхгүй гэх хангалттай үндэслэл тогтоогдсон, эсхүл гадаад улсад удаан хугацаагаар зорчих бол энэ хуулийн 42.1-д заасан албан тушаалтны шийдвэрээр хугацаанаас өмнө хяналтыг дуусгавар болгож болно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

42.7.Энэ хуулийн 42.3, 42.4, 42.5-т заасны дагуу хяналтын хугацааг сунгасан бол хяналт тавих нийт хугацаа нь тухайн хүний үйлдсэн гэмт хэрэгт оногдуулахаар Эрүүгийн хуульд заасан хорих ялын дээд хугацаанаас хэтэрч болохгүй.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

42.8.Хяналтын хувийн хэргийн загвар, хугацааг тогтоох жишгийг цагдаагийн төв байгууллагын дарга Улсын ерөнхий прокурортой зөвшилцөн тогтооно.

/Энэ хэсгийн дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

43 дугаар зүйл.Хяналтад байгаа хүний үүрэг

Хэвлэх

43.1.Хяналтад байгаа хүн дараах үүрэг хүлээнэ:

43.1.1.хууль тогтоомжийг дээдлэн хүндэлж, сахин биелүүлэх;

43.1.2.сард нэг удаа цагдаагийн байгууллагад биечлэн ирж, бүртгүүлэх;

43.1.3.цагдаагийн байгууллагаас дуудсан цагт ирэх;

43.1.4.байнга оршин суугаа газраа өөрчлөх тохиолдолд хяналт тавьж байгаа цагдаагийн байгууллагад мэдэгдэж, шилжин очсон нутаг дэвсгэрийг хариуцсан цагдаагийн байгууллагад долоо хоногийн дотор бүртгүүлэх;

43.1.5.байнга оршин суугаа газраасаа 14 хоногоос илүү хугацаагаар явах, гадаад улсад зорчих бол цагдаагийн байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх;

43.1.6.хяналт тавьж байгаа цагдаагийн байгууллага, алба хаагчийн хууль ёсны шаардлага, эрх бүхий этгээдээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлэх;

43.1.7.шаардлагатай тохиолдолд эрх бүхий этгээдээс хүлээлгэсэн үүрэг, тогтоосон хориглолт, хязгаарлалттай холбоотой асуудлаар амаар, эсхүл бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр тайлбар гаргах;

Энэ заалтад 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

43.1.8.хяналт тавьж байгаа албан тушаалтныг хуульд заасны дагуу өөрийн эзэмшил газар, орон байр, эд зүйлд саадгүй нэвтрүүлэх, үзлэг, нэгжлэг хийлгэх.

43.2.Хяналт нь энэ зүйлд зааснаас өөрөөр хүний эрх, эрх чөлөөг хязгаарлах үндэслэл болохгүй.

44 дүгээр зүйл.Хяналт тавих талаар цагдаагийн байгууллага, алба хаагчийн бүрэн эрх

Хэвлэх

44.1.Цагдаагийн байгууллага, алба хаагч хяналт тавихдаа дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

44.1.1.хяналтад байгаа хүний зан байдал, үйл ажиллагааны талаар ажиллаж байгаа болон оршин суугаа газрын нутгийн захиргааны байгууллагаас тодорхойлолт, лавлагаа, тайлбар гаргуулж авах;

44.1.2.хяналтад байгаа хүнийг гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор болон хууль тогтоомжид заасан бусад үндэслэлээр шаардлагатай тохиолдолд хэдийд ч дуудан ирүүлэх, зөвлөгөө өгөх, шаардлага тавих, анхааруулах;

44.1.3.хяналтад байгаа хүн эрх бүхий этгээдээс тогтоосон хязгаарлалт, үүргийг биелүүлээгүй, эсхүл хяналтаас зайлсхийсэн тохиолдолд түүнийг эрэн сурвалжлах, албадан ирүүлэх;

44.1.4.цаашид гэмт хэрэг, зөрчил гаргахгүй байх талаар хяналтад байгаа хүнд санамж, зөвлөгөө өгөх, ярилцлага зохион байгуулах;

44.1.5.хяналтад байгаа хүн гэмт хэрэг, зөрчил дахин үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор түүний эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч хараа хяналтдаа байлгах, сурган хүмүүжүүлэх, удирдах чиг үүрэг бүхий хүнд тодорхой үүрэг хүлээлгэх, биелэлтийг хангуулах;

44.1.6.хяналтад байгаа хүнийг нийгэмд дасан зохицох, ажил хөдөлмөр эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхэд хүргэж болзошгүй шалтгаан, нөхцөлийг арилгах, бусад асуудлыг шийдвэрлэх талаар нутгийн захиргааны болон бусад төрийн, төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллах.

44.2.Энэ хуулийн 41.2-т заасан хяналтад байгаа этгээдийн бүртгэлийг цагдаагийн байгууллага хөтөлнө.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

45 дугаар зүйл.Хяналтын хэлбэр

Хэвлэх

45.1.Хяналтыг хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, хяналтын хүрээ, хяналтад ашиглах арга хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийг хяналтад байгаа хүний үйлдсэн гэмт хэргийн төрөл, онцлог, түүний хувийн байдалд нийцүүлэн ялгамжтайгаар тогтооно.

45.2.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хяналтыг хэрэгжүүлэх арга хэмжээ дараах хэлбэртэй байна:

45.2.1.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар ярилцлага хийх, зөвлөгөө өгөх;

45.2.2.хяналтад байгаа хүнийг нийгэмд дасан зохицох, ажил хөдөлмөр эрхлэхэд нь дэмжлэг, туслалцаа үзүүлэх;

45.2.3.ял шийтгүүлсэн гэмт хэргийн төрөл, хувийн байдлаас хамааран урьд өмнө гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхэд хүргэсэн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах талаар тодорхой үүрэг өгч, биелэлтийг хангуулах;

45.2.4.хяналтад байгаа хүний зан үйл, хөдөлмөр эрхлэлт, үйл ажиллагааны талаар тусгайлсан шаардлага, хориглолт, хязгаарлалт тогтоох;

45.2.5.ажил хөдөлмөр эрхлэлтийн байдал, үйл ажиллагааг нь биечлэн шалгах;

45.2.6.мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй холбоотой гэмт хэрэг үйлдэж тэнсэн харгалзсан этгээд мансууруулах эм, бодис хэрэглэсэн эсэхийг тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар шалгах;

45.2.7.хууль тогтоомжид заасан журмын дагуу эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрээр эмнэлгийн болон хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг авах, захиргааны журмаар албадан эмчилгээнд хамруулах.

45.3.Хяналтад байгаа хүн энэ хуулийн 42.1-д заасны дагуу тогтоосон хугацааны эхний хагаст зан байдлаараа нийтэд аюулгүй болсон гэдгээ нотлон харуулсан бөгөөд цаашид тогтмол хяналт тавих шаардлагагүй бол хяналт тавьж байгаа цагдаагийн байгууллагын даргын шийдвэрээр хяналтын үлдсэн хугацаанд энэ хуульд заасан хяналтын түвшинг хөнгөрүүлж болно.

45.4.Энэ хуулийн 45.2-т заасан хяналтад байгаа хүний эерэг зан, төлөв байдлаас хамааран урамшуулах буюу цагдаагийн байгууллага, алба хаагч хяналтад байгаа хүнийг зайлшгүй шаардлага гарснаас бусад тохиолдолд цагдаагийн байгууллагад дуудахгүй байх, энэ хуулийн 43.1.2, 43.1.4, 43.1.5-д заасан хугацаа, давтамжийг хуульд зааснаар сунгаж тогтоох болон урьд тогтоосон зарим үүрэг, хориглолт, хязгаарлалтыг цуцлах байдлаар хэрэгжүүлнэ.

45.5.Хяналтыг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд иргэн, төрийн болон төрийн бус байгууллагыг сайн дурын үндсэн дээр оролцуулж болно.

ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛӨӨС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АЖЛЫН САНХҮҮЖИЛТ

46 дугаар зүйл.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын санхүүжилт

Хэвлэх

46.1.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг тухайн жилд Эрүүгийн хуульд заасны дагуу оногдуулсан торгох ял, Зөрчлийн тухай хуулийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг, 5.2, 5.3 дугаар зүйл, 5.4 дүгээр зүйлийн 1, 2, 3 дахь хэсэг, 5.5, 5.6, 5.7 дугаар зүйл, 5.8 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 5 дахь хэсэг, 5.9 дүгээр зүйл, 5.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 5.11 дүгээр зүйлийн 1.5 дахь заалт, 4, 6 дахь хэсэг, 5.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 2.1 дэх заалт, 3 дахь хэсэг, 5.16, 5.18 дугаар зүйл, 6.3 дугаар зүйлийн 1, 2, 4 дэх хэсэг, 6.5 дугаар зүйлийн 1, 4, 5, 11, 12, 13 дахь хэсэг, 6.18 дугаар зүйлийн 4, 7 дахь хэсэг, 6.20 дугаар зүйлийн 4, 5, 7, 9 дэх хэсэг, 6.21, 6.22 дугаар зүйл, 7.15 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэг, 8.8 дугаар зүйл, 10.4, 10.8, 10.26, 10.28 дугаар зүйл, 11.15 дугаар зүйлийн 7 дахь хэсэг, 13.5, 14.4, 14.5 дугаар зүйл, 14.6 дугаар зүйлийн 5, 6, 7, 9 дэх хэсэг, 14.7, 15.1 дүгээр зүйл, 15.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 15.6, 15.7, 15.8, 15.9, 15.10, 15.11, 15.18 дугаар зүйл, 15.20 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 15.21 дүгээр зүйл, 15.22 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг, 15.24 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан зөрчилд оногдуулсан торгох шийтгэлийг биелүүлж, төсөвт төвлөрүүлсэн мөнгөн дүнгийн 20-иос доошгүй хувьтай тэнцэх хэмжээний хөрөнгийг дүрс бичлэгийн техник, хэрэгсэл, зөрчил болон эрүүгийн хэрэг хянан шалгах байгууллагын мэдээллийн нэгдсэн системийг сайжруулах ажилд,     20-иос доошгүй хувьтай тэнцэх хэмжээний хөрөнгийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх бусад ажилд зориулан дараагийн жилийн төсөвт тусгаж, санхүүжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

46.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлын санхүүжилт нь энэ хуулийн 46.1-д зааснаас гадна хуулиар хориглоогүй бусад санхүүжилтийн эх үүсвэрээс бүрдэнэ.

46.3.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд зориулсан хөрөнгийг аймаг, нийслэлийн батлагдсан төсөв дээр нь нэмж олгох замаар төвлөрүүлж, сум, дүүргийн Салбар зөвлөл, гэмт хэргийн нөхцөл байдал, цаашдын төлөвийг харгалзан хуваарилж, зарцуулна.

46.4.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг санхүүжүүлэх хөрөнгийг төлөвлөх, хуваарилах, зарцуулах, тайлагнах журмыг хууль зүйн болон санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ хэсгээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

46.5.Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд зориулсан хөрөнгийг дараах чиглэлээр зарцуулна:

46.5.1.гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар хууль сахиулах болон төрийн бус байгууллага, иргэдээс иргэд, байгууллагын дунд зохион байгуулж байгаа сургалт, сурталчилгааны ажлын зардлыг санхүүжүүлэх;

46.5.2.энэ хуулийн 34 дүгээр зүйлд зааснаар гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд идэвхтэй оролцсон хүн, хуулийн этгээдийг шагнаж, урамшуулах;

46.5.3.энэ хуулийн 39 дүгээр зүйлд заасны дагуу гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх үүргээ биелүүлж яваад эрүүл мэндээрээ хохирсон буюу амь насаа алдсан тохиолдолд түүнд болон ар гэрт нь олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн зөрүү, зардал, нөхөн төлбөрийг төлөх;

46.5.4.гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиг үүрэг бүхий байгууллагын гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд болон шүүхийн шинжилгээний байгууллагаас хуульд заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийн зардлыг санхүүжүүлэх;

46.5.5.гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээр бэлтгэж, завдаж байгаа болон үйлдсэн тухай мэдээллийг иргэдээс авах төлбөрийн зардлыг санхүүжүүлэх;

46.5.6.гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр хууль тогтоомжийн төсөл боловсруулах, Хууль тогтоомжийн тухай хуульд заасны дагуу үнэлгээ, судалгаа хийх, тэдгээрийг хэлэлцүүлэх, хуульд заасан дүрэм, журам, заавар боловсруулах;

46.5.7.тодорхой төрлийн гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөлийг тогтоох, тодорхой төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх, түүнээс урьдчилан сэргийлэх арга, ажиллагааны талаарх судалгааны ажилд зарцуулах;

46.5.8.олон нийтийн цагдаагийн урамшуулал, эрүүл мэндийн даатгалын зардлыг санхүүжүүлэх;

46.5.9.энэ хуулийн 14.2-т заасан Зохицуулах зөвлөлийн орон тооны ажлын албаны үйл ажиллагаа, албан хаагчийн цалин хөлс, Салбар зөвлөлийн орон тооны нарийн бичгийн даргын цалин хөлсний зардлыг санхүүжүүлэх;

/Энэ заалтыг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

46.5.10.авто замын тэмдэг, тэмдэглэлийг шинээр байршуулах, шинэчлэх, засварлах.

/Энэ заалтыг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

46.5.11.хууль тогтоомжид заасан бусад.

/Энэ заалтыг дугаарт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтын дугаарыг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар "46.5.11" гэж өөрчилсөн./

46.6.Зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд зарцуулах хөрөнгийг зөрчлийн нөхцөл байдал, цаашдын төлөв байдлыг харгалзан асуудал эрхэлсэн төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн багцад тухай бүр тусгаж, зарцуулна.

46.7.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд зориулсан хөрөнгийг хууль тогтоомжид зааснаас бусад зориулалтаар зарцуулахыг хориглоно.

46.8.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажилд зориулсан хөрөнгийн төлөвлөлт, хуваарилалт, зарцуулалтад Зохицуулах зөвлөл, төрийн аудитын байгууллага, санхүү, төсвийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага, тухайн шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал болон төсвийн тухай хууль тогтоомжид заасан эрх бүхий этгээд хяналт тавина.

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

БУСАД ЗҮЙЛ

47 дугаар зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

47.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

47.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

48 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох

Хэвлэх

48.1.Энэ хуулийг 2020 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Г.ЗАНДАНШАТАР

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2022-11-14ий өдрийн орчуулгын хяналт)                         Unofficial translation

LAW OF MONGOLIA

June 6, 2019                                     Ulaanbaatar city

 

ON PREVENTION OF CRIMES AND VIOLATIONS

/Revised version/

 

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISION

Article 1.Purpose of the Law

1.1.The purpose of this Law is to establish legal grounds for preventive actions against crimes and violations upon determination of the principles, main approaches, organizations of these actions as well as the involvement of the public and governmental and non-governmental organizations.

Article 2.Legislation on Prevention of Crimes and Violations

2.1.The legislation on prevention of crimes and violations shall be composed of the Constitution of Mongolia, this Law and other legal acts issued in conformity therewith.

2.2.If an international treaty, to which Mongolia is a party, provides otherwise, the provisions of the international treaty shall prevail.

Article 3.Preventive Actions Against Crimes and Violations

3.1.Preventive actions against crimes and violations are a sum of comprehensive economic, social, legal and organizational measures aimed at identifying and eliminating the causes, conditions and factors for committing crimes and violations, based on the analysis of information on crimes and violations.

3.2.Preventive actions against crimes and violations shall be organized by developing and planning policies for implementation and further evaluation the results.

Article 4.Purpose of Preventive Actions Against Crimes and Violations

4.1.The purpose of preventive actions against crimes and violations is to ensure the national security of Mongolia, protect human right, freedom and legitimate interest of governmental organizations and legal entities from criminal attack, strengthen social order and cultivate civic consciousness and culture.

Article 5.Basic Principles of Preventive Actions Against Crimes and Violations

5.1.Preventive actions against crimes and violations shall adhere to following principles:

5.1.1.to honor the laws and respect human right and freedom;

5.1.2.to take comprehensive, stable and coordinated preventive actions against crimes and violations;

5.1.3.to ensure that decisions of a government organization or its officials do not constitute the causes and conditions for crimes and violations;

5.1.4.to ensure that preventive actions against crimes and violations are based on research, analysis, science, modern technological advancement and new knowledge;

5.1.5.to have reasonable costs and benefits;

5.1.6.to rely on public involvement and comply with the needs and requirements of the public;

5.1.7.the government organizations and its officials are obliged to participate in preventive actions against crimes and violations as provided under the respective laws, and state administrative bodies and law enforcement agencies shall prioritize preventive actions against crimes and violations in their activities.

CHAPTER TWO

MAIN APPROACHES FOR PREVENTION OF CRIMES AND VIOLATIONS

Article 6.Main Approaches for Prevention of Crimes and Violations

6.1.Prevention of crimes and violations shall be arranged and carried out by following main approaches:

6.1.1.General;

6.1.2.Special;

6.1.3.Individual;

6.1.4.Enlightenment or public awareness and education;

6.1.5.Prosecution of crimes and violations and imposition of liabilities.

Article 7.Implementation of the General Approach for Prevention of Crimes and violations

7.1.Common economic, social, legal, organizational and educational measures for the elimination of the causes and conditions of crimes and violations are referred to as general approach for prevention of crimes and violations.

