МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2000 оны 1 дүгээр сарын 28-ны өдөр

Улаанбаатар хот

Энэ хуулийг Согтуурах, мансуурах донтой хүнийг захиргааны журмаар албадан эмчлэх тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн хүчингүй болсонд тооцно.

СОГТУУРАХ, МАНСУУРАХ ДОНТОЙ ӨВЧТЭЙ ЭТГЭЭДИЙГ ЗАХИРГААНЫ ЖУРМААР АЛБАДАН ЭМЧЛЭХ, АЛБАДАН ХӨДӨЛМӨР ХИЙЛГЭХ ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
Нийтлэг үндэслэл

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь төрөөс согтуурах, мансуурах донтой өвчтэй этгээдийг уг өвчнөөс нь ангижруулах зорилгоор албадан эмчлэх, хөдөлмөрийн чадварыг нь харгалзан албадан хөдөлмөр хийлгэхээр эрүүл мэндийн болон шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын хяналтад авахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

/Дээрх 1 дүгээр зүйлийг 2003 оны 11 дүгээр сарын 20-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

2.1. Согтуурах, мансуурах донтой өвчтэй этгээдийг захиргааны журмаар албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх тухай хууль тогтоомж нь Зөрчлийн тухай хууль, Цагдаагийн байгууллагын тухай хууль,2 энэ хууль, хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

/Энэ хэсэгт 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

3.1. Албадан эмчилгээнд дараахь өвчтэй этгээдийг хамруулна:

3.1.1. согтуурах донтой;

3.1.2. мансуурах донтой.

3.2. Энэ хуулийн 3.1-д заасан өвчний оношилгооны хэмжүүрийг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2005 оны 1 дүгээр сарын 27-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон/

3.З. Энэ хуулийн З.1-д заасан өвчтэй этгээдийг дор дурдсан нөхцөлд албадан хөдөлмөрт хамруулна:

3.3.1. хөдөлмөрийн чадвартай байх;

3.3.2. хийлгэх ажил нь тухайн этгээдийн эрүүл мэндийн байдалд тохирсон байх.

3.4. Насанд хүрээгүй, эсхүл 60-аас дээш настай эрэгтэй, 55-аас дээш настай эмэгтэй, 16 насанд хүрээгүй хүмүүс түүнчлэн жирэмсэн эмэгтэйчүүдийг албадан хөдөлмөрлүүлэхийг хориглоно.

3.5. Албадан хөдөлмөрлөх этгээд нь албадан хөдөлмөрлүүлж байгаа газраас даалгасан ажлыг гүйцэтгэх, хөдөлмөрийн нөхцөл, хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагааны журмыг сахих үүрэгтэй.

3.6.Албадан сургалтад хамруулах шийтгэлийг баривчлах шийтгэлийг эдэлж байх хугацаанд хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2016 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

3.7.Албадан сургалтыг төрийн бус байгууллагаар гэрээний үндсэн гүйцэтгүүлж болно.

/Энэ хэсгийг 2016 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

3.8.Албадан сургалтад хамруулах шийтгэлийг хэрэгжүүлэх журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсгийг 2016 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

4.1. Өвчтэй нь эмнэлгийн дүгнэлтээр тогтоогдсон бөгөөд нийгмийн хэв журмыг зөрчсөн, сайн дураар эмчлүүлэхээс зайлсхийсэн буюу эмчлүүлсний дараа согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис дахин хэрэглэсэн этгээдийг шүүхийн шийдвэрийн дагуу албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газарт явуулж албадан эмчилнэ.

4.2. Энэ хуулийн 4.1-д заасан газарт байх хугацаанд албадан эмчилгээ хийлгэх этгээдээр эмчилгээ, үйлчилгээний зардлыг өөрөөр нь нөхөн төлүүлэх зорилгоор шүүхийн шийдвэрээр албадан хөдөлмөр хийлгэж болно.

5.1. Сум, баг, хорооны Засаг дарга, байгууллага, аж ахуйн нэгжийн удирдлага, цагдаагийн байгууллага, иргэн нийгмийн хэв журам зөрчсөн этгээдийг энэ хуулийн З дугаар зүйлд заасан өвчтэй эсэх талаар дүгнэлт гаргуулахаар эмнэлгийн байгууллагад хүсэлт гаргаж болно.

5.2. Эмнэлэг тухайн этгээдийг өвчтэй эсэхийг тогтоосон дүгнэлтээ материал хүлээж авснаас хойш 48 цагийн дотор гаргаж хүсэлт тавьсан байгууллага, иргэнд өгнө.

6.1. Сум, баг, хорооны Засаг дарга, цагдаагийн байгууллага нь энэ хуулийн З дугаар зүйлд заасан өвчтэй этгээдэд холбогдох дор дурдсан материалыг бүрдүүлж шүүхэд өгнө.