7.2.Within the framework of the general approach for prevention of crimes and violations, following measures shall be carried out:

7.2.1.to plan and implement economic, social and legal measures for the elimination of the causes and conditions of crimes and violations;

7.2.2.to improve citizens' living standards and provide economic and social guarantee; 

7.2.3.to establish and develop legal environment which regulates preventive actions against crimes and violations;

7.2.4.to protect human right, freedom and legal entities' rights and legitimate interests and provide guarantee for exercising the rights provided by laws;

7.2.5.to set up funding, material, technical and human resources required for the prevention of crimes and violations;

7.2.6.to promote legislation on prevention of crimes and violations, improve citizens' knowledge and education on legislation and support public legal education;

7.2.7.to adopt comprehensive measures to prevent children from violating legislation and provide legal education and culture to respect legislation within the family, society and school environment;

7.2.8.to create an environment where all forms of violence are not tolerated or are eliminated and prevented;

7.2.9.to meet conditions and common requirements for prevention of crimes and violations in urban and rural planning process;

7.2.10.to ensure that security cameras installed with funding from the state and local budget are compatible to be connected to the integrated communication database of the police authority.

Article 8.Implementation of Special Approach for Prevention of Crimes and Violations

8.1.Comprehensive measures aimed at elimination of the causes and conditions of specific crimes and violations are referred to as special approach for prevention of crimes and violations.

8.2.Within the framework of the special approach for prevention of crimes and violations, following measures shall be carried out in addition to Article 7.2 of this Law:

8.2.1.to cease an organized crime group's activity, cut off the communication and suspend proceeds and assets of the crime;

8.2.2.to follow a principle to impose liabilities on a founder or a leader of the organized crime group as a priority;

8.2.3.to impose different legal liabilities on the organized crime group members in consideration of their role and involvement and provide conditions for voluntary cooperation with the law enforcement agency;

8.2.4.to ensure safety of the parties who assisted the crime detection and cooperated with law enforcement agency;

8.2.5.to recover damages and eliminate harms resulted from the crime, and have them compensated by the guilty party;

8.2.6.to improve monitoring on the spending of budget funds;

8.2.7.to take comprehensive measures for the areas, activities and relations where the rate of specific crimes and violations are higher;

8.2.8.to conduct preventive patrol on a regular basis in areas where crime rates are higher;

8.2.9.to protect any objects which are likely to be affected by criminal attack, temporarily halt any activities and evacuate persons and items from such objects to safe places;

8.2.10.to acquire passenger information in advance from international flight provider.

/This sub-paragraph was added by the law as of December 31, 2020/

8.3.The commissioner of the police authority who is charge of the respective territory shall make the decision on the implementation of the measure provided in Article 8.2.9 of this Law.

Article 9.Implementation of Individual Approach for Prevention of Crimes and Violations

9.1.Comprehensive measures for elimination of the potential causes and conditions which affect a person's behavior and moral to commit a crime or an violation, in order to prevent him/her from committing a crime or an violation, shall be called an individual approach for the prevention of crimes and violations.

9.2.Within the framework of the individual approach for the prevention of crimes and violations prevention, following measures shall be taken:

9.2.1.to identify and detect any persons who are likely to or planning to commit a crime in a timely manner and halt the crime before it is committed;

9.2.2.to monitor former convicts to prevent him/her from committing crimes;

9.2.3.to provide opportunities for social adaptation and equal participation in social environment to a former convict or a person prone to a crime;

9.2.4.to monitor a person who was imposed with certain obligations, restrictions and limitations by the competent authorities and officials specified in legislation;

9.2.5.to conduct behavior change interventions for former convicts to instill law-abiding behavior and norms in them, provide education and employment skills in penal institutions, and provide knowledge and skills required for social adaptation after the release;

9.2.6.to regularly monitor and inspect the activities of persons and legal entities specified in Articles 12.1.5 and 12.1.6 of this Law and report the results to the public;

9.2.7.to protect a witness or a victim (and their related parties, if necessary) who provided important information or evidence and assisted in other ways for crime detection according to the laws.

Article 10.Implementation of Awareness Raising and Enlightenment Approach for Prevention of Crimes and Violations

10.1.Comprehensive measures to mitigate the risks of exposure to crimes and violations and their damages in order to protect persons and legal entities from criminal attack and prevent their rights and legitimate interests from being violated, shall be referred to as awareness raising and enlightenment approach for prevention of crimes and violations.

10.2.Within the framework of awareness raising and enlightenment approach for prevention of crimes and violations, following measures shall be carried out:

10.2.1.to determine the range of persons and legal entities which are vulnerable to crimes and violations or likely to suffer violated rights and legitimate interests;

10.2.2.to determine causes and conditions in which the activities, behaviors and habits of parties specified in Article 10.2.1 of this Law may provoke a crime or an violation and take action to neutralize and eliminate such causes and conditions;

10.2.3.to regularly report circumstances of the crimes and violations, and preventive actions, behaviors and habits against crimes and violations to the public;

10.2.4.to introduce the risks of exposure to crimes and violations and its damages from violation of rights and legitimate interests and provide statements and recommendations on prevention of crimes and violations to the parties specified in Article 10.2.1 of this Law;

10.2.5.to provide support and assistance to the parties specified in Article 10.2.1 of this Law to protect their lives, health and properties from criminal attacks;

10.2.6.to take measures to establish morality, habit and skill to protect oneself and others from committing or being exposed to crimes and violations;

10.2.7.to conduct awareness raising activities on harms of crimes and violations among the general public on regular basis and trainings on combating crimes and violations.

Article 11.Developing and Implementing Policies on the Prosecution and Imposition of Liabilities on Crimes and Violations

11.1.The principles of preventive actions against crimes and violations provided in this Law shall be followed in improving the detection and investigation of crimes and violations, enhancing its effectiveness, ensuring consistency of the policies on imposition of liabilities.

11.2.Within the framework of developing and implementing the policies for prosecution of crimes and violations and imposition of liabilities, following measures shall be taken:

11.2.1.to develop and implement integrated and specialized prosecution policies for prevention of crimes and violations;

11.2.2.to improve quality and effectiveness of the prosecution of crimes and violations;

11.2.3.to improve the coordination between investigation and monitoring of crimes and violations, and implement principles for imposing liabilities on every crime and violation;

11.2.4.to establish a system for the protection of the rights and legitimate interests of persons and legal entities who suffered from crimes and violations, restoration of their violated rights, and provision of compensation for the harms and damages;

11.2.5.to provide the crime and violation prosecution agencies, units and their officials with improved guarantees and conditions to carry out their duties;

11.2.6.to prepare specialized units and officials for the investigation of specific crimes and violations and specialize them in their respective specialization.

CHAPTER THREE

SCOPE AND REGULATION OF PREVENTIVE ACTIONS AGAINST CRIMES AND VIOLATIONS

Article 12.Scope of Preventive Actions Against Crimes and Violations

12.1.Preventive actions against crimes and violations apply to persons, legal entities and relations set forth below:

12.1.1.Causes and conditions, factors which provoke or give an idea or a motivation for committing a crime or an violation and activities which lead to such conditions and factors;

12.1.2.Rights, freedom and legitimate interests protected under the Criminal Code and Law on Violations;

12.1.3.Persons and legal entities which are regulated and supervised according to the legislation, rules, procedures and standards of Mongolia;

12.1.4.Persons and legal entities with certain obligations, restrictions and limitations imposed by the decision of the competent authority or official as specified in legislation;

12.1.5.Persons and legal entities which are reasonably considered that their behaviors and activities may cause a crime or an violation or violate social order and normative;

12.1.6.Persons and legal entities who might be exposed to crimes and violations or whose rights and legitimate interests might be violated depending on characteristics of their activities, behaviors and habits.

Article 13.Implementers of Preventive Actions Against Crimes and Violations

13.1.Preventive actions against crimes and violations shall be performed by following organizations:

13.1.1.The Regulatory Council, Branch Council, Sub-Council and their offices, chairpersons and members shall perform crime prevention activities;

13.1.2.All levels of governmental organizations and local administrations and their affiliate organizations, units and their management and executive officials which have duties to prevent, combat and prosecute crimes and violations as specified in legislation;

13.1.3.Legal entities which organize or participate in preventive actions against crimes and violations in cooperation with governmental organizations and local administrations by their own initiatives within the authority provided by the legislation, and citizen's councils which aim at the prevention of specific crimes and violations;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

13.1.4.An individual who is involved in preventive actions against crimes and violations as specified in the legislation.

Article 14.Regulation of Crime Prevention Activities

14.1.The crime prevention activities shall be regulated by the Ad hoc councils chaired by the Cabinet Member in charge of legal affairs at the national level, and by the chairpersons of the relevant Citizens' Representative Khurals at an aimag, a soum, a capital city, or district level, respectively.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

14.2.There will be a regulatory council (hereinafter referred to as the "Regulatory Council") for crime prevention activities at a national level and it will have a full-time office. The regulatory council for crime prevention activities at an aimag, a capital city or a district levels (hereinafter referred to as the "Branch Council") shall have a full-time secretary and may have a full-time office. The secretary of the Regulatory Council shall be a Head of the office of the Regulatory Council.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

14.3.The Government shall approve the composition and working procedure of the Regulatory Council, while the relevant Citizens' Representative Khural shall approve the composition and working procedure of the Branch Council in compliance with the common procedure approved by the Regulatory Council.

14.4.The managing and executive officers of the full-time office of the Regulatory Council shall be civil servants, and the classification and rank of the positions shall be determined by the Government based on the proposal of the central civil service organization.

/This paragraph was added by the law as of April 22, 2022/

Article 15.Coordination of Crime Prevention Activities at the National Level

15.1.The Regulatory Council shall regulate and coordinate crime prevention activities at a national level as set forth below:

15.1.1.to determine crime prevention policies, priorities and main approaches based on the analysis of the causes, conditions and circumstances of the crime;

15.1.2.to regulate and coordinate activities of governmental and non-governmental organizations and ensure consistency of the policies with respect to crime prevention;

15.1.3.to take measures to improve crime prevention activities based upon the collection, processing, storage and analysis of information and records on planned actions for prevention of crimes;

15.1.4.to provide professional and methodological support on crime prevention to law enforcement agency and local administration and regulate and coordinate their cooperation;

15.1.5.to promptly exchange statistical information on circumstances, causes and conditions of the crime with implementing organizations of crime prevention activities and arrange for joint analysis/study;

15.1.6.to establish an integrated database system for crime prevention activities;

15.1.7.to study foreign and domestic advanced techniques, technologies and good practices with respect to crime prevention and take measures to introduce them at other organizations and local areas;

15.1.8.to regularly study and evaluate effectiveness of the preventive actions against crimes;

15.1.9.to involve citizens and legal entities in Preventive actions against crimes and violations regardless of their property types;

15.1.10.to develop technical, technological, methodological and operating standards for crime prevention activities and submit to competent authority for confirmation;

15.1.11.to implement duties specified in Article 12 of Law on Combating Domestic Violence.

15.2.The Regulatory Council and Branch Council shall meet at least once every quarter and issue a decision in the form of a resolution, a recommendation or a notice.

15.3.The council for specialized regulation of prevention of specific crimes at the national level (hereinafter referred to as the "Sub-Council") can be operated under the Regulatory Council.

15.4.The Sub-Council shall regulate the prevention of specific crimes within the scope of Article 15.1 of this Law in compliance with the legislation on preventing and combating specific crimes.

15.5.In addition to the Branch Council and Sub-Council, the parties specified in Articles 13.1.2 and 13.1.3 of this Law shall submit crime prevention report to the Regulatory Council on an annual basis. The Regulatory Council shall present an integrated report of crime circumstances, preventive actions and future trends on a national level to the National Security Council on an annual basis and to the State Great Khural on a bi-annual basis, respectively.

Article 16.Coordination of Crime Prevention Activities at Aimag, Soum, Capital City or District Levels

/The title of this article was amended by the law as of April 22, 2022/

16.1.The Branch Council shall regulate and coordinate the crime prevention activities within the aimag, soum, capital city or district levels as follows:

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

16.1.1.to regulate and coordinate crime prevention activities of the respective territories in compliance with the activities of the Regulatory Council;

16.1.2.to determine and implement policies and priorities for crime prevention activities in the respective territories according to Article 15.1.1 of this Law;

16.1.3.to develop and implement crime prevention programs or plans with the involvement of the public and state administrative bodies and law enforcement agencies of the respective territories and ensure their implementation;

16.1.4.to provide professional and methodological support on crime prevention to law enforcement agencies and other organizations and regulate and coordinate its cooperation;

16.1.5.to develop proposals on the actions for preventing and combating crimes and violations for presentation to the upper level organization;

16.1.6.by means specified in Articles 15.1.9, 15.1.10 and 15.1.11 of this Law and other laws.

Article 17.Powers of the Regulatory Council on Crime Prevention Activities

17.1.The Regulatory Council shall exercise following powers:

17.1.1.to establish the Sub-Council and approve its composition and working procedure;

17.1.2.to develop nationwide programs or plans on crime prevention, monitor and ensure their implementation;

17.1.3.to cooperate with non-governmental organizations and legal entities which are engaged in crime prevention, and support their activities within the relevant legislation;

17.1.4.to participate in the development of state policies and legislation on crime prevention;

17.1.5.to develop a proposal on comprehensive measures on crime prevention and present at the Cabinet meeting;

17.1.6.to engage and cooperate with all levels of government organization and local administration within its' powers;

17.1.7.to ensure effective system for the prevention of crimes and violations and provide professional and methodological support to the activities of governmental organizations;

17.1.8.to establish and operate a working group, which consists of the representatives of the public, scientists and relevant governmental and non-governmental organizations;

17.1.9.to monitor and inspect preventive actions taken against crimes and violations by the Branch Council and Sub-Council and governmental organizations and their compliance with legislation on prevention of crimes and violations;

17.1.10.to monitor the implementation of crime prevention programs or plans, ensure their implementation at the national level and coordinate the activities of the Branch Council and Sub-Council regarding the implementation of such programs or plans;

17.1.11.to obtain reports on completed crime prevention activities from state administrative bodies and other organizations as well as the Branch Council and Sub-Council;

17.1.12.to conduct inspections in the state central administrative bodies and other organizations regardless of their type of property ownership on the compliance of the crime prevention legislation and decisions of the Council and discuss reports, presented by senior management of these organizations and provide guidance at the meeting of the Council;

17.1.13.to allocate and spend the budget for maintaining public order and preventing crimes as specified in the Law on Budget and other relevant legislation;

17.1.14.to monitor the utilization of funds and assets for crime prevention activities and obtain reports from the relevant organizations for analysis on a half-annual or a annual basis;

17.1.15.to pool certain amount of funds for crime prevention activities under the authority of the Regulatory Council for specific comprehensive measures, if considered necessary;

17.1.16.to make a proposal to the relevant upper level organizations and officials with respect to the imposition of liabilities on an official who failed to comply with the decision of the Regulatory Council and obtain a response;

17.1.17.to develop the cooperation with foreign countries on the prevention of crimes and violations;

17.1.18.to review and analyze legislation and draft legislation and provide reasonable comments and recommendations to the lawmakers and the State Great Khural, if the draft legislation poses a potential for increasing the rate of crimes and violations;

17.1.19.to approve common operating procedure of the Branch Council.

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

17.2.The Branch Council and Sub-Council shall exercise the powers for their duties as specified in Article 17.1 of this Law.

Article 18.Regulation of Preventive Actions Against Violations

18.1.The competent authority for investigation and prosecution of specific violations shall be responsible for the preventive actions against violations as specified in Article 1.8 of the Law on Violation Resolving Procedure.

18.2.The preventive actions against violations shall be carried out in following forms:

18.2.1.Each competent authority for investigation and prosecution of violations shall engage in statistical activities and exchange statistical information of violations according to their duties;

18.2.2.to determine policies and approaches for prevention of violations for implementation based on the analysis of circumstances, causes and conditions of the violations;

18.2.3.to regulate and coordinate the activities of governmental and non-governmental organizations for prevention of violations;

18.2.4.to develop programs or plans on prevention of violations with the involvement of the public and state administrative bodies and law enforcement agencies and ensure their implementation;

18.2.5.to establish and keep information system for violations and their prosecution and prevention process;

18.2.6.to develop a proposal on state policies and planned actions of the Government with respect to combating and preventing violations;

18.2.7.to regularly analyze and evaluate effectiveness of the measures taken for prevention of violations;

18.2.8.to involve citizens and legal entities in preventive actions against violations regardless of their property type;

18.2.9.to develop proposals to improve legislation on violations for submission to the Cabinet Member in charge of legal affairs.

18.3.State General Prosecutor's Office shall be engaged in nationwide statistical activities of violations and ensure consistency between these activities.

18.4.The state central administrative body in charge of legal affairs shall develop proposals on state policies and planned actions of the Government on prevention against violations, and ensure consistency between the policies on the prevention of violations in cooperation with the State General Prosecutor's Office.

18.5.The organization and official specified in Article 18.1 of this Law shall submit the program, plan and performance report specified in Article 18.2.4 of this Law to the Cabinet Member in charge of legal affairs on an annual basis.

18.6.The Council for the regulation of preventive actions against violations can be established under the Cabinet Member of legal affairs by the decision of the Government.

Article 19.Evaluation of Preventive Actions Against Crimes and Violations by an independent Organization

19.1.The preventive activities and actions against crimes and violations shall be assessed by an independent organization at least once in three years to derive a conclusion on such activities at a national level or Branch Council and Sub-Council, state administrative and law enforcement agency levels, respectively.

19.2.The organization specified in Article 19.1 of this Law shall be a non-profit legal entity that is free from any conflict of interest which protects human right and freedom and prevents crimes and violations. The Regulatory Council shall approve the requirements for this organization and the selection procedure.

Article 20.Planning of Preventive Actions Against Crimes and Violations

20.1.Preventive actions against crimes and violations shall be carried out according to the programs or plans as specified in the law.

20.2.Programs or plans for prevention of crimes and violations shall be based on the public needs and requirements and analysis of the crime and violation conditions, future trends and outcome of the actions by the governmental organizations.

20.3.The organization and official which approved the program or plan shall monitor their implementation.

Article 21.Preparation and Specialization of Human Resources

21.1.Regular trainings shall be provided in order to improve the knowledge and skills or to be specialized in certain areas of management and executive officials of governmental and non-governmental organizations which combats and prevent crimes and violations.