6.1.1. тухайн этгээдийг албадан эмчилгээнд явуулах тухай зохих байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэний хүсэлт;

6.1.2. сум, баг, хорооны Засаг дарга, цагдаагийн байгууллагын тодорхойлолт;

6.1.З. тухайн этгээд согтуурах, мансуурах донтой өвчтэй болсон тухай эмнэлгийн дүгнэлт.

6.2. Шүүх шаардлагатай гэж үзвэл дээр дурдсанаас бусад материалыг шаардан авч болно.

6.З. Шүүх хуралдааныг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу явуулж, шүүхийн шийдвэр гаргана.

6.4. Шүүхийн шийдвэрийг гарсан өдрөөс нь хойш тухайн өвчтэй этгээд, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хугацааны дотор давж заалдах эрхтэй.

6.5. Шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн биелүүлнэ.

6.6. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх тухай шүүхийн шийдвэр гарах хүртэл тухайн этгээдийг саатуулах, шүүхийн шийдвэр гарсны дараа албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газарт хүргэх ажиллагааг цагдаагийн байгууллага гүйцэтгэнэ.

6.7. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар тухайн этгээдийг хүлээж авахдаа дор дурдсан бичиг баримтыг шалгана:

6.7.1. шүүхийн шийдвэрийн хуулбар;

6.7.2. эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлт;

6.7.3. иргэний үнэмлэх;

6.7.4. эрүүл мэндийн болон нийгмийн даатгалын дэвтэр;

6.7.5. тухайн этгээдэд холбогдох хэргийн материалын хуулбар.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
АЛБАДАН ЭМЧЛЭХ, АЛБАДАН ХӨДӨЛМӨР ХИЙЛГЭХ ГАЗАР, ТҮҮНИЙ САНХҮҮЖИЛТ

7.1. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газрыг байгуулах, өөрчлөх, татан буулгах тухай асуудлыг Засгийн газар шийдвэрлэнэ.

8.1. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар нь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын харьяалалд байх бөгөөд түүний албадан эмчлэх мэргэжлийн удирдлагыг эрүүл мэндийн байгууллага, албадан хөдөлмөрлүүлэх мэргэжлийн удирдлага болон харуул хамгаалалтыг шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага тус тус хэрэгжүүлнэ.

9.1. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газрын зардлыг улсын төсвөөс санхүүжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2003 оны 1 дүгээр сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон/

9.2. Энэ хэсгийг 2003 оны 11 дүгээр сарын 20-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон

10.1. Энэ хуулийн З дугаар зүйлд заасан өвчтэйн улмаас албадан эмчлүүлж байгаа этгээдээр эмчилгээ, үйлчилгээнд нь гарсан зардлыг албадан хөдөлмөр хийлгэж өөрөөр нь нөхөн төлүүлж болно.

10.2. Албадан эмчилгээний хугацаанд гарсан зардлыг албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газрын тодорхойлолтыг үндэслэн шүүхийн шийдвэр биелүүлэх журмаар гаргуулна.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

албадан эмчлэх

11.1. Албадан эмчилгээг тухайн өвчний үед баримталдаг эмчилгээний нийтлэг зарчим, аргачлал, стандартын дагуу явуулах ба дараахь зарчмыг баримтална.

11.1.1. хүний эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх;

11.1.2. хүний эрүүл мэндэд харшлахгүй эм, бэлдмэлийг ашиглах;

11.1.З. эмчлүүлэгчийн нууцыг хадгалах.

11.2. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар эмчлүүлж байгаа этгээдэд зайлшгүй шаардлагатай шинжилгээ, эмчилгээг цаг тухайд нь хийж албадан эмчилгээний явцыг өвчний түүхэнд үнэн зөв, тодорхой бичнэ.

11.3. Согтуурах, мансуурах донтой этгээд эмчлүүлэхээс зайлсхийх боломжгүй, байнгын харуул хамгаалалт бүхий эмнэлэгт албадан эмчилгээг явуулна.

/Энэ хэсгийг 2003 оны 11 дүгээр сарын 20-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

11.4. Албадан эмчлэх газрын нөхцөл, дэглэмийг шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх төв байгууллага, албадан эмчлэх журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тус тус Улсын ерөнхий прокурортой хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2003 оны 11 дүгээр сарын 20-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

11.5. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар нь эмчлүүлэгч этгээдийн биеийн байдал, эмчилгээний үр дүнг харгалзан эмчилгээг хугацаанаас нь өмнө зогсоох тухай хүсэлтээ шүүхэд гаргаж болно.

11.6. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар эмчилгээ дууссан тухай мэдэгдлийг эмчлүүлэгчийн харьяалах нутаг дэвсгэрийн Засаг дарга, цагдаагийн байгууллагад 7 хоногийн дотор хүргүүлнэ.