21.2.The training provided in Article 21.1 of this Law shall be organized with the help of tertiary education and research institutions or implementing organizations for the prevention of crimes and violations. Specialized training centers can be established in the capital city as well as in the regional centers.

21.3.The training and preparation of the officials of law enforcement agencies that combat crimes and violations shall be guided by the principles of specializing them in certain areas and appointing them to positions based on their specialties.

21.4.The workload of an official who combats crimes and violations shall be determined at a regular interval based on the circumstances of crimes and violations. It must comply with international standards, and human resources and required staff shall be recruited, as required.

Article 22.Study on Crimes and Violations

22.1.The implementing organization for preventive actions against crimes and violations shall conduct a research on the circumstances of crimes and violations every two years, a research on the potential risk of suffering crimes on a national level or a territorial level every three years, or a research on specific crimes and violations among the general public, respectively.

22.2.The research provided in Article 22.1 of the Law shall be independent from the organization which combats crimes and violations as well as its official statistical records, and the research shall be aimed at identifying actual circumstances of crimes and violations and determining the impacts and harms of crimes and violations on the society.

22.3.The organizations and officials which prevent crimes and violations shall use the research results specified in Article 22.1 of this Law to develop plans and programs for prevention of crimes and violations and plan preventive actions.

Article 23.Engaging in Statistical Activities related to Crimes and Violations

23.1.Law enforcement agency, prosecutor's office and judicial administration shall establish and use an integrated database of crimes and violations in order to ensure consistency between the information on crimes and violations, identify causes and conditions, develop an integrated prevention policy and provide prompt services to citizens.

23.2.In order to identify causes and conditions of crimes and violations, the organization specified in Article 23.1 of this Law shall carry out statistical activities of crimes and violations as set forth below:

23.2.1.to keep records on crimes and violations, develop electronic database and provide and transfer information;

23.2.2.to process and store crime and violation records, prepare statistical information, conduct research and analysis, publish and ensure accuracy of the information.

23.3.The National Statistics Office shall approve the official form and methodology for the statistical information provided in Article 23.2 of this Law in consultation with the particular organization, while the administrative form and methodology for the statistical information shall be approved by the particular organization with the permission from the National Statistics Office.

Article 24.Research on Causes and Conditions of Crimes and Violations

24.1.The research institution to study causes and conditions of crimes and violations shall operate under the Cabinet Member in charge of legal affairs and comply with this Law and other relevant legislation.

24.2.The research institution, specified in Article 24.1 of this Law shall be commissioned and funded by the Cabinet Member in charge of legal affairs and other interested legal entities and persons to conduct research works on causes and conditions of crimes and violations.

24.3.The institution specified in Article 24.1 of this Law shall have following duties:

24.3.1.to provide implementing organizations which combat crimes and violations as well as local administration and certain social group with information required for the prevention of crimes and violations;

24.3.2.to provide support for the development and promotion of the use of scientific knowledge and tools in crime prevention;

24.3.3.to systemize crime prevention knowledge, information and approach and eliminate omissions and shortcomings;

24.3.4.to share the knowledge, information and approach with the general public and other scientific fields, organizations and employees on the prevention of crimes and violations;

24.3.5.to adopt knowledge and information on prevention of crimes and violations, make proposals and initiatives, and develop proposals on solving potential problems which may arise during the prevention of crimes and violations;

24.3.6.to review and analyze the legislation and draft legislation;

24.3.7.to conduct the research specified in Article 22.1 of this Law.

CHAPTER FOUR

POWERS OF GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS FOR PREVENTION OF CRIMES AND VIOLATIONS AND RIGHTS AND OBLIGATIONS OF PARTICIPANTS TO THE PREVENTIVE ACTIONS AGAINST CRIMES AND VIOLATIONS

Article 25.Powers of the Government on Prevention of Crimes and Violations

25.1.The Government shall exercise following powers with respect to the prevention of crimes and violations:

25.1.1.to determine integrated policy and approach to prevent crimes and violations for implementation;

25.1.2.to approve normative acts which regulate certain relations for the prevention of crimes and violations;

25.1.3.to improve the efficiency of crime and violation prevention system, improve the activities which are carried out in this area and develop draft legislation;

25.1.4.to approve action plan or program to comply with the approaches provided in Articles 6.1.1, 6.1.2 and 6.1.4 of this Law with respect to the prevention of crimes and violations;

25.1.5.to specify the cost required for implementation of the plan or program specified in Article 25.1.4 of this Law in the annual state budget and present to the State Great Khural;

25.1.6.to develop integrated reports and records on preventive actions against crimes and violations, conduct analysis and approve the procedure on the evaluation of the outcome of preventive actions against crimes and violations;

25.1.7.to approve the procedure and composition of the Regulatory Council based on the proposal from the Cabinet Member in charge of legal affairs;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

25.1.8.to monitor preventive actions against crimes and violations taken by state central administrative bodies and government agencies;

25.1.9.to strengthen international cooperation and prepare professional units and specialists in preventing and combating crimes and violations;

25.1.10.to approve the procedure for receiving passenger information specified in Article 8.2.10 of this Law in advance, exchanging information and ensuring its security.

/This sub-paragraph was added by the law as of December 31, 2020/

25.2.The Government shall take measures to support crime prevention activities to the local administration.

Article 26.Powers of the Cabinet Member in charge of Legal Affairs for Prevention of Crimes and Violations

26.1.The Cabinet member in charge of legal affairs shall exercise following powers for the prevention of crimes and violations:

26.1.1.to coordinate the activities of the state central administrative body, local administration, court, prosecutor and other law enforcement agency to prevent and combat crimes and violations, and provide supervision to Regulatory Council;

26.1.2.to monitor and inspect the implementation of legislation and government decisions on crime prevention;

26.1.3.to consult with the court, prosecutor, police and other law enforcement agency to develop the draft of nationwide action program or plan to combat and prevent crimes for submission to the Government;

26.1.4.to provide recommendations on preventing and combating crimes;

26.1.5.to develop the cooperation with foreign countries with respect to preventing and combating crimes and violations;

26.1.6.to conduct research to study the causes and conditions of crimes and violations.

Article 27.Obligations of Governmental Organizations for Prevention of Crimes and violations

27.1.All levels of governmental organizations shall have following obligations with respect to the prevention of crimes and violations in addition to those provided in Article 30.1 of this Law:

27.1.1.Within the scope of their obligations and rights, to take comprehensive measures to raise legal awareness among general public on legislation and instill law-abiding behaviors and norms in citizens;

27.1.2.to provide support, exchange information and cooperate with other organizations for the prevention of crimes and violations within the authority provided by the laws;

27.1.3.to combat crimes and violations, develop and implement preventive actions, report and promote relevant legislation and organize trainings within the scope of work;

27.1.4.to determine causes and conditions and leading factors of the crimes and violations, deliver a notice to eliminate such causes, conditions and leading factors and monitor compliance within the scope of work;

27.1.5.others as specified in legislation.

Article 28.Obligations of Local Administration for Prevention of Crimes and Violations

28.1.All levels of local administration shall have following obligations with respect to the prevention of crimes and violations:

28.1.1.All levels of local administration shall organize preventive actions against crimes and violations in coordination with the activities of upper level organizations within their authority;

28.1.2.to organize preventive actions against crimes and violations in their respective jurisdiction according to an integrated program or plan;

28.1.3.to specifically plan and fund the cost for preventive actions against crimes and violations from own budget;

28.1.4.to cooperate with court, prosecutor and law enforcement agency and support the activities, proposals and initiatives of non-governmental organizations and citizens which are engaged in the prevention of crimes and violations;

28.1.5.to provide information on activities conducted for the citizens of the respective territory for prevention of crimes and violations;

28.1.6.to intensify and enhance the activities of the Branch Council;

28.1.7.to cooperate with professional organizations, scientists, researchers and experts to evaluate the circumstances of the crimes and violations registered in the territory and eliminate their causes and conditions;

28.1.8.to support the activities of legal entities and citizens which actively engaged in the reduction of unemployment and poverty and promote appropriate and effective utilization of leisure time for children and young persons;

28.1.9.to assess and evaluate the impacts of the activities of the law enforcement agency of the respective territory;

28.1.10.to exercise powers and execute the duties specified in legislation and follow a policy for prevention of crimes and violations;

28.1.11.to approve and ensure their implementation by aimag and capital city governors the requirements and schedules for cyber game centers, internet cafes and secured loan service providers which operate in the respective territories;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

28.1.12.to monitor activities of legal entities with special licenses to manufacture, sell and serve alcoholic beverages, and produce, import and sell narcotics and psychotropic drugs and precursor chemicals in the respective territories within own authority;

28.1.13.to create workplace and provide support in gaining work practices and experiences in order to prevent former convicts from committing a crime and an violation;

28.1.14.to appoint a public inspector in order to maintain public order;

28.1.15.in order to ensure the safety of citizens, to permanently create, maintain a maintenance and repairing, as well as to be responsible for the relevant expenses in respect to the integrity and storage security of the video recording techniques and equipment being used in public streets and areas, as well as their normal working conditions and opportunities;

/This sub-paragraph was added by the law as of April 22, 2022/

28.1.16.others as specified in legislation.

/The numbering of this sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

Article 29.Obligations of Law Enforcement and State Inspection Agencies for Prevention of Crimes and Violations

29.1.The law enforcement and state inspection agencies shall comply with following obligations for the prevention of crimes and violations:

29.1.1.to discover, analyze and eliminate causes and conditions of crimes and violations;

29.1.2.to identify a person who may commit a crime or an violation and include him/her in prevention records;

29.1.3.to detect any person preparing to commit a crime or an violation and halt such crime or violation;

29.1.4.to ensure participation and cooperate with non-governmental organizations, legal entities and citizens for prevention of crimes and violations;

29.1.5.to analyze the circumstances of the crimes and violations, and determine the focus areas of preventive actions against crimes and violations;

29.1.6.to develop action plan and provide professional and methodological advice for preventive actions against crimes and violations of affiliate units, organizations and officials, if the crime circumstances have worsened;

29.1.7.to develop a proposal on analyzing and improving the implementation of legislation and decisions of administrative organizations on prevention of crimes and violations;

29.1.8.to conduct a regular analysis on circumstances of crimes and violations within the respective territories and functions;

29.1.9.to assess and evaluate the actions taken by respective units, organizations and officials for prevention of crimes and violations and take actions to improve their actions;

29.1.10.to provide a statement or a recommendation on the causes and conditions of the crimes and violations and specific measures to eliminate such causes and conditions, to the local administrative organization, legal entities and their officials pertaining to respective territories or duties;

29.1.11.to monitor the sentenced person as per the legislation;

29.1.12.others as specified in legislation.

Article 30.Common Obligations of Legal Entities for Prevention of Crimes and Violations

30.1.The legal entity shall have following common obligations for the prevention of crimes and violations:

30.1.1.to take specific measures to detect and discover causes and conditions of crimes and violations within the organization or its activities;

30.1.2.to take measures to eliminate causes and conditions with respect to the occurrences of crimes and violations in the operating location or nearby location;

30.1.3.to provide information on and promote relevant legislation to the employees in order to prevent crimes and violations;

30.1.4.to support the implementation of programs, plans, actions and activities which are aimed at the prevention of crimes and violations;

30.1.5.to ensure that surveillance and security cameras and appliances installed outside of buildings and facilities are compatible to be connected to the integrated police information network without any additional cost or charge, and to create the necessary technical conditions and opportunities, and to constantly monitor the normal operation;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

30.1.6.others as specified in legislation.

30.2.The legal entity which received a statement, a recommendation or a requirement to eliminate causes and conditions of crimes and violations and prevent crimes and violations from parties other than those provided in Article 13.1.4 of this Law, shall take appropriate actions and respond in a timely manner accordingly.

30.3.The commissioner of the central police authority shall approve the procedure on connecting the surveillance and security cameras and appliances specified in Article 30.1.5 of this Law to be connected to the integrated police information network.

30.4.The legal entity may provide employment or support in giving work practices and experiences to eliminate causes and conditions of crimes and violations and prevent a former convict from committing a crime or an violation.

Article 31.Citizen's Rights and Obligations for Prevention of Crimes and Violations

31.1.The citizens shall have following obligations with respect to the prevention of crimes and violations:

31.1.1.to avoid causing any damage to other's reputation, dignity and rights and legitimate interests, remain respectful of other's dignity and reputation when expressing own views, avoid instigating others to commit a crime or an violation and causing disruption in public safety and public order;

31.1.2.to support and volunteer for the events organized by local administration, and crime prevention and public order enforcement agency to maintain public order in the respective territories;

31.1.3.to report any findings on crimes and violations to relevant organizations;

31.1.4.to protect one's own life, health and property and those of others from a criminal act within legal framework;

31.1.5.to make demand to others on uncovering and halting crimes, promptly report and avoid covering up a crime, cooperate with and provide assistance to police and legal organizations within the legal framework;

31.1.6.to refrain from illegally acquiring, storing, selling and carrying firearms, knives, weaponries and special devices;

31.1.7.to strictly comply with the procedures for getting registered and holding relevant documents as provided in legislation on state registration;

31.1.8.to prevent children and minors under his/her care from crimes and violations and prevent their involvement in crimes and violations;

31.1.9.others as specified in legislation.

31.2.The citizen shall have following rights with respect to the prevention of crimes and violations:

31.2.1.to demand others to maintain public safety and public order;

31.2.2.to raise issues and make demands to the relevant organizations and officials to eliminate causes and conditions of crimes and violations;

31.2.3.to protect properties as well as health and lives of oneself and others from criminal attack;

31.2.4.to receive protection against risks which may arise due to the execution of the obligations provided in the law;

31.2.5.others as specified in legislation.

Article 32.Obligations of Mass Media in Prevention of Crimes and Violations

32.1.The mass media shall have the main purpose of reporting the prevention of crimes and violations, elimination of their causes and conditions, and introducing and warning the consequences of the crimes and violations to the general public while reporting and broadcasting or making a program on crimes and violations.

32.2.The mass media shall promptly publish or broadcast any urgent information on preventing or deterring crimes and violations free of charge at the request of the competent authority.

32.3.Cabinet members in charge of legal and communication matters shall jointly approve the procedure on publishing and broadcasting the urgent information free of charge as provided in Article 32.2 of this Law.

32.4.The content of information and publication or the program of the mass media shall specify the means of combating and preventing crimes, protecting oneself or others from potential risks of crimes and violations, and legally protecting own rights and legitimate interests.

32.5.Cabinet members in charge of legal and communication matters shall jointly approve the percentage of the information and publication with the content or the program provided in Article 32.4 of this Law as well as the extent of mandatory publication and minimum amount of information in the total information.

32.6.It is prohibited to publish and broadcast through the mass media any information, promoting or advertising violence, murder, slaughter, immorality and crime, showing detailed methods of crimes, describing detailed methods and means of committing and concealing crimes, depicting crimes and violations as the means of increasing profit and income or potentially motivating crimes and violations.

32.7.It is prohibited to report any person as guilty of committing a crime or an violation when the court has not proved him/her guilty.

32.8.The mass media is obliged to report any issues to the police authority with respect to clearly illegal publication, program and advertisement of criminal nature.

32.9.It is prohibited to show or broadcast the face and voice of a victim or a witness in a recognizable manner without their permission, disseminate their personal information or produce information, publication or program which accuses the victim.

CHAPTER FIVE

FORMS OF CITIZEN AND PUBLIC PARTICIPATION IN PREVENTIVE ACTIONS AGAINST CRIMES AND VIOLATIONS

Article 33.Involving Citizens in Prevention of Crimes and Violations

33.1.The implementing organization for prevention of crimes and violations shall involve citizens in organizing preventive actions against crimes and violations in the following forms:

33.1.1.to provide reward persons and legal entities that actively participated in preventive actions against crimes and violations;

33.1.2.to pay citizens for information on crimes and violations;

33.1.3.to support proposals and initiatives of the public on the prevention of crimes and violations;

33.1.4.to establish external public control system for the activities of governmental organizations;

33.1.5.to ensure participation of citizens in the decision-making on prevention of crimes and violations;

33.1.6.to provide guarantee to citizens to participate in preventive actions against crimes and violations;

33.1.7.to employ public inspectors to maintain public order.

Article 34.Providing rewards to Citizens and Organizations Which Actively Participated in Prevention of Crimes and Violations

34.1.A citizen or a legal entity shall be rewarded for their active participation in the prevention of crimes and violations, organization of certain actions and achievement of results.

34.2.If a fine up to 200 units was imposed on the violation reported by the citizen, monetary rewards equal to up to 20% of the fine shall be provided to the citizen. If a fine more than 200 units was imposed, monetary rewards equal to up to 10% of the fine shall be provided to the citizen.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

34.3.Cabinet members in charge of legal affairs and financial and budget matters shall jointly approve the forms and procedures of the rewards as specified in Articles 34.1 and 34.2 of this Law.

34.4.The Chairman of the Regulatory Council or Branch and Sub-Council shall make a decision on rewarding a person who made efforts for the prevention of crimes and violations and played a crucial role in discovering and deterring crimes and violations or recommending him/her for state and government awards in consideration of proposals from relevant governmental and non-governmental organizations.

Article 35.Pay Citizens to Obtain Information on Crimes and Violations

35.1.The competent authority for investigation of crimes and violations may pay citizens to obtain information on preparation and occurrence of crimes and violations.

35.2.The Article 6.2 of the Law on Violation Resolving Procedure and Article 30.5 of the Criminal Procedure Law shall be followed in making payment to obtain information on crimes and violations.

35.3.The competent authority or official for the investigation and record-keeping of criminal and violation cases shall strictly maintain confidentiality and ensure the safety of the informant, if necessary.