12.1.Албадан эмчилгээг өвчний онцлог, эмчилгээний үр дүнгээс шалтгаалан гурваас зургаан сар хүртэл, давтан эмчлүүлэх тохиолдолд зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаатай хийнэ.

12.2. Албадан эмчилгээний хугацаа нь тухайн этгээдийн эмчилгээний үр дүнг харгалзан мэргэжлийн эмч нарын комиссын дүгнэлтийг үндэслэн шүүхийн шийдвэрээр дуусгавар болно.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

албадан хөдөлмөрлүүлэх

13.1. Эмчлүүлэгч этгээдийг албадан хөдөлмөрлүүлэхдээ дараахь зарчмыг баримтална:

13.1.1. хүний эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх;

13.1.2. хуульд заасан үндэслэл, журмыг баримтлан ажил хийлгэх;

13.1.3. тухайн этгээдийн мэргэжил, хөдөлмөрийн чадварыг харгалзан үзэх;

13.1.4. хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн нөхцөлөөр хангах;

13.1.5. гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээ, чанарт тохирсон цалин хөлс олгох ба энэ хөлсний хэмжээ нь Засгийн газраас баталсан цалин хөлсний доод хэмжээнээс доошгүй байх.

13.2. Эмчлүүлэгч этгээдийг дараахь тохиолдолд ажиллуулахыг хориглоно:

13.2.1. хүнд, хортой нөхцөл;

13.2.2. тусгай мэргэжил шаардагдах ажил;

13.2.3. эмчилгээнд шууд харшлах нөхцөл.

13.З. Эмчлүүлэгч этгээдийг эрүүл мэндийн улмаас албадан хөдөлмөр хийлгэж болохгүй тохиолдолд албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар нь албадан хөдөлмөрөөс чөлөөлүүлэх хүсэлтээ шүүхэд гаргана.

13.4. Албадан хөдөлмөр хийлгэх ажил, амралтын цагийн горимыг Хөдөлмөрийн тухай хууль1-ийг үндэслэн тогтооно.

13.5. Албадан хөдөлмөрийн норм, үнэлгээг тухайн ажилд хамаарах нийтлэг норм, үнэлгээг баримтлан тогтооно.

13.6. Албадан хөдөлмөрлөж байгаа этгээдийн цалин хөлсийг картаар тооцно. Картад энэ хуулийн 9.2-т заасан зардлыг тусгаж түүнийг цалин хөлснөөс нь суутгана. Үлдсэн хэсгийг албадан эмчилгээ дууссаны дараа эмчлүүлэгч этгээдэд олгоно.

13.7. Хуульд өөрөөр заагаагүй бол албадан хөдөлмөрлөхтэй холбогдсон бусад харилцааг хөдөлмөрийн тухай хууль тогтоомжийн дагуу зохицуулна.

13.8. Албадан хөдөлмөрлөж байгаа этгээд гэр бүлийн болон бусад хүнтэй чөлөөтэй уулзах, эргэлт, илгээмж авах, явуулах эрхтэй.

14.1. Албадан хөдөлмөрлүүлэх хугацаа нь тухайн этгээдийг албадан эмчлэх хугацаанаас илүүгүй байна.

14.2. Энэ хуулийн 12.2-т заасан албадан эмчилгээний хугацаа дуусгавар болсон тохиолдолд албадан хөдөлмөрлүүлэх хугацаа дуусгавар болно.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

бусад зүйл

15.1. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага иргэний үнэмлэхгүй этгээдийг албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөрлүүлэх хугацаанд багтаан зохих журмын дагуу иргэний бүртгэлд хамруулах арга хэмжээ авна.

/Энэ хэсэгт 2013 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

15.2. Сум, баг, хороо, дүүргийн Засаг дарга эрүүл мэндийн болон нийгмийн даатгалд хамрагдаагүй этгээдийг албадан эмчлүүлэх хугацаанд багтаан даатгалд хамруулах арга хэмжээ авна.

15.З. Албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөр хийлгэх газар нь эмчлүүлэгч этгээд хууль ёсны асран хамгаалах, харгалзан дэмжих хүнгүй, гэр оронгүй бол эмчилгээ дууссаны дараа түүнийг нийгмийн халамжийн байгууллагад шилжүүлэх тухай саналыг орон нутгийн Засаг даргад тавьж болно.

16.1. Эмчлүүлэгч этгээд, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч албадан эмчлэх, албадан хөдөлмөрлүүлэхтэй холбогдсон гомдлыг шүүхэд гаргаж болно.

17.1.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

18.1. Энэ хуулийг 2000 оны 4 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Р.ГОНЧИГДОРЖ