Article 36.Support on Citizens' Proposals and Initiatives for Prevention of Crimes and Violations

36.1.The law enforcement agencies and state administrative bodies provided in Article 14.1 of this Law shall provide support and cooperate on the proposal and initiative of citizens, legal entities and non-governmental organizations on new approaches, actions, projects and programs to combat and prevent crimes and violations.

36.2.The Article 36.1 of this Law shall be implemented as follows:

36.2.1.to involve non-governmental organizations and experts which are engaged in the protection of human rights and prevention of crimes and violations in preventive actions against crimes and violations;

36.2.2.to fund study and research aimed at preventing crimes and violations and improving prevention of crimes and violations and provide information to these activities;

36.2.3.to provide support to use of technique and technology which is created and developed for the prevention of crimes and violations;

36.2.4.to provide financial and other support and assistance to legal entities engaged in the prevention of children and young persons from committing a crime or an violation;

36.2.5.to support initiatives of the public on the prevention of crimes and violations and ensure their implementation, if necessary.

Article 37.Establishing an External Public Control System in Prevention of Crimes and Violations by Governmental Organizations

37.1.The activities of governmental organizations and officials shall be open and transparent and shall be carried out under the public control.

37.2.The organization which enforces public control as specified in Article 37.1 shall not have the right to conduct state inspection and it is prohibited to participate in decision-making processes and internal affairs with respect to the authority of the organizations and officials during the implementation of the control measures.

37.3.The Government shall approve the procedure on public control provided in Article 37.1 of this Law.

Article 38.Ensuring Citizen Participation in the Decision-Making in the Prevention of Crimes and Violations

38.1.All levels of governmental organizations and officials shall ensure public involvement for the development of programs or plans and their implementation in order to prevent crimes and violations.

38.2.The measures for involving the public as provided in Article 38.1 of this Law shall be carried out as follows:

38.2.1.to include citizens' representatives in the composition and activity of the Regulatory Council and Branch Council;

38.2.2.to involve citizens' representatives in the activities of unit which will implement crime and violation prevention programs or plans;

38.2.3.to obtain feedback from the public and organize public discussion on the particular project, while developing programs or plans;

38.2.4.to review the feedback from the citizens during the implementation of programs or plans and specify necessary changes in the programs or plans;

38.2.5.to obtain feedback from the public on the implementation of the programs or plans and comply the programs or plans to the needs and requirements of the public;

38.2.6.to ensure public involvement and apply public control on the spending of the budget for the prevention of crimes and violations.

Article 39.Securing Citizen Participation in Preventive Actions Against Crimes and Violations

39.1.The citizens shall not be liable for the property damages caused to others, while exercising their rights for prevention of crimes and violations as specified in Article 31 of this Law. The damages shall be compensated by the guilty party who committed the crime or violation.

39.2.If it was found that damages were caused to a person or a legal entity due to the compliance with obligations for crime and violation prevention or participation in crime and violation prevention, the damages shall be covered by the funding provided in Article 46.1 of this Law and later compensated by the guilty party.

39.3.If a citizen suffered health damage or died while complying with his/her obligation of crime and violation prevention, following difference and expenditure of pensions and benefits shall be provided to the citizen or his/her family:

39.3.1.Sick leave allowance and difference in the salary received, in case of temporary disability;

39.3.2.Disability pension and difference in the salary received, in case of disability;

39.3.3.Survivor's pension and difference in the salary received, in case of the death of a citizen;

39.3.4.Costs related to artificial organ/prosthetics.

39.4.If the salary of the injured person changes since the determination of the pension specified in Articles 39.3.2 and 39.3.3 of this law, the difference shall be calculated from the new salary amount.

39.5.The pension and difference in the salary specified in Articles 39.3.2 and 39.3.3 of this Law shall be provided for the term of disability pension and survivor's pension.

39.6.If a person specified in Article 39.3 of this Law cannot receive any pension or allowance due to not having employment or regular salary or income, he/she shall be compensated by an amount which is not less than the minimum wage amount. 

39.7.The compensation shall be provided during the period in which the person experiences disability.

39.8.Pension, allowance, difference in salary, cost for prosthetics/artificial organ and compensation specified in Articles 39.3 and 39.6 of this Law shall be disbursed from the budget from crime prevention and later compensated by the guilty party.

39.9.A guarantee specified in this Article for the citizen to comply with his/her obligation to prevent crimes and violations shall equally apply to administrative and executive officials of a legal entity which incurred losses due to the preventive actions against crimes and violations.

Article 40.Appointment of Public Inspector to Maintain Public Order

40.1.In order to prevent crimes and violations, the soum and district governor shall appoint public inspectors for patrolling their respective territories based on the proposals from non-government organizations and bagh and khoroo governors.

40.2.Citizens' Representative Khurals of the soum or district level shall determine the number of public inspectors in the respective territory by taking into consideration such factors as population density and occurrence rate of crimes and violations.

40.3.Police authority shall provide professional management to the activities of the public inspectors in addition to the giving required support and assistance for citizens, legal entities and public inspectors to comply with their obligations provided in this Law.

40.4.The public inspectors shall be rewarded as specified in the procedure provided in Article 34.3 of this Law.

40.5.The public inspector shall have following rights and obligations with respect to maintaining public order:

40.5.1.to promote and introduce legislation to the citizens;

40.5.2.to participate and assist in the activities organized by the local administration, police authority and non-governmental organizations to maintain public order;

40.5.3.to conduct patrol to prevent crimes and violations in the territory of his/her responsibility, take measures to deter discovered crimes and violations and inform relevant authority;

40.5.4.to make requirement to deter crimes and violations, stop illegal activities, prevent crimes and violations, eradicate violations and check documents;

40.5.5.to inform relevant organizations and officials about the potential conditions for crimes and violations and eliminate causes and conditions which led or may lead to a crime or an violation.

40.6.The public inspector shall be provided with the guarantee specified in Article 39, when exercising the rights for the prevention of crimes and violations.

40.7.The common working procedure for public inspectors shall be approved by the cabinet member in charge of legal affairs.

/This paragraph was added by the law as of April 22, 2022/

CHAPTER SIX

SUPERVISION FOR A FORMER CONVICT

Article 41.Imposition of Supervision on a Former Convict

41.1.A person committed the crimes provided in Articles 10.1, 11.2, 12.1, 12.3, 15.1, 15.5, 15.6, 16.2, 17.1, 18.6, 19.2, 19.5, 19.6, 19.8, 20.3, 20.7, 20.8, 26.1, 26.2, 26.3, 29.8 and 29.10 of the Criminal Code and released after more than 2 years of imprisonment or a person who was discharged early after serving more than 2 years in prison as specified in Articles 6.12, 6.13 and 6.14 of the Criminal Code, or a person whose period of supervision ended as specified in Criminal Procedure Law and Law on Enforcement of Court Decisions shall be supervised in order to prevent them from committing crimes.

41.2.The police authority which is in charge of the respective jurisdiction and its officers shall execute the supervision provided in Article 41.1 of this Law. If necessary, it can be assigned to the police authority unit and officer which specialize in combating specific crimes, depending on the types of crimes committed, as per the decision of the central police authority.

41.3.If the period of supervision ends, the supervision shall be terminated by the commissioner of the police authority of the respective territory.

41.4.The person specified in Article 41.1 of this Law shall be registered at the police authority within a week following his/her release from imprisonment or arrival at the permanent residence.

41.5.The statement of release along with the appropriate references shall be delivered to the police authority of permanent residence by the penal institution 30 days before the release of the imprisoned person or by court decision enforcement agency conducting the supervision 30 days before the expiry of the period of supervision specified in Article 37.6 of the Criminal Procedure Law or as soon as he/she is discharged or released early as provided in Article 6.12, 6.13, and 6.14 of the Criminal Code, respectively.

Article 42.Period of Supervision

42.1.Unless otherwise provided by laws, the control measures shall be imposed for 1-3 years by the decision of the commissioner of the police authority of the respective territory in coordination with the period of imprisonment, for the person provided in Article 41.1 of this Law.

42.2.If the person under supervision commits a crime during the period of supervision, two years will be added to the period provided Article 42.1 of this Law.

42.3.If the person under supervision avoids control measures (failed to register as specified in the laws, or registered but failed to register at the police authority for 3 months or more than 3 months), escaped (failed to register as specified in the laws, or registered but failed to register at the police authority for 6 months or more than 6 months), or repeatedly failed to comply with the obligations specified Article 43.1 of this Law (3 or more times), the period of supervision shall be extended by 6 months each time by the decision of the official specified in Article 42.1 of this Law.

42.4.If there are adequate grounds that the person under supervision may commit a crime again or he/she is suspected and investigated as a defendant for a criminal case, the monitoring period may be extended until the there are no such grounds by the decision of the official specified in Article 42.1 of this Law.

42.5.If the person under supervision complies with legal provisions, shows improved behavior and complete adaptation to the society, has adequate grounds for not committing any crime in the future or plans to travel abroad for a long period, the period of supervision may be terminated in advance by the decision of the official provided in Article 42.1 of this Law.

42.6.If the period of supervision was extended as specified in Articles 42.2, 42.3 and 42.4 of this Law, the total period of supervision shall not exceed maximum period of imprisonment provided in the Criminal Code for the crime committed by the person under supervision.

42.7.The commissioner of the central police authority and state general prosecutor shall consult and establish the standards for developing the supervision profile template and determining the period of supervision.

Article 43.Obligations of the Person under Supervision

43.1.The person under supervision shall have following obligations:

43.1.1.to respect and adhere to the legislation;

43.1.2.to report to the police authority in person once a month for registration purposes;

43.1.3.to arrive on time as required by the police authority;

43.1.4.to inform the respective police authority and register at the police authority of new residence within a week, in case of changing permanent residence;

43.1.5.to notify the police authority in advance, in case of leaving permanent residence for more than 14 days or travelling abroad;

43.1.6.to comply with legal requirements from the respective police authority and police officer, and obligations imposed by an authorized person;

43.1.7.to provide verbal or written explanation on obligations, restrictions and limitations imposed by an authorized person, if necessary;

43.1.8.to allow supervision officer to enter, inspect and search his/her owned land, residence or property as specified in the law.

43.2.The supervision shall not constitute ground for the limitations of human right and freedom in ways other than those specified in this Article.

Article 44.Police Authority and Police Officer's Power on Supervision

44.1.Police authority and police officer shall exercise following powers during the supervision:

44.1.1.to obtain statement, reference and explanation on behaviors and actions of the person under supervision from the employer or local administration of residential area;

44.1.2.to give recommendations, set requirements, give warnings and call for the person under supervision, whenever necessary, in order to prevent him/her from committing a crime or an violation or by other grounds specified in legislation;

44.1.3.to search and summon if the person under supervision fails to comply with the limitations or obligations set by an authorized person or avoids supervision;

44.1.4.to give warnings and advices and hold discussion with the person under supervision to refrain from committing a crime or an violation in the future;

44.1.5.to impose certain obligations on the parents, guardian and custodian and persons who are in charge of supervising, educating and managing the person under supervision and ensure implementation to prevent him/her from committing a crime or an violation;

44.1.6.to cooperate with local administration and other governmental and non-governmental organizations with respect to provision of assistance to the person under supervision for their adaptation to the society and employment, elimination of causes and conditions which may result in committing a crime or an violation, and solution of other matters.

Article 45.Form of Supervision

45.1.Measure, scope, method and equipment of the supervision shall vary depending on the type, characteristics of the crime and personal condition of the person under supervision.

45.2.The supervision for crime prevention shall be in the forms set forth below:

45.2.1.to hold discussion and provide advice on prevention of crimes;

45.2.2.to provide support and assistance to the person under supervision for adaptation to society and find employment;

45.2.3.to give specific obligations to eliminate causes and conditions which resulted in previous crimes and violations depending on the type of crime (for which he/she was sentenced) and his/her personal condition and ensure their implementation;

45.2.4.to set specific requirements, restrictions and limitations with respect to the behavior, employment and activity of the person under supervision;

45.2.5.to inspect his/her employment status and activity in person;

45.2.6.to examine the use of narcotics and psychotropic substances by a person under supervision who committed a crime related to illegal circulation of narcotics and psychotropic substances;

45.2.7.to take compulsory medical and educational measures by the decision of authorized official as per the procedure provided in legislation and give compulsory medical treatment according to administrative procedures.

45.3.If the person under supervision proves by his/her behavior that he/she is no longer a threat to the society, in the first half of the period determined as per Article 42.1 of this Law and no longer requires supervision, the level of supervision specified in the law can be commuted in the remaining period as per the decision of the commissioner of police authority for supervision.

45.4.The person under supervision provided in Article 45.2 of this Law, shall be encouraged depending on his/her positive behavior by not summoning the person under supervision unless there is an absolute necessity or extending the period and frequency provided in Articles 43.1.2, 43.1.4 and 43.1.5 of this Law or cancelling some pre-determined obligations, restrictions and limitations.

45.5.A citizen, a governmental organization or a non-governmental organization may participate in the supervision process on a voluntary basis.

CHAPTER SEVEN

FUNDING FOR PREVENTION OF CRIMES AND VIOLATIONS

Article 46.Funding for Prevention of Crimes and violations

46.1.Not less than 40% of the budgeted fund of the given year from the fines charged as per the Criminal Code and fines charged for violations specified in paragraphs 1, 2 of Article 5.1, Articles 5.2, 5.3, paragraphs 1, 2, and 3 of Article 5.4, Articles 5.5, 5.6, and 5.7, paragraphs 1, 2, 3, 4, and 5 of Article 5.8, Article 5.9, paragraph 1 of Article 5.10, sub-paragraph 1.5, paragraphs 4 and 6 of Article 5.11,  paragraph 1, sub-paragraph 2.1, paragraph 3 of Article 5.12, Articles 5.16, 5.18, paragraphs 1, 2, and 4 of Article 6.3, paragraphs 1, 4, 5, 11 ,12, and 13 of Article 6.5, paragraphs 4, 7 of Article 6.18, paragraphs 4, 5, 7 , and 9 of Article 6.20, Articles 6.21, 6.22, paragraph 8 of Article 7.15, Article 8.8, 10.4, 10.8, 10.26, and 10.28, paragraph 7 of Article 11.15, Articles 13.5, 14.4, and 14.5, paragraphs 5, 6, 7, and 9 of Article 14.6, Articles 14.7, 15.1, paragraph 2 of Article 15.2, Articles 15.6, 15.7, 15.8, 15.9, 15.10, 15.11, and 15.18, paragraph 2 of Article 15.20, Article 15.21, paragraphs 1 and 2 of Article 15.22, paragraph 3 of Article 15.24 of Law on Violations, shall be allocated in the next year's budget whereas at least 20% of which for the funding of improvement of video recording techniques, devices, and the integrated information system of the violation and criminal case investigation organizations, and at least 20 % of which for funding of other crime prevention activities.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

46.2.The funding for prevention of crimes and violations shall be comprised of other financial sources which are not prohibited by laws, in addition those provided in Article 46.1 of this Law.

46.3.The funding for crime prevention shall be centralized in addition to the approved budget of the aimags and capital city, and allocated and spent by the Sub-Council of the soum and district in consideration of the circumstances and future trends of the crimes.

46.4.The Cabinet Members in charge of legal, financial and budget matters shall approve jointly the procedure on planning, allocating, spending and reporting crime prevention funds. This procedure shall reflect the matters in respect to at least 20% of the funds to be spent on the improvement of video recording techniques, devices, and integrated information system of the violation and criminal case investigation organizations stated in the Article 46.1 of this Law shall be allocated and funded in the budget package of the cabinet member in charge of legal affairs.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

46.5.The crime prevention funds shall be utilized as following:

46.5.1.to finance training and promotion activities organized among citizens and organizations by law enforcement agencies, non-governmental organizations and citizens for crime prevention purposes;

46.5.2.to reward and encourage individuals and legal entities that showed active participation for crime prevention as specified in Article 34 of this Law;

46.5.3.If a person dies or suffers health damage while performing his/her obligations for crime prevention, difference in pension and allowance, expenditure and compensation shall be provided to the person or his/her family as specified in Article 39 of this Law;

46.5.4.to fund equipment and technical instruments required for crime prevention activities of organizations which combat crimes and legal duties of forensic organizations;

46.5.5.to fund the payment for obtaining information from citizens regarding the crimes and violations prepared, attempted or committed;

46.5.6.to develop draft legislation on combating and preventing crimes and violations, conduct evaluation and research and develop rules, procedures and guidelines provided in legislation as specified in Law on Legislation;

46.5.7.to fund the determination of causes and conditions for specific crimes and research on preventive methods and measures for combating and preventing specific crimes;

46.5.8.to finance reward and health insurance premium of public security police;

46.5.9.to finance the expenses in connection with activities of the Regulatory Council's full-time office specified in the Article 14.2 of this Law and its officer's salary, as well as salary for full-time secretary of the Branch councils;

/This sub-paragraph was added by the law as of April 22, 2022/

46.5.10.others provided in legislation.

/The numbering of this sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

46.6.The funding for prevention of violations shall be specified in the package of the general budget governor in consideration of conditions and future trends of the violations.

46.7.The fund for prevention of crimes and violations must not be used for purposes other than those specified in legislation.

46.8.Planning, allocation and spending of the funds for the prevention of crimes and violations shall be monitored by the Regulatory Council, state audit organizations, state central administrative body in charge of financial and budget matters, respective level of Citizens' Representatives Khurals, and authorized person specified in legislation on budget matters.

CHAPTER EIGHT

MISCELLANEOUS

Article 47.Liabilities for the Breach of this Law

47.1.An official who breached this Law shall be subject to liability as per the Law on Public Service, unless his/her actions have criminal nature.

47.2.An individual or a legal entity who breached this Law shall be subject to liability in accordance with the Criminal Code or Law on Violations.

Article 48.Effective Date of the Law

48.1.This Law shall become effective from January 1, 2020.

 

THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA ZANDANSHATAR.G